Leesfragment: Niemand dan wij

Op 27 juni verschijnt de bundel Niemand dan wij, de correspondentie tussen de geliefden Wim Sonneveld en Friso Wiegersma. Wij brengen een fragment!

Wim Sonneveld is van grote invloed geweest op de Nederlandse theater- en liedcultuur. Zijn vriend, vormgever en tekstschrijver Friso Wiegersma, was beeldbepalend voor Sonnevelds carrière. In de zevenentwintig jaar dat zij een relatie hadden waren ze veel onderweg en schreven ze elkaar met grote regelmaat brieven vanuit plaatsen als Parijs, New York, Madrid, Suriname, Curaçao en vanuit het filmmekka Hollywood waar Wim Sonneveld rond 1956 zijn geluk als internationaal filmacteur beproefde.

De briefwisseling tussen de geliefden is onlangs gevonden in de nalatenschap van Friso Wiegersma en werd nooit eerder gepubliceerd. Uit de brieven blijkt een enorme gretigheid, een groot cultureel ontwaken van twee jonge mannen die midden in het leven staan.

Wiegersma kon zichzelf verliezen in tekeningen en persoonlijke werkstukjes voor intimi. Voor Sonneveld maakte hij geregeld liefdevolle tekeningen of collages waarin hij zichzelf als de loensende ‘Friepel’ opvoert. Naast de briefwisseling is ook een aantal van deze unieke tekeningen teruggevonden. In Niemand dan wij zijn de brieven en tekeningen samengebracht, zorgvuldig bezorgd, ingeleid en van voetnoten voorzien. Niemand dan wij geeft een ongekend intieme inkijk in deze intense liefdes- en werkrelatie.

[...]

Hollywood, 19 september. '58

Lieve Friezeman, 

Ik schreef in mijn laatste brief dat ik omstreeks de 23ste zou weten of ik thuiskwam, dat was in verband met een paar beslissingen die omstreeks deze tijd genomen worden. In ieder geval weet ik dat ik niet kan meedoen in The bells are ringing. Ik was gisteren bij MGM. Ze wilden me heel graag, maar beginnen niet eerder dan januari. Ik kan het dus niet doen. Wat de televisie shows betreft hetzelfde. Volgende week maandag of dinsdag weet ik of ik hier blijf voor nog 2 of 3 weken om zelf op te treden, of ik ga direct, dus voor 26 september, naar New York om een Kiné te maken, die ze dan in één van de shows zullen gebruiken.
Ik heb er zoo in en in genoeg van. Ik zit hier maar, ben op iedereen uitgekeken en voel me erg triest. De smog vandaag en gisteren is de ergste in 3 jaar en de hitte is omstreeks 100 graden. Gewoon verschrikkelijk. Ik kom nu in elk geval heel gauw thuis. Per telegram laat ik het je weten en ik ga nooit meer, tenzij ze me vragen. Want ik voel er niets voor om te verpieteren in dat rotklimaat. En laten we maar met z’n tweeën op vacantie gaan voor één of twee weken, want met Suus krijgen we inderdaad last met Dave. Liefje ik heb niets, maar dan ook niets bijzonders te schrijven, tenzij het
overbekende feit dat ik erg naar jou terug verlang en ik stel voor om naar Parijs te gaan om eens heerlijk te smikkelen en te genieten van het najaar.
Dag lief beest, tot heel spoedig.

Je
Wim

[...]

H'wood 24 sept. '58

Lieve Friesje,

Ik ga dus zaterdag naar New York en vrijdag daaropvolgend naar Amsterdam. De reden dat ik naar New York ga en daar een paar dagen blijf is, dat Steve Allen misschien nog één of twee films maakt van mijn optreden.
Vanmorgen, nu ik wegga, kreeg ik plotseling twee aanbiedingen. Eén van NBC voor een rol in een tv-spel. Een dokter of liever gezegd een professor in een thriller. Dat heb ik niet aangenomen want dat was 5 october en ik heb geen zin om nog langer hier te zijn. Bovendien was de rol heel vervelend en het stuk ook.
Dan vanmiddag een reuze leuke zekere aanbieding van een film in mei 1959 van Warner Brothers. Een film over het leven van Barnum, de grote show en circusman, een cinemascoop productie in Todd-AO en kleuren waarin ze me Holland willen laten vertegenwoordigen. Dat gaat zeker door en dan nog een paar tv-shows het volgend jaar. Dus ik ben hier niet voor niks geweest maar tóch te kort om direct resultaat te hebben. Ik heb er schoon genoeg van en kom dus zaterdag thuis. A.u.b. geen personen aan het vliegveld. Als Huub niet thuis is kom ik wel per autobus, of jij en Connie moeten me willen komen afhalen.
Dan een dringende kwestie. Vanmorgen om 8 uur stond ik op uit een afschuwelijke nachtmerrie die ik nu 3 maal heb gehad over jou. Telkens droomde ik dat je niets meer van me weten wou, me niet eens herkende.
Afschuwelijk.
Vannacht was het zo erg dat ik droomde dat ik je niet thuis trof, ik ging naar het huis van Hans, de vriend van Adalbert. Er waren geen trappen, ik klom tegen de wand van het trappenhuis op en zag niemand. Toen hoorde ik gesnurk in een kast en opende die. Daar lag je in de armen van Hans en was woedend dat ik je stoorde. Dat is nou tweemaal dat ik dit droom in verband met Hans(!?!) Enfin, ik zie wel... Haha!
Nou heb ik verdomme plotseling bezoek gekregen van Dick Bohner die een week bij me logeert en in het bed naast me slaapt. Ik kon hem moeilijk weigeren na al de gastvrijheid die we altijd bij hem genoten, dus ik slik het maar. We lachen wel maar het is niet de oplossing.
Tot spoedig. Het heeft geen zin meer dat je me schrijft, of het moest dringend zijn, dan is het Ziegler, 545 Fifth Avenue New York.

Tot zaterdag. Dag Liefie.

W

[...] 

Copyright © samenstelling, bezorging en inleiding: Frank Jochemsen
Copyright © illustraties en brieven Friso Wiegersma en brieven Wim Sonneveld:
erven Friso Wiegersma