Recensieoverzicht: Booker Prize, Stefan Hertmans & Chimamanda Ngozi Adichie (19 oktober 2016)
24 oktober 2016Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met dit keer aandacht voor Stefan Hertmans, en verder: László Krasznahorkai, Harry Mulisch, Tim Samuels (de Volkskrant), Hugh Aldersey-Williams, Jonathan Safran Foer (De Standaard), Michael Alby, Kris Van Steenberge, Herman Melville (De Morgen), Chimamanda Ngozi Adichie, Auke Hulst, Nicolaas Matsier (NRC), Marieke Nijkamp (Elsevier), Peter Longerich, Jan Lauwereyns (De Groene Amsterdammer) en Margriet de Moor (Vrij Nederland).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de recensies in de Vlaamse kranten en weekbladen worden opgenomen in het overzicht, met dank aan Johan Eeckhout. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Delen op
Stijn Fens sprak Robert Harris over zijn nieuwe boek Conclaaf, over de kardinaals die de paus moeten kiezen: 'Hun omgangsvormen zijn een combinatie van vormelijkheid en een zekere boosaardigheid. Het is voor een romanschrijver heel aantrekkelijk als personages niet direct zeggen wat ze bedoelen.' Stevo Akkerman sprak 'vloekende dominee' Rikko Voorberg (De dominee leert vloeken): 'Ik denk dat het eerder gaat om de rauwheid van het woord. Om de klank, het schuren van de lettergrepen. Bovendien heeft het gebedskracht, in religieuze én seculiere zin: je hoeft niet in God te geloven om te bidden en ook niet om te vloeken. Daardoor vind ik via dit woord verbinding met niet-gelovigen die net als ik zien dat er in onze wereld dingen gebeuren die niet mogen gebeuren.'
En Marije van Beek sprak Machteld Zee, wier essay Heilige identiteiten. Op weg naar een shariastaat? onlangs verscheen, over de discussie met andere sharia-wetenschappers: 'Ze proberen - artikel na artikel, bundel na bundel van Oxford tot Cambridge - iets recht te breien. De principes van de sharia zijn onverenigbaar met een democratische rechtsstaat. Dat vinden fundamentalisten overigens zelf ook. Je moet dus kiezen.'
Recensies. Janita Monna las Michel Fabers Tot leven: 'Zelden las ik zo'n empathisch en liefdevol maar ook openhartig en eerlijk verslag van een allesovertreffende liefde voor een vrouw "die door haar bloedlichaampjes heen was".' En Co Welgraven las naast Trump Revealed: An American Journey of Ambition, Ego, Money and Power, de door Michael Kranish and Marc Fisher diepgravend geresearchte biografie ('Het resultaat is een ontluisterend portret van een man die alleen met zichzelf bezig is, een narcist en een egoïst zonder vrienden, een keiharde en nietsontziende zakenman die alles al heeft meegemaakt en nu nog maar één doel voor ogen heeft: president worden, en daar nog kans op maakt ook. ') een viertal boeken over de verkiezingen:
- Charles Groenhuijsen, Donald Trump. 'Iedereen houdt van mij' ('Ook daarin staan gekke details over 's mans leven en denken.')
- Margriet van der Linden, Team Hillary. Een vrouw in het Witte Huis ('af en toe interessante waarnemingen')
- Guus Valk, Obamaland ('interessant')
- Rick Nieman, Wat wij van Amerika kunnen leren ('het optimisme van Nieman werkt aanstekelijk, en zijn boek leest vlot weg')
Dan: Rob Schouten las het debuut van Luuk Imhann, Paradijs [leesfragment] ('Die onderliggende twijfel of de mens zijn rampzalige existentie overleeft wordt door Imhann op enigszins voorspelbare maar niettemin knappe en intrigerende wijze vormgegeven.'), Gerwin van der Werf de nieuwe Bernard Dewulf, Late dagen ('Waar Dewulf zijn uitkijktoren ook neerzet en zijn lamp op richt, het is heerlijk om voor een kort moment mee te kijken.'), Beeldboek van de week is Hans Rooseboom en Ileen Montijn, Nederland in kleur 1907-1935, en Jann Ruyters gaat in op Bregje Hofstedes De herontdekking van het lichaam en Mariëtte Baarda's Kinderen waaien om. 'Erg nieuw zijn de inzichten van Hofstede over de dualiteit tussen lichaam en geest niet, maar ze denkt en formuleert fris en helder.' En: 'Baarda kan ook heel goed schrijven, ze verwoordt sensitief en vertelt meeslepend. Als niet-patiënt ga je eindelijk iets beter begrijpen waar een patiënt mee te kampen heeft.'
Nicole Lucas spreekt Maarten van Riel over zijn Op reis met mijn vader (die dood is), Edwin Kreulen bespreekt Bram Dehoucks nieuwe thriller Witte raaf ('Dehouck is vaardig genoeg om het spannend te houden, als lezer wil je absoluut weten hoe het afloopt. Maar misschien kan Dehouck voortaan beter voor één heldin kiezen, en als het even kan terugkeren naar het originele pad van zijn eerdere werk.'), en Sofie Messeman bespreekt over twee pagina's Morten Struksnes' Haaienkoorts [leesfragment] en bekritiseert de 'zweem van rommeligheid'. Maar: 'Toch bevat Haaienkoorts meer dan voldoende troeven om iedereen uit te dagen die geïnteresseerd is in de geheimen van de zee.'
We besluiten met Alle Lansu over Adam Hasletts Denk me weg ('Maar ook als literaire fijnproever blijf je achter met een aangrijpend verhaal dat onder je huid is gekropen en je nog wel even bezighoudt.') en Bas Maliepaard over Herman van de Wijdevens Meneer Jules of het einde van alles ('Jonathan begint aan een slaapverwekkende tocht door de stad, waarin hij mensen aanspoort hun dromen uit te spreken. De figuren die hij ontmoet blijven schetsmatig, maar storender is dat hij zelf niet tot leven komt.').
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
Stine Jensen interviewt de Britse Tim Samuels, die het boek Waar is mijn speer (in het Nederlands vertaald door Frans van Delft) schreef. Het boek gaat over de man in de 21ste eeuw, die volgens Samuels in crisis verkeert: ‘De traditionele pijlers van mannelijkheid staan onder druk. Onze lichamen zijn ontworpen voor een verzamelaar/jagersamenleving. We zijn niet gemaakt om de hele dag op onze kont te zitten en op toetsenborden te rammelen. Maar dit soort werk domineert. Als de economie vervolgens in elkaar dondert, heeft dat zijn weerslag op mannelijkheid.’
En Arjan Peters interviewt biograaf-uitgever Robbert Ammerlaan over de nieuwe ontdekkingen die hij deed over Harry Mulisch. Ammerlaan schreef hier het boek Zijn eigen land over. Hij spreekt met Peters over het bijzondere onderzoek dat hij naar Mulisch deed: ‘Op zijn bureau lag alles nog precies zo alsof hij meteen weer aan de slag zou kunnen gaan: zijn bril, pennen, notitieblokjes. Er overviel me een lichte ontroering. Uiteindelijk ben ik toch maar gaan zitten.’
Ook recenseert Peters de nieuwe roman van Jan Cremer, Odyssee [leesfragment], waarin Cremer op zoek gaat naar de achtergrond van zijn ouders. Peters is enthousiast over de nieuwe Cremer: ‘Die flitsende verhalen zorgen ervoor dat de schrijver niet door weemoed of andersoortige sentimenten kan worden bevangen. Dit is het verhaal van Jan & Rósza die Ik Jan mogelijk maakten.’
Verder vergelijkt Peters het debuut van actrice Laura Mentink, Weg, met het werk van Nescio. Peters vindt vooral de thematiek van de twee schrijvers, namelijk de onvervulbaarheid van verlangens, overeenkomen.
De volle vijf sterren geeft Peter Swanborn aan de vertaling van Mari Alföldy van de Hongaarse László Krasznahorkai’s De melancholie van het verzet [leesfragment]. Swanborn noemt het oeuvre van Krasznahorkai ‘van ongekend hoog niveau’ en schrijft vol lof over De melancholie van het verzet. ‘Krasznahorkai schrijft geen eenvoudig proza. Zijn zinnen vullen vaak een halve pagina en de dialoog beperkt hij tot het hoogst noodzakelijke. Toch lees je door, want zijn personages maken een fascinerende ontwikkeling door.’
Verder een recensie van Wim Bossema voor Conny Braams Ik ben Hendrik Witbooi [leesfragment]. Bossema gaat in zijn recensie vooral in op de fascinerende geschiedenis van Witbooi. ‘Wie Ik ben Hendrik Witbooi leest, vergeet deze tragedie niet meer.’
Hans Bouman las de zes titels die genomineerd zijn voor de Man Booker Prize 2016: The Sellout van Paul Beatty, His Bloody Project van Graeme Macrae Burnet, Hot Milk van Deborah Levy, Eileen van Otessa Moshfeghs, All that Man Is van David Szalay en Do Not Say We Have Nothing van Madeleine Thien. Bouman komt tot de conclusie dat Thien het meest in aanmerking zou moeten komen voor de winst.
Sander van Walsum recenseert de door Kathleen Brandt-Carey geschreven biografie van George Maduro, Ridder zonder vrees of blaam. Het leven van George Maduro 1916-1945. Brandt-Carey heeft volgens Van Walsum misschien meer een hagiografie dan een biografie geschreven. Toch noemt Van Walsum het boek een ‘bijna perfecte biografie’.
Maxim Hartman leest de eerste tien pagina’s van Hart van Youp van ’t Hek, Tweestrijd van Ton Theunis en Niet bepaald een succesverhaal van Dirk Zeelenberg. En Joost Pollmann bespreekt twee stripboeken: Zombie hipsters van Daniel Arruda Massa en Walking dead, deel 20 en 21. Hel breekt los van Robert Kirkman en Charlie Adlard. Pollmann concludeert dat er nu veel stripboeken over zombies verschijnen omdat de makers daar door het succes van de Walking Dead profijt uit proberen te halen.
Verder nog een aantal korte besprekingen:
- Hans Bouman is enthousiast over de vertaling van De Engelenpoort van Penelope Fitzgerald.
- Maria Barnas bespreekt de vertaling van de dichtbundel Sonnetten voor Hanna van de Duitse Hans Keilson.
- Bo van Houwelingen bespreekt op positieve toon Een man als Daan, de biografie van Daan van Horssen, geschreven door Rudie van Meurs.
- Erik van den Berg analyseert de omslagen van het oeuvre van Elena Ferrante.
- Mieke Zijlmans recenseert Er gebeurde dit, er gebeurde dat van Kristien Hemmerechts, die volgens Zijlmans treffend de emoties van kankerpatiënten die een ingrijpende behandeling ondergaan beschrijft.
- Bregje Lampe is zeer te spreken over De Nederlandse mode in 100 kledingstukken, geschreven door Milou van Rossum en met beeld van Daan Brand.
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Dirk Leyman sprak de directeuren van de Vlaamse en Nederlandse Letterenfondsen over de Buchmesse: '“Iets beters en iets groters op het gebied van de literatuur is er gewoonweg niet”, zegt Van Bockstal. “Daarom is ons gastlandschap de belangrijkste internationale gebeurtenis in de Nederlandse literatuur in de voorbije én in de komende twintig jaar”, valt Tiziano Perez, zijn collega- directeur van het Nederlands Letterenfonds, hem bij.' Plus: de openingsrede van het gastlandprogramma, door Arnon Grunberg en Charlotte Van den Broeck. In De Morgen loopt Marnix Verplancke vervolgens in sneltreinvaart door de Man Booker-nominaties met korte zinsneden over thema, stijl, sterkte en zwakte.
- In All That Man Is voegt David Szalay ‘een filosofische lijn toe aan de literaire’ maar ‘Szalay schrijft over mannen en beschouwt vrouwen misschien iets te vaak als sparringpartners’
- Het pluspunt in Hot Milk van Deborah Levy is ‘de ingehouden ironie’ maar ‘Levy heeft haar boek kreupel gedacht’.
- In Eileen maakt Ottessa Moshfegh ‘originele associaties die altijd scherp blijven en nooit uit de bocht gaan’. Vraag is wel of de debutante het niet ‘allemaal wat te sterk heeft aangezet’.
- In His Bloody Project verhoogt de manier waarop Graeme Macrae Burnet speelt met genres en de geloofwaardigheid van de verschillende vertellers de complexiteit. ‘Heeft wel te lijden aan het seen that done that been there-effect.’
- Madeleine Thien heeft Do Not Say We Have Nothing ‘heel zorgvuldig geconstrueerd, ze begrijpt haar personages tot in de toppen van hun tenen en houdt de grote geschiedenis op afstand’. Wel vreest Verplancke voor een clichématige verfilming.
- The Sellout van Paul Beatty getuigt van ‘ongebreidelde fantasie en taalrijkdom’ maar ‘na een pagina of tweehonderd weet je het dus wel wel...’.
Marnix Verplancke las ook het ‘bijzonder boeiend en prachtig geïllustreerd’ boek Plantenliefde van de Schotse natuurschrijver Michael Alby over alle facetten van de voortplanting van planten en is erg onder de indruk: ‘Alby weet de juiste voorbeelden aan te brengen, prikkelt de verbeelding en komt soms met zaken aandraven waarvan je denkt, natuurlijk is dat zo, maar daar had ik nog nooit aan gedacht.’
Drie jaar na zijn succesrijk debuut Woesten [leesfragment] publiceert Kris Van Steenberge Blindelings [leesfragment], een roman ‘op de schopstoel tussen familiedrama en een sociale roman waarin nogal wat menselijk ongerief wordt aangevoerd’, schrijft Dirk Leyman, ‘dankzij een uitgesproken verteltalent rondt Van Steenberge soepel de gevaarlijke klip van de tweede roman’. Het stuk over De klerk Bartleby van Herman Melville door Erik van den Berg stond eerder in de Volkskrant.
‘In een notendop’ signaleert
- Mijn vaderland, een appelpit, Herta Müller over haar leven en werk, in gesprek met Angelika Klammer
- Het verhaal van het verloren kind, het sluitstuk van Elena Ferrante’s Napolitaanse romans [leesfragment]
- De rustelozen, een roman van Linn Uhllmann gebaseerd op gesprekken met haar vader, regisseur Ingmar Bergman
- Digiziek – Pleidooi voor offline leven van de Duitse neuroloog Manfred Spitzer
- Dark matter, een roman van Blake Crouch
- We moeten allemaal feminist zijn van Chimamanda Ngozi Achidie
- Thomas en de kerstkarper van Marit Törnqvist en Rita Törnqvist-Verschuur
De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
De moeite die mannen hebben om vrouwen te begrijpen, een onbegrip dat duidelijk maakt dat ze vooral over zichzelf in de war zijn, is volgens Christophe Van Gerrewey het thema in Korte gesprekken met afgrijselijke mannen, 23 verzamelde teksten van David Foster Wallace. Een onnavolgbare brok fictie, oordeelt de recensent: ‘Er is geen boek in de recente wereldliteratuur dat zo nauwgezet de wanhoop tot uitdrukking brengt van datende mannen op zoek naar een lief, en naar een consequent en waardevol leven.’ Volgens Alexandra De Vos leert Ruben Mersch in het essay Waarom iedereen altijd gelijk heeft ons hoe we constructief van mening kunnen verschillen, maar wie een beetje thuis is in de materie houdt aan ‘het slim verpakt overzicht van menselijk dwaaldenken’ ook een beetje een déjà-vugevoel over.
Toon Horsten ziet hoe Erik Vlaminck in zijn romans en toneelstukken telkens weer personages creëert uit de onderkant van de maatschappij die onder de huid van de lezer kruipen. Dit is ook zo in zijn theaterstuk Wattman, waarin een gevangen genomen tramconducteur terugkijkt op de belangrijkste dag in zijn leven, het nu haast vergeten bombardement op Mortsel in 1940. Het stuk is ‘een bewijs van vakmanschap [...] de schoonheid zit hem net in de schijnbare alledaagsheid van het hoofdpersonage en zijn verhaal’.
In de box België. Een ménage a trois bundelt en herwerkt Guido Fonteyn drie boeken over Wallonië en de Oostkantons die hij eerder apart publiceerde, een schitterend idee vindt Geert Van Istendael: de eminente en enthousiaste Walloniëkenner 'doet de nietsvermoedende lezer van de en verrassing in de andere tuimelen’.
Ook nog korte stukken over Ouderdom. Een gids voor beginners van Michael Kinsley (‘een parel van een boek’), over Bloemen, bijen & borstbollen, de columnachtige stukjes die de neerslag vormen van een nieuwe muziektheatervoorstelling van Wouter Deprez (‘Deprez schrijft op een lichte, humoristische en vaak tedere manieren) en over Irundina [recensie] van Hella Haasse. Dit verhaal verschijnt voor het eerst in een aparte uitgave, geïllustreerd door Sylvia Weve. Met het rechttoe-rechtaan geschreven relaas van een Portugese migrante die Haasse leerde kennen toen ze haar huishoudhulp was in Parijs slaagt ze er volgens Veerle Vanden Bosch in de lezer een idee te geven hoe het voelt een illegale outcast te zijn.
Net als in De Morgen enkele weken terug ook hier een interview met Hugh Aldersey-Williams over Het getij, zijn speurtocht naar alle verschijningsvormen van eb en vloed. Peter Jacobs houdt het kort in zijn stukje over Europe Express waarin Dirk Leyman en Philippe Debeerst prentbriefkaarten over zowat alle Europese toeristische bestemmingen presenteren (‘eigenlijk is heel dit boek overbodig, maar onweerstaanbaar’), zo hield hij ruimte over om enkele wonderlijke exemplaren eruit af te drukken.
‘Het is mijn meest persoonlijke boek,’ bekent Jonathan Safran Foer over Hier ben ik [recensie] tegenover Kathy Mathys. ‘Ik leef voortdurend met conflicten. Ik ben een toegewijde vader maar stel me vragen hoe ik het moet aanpakken. ik ben Joods en die identiteit is me dierbaar, al weet ik niet goed wat Joods zijn betekent en gebeuren er dingen in de wereld die mij als Jood een slecht gevoel geven. Conflict maakt deel uit van de Joodse identiteit.’
Kathy Mathys overschouwt de shortlist van de Man Booker Prize, op 25 oktober weten we wie met de hoofdprijs gaat lopen.
Drie sterren kent ze toe aan Hot Milk van Deborah Levy en aan The Sellout van Paul Beatty. Levy haalde al eerder de shortlist, maar volgens de recensente worden in Hot Milk de beelden en symbolen soms te sterk aangezet of uitgelegd. Ook The Sellout, ‘een satire met een babbelzieke, bij momenten zeer grappige verteller’ kan haar niet genoeg overtuigen.
De overige vier kent ze vier sterren toe.
- In de negen vertellingen uit All That Man Is (Wat een man is) gebruikt David Szalay, ‘verschillende registers, klinkt hij de ene keer ironisch, dan weer doorleefd’.
- Do Not Say We Have Nothing van Madeleine Thien ‘heeft iets weg van een negentiende eeuwse roman [...] het is complex, genuanceerd en toch helder, toegankelijk, erg klassiek’.
- De beloftvolle Ottessa Moshfegh zet in Eileen ‘een vrouw neer die geobsedeerd is door zichzelf en die toch medeleven opwekt bij de lezer. De manier waarop de schrijfster laat zien verwaarlozing en geweld met elkaar verstrengelt zijn overtuigt’.
- His Bloody Project van Graeme Macrae Burnet doet Mathys aan Oogst van Jim Grace denken, met ‘het ingenieus werkstuk’ biedt de auteur sociaal engagement en vertelplezier.
De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
Yasmina Aboutaleb sprak voor NRC met Chimamanda Ngozi Adichie naar aanleiding van het verschijnen van We moeten allemaal feminist zijn. 'Het academisch feminisme is belangrijk, maar dat is niet waarin ik geïnteresseerd ben. Er zijn verschillende soorten feminisme. Het doel is hetzelfde: gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen, maar er zijn verschillende benaderingen en brandpunten. Ik wil kleine veranderingen bereiken in het gezinsleven van mensen. Mijn droom is dat ik iemand inspireer en dat die persoon zich dan voorneemt het anders te gaan doen of anders te denken. De manier om dat te bereiken is het geven van concrete voorbeelden,' aldus Adichie in het interview. Hanneke Chin-A-Fo bespreekt daarnaast Loretta Napoleoni's Mensenhandelaren 'Napoleoni schiet gaten in de heldenstatus die ontvoerde westerse hulpverleners en journalisten in de media krijgen toegedicht. Dat werkt verfrissend,' vindt Chin-A-Fo. 'Ze prijst journalisten die géén boek over hun ontvoering schrijven, maar de aandacht blijven richten op de oorlog en zijn slachtoffers.'
Maarten Zeegers schrijft over Voorbij Fort Europa van Henk van Houtum en Leo Lucassen. '[H]et boek [geeft] inzicht in de complexe thematiek van migratie en biedt het genoeg stof tot nadenken over ons huidige en toekomstige migratie- en asielbeleid,' merkt Zeegers onder meer op. Wilfred Takken las verder de nieuwe roman van Auke Hulst, En ik herinner me Titus Broederland [leesfragment]. 'Titus Broederland is een beetje te lang […], maar het lef om zo ver van de Nederlandse literaire traditie af te dwalen verdient lof. En de naargeestige eindtijdsfeer met surrealistische tinten, gevangen in poëtische taal, blijft lang hangen,' stelt Takken. Guus Middag wijdt een recensie aan Druppel van Nicolaas Matsier. 'Twintig goede gedichten - dat is niet gek voor een poëziedebuut,' vindt hij. En Thomas de Veen noemt Marijke Schermers Noodweer 'uitmuntende literatuur'.
Van Marco Kamphuis een bespreking van Pier Vittorio Tondelli's Gescheiden kamers. 'Mij vervulde het eerder van respect voor het lijden van de hoofdpersoon en dat van de jong gestorven schrijver, dan van bewondering voor het literaire werk zelf,' schrijft hij. Shira Keller leverde een stuk over Flannery O'Connors Wijs bloed. 'Dat de roman uit 1952 stamt, zou je door de schrijfstijl bijna vergeten. O'Connor vertelt het verhaal in puntige, directe zinnen, zonder opsmuk. Ook haar tongue-in-cheek-humor doet allerminst gedateerd aan. Wel kun je je afvragen of de thematiek - een prediker die zich tegen de Christusfiguur afzet - nog wel aansluit bij een Nederlands lezerspubliek van nu,' staat er in het artikel. Verder een vooruitblik op de uitreiking van de Man Booker Prize aanstaande dinsdag. His Bloody Project van Graeme Macrae Burnet is favoriet bij de redactie. 'De twijfel die Burnet subtiel zaait, is wat dit boek tot een zeer geslaagde thriller maakt […]. Maar His Bloody Project is ook een karakterstudie, een rechtbankdrama en een rake en tragikomische historische schets van grimmige boeren. En het is bovendien een boek waarover je na lezing nog lang blijft piekeren.'
Sjoerd de Jong las zowel Karl van den Broecks Waarom ik de indianen wil redden ('De lezer die […] typische indianenromantiek voor lief neemt, houdt een origineel en lezenswaardig "oudere jongensboek" over, een persoonlijke relaas over een langdurige Vlaams-indiaanse jeugdliefde, dat vooral herkenbaar zal zijn voor progressieve generatiegenoten.') als J.C.H. Kings Blood and Land. The Story of Native North America ('een bijzonder en broodnodig boek'). Arjen Fortuin schrijft over de 'legendarische reportages' van Joseph Mitchell. Kester Freriks verdiepte zich in De kinderen van de nacht. Over wolven en mensen van Dik van der Meulen. 'Dit wolvenboek is biologische studie en cultuurhistorische verhandeling ineen; het biedt antropologische perspectieven als het gaat om de moeizame verhouding tussen mens en wild dier door de eeuwen heen. Bovendien is het een persoonlijke zoektocht naar de wolf,' lezen we in de bespreking. En Mark Kranenburg wijdt een recensie aan Tien over rood vijftig jaar later en Redelijk Radicaal. Vijftig jaar D66. 'In het Tien over Rood-boek wordt vooral nostalgisch teruggeblikt met weinig opbeurende woorden over de toekomst van de PvdA. Het boek over D66, met bijdragen van mensen die voor deze partij in de Eerste Kamer zitten of daarin zaten, blaakt van zelfvertrouwen. Er is nog altijd een reden van bestaan,' merkt Kranenburg op.
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Een interview door Dieuwertje Mertens met de Vlaamse dichter en schrijver Stefan Hertmans over zijn nieuwe roman De bekeerlinge [leesfragment]. Hertmans vertelt hoe hij erachter kwam hoe het eraan toeging in de elfde eeuw, de tijd waarin zijn roman zich afspeelt. ‘Ik had geen verwachtingen van tevoren. Ik was gewoon nieuwsgierig. Ik moest alles researchen: wat aten de mensen? Hoe kleedden ze zich? Mijn lectuurlijst begon op die van een proefschrift te lijken. Zo leerde ik ook begrijpen dat deze vrouw helemaal geen ongeëmancipeerde vrouw was. Meisjes in de hogere rangen werden gecultiveerd opgevoed om ze zo hoog mogelijk uit te huwen. Maar het bijzondere dat daar bovenop komt: ze maakt een eigen, heel andere keuze uit liefde.’
Arie Storm recenseert de nieuwe roman van Cees Nooteboom: 533, Een dagenboek [leesfragment]. Storm geeft Nooteboom drie sterren, maar heeft wel het een en ander aan te merken. Zo is hij van mening dat Nooteboom te veel grote schrijvers en filosofen noemt zonder verder iets over deze namen te zeggen. ‘Het krijgt op een gegeven moment iets hilarisch. Niet omdat ik tegen schrijvers of filosofen zou zijn – integendeel – maar omdat je er van Nooteboom verder niets over hoort. Je kunt zeggen dat dit typerend is voor zijn volkomen natuurlijke omgang met deze figuren: alsof ze de hele tijd naast hem staan. Maar toch zou je soms iets meer diepgang wensen.’
En Dirk-Jan Arensman is lovend over De Nix van de Amerikaanse Nathan Hill. Volgens Arensman heeft Hill wat kleine steekjes laten vallen, maar wanneer je daarop uitzoomt is De Nix in Arensmans woorden een ‘uitstekende debuutroman’. ‘Soms krijg je het gevoel dat je in De Nix wordt meegesleurd door een uitzonderlijk getalenteerd adhd-jongetje, dat je in één klap elk goed verhaalidee wil voorschotelen dat hij ooit heeft gehad, zich dolenthousiast op ieder bijfiguur stort en niet kan wáchten je te laten zien wat hij allemaal kan. Verrassend genoeg pakt dit vaker innemend en meeslepend dan vermoeiend uit.’
Verder vijf sterren voor de vertaling door Rosalien van Witsen van De klerk Bartleby. Een verhaal van Wall Street van Herman Melville, gelezen door Guus Luijters. John Jansen van Galen is matig enthousiast over Enfant terrible. Wim Treub (1858-1931) van Diederick Slijkerman. Hij noemt de biografie van Treub ‘opsommerig geschreven’ en ‘zonder de schwung die de hoofdpersoon in hoge mate eigen was’.
Tot slot Dieuwertje Mertens over In die tijd die, de zestiende dichtbundel van Elly de Waard, waarin ze probeert ‘het heelal tot en met de (huidige) tijdgeest te omvatten.’ ‘De Waard heeft zich vanaf haar debuut in 1978 hard gemaakt voor een lyrische poëzie. Haar poëzie is echter geslaagder als ze om die gevoelens heen dicht. Dat kan: ze is er goed in sterke beelden neer te zetten die een gevoelsleven of sfeer kunnen uitbeelden.’
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Liesbeth Wytzes interviewt schrijfster Marieke Nijkamp over haar debuut This Is Where It Ends, een young-adultboek dat eerst in het Engels verscheen en erg populair is in Amerika. De Nederlandse vertaling ligt nu in de winkels onder de naam 54 minuten. Het verhaal gaat over een schietpartij op een middelbare school. Nijkamp vertelt over de Amerikaanse cultuur die haar vaak verbaast: ‘Ik dacht: hoe kun je als cultuur schietpartijen zo hebben genormaliseerd? Je kunt er beter iets tegen doen in plaats van je aan te passen. Die schietpartijen gebeuren heel vaak. Gisteren nog, op een basisschool. Totaal genormaliseerd, onderdeel van het dagelijks leven.’
En Irene Start geeft drie sterren aan Stefan Hertmans De bekeerlinge, dat een elfde-eeuws verhaal vertelt over een joodse jongen die een christelijk meisje verleidt [leesfragment]. Start vindt het verhaal hier en daar een tikkeltje ongeloofwaardig, maar is toch zeer te spreken over Hertmans’ beschrijvingen. ‘Het hele verhaal is zinnelijk en zwanger van mystiek. Bij het beschrijven van de verboden romance noch bij de geweldsuitbarstingen houdt Stefan Hertmans zich in. De liefde is meeslepend, en zwaarden klieven nogal wat kinderhoofdjes.’
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
Piet Gerbrandy betoogt in De groene Amsterdammer dat het terecht is dat Bob Dylan de Nobelprijs voor de Literatuur toegekend kreeg. 'De geschreven tekst waarop auteursrecht rust is een betrekkelijk moderne vinding en zou wel eens een atypisch incident in de geschiedenis van de menselijke cultuur kunnen blijken,' schrijft hij onder meer. Kees 't Hart bespreekt daarnaast De bekeerlinge van Stefan Hertmans [leesfragment]. 'Een klassiek voorbeeld van een historische roman […]. Maar de schrijver geeft aan deze geschiedenis een merkwaardige draai, waar ik met zowel bewondering als verbazing naar heb zitten kijken,' aldus 't Hart. Joost de Vries noemt Jan Lauwereyns Iets in ons boog diep een 'hoogst originele roman'. En Chris van der Heijden wijdt een stuk aan Hitler de biografie van Peter Longerich. 'Hij durft wel, de van oorsprong Duitse, tegenwoordig veelal in Engeland werkende historicus Peter Longerich, bekend door zijn biografieën over Himmler en Goebbels én studies naar de shoah: niet alleen schrijft hij een zoveelste levensverhaal van Hitler en nog een van 1.500 pagina's ook, maar bovendien schuift hij het werk van zo goed als al zijn voorgangers richting prullenmand. Bescheiden is anders. Voorzichtig ook. En hoe kan hij zo zeker zijn? Je hebt twee levens nodig om alles te lezen wat over Hitler geschreven is,' merkt Van der Heijden op.
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
Jeroen Vullings bespreekt in het dubbeldikke herfstnummer Margriet de Moors nieuwe roman Van vogels en mensen [leesfragment]. 'Zonder haar manier van schrijven en vertellen zou dit luchtig geweven verhaal […] niet de allure hebben die het ontegenzeglijk heeft,' staat er onder meer in het stuk. Pieter Waterdrinker sprak daarnaast met Ljoedmila Petroesjevskaja. 'Ik heb het niet zo op Nabokov. Het is mij allemaal te gelikt en te mooi. Ik ben eigenlijk door geen enkele Russische schrijver geïnspireerd,' zegt ze in het interview. En Carel Peeters wijdt zijn 'Literaire kroniek' aan Marli Huijers Achterblijven. Een nieuwe filosofie voor een grenzeloze wereld. Volgens Peeters blijft het, ook na lezing, de vraag of het onderwerp van Huijers boek 'wel een serieus maatschappelijk en filosofisch probleem is'.
Vrij Nederland verschijnt elke woensdag, een selectie van de recensies is op vn.nl/boeken raadpleegbaar. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum).
