Recensie: Als je fiets maar goed zit

Je zou het als Amsterdamse fietser haast vergeten, maar veel Europese steden moeten nog erg wennen aan de fiets als dagelijks vervoersmiddel. Buiten de eigen landsgrenzen wacht een levensgevaarlijk parcour van gladde stoepranden, diepe goten en ongeasfalteerde bermen. Maar ‘Urban cycling’ is in opkomst. In steden als Berlijn en Londen heeft zich in korte tijd een heuse fietsrevolutie voltrokken, met niet alleen mooi gekleurde fietspaden ten gevolg, maar ook een hele eigen (sub)cultuur. Het Parijse Steel richt zich op ‘the lovers and the professionals’ van deze trend in Frankrijk. Door sara spoelstra.

N.B. Steel is maar een van de groeiende groep fietstijdschriften in het Nieuwscentrum; hiernaast staan er meer.

Het in 2011 opgerichte Steel is oorspronkelijk geschreven in het Frans maar biedt daarnaast nagenoeg alle teksten eveneens aan (zij het wat houterig) in het Engels. Het blad bestaat uit drie delen: een editorial #1, een mode gedeelte en een editioral #2. Het is vooral de mode die als eerste in het oog springt. We leren dat het niet langer not done is om je ijdel te tonen ten aanzien van je stadsfiets. Een vintage race- of baanfiets is net zo goed te hanteren als accessoire.

Fixies. Voor het avontuur en voor het imago

Echt hippe vogels rijden op fixies, oftewel: doortrappers. Stevige trendy stadsfietsjes zonder versnellingen en, voor de echte durfalls, zonder remmen. Het zijn deze  fysieke kenmerken die het  laveren door het drukke stadsverkeer op een fixie verheffen tot een avontuurlijke sport vergelijkbaar met snowboarden, surfen en skateboarden. Art director en ‘fixie-rider’ Yorgo Tloupes omschrijft het treffend: ‘It’s like in the States with people who know how to drive with manual gears whereas everyone else drives with automatics.’

In editorial #1 wordt de trend wat meer doorgelicht. Verschillende Scandinavische designoplossingen zorgen ervoor dat de fixie ook binnenshuis naadloos kan opgaan in het imago van de urban hipster. Mooie foto’s tonen trotse bezitters van vintagefietsen. Ai Wei Wei’s werk Forever Bicycles komt voorbij. Het enige ‘racestuk’ gaat over Pascal en François, twee amateurrenners die in hun vrije tijd elke berg beklimmen die ze tegenkomen en wordt vergezeld van prachtige foto’s van de Mont Ventoux (of is het de Alpe d’Huez?).

Een andere categorie vrouwen

Steel wil duidelijk ook de vrouwelijke kant van de fietswereld belichten. Maar juist die goedbedoelde nadruk heeft een enigszins seksistische nasmaak. Zie het stuk ‘La petite reine etses déesses’ over hoe fietsen je sterkt in je vrouwelijkheid. ‘Magically, at each stroke of the pedal, the women feel more beautiful, freer, more seductive, more mischievous and full of childish boldness, even perhaps more libertine and more feminine for sure…’ jubelt ene Marie in het stuk. ‘I feel like escaping like a teenager, as if I was still 25 and still living with my parents.’ Kraait een ander. Ronduit bevreemdend voor de Nederlandse vrouw die elke dag haast zonder nadenken op haar stalen ros door de stad trapt.

Het is duidelijk een andere categorie vrouwen die Steel hier voor ogen heeft. Een cultuurverschil? Ook zoiets: het zuchtmeisje met spray tan in de damesmode rubriek poseert met pumps en blauwe lakjas naast haar fiets. Een outfit die enigszins ongemakkelijk afsteekt tegen het überpraktische mannenassortiment van zweetabsorberende goretex jassen en overhemden van merken als Pedaled en Rapha.

De professionals

Editorial #2 focust meer op de professionals, creatieven die van fietsen hun beroep hebben gemaakt. Letterlijk en figuurlijk. Zo interviewt Steel een fotograaf die fixieriders op de kiek zet. Een designer die fietsframes sprayt. En een fanaticus die Alleycats, straatraces, filmt, vanaf de fiets. Leuk om te lezen is ook het verhaal van Steven Burke, de man met een ‘Lucky Left Hand’ en oud-stagiair van niemand minder dan Takeshi Murakami. En wie wist dat er hoog in de Franse Alpen fietspolo-kampioenschappen worden gehouden? ‘The supreme rule of bike polo is “don’t be a dick”’.

Wat beklijft is het beeld van een rijke fixie-subcultuur – ondanks het ontbrekende stuk over de kapotgevallen maar stoere fietskoerier (toch mijn eerste associaties met fixies) – bestaande uit een verzameling jonge en modebewuste mensen met een grote liefde voor de fiets. Eindredacteur Marc Schmitt: ‘Being part of everyone’s life, the bike represents more than a sport, or a simple means of transport. It is above all a passion and a state of mind that inhabits us.’

Sara Spoelstra (1983) is freelance journalist en cultuurwetenschapper.