Recensieoverzicht: Auke Hulst, Colette & Jeroen Brouwers (de week van 15 maart 2017)
17 maart 2017Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften met deze week René ten Bos, Darian Leader, Yasmina Reza (Trouw), Connie Palmen, Herman Koch, Jeroen Brouwer (de Volkskrant), Auke Hulst, Colette, Jeroen Brouwers (NRC), Kees van Beijnum en Joost Swarte (Elsevier).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. In een vereenvoudigde opzet beperken we ons in 2017 tot de Nederlandse kranten en maand-/weekbladen en de grote, prominente stukken.
Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Delen op
Jeroen van Kan sprak met Jamal Ouariachi over diens verhalenbundel Herinneringen in aluminiumfolie [leesfragment]. 'Bewustzijn is iets wat vaak, eigenlijk overal wel in mijn werk, een rol speelt. Op een analytische en ook wel psychologische manier. Dat zal met mijn achtergrond als psycholoog te maken zal hebben,' aldus Ouariachi. Daarnaast interviewde Van Kan Joost Baars, van wie onlangs de dichtbundel Binnenplaats verscheen [leesfragment]. 'Zes jaar geleden heb ik gezegd ik ga alleen nog maar werk schrijven dat ik ook zou willen schrijven als niemand het ooit zou lezen. Ik weet niet of ik helemaal kan duiden wat dat precies tot gevolg heeft gehad maar het maakt me in elk geval gedrufder,' vertelt Baars in het gesprek.
De afleveringen van VPRO Boeken zijn elke zondagochtend te zien op NPO 1, en zijn terug te kijken op www.vpro.nl/boeken.
Peter Henk Steenhuis interviewt in Trouws Letter & Geest de nieuwe Denker des Vaderlands, René ten Bos. In februari verscheen zijn boek Dwalen in het antropoceen, waarin ten Bos zich afvraagt of de mens een zegen of een pest voor de aarde is. ‘Mens en natuur kunnen we niet meer scheiden. De natuur is door en door menselijk, maar zet tegelijkertijd ons voortbestaan op het spel.’
Rinske Wels spreekt Bart van Loo over zijn gerealiseerde dromen. 'Er zitten twee personen in mij: het ambitieuze beest dat altijd meer wil. Maar er is ook de kleine jongen, die zegt: ga zitten, geniet, het is goed.' Arjan Visser interviewt Christine Otten aan de hand van haar interpretaties van de tien geboden. 'Literatuur is zoveel meer dan een toptien van mooie boeken. Het is iets wat je dagelijks van pas kan komen, iets wat je kan ademen.'
Ter gelegenheid van de Week van de Klassieken leest Marjoleine de Vos over de onverteerbare dood in antieke mythes. ‘Wat opstaat is nooit meer dat wat stierf.’ Janita Monna bespreekt het onlangs vertaalde boekje van de eerste vrouwelijke Britse poet laureate Carol Ann Duffy. Dichterbijen Poet Bees ‘[voelt als] een roep om meer […] op naar een volwaardige bundel.’ Het boekje begeleidt een bezoek dat Duffy komende week aan Nederland brengt.
Marijke Laurense schrijft over Darian Leaders nieuwste, Handen. Wat we met ze doen – en waarom [onze recensie]. ‘De mens is een friemelende soort […] het is nu eenmaal onze aard.’ Ger Leppers dook in Yasmina Reza’s Babylon [onze recensie] en oordeelt: ‘De plotselinge ontregeling van vier doodgewone mensenlevens wordt verteld met een discretie en een gevoel voor sprekende details, een opbouw van spanning en een mededogen met de personages.’
Paul van der Steen bespreekt de heruitgave van het verslag van Niko Tinbergen van zijn verblijf op Groenland uit 1934, Eskimoland. ‘Een boek over ontvankelijk zijn voor wat je ziet, vooral de schoonheid van de natuur.’ Andrea Bosman beschouwt drie onlangs vertaalde Duitse romans van vrouwen met een migrantenachtergrond. Shida Bazyars ’s Nachts is het stil in Teheran is ‘roerend, zinnelijk en grappig beheerst.’ Márica Bodrožics Kersenhout en oude gevoelens en Kat Kaufmanns Eiland van jou zijn ‘associatief, maar minder pakkend.’
Kortere stukken, een pagina of minder:
- Beeldboek van de week is Baricco’s en Dautremers Zijde [leesfragment].
- Sofie Messeman over de roman van de Oekraïense Nobelprijswinnaar S.Y. Agnon, Een simpel verhaal. ‘Een meesterlijk geschreven boek.’
- Rob Schouten over Jannie Regnerus’ Nachtschrijver.
- Monique de Heer over Mirko Zilahys Schaduw: ‘Een veelbelovend debuut.’
- Bas Maliepaard over het jeugdboek van Marco Kunst, De Waterwaack van Natterlande: ‘De meeste kinderen zullen ongetwijfeld smullen van dit spannende, maar vooral lollige avontuur, met een bescheiden moraal.’
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
Deze week verschijnen twee nieuwe non-fictieboeken van Connie Palmen: Het drama van de afhankelijkheid en het Boekenweekessay De zonde van de vrouw. In de Volkskrant interviewt Wilma de Rek haar over waarheid en verbeelding, echt en onecht, en over aardigheid. ‘Een schrijver kan niet aardig zijn. Je moet breken met je familie. Je moet weg, liefst emigreren, buiten het bekende treden.’
Arjan Peters geeft drie sterren aan het Boekenweekgeschenk van dit jaar: Herman Kochs Makkelijk leven. ‘Vanaf de tweede regel […] wens je de [verteller] alle slechts toe. Het duurt een tijdje voordat Koch aan dat verlangen tegemoetkomt.’ [Nota bene: de Boekenweek begint pas 25 maart.] Sander van Walsum bespreekt Vijandbeelden, Constant Hijzens boek over de moeizame verhouding tussen veiligheidsdiensten en democratie in Nederland, drie sterren.
Jannah Loontjens geeft vier sterren aan Alles wat ik mij niet herinner van Jonas Hassen Khemiri. ‘Zijn speelse vertelwijze maakt het boek sprankelend en spannend.’ Bert Lanting las Deirdre Bairs biografie Al Capone, over de gelijknamige beruchte Amerikaanse gangster, vier sterren. ‘In Vrije radicalen [leesfragment], haar vierde roman, heeft [Carolina Trujillo] veel meer greep op het verhaal,’ aldus Persis Bekkering. Vier sterren.
Ranne Hovius bespreekt de heruitgave van Jeroen Brouwers’ De laatste deur [leesfragment] en geeft vijf sterren. ‘Wie Brouwers zorgvuldige en betrokken portretten leest van al die schrijvers die maar moesten zien hoe ze van hun vermaledijde leven afkwamen, kan alleen maar hopen dat het in de toekomst niet altijd zo gewelddadig zal hoeven zijn.’
Kortere stukken:
- Maarten Steenmeijer over Emiliano Monge, De rauwe hemel, vier sterren: ‘Hulde aan de schrijver, hulde aan de vertaler.’
- Marcus Werner over The great derangement, de essaybundel van Amitav Ghosh, drie sterren: ‘Ghosh verrast met intelligente en erudiete observaties.’
- Joost Pollmann over Barrico en Dautremers Zijde [leesfragment] (vier sterren), en over Aart Taminiaus Wol (vier sterren).
- Bo van Houwelingen geeft twee sterren aan Erik Jan Harmens’ Pauwl.
- Hans Bouman over Amor Towles, Graaf in Moskou, vier sterren: ‘Een impliciete verdediging van het recentelijk zo gesmade fenomeen elite.’
- Erik van den Berg over Jack Vance, De Tschai-cyclus, vier sterren.
- Persis Bekkering over Carson McCullers, De ballade van het treurige café, vier sterren: ‘Een meesterwerk.’ [leesfragment]
- Martijn van Calmthout over David Bodanis, Einsteins grootste fout, vier sterren: ‘De oude Albert blijkt een al te menselijke wetenschapper te zijn.’
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
In Het Parool waren ze zaterdag ook al bezig met de Boekenweek, die volgende week zaterdag begint. Het is dan ook elke week Boekenweek. Ze zetten Eppo van Nispen tot Sevenaer, directeur van Boekenweekorganisator CPNB, op de klapstoel: 'Ik heb zelf geen belangrijkste boek, ik heb er heel veel. En dat zeg ik niet vanwege mijn positie. Als ik een verhaal niet goed vind, leg ik het na tien pagina's weg. Ik kreeg ooit Ulysses van James Joyce en daar was ik toen echt nog te jong voor. Eerlijk gezegd denk ik dat ik er nog steeds niet klaar voor ben.'
Maar nog geen Boekenweekrecensie. Wel Dirk-Jan Arensman over Annie Proulx' epische Schorshuiden ('een magistraal en belangrijk boek van een grande dame die nog barst van de literaire vitaliteit') en Thomas Verbogt over de nieuwe Konstantin Paustovski-vertaling van Wim Hartog, Verhaal van een leven 1 ('De taal fonkelde, de zinnen hadden een prachtig ritme. En nog steeds.').
Kortere recensies:
- Arie Storm geeft twee sterren aan Naomi Rebekka Boekwijts Noordwaarts [leesfragment]
- Dirk Jan Arensman geeft er vier aan Mariana Enriquez' verhalenbundel Dingen die we verloren in het vuur [leesfragment]: 'Die vervaagde grenzen geven de bundel een hypnotiserende kracht. Iets magisch, zou je bijna zeggen.'
- Dieuwertje Mertens geeft er ook vier aan Alexis de Roodes Een steen openvouwen: 'De gedichten zijn een bitter genoegen om te lezen en blinken uit in hun onderlinge wrede samenhang.'
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Roelof van Gelder schrijft in NRC over Wim Kloosters The Dutch Moment. Volgens hem is het 'een gedegen en zeer leesbaar overzicht van alle tot dusver bestudeerde aspecten van die Nederlandse aanwezigheid in Amerika en in West-Afrika, vanaf het eind van de zestiende tot het midden van de zeventiende eeuw'. Van Thomas de Veen daarnaast een bespreking van de door Auke Hulst samengestelde verhalenbundel Als dit zo doorgaat [recensie]. 'Brandend actuele verhalen, maar het zijn ook goede verhalen - om inhoudelijke én stilistische redenen. Ze zijn goed opgebouwd en goed geschreven, altijd doordacht en soms dubbelzinnig, en profetisch maar overtuigend. Tegenvallers zijn er, daar ontkom je bij zo'n project niet aan, maar die zijn op één hand te tellen,' aldus De Veen.
Margot Dijkgraaf recenseert De eerste keer dat ik mijn hoed verloor van Colette [leesfragment]. 'In Nederland is vertaalster Kiki Coumans een van degenen die zich over Colette's werk ontfermt. Ditmaal stelde ze met meesterhand een portret van haar samen,' stelt Dijkgraaf. En: 'Wat Colette in al haar werk laat zien is hoe je van het leven literatuur maakt; hoe je dat vrolijk en positief getoonzet doet. Ze geeft de lezer energie in plaats van je die te ontfutselen. Ze liegt over de werkelijkheid, past hem aan, verdraait hem, speelt ermee.' Folkert Jensma wijdt daarnaast een bespreking aan Ferdinand Grapperhaus' Rafels aan de rechtsstaat, 'een hartenkreet over de toegenomen ongelijkheid in Nederland, een pamflet over de opkomst van het populisme en de risico's die de rechtsstaat daardoor loopt'. En Michel Krielaars sprak met Jeroen Brouwers over de nieuwe editie van diens De laatste deur. Zelfmoord in de Nederlandse letteren [leesfragment]. 'Je hebt schrijvers die door zelfmoord wereldberoemd denken te worden. Het is een cliché dat ik doorprik. Niet de zelfmoord maakt je onvergetelijk, maar het werk dat je hebt geschreven,' zegt Brouwers onder meer in het interview.
Verder:
- Sebastiaan Kort over Allard Schröder, De schone slaper [leesfragment] (drie ballen)
- Janet Luis over Erwin Mortier, Omtrent liefde en dood [leesfragment] (drie ballen)
- H.M. van den Brink over Thomas Bernhards Op de boomgrens (vier ballen) en Manfred Mittermayers biografie Thomas Bernhard (drie ballen).
- Atte Jongstra over Steven Stroeykens, Het einde van de wereld (vier ballen)
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
In Elsevier heeft Peter ter Mors vier sterren voor Joost Swartes En toen de stijl ('Voor een kind is hier veel te leren, maar menige volwassene zal ook vallen voor de heldere en kleurrijke tekeningen die zich moeiteloos schikken in De Stijltraditie.'), en Irene Start drie voor Kees van Beijnums Het mooie seizoen ('Een roman, doortrokken van zachte droefheid.').
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
