Leesfragment: Warme Melk

Op 27 juni verschijnt Warme melk van Deborah Levy. Lees bij ons alvast een fragment.

De net afgestudeerde Sofia probeert al jaren te ontdekken wat voor mysterieuze ziekte haar verlamde moeder heeft. Zeurderig en hulpbehoevend als ze is, is haar moeder haar een blok aan het been. Aan de andere kant is het voor de onzekere, twijfelachtige Sofia ook wel fijn dat ze door de situatie niet echt over haar eigen toekomst hoeft na te denken. Wanneer ze een peperdure wonderdokter op het spoor komt, reizen moeder en dochter af naar zijn kliniek in een blakerend stadje aan de Zuid-Spaanse kust. Het wordt een zomer waarin alles verandert.

2015. Almería. Zuid-Spanje. Augustus.

Vandaag heb ik mijn laptop op de betonnen vloer van een strandtent laten vallen. Hij zat onder mijn arm geklemd en gleed uit zijn zwarte rubberen hoes (in de vorm van een envelop) en landde op de schermkant. Nu is de digitale pagina gebarsten maar hij doet het tenminste nog. Mijn laptop bevat mijn hele leven en weet meer over mij dan wie dan ook.
Met andere woorden: als hij kapot is, dan ben ik dat ook.
Mijn screensaver is een afbeelding van een paarse nachtelijke hemel bezaaid met sterren en constellaties en de Melkweg, waarvan de naam is afgeleid van het Latijnse woord lactea. Mijn moeder heeft me jaren geleden verteld dat ik Melkweg als volgt moest schrijven - γαλαξίας κύκλος - en dat Aristoteles in Chalcidice, vijfenvijftig kilometer ten oosten van het huidige Thessaloniki, waar mijn vader is geboren, naar de melkachtige cirkel had getuurd. De oudste ster is zo'n dertien miljard jaar oud, maar de sterren op mijn screensaver zijn twee jaar oud en in China gemaakt. Al dit universum is nu gebarsten.
Ik kan er niets meer aan doen. Naar het schijnt is er in het volgende smerige stadje een internetcafé en voert de eigenaar ook weleens kleine reparaties aan computers uit, maar hij zou een nieuw scherm moeten bestellen en dat is er dan pas over een maand. Ben ik hier over een maand nog? Geen idee. Dat hangt af van mijn zieke moeder, die in de kamer hiernaast onder een klamboe ligt te slapen. Ze zal wakker worden en roepen: 'Haal eens water voor me, Sofia', en dan zal ik water voor haar halen en zal het altijd het verkeerde water zijn. Ik weet niet zo goed meer wat water betekent, maar ik zal voor haar halen wat ik onder water versta: uit een fles in de koelkast, uit een fles buiten de koelkast, uit de ketel waarin het water is gekookt en afgekoeld. Als ik naar de sterrenvelden op mijn screensaver tuur, drijf ik vaak op een buitengewoon merkwaardige manier de tijd uit.
Het is pas elf uur en ik zou nu ook op mijn rug in zee kunnen drijven en naar de échte nachtelijke hemel en de échte Melkweg kunnen kijken, maar ik ben bang dat er kwallen zitten. Ik ben gistermiddag gebeten en daar heb ik een brandende, paarse striem op mijn linkerbovenarm aan overgehouden. Ik moest over het hete zand naar de ehbo-keet aan de andere kant van het strand rennen om zalf te halen bij de student (volle baard) die daar de hele dag kwallenbeten van toeristen moet verzorgen. Hij vertelde dat kwallen in Spanje 'medusa's' worden genoemd. Ik dacht dat de Medusa een Griekse godin was die werd vervloekt en in een monster veranderde en dat iedereen die haar aankeek versteende door haar indringende blik. Dus waarom zouden ze een kwal naar haar vernoemen? Ja, zei hij, maar volgens hem leken de tentakels van de kwal op het haar van de Medusa, dat altijd wordt afgebeeld als een wirwar van kronkelende slangen.
Ik had de gele vlag met het cartooneske plaatje van de Medusa voor de EHBO-keet gezien. Ze heeft slagtanden en kijkt waanzinnig uit haar ogen.
'Als de Medusavlag gehesen is, kun je beter niet gaan zwemmen. Maar dat moet je natuurlijk zelf weten.'
Hij depte de beet met een wattenbolletje dat hij in opgewarmd zeewater had gedrenkt en vroeg me toen een formulier te ondertekenen dat eruitzag als een petitie. Het was een lijst van alle mensen op het strand die die dag gebeten waren. Het formulier vroeg om mijn naam, leeftijd, beroep en geboorteland. Dat is een heleboel informatie om over na te denken als je arm brandt en onder de blaren zit. Hij legde uit dat hij mij moest vragen het in te vullen zodat de EHBO-keet tijdens de Spaanse recessie open kon blijven. Als toeristen geen reden hadden om van deze dienst gebruik te maken zou hij geen werk meer hebben, dus hij was natuurlijk wel blij met de medusa's. Zij zorgden dat hij te eten had en benzine in zijn brommer kon gooien.
Uit het formulier kon ik opmaken dat de leeftijd van de mensen op het strand met kwallenbeten varieerde van zeven tot vierenzeventig, en dat ze voornamelijk uit Spanje kwamen, maar er stonden ook een paar toeristen uit Engeland tussen en iemand uit Triëst. Ik wil al heel lang naar Triëst omdat het lijkt op tristesse, wat luchthartig klinkt, hoewel dit het Franse woord voor verdriet is. In het Spaans is het tristeza, wat zwaarder is dan Frans verdriet, eerder gekreun dan gefluister.
Ik had geen kwallen gezien tijdens het zwemmen maar de student legde uit dat hun tentakels erg lang zijn waardoor ze van een afstandje kunnen bijten. Zijn wijsvinger plakte van de zalf waarmee hij mijn arm inwreef. Hij leek veel van kwallen te weten. De medusa's zijn doorzichtig omdat ze voor vijfennegentig procent uit water bestaan, dus ze vallen niet erg op. Bovendien heeft overbevissing eraan bijgedragen dat er zo veel kwallen in de wereldzeeën zitten. Ik mocht vooral niet over de zwellingen wrijven en er niet aan krabben. Er zouden nog netelcellen op mijn arm kunnen zitten en door over de beet te wrijven gaan ze meer gif afscheiden, maar zijn speciale zalf zou de cellen deactiveren. Terwijl hij praatte zag ik hoe zijn zachte, roze lippen pulseerden als een medusa midden in zijn baard. Hij gaf me een stompje potlood en vroeg of ik alsjeblieft het formulier wilde invullen.

Naam: Sofia Papastergiadis
Leeftijd: 25
Geboorteland: Engeland
Beroep:

De kwallen hebben geen boodschap aan mijn beroep, dus wat doet het ertoe? Het is een teer punt, pijnlijker dan mijn beet en problematischer dan mijn achternaam, die niemand kan uitspreken of spellen. Ik vertelde dat ik antropologie heb gestudeerd maar tijdelijk in een café in West-Londen werk - het heet The Coffee House en we hebben er gratis wifi en opgeknapte kerkbanken. We roosteren zelf onze bonen en maken drie soorten ambachtelijke espresso … dus ik weet niet wat ik bij 'Beroep' moet invullen.
De student plukte aan zijn baard. 'Bestuderen antropologen eigenlijk primitieve volkeren?'
'Ja, maar de enige primitieve persoon die ik ooit heb bestudeerd ben ik zelf.'
Ik kreeg ineens heimwee naar de vriendelijke, vochtige parken van Engeland. Ik wilde mijn primitieve lichaam uitstrekken op groen gras, waar geen kwallen tussen de sprieten dreven. In Almería is nergens groen gras, behalve op de golfbanen. De stoffige, kale heuvels zijn zo verdord dat ze hier vroeger spaghettiwesterns opnamen - zelfs eentje waar Clint Eastwood in speelde. Echte cowboys moeten continu gekloofde lippen gehad hebben, want de mijne zijn door de zon gaan barsten en ik smeer er elke dag lippenbalsem op. Zouden de cowboys dierlijk vet hebben gebruikt? Zouden ze naar de oneindige lucht hebben getuurd en de afwezigheid van kussen en liefkozingen gemist hebben? En verdwenen hun zorgen in het mysterie van de ruimte zoals soms gebeurt als ik naar de sterrenstelsels op mijn gebarsten screensaver tuur?

[...]

Nederlandse vertaling © 2017 Astrid Huisman & Roos van de Wardt
© 2017 Uitgeverij De Geus