Recensie: Twitteren met Hamlet

Dat Twitter een wereldwijd succes is geworden mag inmiddels duidelijk zijn. Tijdens de politieke onrust in Teheran bleek het middel zelfs een pragmatische functie te hebben. Dat het ook kan worden ingezet om de wereldliteratuur onder de aandacht van de moderne lezer te brengen, is echter nieuw. In het door Penguin uitgegeven Twitterature vatten Alexander Acimen en Emmett Rensin, twee negentienjarige studenten aan de Universiteit van Chicago, in enkele Twitterberichten van elk niet meer dan 140 tekens, meer dan tachtig belangrijke werken uit de wereldliteratuur samen, zegt sanne ruhaak.

De moderne mens, waarmee de auteurs lijken te doelen op de jongere generatie waartoe zij zelf behoren, heeft geen zin meer om zich door dikke boeken te worstelen die ook nog eens zijn geschreven in een taal die ons niet meer aanspreekt. Een reden om de canonieke werken definitief de rug toe te keren? Volgens Aciman en Rensin niet. Zij beschouwen zichzelf als moderne Martin Luthers en willen een alternatief bieden voor de volgens hun oude en ontoegankelijk geworden verhalen.

Dus vertalen ze de klassieke werken naar een taal die de lezer van nu aanspreekt: Twittertaal. Van Hamlet tot Jane Eyre, alle klassieke hoofdpersonages laten hun literaire opsmuk achterwege en uiten zich in de platheid van deze eeuw, waarbij formuleringen als ‘met a cool chick’ (The Aeneid), ‘2bornt2b?’ (Hamlet) en ‘That movie was pretty dope, if you’re on drugs’ (Alice’s Adventures in Wonderland) onmisbaar zijn. Het moet het schrijversduo een paar mooie avonden in het café hebben opgeleverd, het resultaat is in elk geval hilarisch. Uit Medea en Don Quichote:

'Didn’t want the kids to hear us arguing, so I took them to a better place — the freezer.
Jason very unhappy I murdered the children. Told him to go bury HIS WIFE! I thought it was a great comeback but it didn’t help.'

'I’m off on my journey!
what the fucking fuckity fuck are these fucking giants doing. holy shit they have 4 fucking spinning arms!!!'

In Amerika is het boekje onder de gebruikers van Twitter al een hit. Toch kan het moeilijk als alternatief worden gezien voor de originele klassieke werken. De auteurs beogen dit wel en pretenderen de inzichten die de originelen verschaffen te behouden door alleen de taal te moderniseren, want: ‘the literary canon is not valued for its tens of thousands dull, dull words but for the raw insight into humanity it provides’. Maar hoewel dat laatste zonder meer is gelukt, is het de vraag in hoeverre rauw en hard het enige inzicht is dat literatuur te bieden heeft, en of er niet meer verloren gaat dan saaie woorden.

Daarbij zijn de stukken met name vermakelijk wanneer het originele werk bekend is bij de lezer. Wanneer het gaat over een nog ongelezen roman is er een grote kans dat het lachwekkende element van de berichten je ontgaat. De humoristische kracht is immers de moderne invulling die de klassieke personages krijgen, maar om die nieuwe invulling te kunnen waarderen moet men de originele tragische ontwikkelingen wel kennen. Neem bijvoorbeeld de Twitterberichten van Anna Karenina. Is de scherts hiervan op waarde te schatten als het einde van het boek je tot dan toe onbekend was?

'Alright, twenty rubles says that I can toss my bag in the air, run across the tracks, and catch it before the train arriv-
This user’s account has been deactivated.'

Het boekje biedt kortom als eigentijdse klassieker een prachtige aanvulling op de oude wereldliteratuur, maar als vervanging schiet het te kort. Dat maakt het uiteraard niet minder vermakelijk, integendeel. Het lijkt mij het perfecte feestdagengeschenk aan alle literatuurliefhebbers die niet al te zeer gehecht zijn aan de ‘tens of thousands dull, dull words’. En voor iedereen die nog niet zo bekend is met de taal van Twitter, geen zorgen: achterin is een keurige lijst samengesteld waarin de meest gebruikte termen en afkortingen zijn opgenomen. Zo kan er geen misverstand ontstaan bij de referentie aan Sigmund Freud in de Twitterberichten van Paradise Lost. Want ook de alom bekende psychiater heeft een moderne betekenis gekregen: ‘Infamous cocaïne addict and pederast. Also, a convenient stooge for any joke involving sex, one’s mother, or (preferably) a combination of the two.’

Sanne Ruhaak studeerde literatuurwetenschap en Nederlandse taal en cultuur.

Athenaeum Boekhandel is ook op twitter te vinden: @athenaeum.