Leesfragment: De willekeur

Morgen - 7 juni - verschijnt de nieuwe dichtbundel van Jan Lauwereyns, De willekeur. Wij publiceren vanavond drie gedichten voor. In 2011 publiceerden we eveneens werk van Lauwereyns voor, namelijk een gedeelte van zijn Gedichtendagessay. Enthousiast geworden om Jan Lauwereyns een keer te horen voordragen? Dat kan, hij treedt op bij Poetry International.

Een tsunami rolt aan, kernreactoren ontploffen. De vreemde poëzie van de wer­kelijkheid spreekt zich uit, maar wie begrijpt het? De meesteres van het toeval haalt haar schouders op (‘kwam er maar een schaduw langs / een kus / genade’). In De willekeur schakelt Jan Lauwereyns alle dichterlijke middelen in om het bereik van het hart te vergroten. Hij brengt hulde aan mooie doden en heldere rampen, die het leven veranderen, het denken voeden en de wreedheid van het geluk bewijzen.

Jan Lauwereyns (1969) is schrijver, dichter, essayist en neurowetenschapper. Hij de­buteerde in 1999 met Nagelaten sonnetten. In 2011 verscheen de bundel Hemelsblauw, waarvoor hem de VSB Poëzieprijs 2012 werd toegekend.

IN C

Ik kwam aan wal ik dacht
het hele dorp gaat zwemmen

ik zag een patientje met alzheimer
drijven op haar bed haar ogen

wijdopen ze dreef met mij mee
zij dacht ik klopte ik was voorspeld

zij dacht inderdaad de zee op straat
huizen dansen wagens wiegen

honderd jaar geleden en opnieuw
tot en met de derde verdieping

of hoger ja wat dubbel dit water
ja grote nieuwe watermuur

ik kwam aan wal ik gleed ik viel
op droge grond ik val je ogen dicht

lief patientje het hele dorp
gaat slapen slaap zoetje zacht.

ZIJN PORTEFEUILLE WERD GEVONDEN

Twee getuigen zagen hem van de brug springen - George Washington Bridge, New Jersey, Tyler Clementi, achttien jaar, eerstejaarsstudent aan Rutgers, speelde viool, had fijn kastanjebruin haar, een gevoelige, bleke huid, droeg een elegant brilletje, sprong naar zijn dood; zijn kamergenoot en een vriendin hadden hem stiekem gefilmd, in bed met een kerel, zonden de beelden live uit, video stroomde, het werkelijke leven, digitaal vastgelegd en onmiddellijk verspreid - 'Ja, het gaat weer gebeuren,' schreef de kamergenoot twee dagen na de eerste uitzending, daagde iedereen uit om te kijken; de mens was een treiteraar, hield alleen van zichzelf, de ander werd vernederd, uitgelachen, genegeerd, vermeden, gepijnigd, gemarteld, geslagen, gedood, zo zaaide de mens angst en gelijkheid, de kamergenoot en de vriendin gaven zich aan bij de politie; geen homofobie, ja, filmen en uitzenden zonder toestemming, kwamen de penissen in beeld, waarom moest Clementi zo nodig springen, 'Een abominabele tragedie,' verklaarde de gouverneur, 'Wij treuren om hem en leven mee met zijn familie,' 'Iets moet gedaan worden,' Ga springen van de GW-brug, sorry,' schreef Clementi, zijn laatste digitale boodschap; hij begreep dat er wegen waren, verschillende mogelijkheden, andere toekomsten, sorry, tegen het vrezen.

NEW ORLEANS

Gauw zal het geheel overstromen
met meer dan je gewone dosis

televisietoestellen en broodroosters
het hopeloze lot
van wie op het dak

van een taxi
stranden
klaar om uit te blazen

hun laatste

maar niet vooraleer in de gezonken stad
de blauwe gitaar opklinkt

nog een (weggesneden) keer
van (weggesneden) dingen zoals ze zijn

leg dat wapen neer
begrepen?!

© Jan Lauwereyns 2012
© De Bezige Bij Amsterdam
© Foto auteur Keke Keukelaar