Leesfragment: All Your Favourite Projects

14 oktober wordt All Your Favourite Projects, het nieuwe boek van kunstenaarsduo Topp & Dubio, letterlijk gelanceerd. Vanavond kunt u al de bijdrage van Dirk van Weelden erin lezen, en het begeleidende beeldmateriaal (of omgekeerd). En uw exemplaar aanschaffen.

All Your Favourite Projects is een grootformaat Topp & Dubio boek waarin de kunstenaars verslag doen van vier jaar kunstprojecten in Den Haag en Kaliningrad. Met het project ‘Art & Tennis Club of Kaliningrad’ (2007-2011) heeft het kunstenaarsduo in korte tijd een uitgebreid oeuvre van acties, installaties, tentoonstellingen, films en ander werk opgebouwd.

Met teksten van Atte Jongstra, Dirk van Weelden, Matthijs van Boxsel en Jacob Voorthuis.

En bijdragen van het Nederlands Tennis Historisch Genootschap en Loodwicks Press Images.

Tower Kronprinz

In een hoek van de Baltische zee, ingeklemd tussen Litouwen en Polen, ligt een stad en haar ommelanden, die nu Kaliningrad heet. Het is een exclave van de Russische Federatie in een gebied dat in de afgelopen eeuwen voortdurend in de handen van andere overheersers overging. Lange tijd heette het hier Oost-Pruisen en stond de stad bekend als Königsberg. Uit die tijd stamt ook het imposante bakstenen bolwerk dat nu Tower Kronprinz heet en destijds een van de forten was ter legering van Pruisische garnizoenen. Nu is het gebouw het lokale hoofdkwartier van de NCCA, oftewel het nationale centrum voor hedendaagse kunst.
Waarschijnlijk op grond van de diagnose dat er sprake was een grote vervreemding tussen Kaliningrad en het fenomeen hedendaagse kunst, kozen Topp & Dubio voor het adagium ‘al doende leert men’, toen zij door een misverstand en persoonsverwisseling betrokken raakten bij een prijsvraag voor kunstprojecten in dit Pruisische fort. Zouden ze hun beelden uit Den Haag verschepen en daar ophangen? Ter plekke iets fotograferen, schilderen, kleien? Dat zou die vervreemding alleen maar vergroten. Elkaar beter leren kennen gaat het best door samen iets te doen.
Een club waarin tennis en hedendaagse kunst zich vrijelijk kunnen vermengen, dat leek het Haagse duo het beste medium. En daarom richtten ze de Art & Tennis Club Kaliningrad op. Een organisatie met een groeiend aantal leden, zowel in de Russische exclave als in de Lage Landen (vooral Den Haag en omstreken). Je zou kunnen zeggen dat het de missie van de club is om tennis als vormgevend instrument te gebruiken voor bijeenkomsten waar toeschouwers deelnemer worden in wonderbaarlijke, onbekende, visueel en mentaal prikkelende gebeurtenissen. Uiteraard zijn die gebeurtenissen vanuit sportief of praktisch oogpunt volstrekt nutteloos. Zoals het spelen van een tennismatch op een landingsbaan van het lokale vliegveld (langste tennisveld ter wereld), het lukraak het enorme vide van de Tower Kronprinz inranselen van tennisballen, of het organiseren van een demonstratie van Real Tennis (gehoorzamend aan de oorspronkelijke zestiende eeuwse regels en gebruik makend van authentieke netten, rackets en ballen.).

Je zou het een delirerende tennisclub kunnen noemen, die de kunstwereld Den Haag en die van Kaliningrad verbindt. Net zoals niet iedere tennismatch een meesterwerk is, maar zelfs een geïnspireerd potje tussen amateurs op leeftijd de pracht van het spel kan onthullen, zo pretendeert de ATCK niet om Nederlandse topkunst naar de voormalige Sovjet- Unie te exporteren. Of omgekeerd. De inzet is eerder verkennend, onderzoekend, het laten plaatsvinden van waardevolle en wonderlijke momenten tussen deelnemers, toeschouwers en bezoekers, dankzij het losjes en speels gebruikte arsenaal aan vormen, beelden, procedures en voorwerpen dat de tennissport biedt.
Briljant artistiek ingenieurswerk van Topp & Dubio, om de ontgrenfenomeen een neutraal en internationaal karakter heeft, te gebruiken voor de inrichting van een netwerk van culturele evenementen en contacten. Als kunstenaars zijn ze geen uitdrukkers van hun innerlijke waarheid of predikende interpretatoren van de tijdgeest, maar regisseurs van spelregels, inrichters van speelveld, feest of ceremonie. Er is weinig voor de toeschouwers om tegen aan te kijken; het eventuele kunstwerk komt pas te voorschijn als ze meedoen, het spel spelen, een racket pakken, zich in een tennisnet wikkelen, ballen de holle kille ruimte van de Kronprinz toren injagen, en dan lid worden en spelen dat er zoiets bestaat als de Art & Tennis Club Kaliningrad. En vervolgens is die er en ook weer niet en die kleine scheur in de werkelijkheid is het kunstwerk van Topp & Dubio.

Topp & Dubio