Nicole Krauss, Derek Walcott & Maarten van der Graaff (de boekbesprekingen van de week van 30 augustus 2017)
04 september 2017Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met deze week aandacht voor Nicole Krauss, en verder: Nicolien Mizee, Anthony Burgess en Ton Lemaire (de Volkskrant), Slimani en Le Carré (Het Parool), Salman Rushdie, James Salter (NRC), Derek Walcott, Alain Robbe-Grillet en Maarten van der Graaff (De Groene Amsterdammer).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Delen op
Deze week in Trouw spreekt Arjan Visser Alfred Birney naar aanleiding van het dit jaar verschenen De tolk van Java. Birney vertelt: ‘Ik ben […] een strijder, een samoerai met de pen.’ In een tot essay verwerkte voorpublicatie van Intuïties maken meer kapot dan je lief is van Harald Merckelbach is te lezen: ‘Een eigenaardigheid van onze intuïtie is haar moreel egocentrisme. Wij zijn onberispelijk. Het zijn anderen die ellende veroorzaken en straf verdienen.’
Marco Visscher interviewde Elizabeth Currid-Halkett, die in haar boek The Sum of Small Things: A Theory of the Aspirational Class de ideeën van econoom Thorstein Veblen op de eenentwintigste eeuw vertaalt. ‘[M]akkelijk is het niet om je een plaats in de streefklasse te verwerven als je er niet in bent opgegroeid. Je hebt er een cultureel kapitaal voor nodig waar je niet zomaar aan komt.’ Janita Monna schrijft deze week over Western van de Vlaamse dichter Delphine Lecompte. Monna schrijft: ‘Ze zet als vrouw de boel naar haar hand, in gebeurtenissen die de grenzen van fantasie en verbeelding mijlenver overschrijden.’
Co Welgraven las Wij van de hbs. Terug naar de beste school van Nederland, van Roelof Bouwman en Henk Steenhuis en schrijft: ‘Het boek is als de hbs zelf: veelzijdig, afwisselend, maar nogal oppervlakkig.’ Elke Geurts schrijft over Valeria Luiselli’s Vertel me het einde. ‘In dit politieke essay in veertig vragen […] is onder elke regel de verontwaardiging van de schrijver voelbaar. Haar stijl is minder frivool, minder speels dan we gewend zijn. En van haar lucide dubbelzinnigheid deze keer geen spoor. Haar taal is glashelder. Ze wil ons informeren. En confronteren.’
Paul van der Steen heeft Elisabeth Åsbrinks 1947 gelezen. ‘Åsbrink selectie uit de grote historie doet willekeurig aan. […] De auteur slaagt er nauwelijks in om aan het door haar verzamelde materiaal een extra laag, eigen smoel toe te voegen.’ Verder schrijft Rob Schouten over Rob van Essens Winter in Amerika [leesfragment] dat het ‘veel wegheeft van een droom […] waarin allerlei onlogische en onsamenhangende gebeurtenissen voorkomen die echter volkomen logisch en overtuigend uit de doeken worden gedaan.’
Een stuk door Jann Ruyters over Nicole Krauss’ Donker woud [leesfragment | onze recensie]. Hij schrijft dat het lezen van het boek is ‘[a]lsof je even bent opgetild door een briljante geest die je dan weer in het ongewisse achterlaat.’ Over Ten noorden van het paradijs van Thomas Engström schrijft Isabel Baneke dat het ‘wederom een loeispannend en scherp geschreven […] vervolg in de serie’ is.
Verder:
- Bas Maliepaard over Dag Poes! van Mies van Hout
- Marijke Laurense laat Marcel Langedijk uitleg geven bij zijn boek Gelukkig hebben we de foto’s nog.
- Rumoer: Martin van Voorst tot Voorst noemt Irene van Boetzelaers boek Oorlogsouders ‘een kluwen van falsificaties’.
- Bas Maliepaard over Annet Huizing, De zweetvoetenman. Over rechtszaken en regels (en een hoop gedoe).
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
In de Volksrant een interview door Jet Steinz met Margreet de Haan, Boekverkoper van het jaar. ‘[I]k ben heel actief op social media. Dat onderscheidt mij van andere boekverkopers,’ vertelt De Haan. [Dat zullen we dadelijk twitteren - red.] In een interview door Arjan Peters vertelt Nicole Krauss over haar nieuwe boek Forest Dark: ‘[I]n mijn boek overkomt Nicole zoveel eigenaardigs, dat ik hoop de lezer los te weken van de eventuele link naar mijn autobiografie.’
Verder schrijft Bo van Houwelingen over De kennismaking van Nicolien Mizee [leesfragment]. ‘In de faxen draait het niet om een plot. Het gaat om Mizees opvattingen en denkwijze.’ Vier sterren. Over Machten der duisternis van Anthony Burgess [leesfragment] schrijft Hans Bouman dat ‘[er] momenten zijn waarop Burgess’ enthousiasme met hem op de loop dreigt te gaan’. Desondanks geeft hij het boek vier sterren.
Ook vier sterren van Joost Pollman voor Lukas Verstraetes strip debuutalbum, Een boek waarmee men vrienden maakt. Jean-Pierre Geelen las Ton Lemaires Onder de dieren. Voor een diervriendelijker wereld. ‘Helaas bekommert Lemaire zich niet per se om leesbaarheid en toegankelijkheid. Wie zich daar overheen zet, leest een zinnig en belangrijk boek dat het denken over dieren in deze tijd op stevige poten zet.’ Drie sterren.
Van Aleid Truijens vier sterren voor het boek van Boudewijn Chabot over euthanasie, De weg kwijt. De zorgelijke staat van de euthanasiewet. Persis Bekkering is enthousiast over Wormen en engelen van Maarten van der Graaff [leesfragment] en spreekt van een ‘beeldende stijl, fantastische observaties en rake typeringen.’ Vier sterren. Marcel Hulspas schrijft over Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is van Harald Merckelbach. ‘Elk hoofdstuk […] is zó te bewerken tot een aflevering van een detectiveserie,’ schrijft hij en geeft het boek vijf sterren. Deel twee van de biografie van Johnny Rogan over de Byrds, Byrds: Requiem for the Timeless Volume 2, is uitgekomen. Maarten Steenmeijer las het en gaf het vier sterren.
Verder:
- Sander van Walsum over Paul van Gageldonk, De redders van het Avondland. Drie sterren
- Edwin Krijgsman over Giorgio Falco, De tweeling H. Vier sterren
- Hans Wansink over Naar een democratischer Europa van Thomas Piketty, Stéphanie Hennette, Guillaume Sacriste en Antoine Vauchez. Drie sterren.
- Jan Luijten over De nacht in Lissabon van Erich Maria Remarque. Vijf sterren.
- Gijsbert Kamer over Ben Greenmans Dig If You Will the Picture. Drie sterren.
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
In Het Parool spreekt Marjolijn de Cocq met Berend Boudewijn, naar aanleiding van zijn pas verschenen herinneringen Ik stond erbij en ik keek ernaar. Hanneloes Pen schrijft over de fouten in het boek Oorlogsouders van Isabel van Boetzelaer. Arie Storm las de sleutelroman Een kantoor op stand [leesfragment] van Hans Veeken. Hij geeft het één ster en noemt het ‘een suf boek, met een slome hoofdpersoon, geschreven in een duffe stijl’.
Dries Muus las Leïla Slimani’s Een zachte hand [leesfragment | onze recensie]. ‘Steeds weer werkt de gruwelijke magie.’ Vier sterren. En over de hervertelling van Othello van Tracy Chevalier, Nieuwe Jongen, een stuk door Dirk-Jan Arensman. ‘Braafjes de plot navertellen, ontdaan van alle taalrijkdom en ambiguïteit en overgoten met een didactisch Postbus 51-sausje? Zo moet het dus niet,’ oordeelt Arensman. Twee sterren. Hans Knegtmans schrijft over Een erfenis van spionnen van John le Carré. ‘Misschien moet Le Carré gewoon ophouden met het wat oudbakken Koude Oorloggenre,’ suggereert hij. Drie sterren.
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Hannah van Wieringen bespreekt Ariel Levy's De regels gelden niet. Levy helt in de memoire volgens haar over naar 'slachtofferverheerlijking' en 'leedheroïek'. En: 'Dat dit boek graag gelezen wordt - het is een pageturner genoemd, een moedig verslag - mag een sign of the times heten. Wie zijn wonden toont, zal entertainen. Wie zijn wonden toont, bedient een groot publiek.' Van Jan Donkers daarnaast een stukje over James Salters De jagers. 'Opvallend is de, voor een debuut, al zo robuuste stijl; de gelouterde, zo kenmerkende manier van schrijven die Salter later zou ontwikkelen is hier nog niet echt te bespeuren, maar als hij al op zoek was naar die eigen stem is dat "zoeken" voor de lezer nauwelijks waarneembaar,' schrijft hij. Obe Alkema schrijft over 19 vergiftigingen van Nils Chr. Moe-Repstad, 'een caleidoscopische bundel die zich niet het zwijgen op laat leggen'.
Michel Krielaars recenseert Boris Pasternaks Verhalen [leesfragment]. '[E]en groot schrijver van verhalen is Boris Pasternak niet,' aldus Krielaars. 'Zo heeft hij geen gevoel voor spanning of humor en lijkt hij niet te weten wat een plot of een verhaallijn is. Wel giet hij ieder berkenbosje of spoorlijntje in aanstellerige, soms koortsachtige metaforen, waardoor je soms moeite hebt te begrijpen wat hij zeggen wil.' Toef Jaeger wijdt een stuk aan Salman Rushdies De familie Golden: 'Zijn reality novel is uiteraard nep, maar de lezer slikt het - zoals goede fictie vermag.' Verder las Arnold de Groot Coen Simons Oordeel zelf. 'Zijn stukken voelen soms wel een beetje "onaf" aan,' vindt De Groot, 'of vragen althans om nadere uitwerking, die tot scherpere en stevigere inzichten zou kunnen leiden.' Thomas de Veen sprak met Nicole Krauss over haar nieuwe roman Donker woud [leesfragment | recensie]. 'Literatuur biedt een reflectie op ons leven die echter is dan onze alledaagse ervaringen. Wie van literatuur houdt, zegt bij het dichtslaan van een roman niet: ach, het was maar een verhaal. Integendeel, we hebben een diepere blik op het leven gekregen,' zegt Krauss onder meer in het interview.
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Stephan Sanders schrijft deze week voor de zomerrubriek 'Oude boeken voor nieuwe tijden' over Zwarte huid, blanke maskers van Frantz Fanon. ‘Alles wat nu in termen van white privilege wordt gezegd is eerder, en pregnanter, onder woorden gebracht door Frantz Fanon,’ stelt hij. Fiep van Bogedom las Omeros van Derek Walcott, in de nieuwe vertaling van Han van der Vegt, en schrijft over de ‘rijkdom van mogelijke connotaties en dubbele lagen in het werk’ [vertaalitem].
Tan Tunali bespreekt Refuge: Transforming a Broken Refugee System van Alexander Betts en Paul Collier en noemt het ‘een gemiste kans’. Veertig jaar na publicatie is er een vertaling van het debuut van Alain Robbe-Grillet, Een regicide [leesfragment]. Cyrille Offermans las het en vraagt zich af: ‘waarom uitgerekend dit debuut vertaald moest worden, te meer omdat het boek me behoorlijk tegenviel.’ Over Maarten van der Graaffs debuutroman Wormen en engelen [leesfragment] een enthousiaste bespreking door Lodewijk Verduin. ‘Met Wormen en engelen laat Van der Graaff zien dat hij zijn verhaal met een ontzagwekkende beheersing kan opbouwen en opbreken, kan spelen met verteltijd en verschillende tekstvormen, zonder dat plot of thema's onder het vakmanschap bedolven raken.’
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
