Recensieoverzicht: Dick Swaab, Ronald Giphart, Teju Cole (14 september 2016)
26 september 2016Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met dit keer aandacht voor Ronald Giphart, Dick Swaab en Teju Cole, Ian McEwan, Mischa Andriessen, John LeCarré, Anton Stolwijk, Dimitri Verhulst, Thomas More, Douwe Draaisma, De geschreven oorlog, en verder: Hans Achterhuis, Han Kang, Nathan Hill (Trouw), Herman Melville, Hella Haasse (de Volkskrant), Peter Terrin (De Morgen), Julia Blackburn, Luc Sante (De Standaard), Yuval Noah Harari, Anna Bikont (NRC Handelsblad), Bernadette Murphy, Herman Brusselmans (Het Parool), Jonathan Safran Foer (Elsevier), Guido van Heulendonk, Vivian Gornick (De Groene Amsterdammer), Bas Heijne (Vrij Nederland).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de recensies in de Vlaamse kranten en weekbladen worden opgenomen in het overzicht, met dank aan Johan Eeckhout. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Delen op
In hoeverre zijn zijn boeken een afspiegeling van de tijdsgeest, vraagt Marc van Dijk in Verdieping. Hans Achterhuis (Koning van Utopia. Nieuw licht op het utopisch denken: 'In hoge mate. Ik geloof niet meer zo in oorspronkelijke ideeën. Daarvoor heb ik te veel Foucault gelezen, die overtuigend laat zien hoe elke tekst deel uitmaakt van een groter vertoog - hoezeer de auteur zelf ook meent hoogst origineel te zijn. Je kunt niet echt iets geheel nieuws bedenken. Wel leuke puntjes hoor.' In de bijlage Tijd de levenslessen van Mounir (voorheen Mounira/Monique) Samuel, met prominent op 3: 'Geef nooit op.' 'Toen ik met dit boek begon, zeiden veel mensen: dit wordt niks, jij bent geen schrijver.'
Jannah Loontjens sprak Han Kang (De vegetariër, Mensenwerk): 'Sommige personages in mijn boeken lijken gestoord, zoals Yeong-hye in De vegetariër, maar zijzelf ervaren dat niet zo. Ze hebben bepaalde obsessies of sterke verlangens en die zorgen voor hun ondergang. Dit is niet zomaar cultuurgebonden. Ik wil processen van menselijk falen beschrijven. De boeken gaan ook over conventioneel leven.' Ook in Letter & Geest: een essay van Douwe Draaisma (Als mijn geheugen me niet bedriegt) over de bijbelse Jozef.
En recensies. Janita Monna las de nieuwe Mischa Andriessen, Dwalmgasten [leesfragment] ('effectief gebruik van enjambementen, ritme, klank', en 'bedrieglijk kalme regels, die je soms de adem benemen. Dat komt doordat de teksten niet vrijblijvend zijn. Ze komen zo dichtbij omdat ze iets suggereren van diepere menselijke drijfveren; de vraag opwerpen of we die eigenlijk wel kennen'), en Willem Schoonen de nieuwe Dick Swaab, Ons creatieve brein ('veel van die hoofdstukjes zijn nagenoeg leeg', en: 'Er komt van de hersenwetenschapper geen bevredigend antwoord. Integendeel.')
Ook Annemarié van Niekerk las Teju Coles Vertrouwde en vreemde dingen [Engels leesfragment | Nederlands leesfragment | recensie | toelichting door de vertaler]: 'Cole beschikt niet alleen over een verbluffend opmerkingsvermogen waarmee hij allerlei subtiele en verrassende verbanden tussen zijn waarnemingen weet te leggen, hij put daarbij ook uit een brede kennis van literatuur, fotografie, politiek en filosofie. Bovendien is hij als geen ander in staat om zijn reflecties een persoonlijke toets te geven. Het maakt deze essaybundel tot een ideale spoedcursus over boeken, films en fotografie, en over manieren van lezen, kijken en luisteren die het gebruikelijke westerse perspectief verruimen door er nadrukkelijk Afrika in te betrekken.'
Gerwin van der Werf dan, hij las Nathan Hills De nix ('Hoe smakelijk ook, een vlekkeloos debuut is De nix niet. [...] Hills zwarte visie op zijn land contrasteert mooi met de diepe menselijkheid die hij aan de dag legt als het gaat om zijn hoofdpersonen.'), beeldboek van de week is Vivian Keulards Flaming Grace, Rob Schouten weegt Ronald Gipharts Lieve [leesfragment] ('En zo is Lieve de zoveelste liefdesroman van Giphart maar ook een ingewikkeld bouwsel over spel en overspel, echte liefde en nep-liefde, kinky seks en ware passie.[...] Maar misschien moet je je helemaal geen ingewikkelde vragen bij 'Lieve' stellen en het maar gewoon als een aardige, speels-ernstige roman over de liefde lezen.'), en Nicole Lucas laat Rudie van Meurs aan het woord over Een man als Daan.
'En het moet gezegd: Johanna is misschien (nog) niet zo beroemd als Ferdinand, haar leven is zeker een halve dubbelbiografie waard. Ze verschilden nogal van karakter: hij geremd, afstandelijk en argwanend, zij aardig, charmant en spontaan. Maar ze hadden als kunstenaars ook veel gemeen. Beiden moesten lang wachten op erkenning,' schrijft Marijke Laurense over Elly Kamps biografie Ferdinand en Johanna. Dubbelbiografie van schrijver F. Bordewijk en componiste J. Bordewijk-Roepman. Sofie Messeman las de nieuwe Karl Ove Knausgård, Herfst [leesfragment] ('Maar ondanks het voor de hand liggende en schijnbaar alledaagse van de thema's, zijn deze stukjes niet banaal. Knausgård is een goede observator die doodgewone zaken opnieuw betekenis weet te geven.'), Edwin Kreulen Bernard Miniers Verduistering ('prachtboek'), Marnix Verplancke over Ian McEwans Notendop ('De in stijl en vertelkunst superieure McEwan laat deze ongeboren, nog naamloze Hamlet in wanhoop en vertwijfeling alle kanten op fladderen, maar maakt er toch ook weer een strak verhaal van.'), en Bas Maliepaard besluit met Kate DiCamillo's Neem mijn hand ('een intelligent boek, waarin alle (vreemde) details op hun plek vallen').
Het slotwoord, 'De tegel', van Letter & Geest is voor Anke Laterveer, die onlangs Lefbek publiceerde: 'We are freaks, we are fragile and we all survived.'
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
Wilma de Rek interviewde voor de Volkskrant neurobioloog Dick Swaab naar aanleiding van zijn nieuwe boek Ons creatieve brein. Swaab vertelt onder andere over zijn eerste grote kuntervaring (Het Lams Gods van de gebroeders Van Eyck), licht toe wat volgens hem het 'ik' is ('Zonder brein is er geen ik.'), vergelijkt wetenschappers met kunstenaars ('Niemand maakt iets volledigs nieuws.') en vindt dat het leven geen zin heeft: 'Ik realiseer me dat het allemaal voor niks is. En het punt is: de enigen die beseffen dat het leven geen zin heeft, zijn depressieve patiënten. Je moet iets interessants te doen hebben dat je de illusie van zin geeft. Daar gaat het om.'
Arjan Peters overweegt om volgende week naar de Antiquarenbeurs in Amsterdam te gaan om naar de bibliofielen te gaan kijken en vertelt over zijn eigen 'verzameling' van Uit talloos veel miljoenen van W.F. Hermans en de lezing 'Boekendans' van Komrij. Persis Bekkering kijkt nooit meer hetzelfde naar flessen of braaksel na zijn lezing van Karl Ove Knausgårds Herfst [leesfragment] (vertaald uit het Noors door Marin Mars): '[...] gaandeweg vindt hij zijn vorm: niet alleen in de verrassend uiteenlopende keuze van onderwerpen (adders, rubberlaarzen, schaamlippen), maar vooral in de verbanden die hij legt, in de abstrahering van het materiële tot iets essentieels en diep menselijks, opgetekend in een onpretentieuze toon die dit keer wegblijft van het confessionele. De schrijver wroet in het leven tot hij een kern ontwaart.' Maria Barnas bespreekt de bundel Dwalmgasten [leesfragment] van Mischa Andriessen en schrijft: 'Met grote intensiteit en op een haast afgemeten toon schetst de dichter vlijmscherpe beelden en trekt een lijn van ontheemden uit de oudheid tot aan vluchtelingen van vandaag.'
Deze week een beschouwing van filosoof en More-deskundige Hans Achterhuis over Thomas More en Utopia. Achterhuis vergelijkt More met Spencer uit De cirkel: 'In Utopia zou hij waarschijnlijk net zo aan zijn einde zijn gekomen als Spencer, het personage uit de utopische roman De cirkel van David Eggers, die de opgelegde totale maatschappelijke transparantie tevergeefs probeert te ontvluchten.' Achterhuis raadpleegt onder andere twee biografieën: Sir Thomas More (vertaald uit het Engels door Jan Kuijper) van Anthony Munday en Henry Chettle en Thomas More (vertaald uit het Engels door Henny Corver, Pon Ruiter en Ineke van den Elskamp) van Peter Ackroyd.
'Een verstild bijna-sprookje, met ongewisse afloop. [...] Juist door het verhaal niet "rond" te maken, bereikt de auteur een schurend effect,' schrijft Arjan Peters over Irundina van Hella S. Haasse. (Lees vanaf 27 september ook de recensie van Bob Hopman op Athenaeum.nl en kom 29 september naar de feestelijke hommage aan de veel bekroonde auteur in het OBA theater, vanaf 20.00.) Aleid Truijens las So 70's. De jaren zeventig van Abba tot zitkuil van Wilbert Schreurs en Jongens waren we. Totalitaire verleiding in de jaren zeventig van Chris van Esterik. Zij vindt het boek van Van Esterik 'veel persoonlijker en tegelijk diepgravender en analytischer dan het boek van Schreurs.' Bo van Houwelingen is niet echt enthousiast over Lieve [leesfragment] van Ronald Giphart: 'Het grootste euvel van deze roman is dat de MPDG [de Manic Pixie Dream Girl] simpelweg niet boeiend genoeg is voor de lofzang die Giphart over haar heeft willen schrijven.'
Als mijn geheugen me niet bedriegt geeft geen spectaculaire nieuwe inzichten, maar de onderhoudende en prikkelende beschrijving van in wezen bekende verschijnselen zet wel ogenblikkelijk aan tot zelfonderzoek,' zegt Ranne Hovius over Douwe Draaisma's zevende boek. Maxim Hartman las de eerste tien pagina's van Michel van Egmonds De wereld volgens Gijp, Hector Malots Alleen op de wereld (uit het Frans vertaald door August Willemsen) en Holm Friebes De steenstrategie. De kunst om niet te handelen. Bij Van Egmond en Malot wilde Hartman doorlezen, bij Friebe haakte hij af.
'Logica is niet altijd Ridleys sterkste punt. Maar een prikkelend tegengeluid is het zeker,' schrijft Martijn van Calmthout over Matt Ridleys De evolutie van alles (vertaald door Wybrand Scheffer). Peter Swanborn is zeer te spreken over Marek Šindelka's Anna in kaart gebracht (uit het Tsjechisch vertaald door Edgar de Bruin): 'De tien verhalen zijn zo ingenieus met elkaar verknoopt dat je nauwelijks van een verhalenbundel kunt spreken. [...] Šindelka's scherpe en ingehouden humoristische wijze van formuleren maakt het lezen én het herlezen van dit boek tot een groot genoegen, je blijft maar streepjes in de kantlijn zetten.'
Deze week in de rubriek 'Kort & goed':
- Bo van Houwelingen over Sophie Zijlstra's De verlossing van Liesbeth Bede ('Uit Zijlstra's opgeruimde, intelligente schrijfstijl en de ingenieuze opbouw en ontknoping van het plot spreekt vakmanschap.')
- Marcel Hulspas over Martin Fords De opmars van robots (uit het Engels vertaald door Marga Blankestijn) ('Doemdenken is in de Verengde Staten bon ton. De stroom pessimistische literatuur is al jaren schier onoverzienbaar, en de boeken over robotisering vormen daarbinnen een vertrouwd subgenre. Maar ondernemer Martin Ford geeft er nét een andere draai aan.')
- Wineke de Boer over Denis Thériaults De eenzame postbode (uit het Frans vertaald door Gertrud Maes en Martine Woudt) ('Een charmant en knap geschreven boekje met een bitterzoete, wijze levensles.')
- Hans Bouman over Lionel Shrivers De Mandibles. Een familiekroniek 2029-2047 (uit het Engels vertaald door Jan de Nijs en Arthur Wevers) ('Ondanks het feit dat er plottechnisch niet veel gebeurt, weet Shriver haar boek levendig te houden door telkens een ander familielid aan het woord te laten en zo de omineuze nieuwe wereld die ze beschrijft vanuit een rijkdom aan perspectieven te presenteren.')
- Rolf Bos over Thomas Olde Heuvelts HEX (uit het Amerikaans vertaald door Nancy Forest-Flier) ('HEX is gruwelijk goed, slapeloze nachten gegarandeerd.')
En tot slot Erik van den Berg over de ongewone publicatiegeschiedenis van de Willem Mengelberg-biografie waarvan de delen 1 en 2 in niets op elkaar lijken qua ontwerp ('Deel 2 oogt eigentijds, maar evengoede chic').
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Voor De Morgen trok Dirk Leyman naar het Ieperse In Flanders Fields Museum. Met de tentoonstelling De geschreven oorlog toont curator Piet Chielens er literaire teksten en andere geschreven bronnen die de Eerste Wereldoorlog belichtten. Leyman sprak ook kort met Erwin Mortier die de begeleidende bloemlezing De geschreven oorlog. In Flanders Fields inleidde: ‘tegenover de grote historische ontwikkelingen biedt het geschreven woord maar een zeer fragiel tegenwicht. Toch is het een reddingslijn die onze voorouders in het ongewisse hebben geworpen, naar ons toe’.
Leyman vond weinig nieuws in Dimitri Verhulsts Het leven gezien van beneden. De roman levert ‘geinige passages en smakelijke onliners, maar ook flauwiteiten die niet verder dan de cafétoog reiken’.
Rik Van Puymbroeck signaleert Horizon, nieuw werk van fotograaf Bert Danckaert.
Jonas Mortier gaat in op de inhoud van Taxidermie. Verstilde schoonheid van Jeroen Lemaitre en Thijs Demeulemeester, ‘een van de moost geïllustreede boeken van het jaar, en het bewijst dat taxidermie alive and kicking is’. Een lauwe ontvangst van Annick Vandorpe voor Peter Terrins Yucca [leesfragment]: ‘Terrin suggereert een sterke samenhang maar gaandeweg stapelen de vaagheden en vraagtekens zich steeds hoger op. Bovendien blijven de personages ver van ons af staan.’ Het stuk van Piet Gerbrandy over Patrick Lateurs Homerosvertaling Odyssee. Een zwerver komt thuis stond vorige week in de Volkskrant.
‘In een notendop’ somt op
- De stalkster van Mirjam Rotenstreich
- Een kind heeft vele moeders. Hoe de evolutie ons sociaal heeft gemaakt van de Amerikaanse primatologe en antropologe Sarah Blabber Hrdy
- Onbehagen. Nieuw licht op de beschaafde mens van Bas Heijne
- Hannah, een uitvouwboekje van Renske Gerstel
- Peter Ackroyds Thomas More, een biografie
- Draad, nieuw werk van Julia Blackburn
- Het varken stukslaan, een verhaal van Etgar Keret geïllustreerd door David Polonsky
De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
‘Stilistisch verbluffend en bij tijd en wijle buitengewoon humoristisch.’ Zo omschrijft Maria Vlaar Iets in ons boog diep, de nieuwe roman van neurowetenschapper Jan Lauwereyns.
Eveneens vijf sterren van Kathy Mathys voor Julia Blackburns Draad. Blackburns ‘dwaalboek’ over de Norfolkse diepzeevisser en kunstenaar John Craske ‘is een stil en gelaagd werk dat aangrijpt en nieuwsgierig maakt, een hoogtepunt in Blackburns oeuvre’.
John Vervoort schetst een portret van John Le Carré aan de hand van vier citaten uit zijn autobiografische De duiventunnel. Verhalen uit mijn leven. En Johan de Boose somt op wat hij goed vindt aan De aftakeling van Vladimir P van Michael Honing. Het ‘is een steengoed boek, meeslepend verteld, spannend gebouwd en vaak erg grappig’. Keerzijde is dat wat er beschreven wordt, (de hedendaagse situatie in Rusland) ‘helaas ook waarheid is’.
Pascal Vebeken trof Belgo-Amerikaan Luc Sante in Brussel voor een gesprek over Het andere Parijs. Het werd een dialoog over de vervlakking van de Europese steden, de nivellerende mondialisering en over de flaneur: ‘Flaneurs houden de vinger aan de pols van een stad. Vanop het trottoir merken ze als eerste de kleine veranderingen en en geleidelijke verschuivingen in een stad.’ Aandacht van Stefan Vanthuyne voor Family Photography Now, de samenstellers Sophie Howarth en Stephen McLaren laten zien hoe ingrijpend familie en fotografie zijn geëvolueerd. Gemengde gevoelens van Karen Billiet voor Anna in kaart gebracht, de ‘tien vingeroefeningen [...)]over de wereld zoals die vandaag aanvoelt’ van de Tsjech Marek Sindelka. Die ‘verkent in één boek zowel inhoudelijke als vormelijk uiteenlopende hoeken en kanten, en dat bevalt de ene keer beter dan de andere’.
En Patrick De Rynck stemt in met David Rijsers pleidooi voor de klassieken in Een telkens nieuwe oudheid, ‘met een breedheid en een eruditie waar een mens gaat van duizelen’ toont hij hoe de oudheid een proces is dat nog lang niet af is.
Korte stukken over
- Huidpijn van Saskia Noort (mikt al te nadrukkelijk op herkenbare emoties en directe ontroering)
- De strips Een beeld van een jongen van Frederik Peeters & Loo Pui Hang en De moordenaar van Lucky Luke van Mathieu Bonhomme
- Het prentenboek Word wakker Walter van Pieter Gaudesaboos en Lorriane Francis
- Hoe lees ik? [leesfragment] van Lidewijde Parijs (een aanstekelijk, leerzaam boek over de vele manieren waarop je de kunst van de literatuur onder de knie kunt krijgen).
Achteraan nog een recensie van Toef Jaeger over List en leugen van Maria Konnikova, overgenomen uit de NRC.
De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
Hendrik Spiering las voor NRC Yuval Noah Harari's 'fascinerende boek' Homo Deus: A Brief History of Tomorrow. 'De toekomst is niet te voorspellen, maar Harari maakt in zijn analyses en beschrijvingen duidelijk dat er iets fundamenteels in ons wereldbeeld zal veranderen.' En Pieter van Os sprak Anna Bikont (De misdaad en het zwijgen, vertaling Karol Lesman): 'Wat vond u zelf de schokkendste ontdekking tijdens uw onderzoek?' 'Dat zelfs die paar mensen die joden hebben gered daarvoor betaald hebben met een zwaar leven, of zelfs de dood.' Laura Starink besprak haar boek, en geeft vijf ballen voor dit 'huiveringwekkende staaltje persoonlijke onderzoeksjournalistiek'.
Nederlandse literatuur. Toef Jaeger las de nieuwe Dimitri Verhulst, Het leven gezien van beneden ('een treurige liefdesgeschiedenis en een betrokken, bij vlagen woedende politieke visie ineen'. En: 'Je kan wantrouwend staan tegenover de vlotheid van Verhulsts zinnen, maar het boek dwingt bewondering af door de swingende zinnen, de goedbekkende aforismen en humoristische gedachtekronkels.'), Janet Luis Kristien Hemmerechts autobiografische Er gebeurde dit, er gebeurde dat ('Korte zinnen, van de hak op de tak, veel dialogen. Aan het woord is iemand die ferme uitspraken doet over leven en dood, liefde en ongeluk en de verhouding tussen ouders en kinderen.') en Thomas de Veen over Ronald Gipharts Lieve [leesfragment] ('Hoe verder je leest, hoe interessantere literatuur Lieve wordt: de vakman Giphart lijkt zich heerlijk te hebben laten meevoeren door alle ingewikkeldheid die dit verhaal nodig had.').
Een pagina Franse literatuur: Margot Dijkgraaf weegt drie Franse debuten, van Alice Zetner (Op een zondagochtend, vertaling Marijke Arijs, 'de stijl is eerder narratief dan gepolijst, de compositie wat rommelig, maar toch word je gegrepen door het lot van die vreemde Hongaarse familie'), Olivier Bourdeaut (Wachten op Bojangels, vertaling Eva Wissenburg, 'een licht, geestig, sprankelend verhaal [...] - zonder oppervlakkig te worden') en Julia Deck (Viviane Élisabeth Fauville, vertaling Lidewij van de Berg en Katrien Vandenberghe, 'puntgave, kleine debuutroman'). Marco Kamphuis las de nieuwe Delphine de Vigan, Het ware verhaal van haar en mij, vertaald door Floor Borsboom en Eef Gratama [recensie]: 'Een ingenieuze, postmodernistische roman.' En Rob van Essen las Ian McEwans Nutshell ('Die toon is de kracht van Nutshell, want die zorgt ervoor dat de lezer meteen vanaf regel één zijn ongeloof opschort en bereid is een embryo als verteller te aanvaarden.').
Menno Lievers dook in de Thomas Moore-productie van de afgelopen tijd: Utopia (vertaling Paul Silverentand) in de Perpetuareeks, de biografie van Peter Ackroyd ('de indrukwekkendste uitgave', 'maar bevredigt niet helemaal'), Sir Thomas More. Treurspel in zeventien taferelen (door Anthony Munday en Henry Chettle, vertaling Jan Kuijper. 'Erg pakkend is het stuk niet.') en Hans Achterhuis' Koning van Utopia. Nieuw licht op het utopisch denken ('modieus uit de lucht geplukt'). En Bas Heijne onderstreept in zijn bijdrage de actualiteit van het boek.
Dirk Vlasblom las Anton Stolwijks Atjeh. Het verhaal van de bloedigste strijd uit de Nederlandse koloniale geschiedenis ('verweeft hedendaagse stemmen en gearchiveerd verleden tot een meeslepend verhaal, een nog steeds onthutsend hoofdstuk uit de koloniale geschiedenis') en Toef Jaeger diept de discussie uit die Lionel Shriver aanzwengelde over het toeëigenen van andersoortige personages. Ze vraagt Karin Amatmoekrim en Kees 't Hart, die het eens lijken te zijn, met respectievelijk 'Wie ben je als witte schrijver om te zeggen dat je je nergens iets van hoeft aan te trekken?' en 'Aan de haal gaan met het verhaal van de ander, literair ramptoerisme, is niet iets om na te streven'. 'Maar,' vervolgt 't Hart, 'het idee dat een weergave niet authentiek is, daar geloof ik niet zo in.'
Peter Vandermeersch besluit met een vijfsterrenbespreking van 'papieren monument', 'magistraal boekwerk' De geschreven oorlog. Anthologie van teksten van het front in België, 1914-1940 (samenstelling Piet Chielens en Pieter Trogh).
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Maartel Moll sprak met Bernadette Murphy van wie onlangs Van Goghs oor (Van Gogh's Ear, vertaald door Catalien van Paassen, Willem van Paassen en Nicole Seegers) verscheen. Ze vertelt over haar writer in residency in het Conservatorium Hotel, over haar nieuwsgierigheid, en over haar Van Gogh-ontdekkingen: 'Ik heb ook de vrouw opgespoord aan wie Vincent zijn oor gaf, gewassen en verpakt in krantenpapier.'
Arie Storm las De fouten van Herman Brusselmans: 'Natuurlijk parodieert hij het genre van de biografie - een genre dat in Nederland en Vlaanderen nog altijd niet op een volwassen manier wordt beoefend - en alleen al om die reden is deze roman van Brusselmans verfrissend en nuttig. Het is fijn dat er een schrijver als Brusselmans bestaat: hij opent je de ogen voor de bullshit die vele andere schrijvers afleveren. Maar aan het slot is sprake van een werkelijk persoonlijk aanvoelende grote ernst,' schrijft Storm. En in dat slot wordt er iets 'prachtig geobserveerd en geschreven'.
Kortere besprekingen:
- Maarten Moll over Michel van Egmonds De wereld volgens Gijp ('De wereld volgens Gijp is een op een aparte manier ontroerend.')
- Guus Luijters over Paul Claes' vertalingen in Tien charmes van Paul Valéry ('Laten we wel zijn, grote poëzie is dit niet. En dat wil het ook niet worden in Tien charmes.')
- John Jansen Van Galen over Elias van der Plichts Achterlaten en opnieuw beginnen ('Helaas blijven de meeste verhalen oppervlakkig en ontberen ze emotionele lading.')
Dieuwertje Mertens las Dwalmgasten [leesfragment] van Mischa Andriessen en vond het een 'overweldigde bundel'. ('Al die verschillende stemmen die uit al die (weerspannige) situaties door de tijd heen uit de bundel opstijgen [...].') En tot slot een column van Maarten Moll waarin hij terugdenkt aan zijn eerste lezing van Simon Vestdijks Ivoren wachters en ons aanspoort om de schrijver weer tot leven te wekken door zijn essays te lezen. Deze maand verscheen bij uitgeverij Prominent de bloemlezing Gepassioneerd wikken en wegen. Essays van Simon Vestdijk.
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Irene Start is enthousiast over Hier ben ik (Here I am) van Jonathan Safran Foer: 'Hier ben ik is veel tegelijk: optimistisch en melancholiek, politiek, grappig en serieus. Die combinatie maakt deze roman onweerstaanbaar.' (Jonathan Safran Foer is vrijdag 14 oktober te gast bij The John Adams Institute en Emmi Schumacher besprak voor ons Here I Am. Lees haar recensie op Athenaeum.nl)
Gerlof Leistra las Mijn gestolen leven. Identiteitsfraude in Nederland van Kevin Goes ('Mijn gestolen leven is een nuttige introductie over een vorm van fraude waarmee iedereen te maken kan krijgen.') En Bram Hahn bespreekt het kookboek Puntneuzen & kersenpitten van culinair journalist en romancier Jeroen Thijssen en culinair historicus Lizet Kruyff die in hun boek een beeld schetsen van de eetgewoonten en recepten uit de tijd van Jeroen Bosch. ('Ook wie de schilderijen van Bosch al vaker zag, ontdekt door de culinaire bril ineens weer tal van nieuwe details in de boordevolle taferelen.')
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
Deze week in De Groene Amsterdammer:
- Jan Postma over Teju Cole, Vertrouwde en vreemde dingen ('Vertrouwde en vreemde dingen is een rijke bundeling, zij het iets omvangrijker dan gerechtvaardigd, en hier en daar in al zijn ernst wat ouwelijk, maar uiteindelijk vooral een indrukwekkende weerspiegeling van een beweeglijke, idiosyncratische en kritische geest.') [Engels leesfragment | Nederlands leesfragment | recensie]
- Kees 't Hart over Guido van Heulendonk, Niemand uit België ('[...] ik begon te vergeten dat het allemaal maar fictie is, een niet geringe prestatie van deze uiterst reflexieve schrijver.')
- Marja Pruis over Vivian Gornick, Verstrengeld ('In feite is Verstrengeld een prachtige persoonlijke illustratie van de revolutionaire veranderingen die zich op het gebied van de sekseverhoudingen in de afgelopen decennia hebben voorgedaan. [...] De grote aantrekkingskracht van deze memoir is dat het een schrijversmemoir is, waarin het schrijven op zich ook onderwerp is.')
- Joost over John LeCarré, De duiventunnel ('De anekdotes zijn smakelijk, met zijn wat stoere, wat ironische gevoel voor humor.')
- Chris van der Heijden over Anton Stolwijk, Atjeh ('Literaire nonfictie [...]. In dit geval is ze niet alleen in haar constructie maar ook taalkundig van de beste soort.')
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
Jeroen Vullings interviewde Douwe Draaisma naar aanleiding van zijn nieuwe boek Als mijn geheugen me niet bedriegt. Het interview ging onder andere over de literaire bronnen die Draaisma gebruikt, over de Unabomber en toerekeningsvatbaarheid, over Draaisma's interesse voor het geheugen en over zijn strijd voor Nederlands onderwijs aan de academie. ('Gevalsstudies werken voor mij het beste, omdat je aan de hand van concrete levens kunt demonstreren wat de geheugenwetten zijn. Het grote idee daarachter is dat waarheid en betrouwbaarheid als het op je persoonlijke herinneringen aankomt, niet zo essentieel zijn als ik gewend was te denken. Het verleden dat je geheugen je verschaft, is afhankelijk van duiding en interpretatie, meer dan van wat er “echt” gebeurd zou zijn.’)
Verder bespreekt Jeroen Vullings deze week het nieuwe boek van Ian McEwan, Nutshell en schrijft: 'Alles in Nutshell staat of valt met het antwoord op de vraag of de lezer meegaat met McEwans stunt het hele boek te laten vertellen vanuit een onwaarachtig perspectief.' En Carel Peeters heeft het in zijn 'Literaire kroniek' over de vroegere 'aantrekkelijkheden van Amerika': 'Het land van de onbegrensde mogelijkheden is geschiedenis [...].' In zijn korte essay worden onder andere Bas Heijne (Onbehagen) en Charles Murray (Coming Apart) aangehaald.
Vrij Nederland verschijnt elke woensdag, een selectie van de recensies is op vn.nl/boeken raadpleegbaar. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum (vanaf donderdag).
