Terug

Recensies

N+1 is intens ambitieus

N+1 iis een ambitieus blad. Het is ambitieus begonnen, in 2004, en in het herfstnummer van dit jaar, dat de ondertitel 'Recessional' draagt, is er niets aan inzet ingeleverd. De ambitie ligt in het samenbrengen van literaire kritiek, sociaal-historische observaties en politieke manifesto's; in het o…

Kundera’s kunstliefde

‘…ontmoeting van mijn bespiegelingen en mijn herinneringen; van mijn oude (existentiële en esthetische) thema’s en mijn oude liefdes (Rabelais, Janácek, Fellini, Malaparte…)…’ Zo kenschetst de inmiddels tachtigjarige Milan Kundera zijn essaybundel Een ontmoeting, die onlangs verscheen in de geautori…

Eva, Miss Marple, Epicurus en Voltaire: terug naar de tuin

Dat ook het design van de tuin aan de eisen van de tijd aangepast moet worden, is een van de laatste stuiptrekkingen van het modernisme. Dat is agressief stedelijk van aard en heeft tot militant doel de massale purificatie van het groen. Het stadsgroen moet uniform, overzichtelijk, beheersbaar en ko…

Boeken, de vlaggen op de kaart van het leven

Een boekenkast vol geesten van Jacques Bonnet is te midden van het aanbod aan literatuur en beschouwingen een licht verteerbaar boek. Het is als een romig petitfour op een tafel zwaar gedekt met dampende schalen stamppot. Het stelt geen andere eisen dan dat je van boeken en vooral het bezit van boek…

Made in America

A New Literary History of America is een van de wonderlijkste boeken die ik ooit heb gelezen. Het is weliswaar een geheel nieuwe kijk op de geschiedenis van Amerika, maar het is niet literary, tenminste niet in de gebruikelijke zin des woords. Van de tweehonderd essays gaan er een aantal over schrij…

De mislukte fruitschaal en eenzaamheid na Barthes

In november 2009 verscheen Changing My Mind, van de Britse auteur Zadie Smith (1975), dit voorjaar de vertaling: Ik heb mij bedacht. Smith, bekend van romans als The Autograph Man (2002) en On Beauty (2005), heeft zich ondanks haar grote succes als fictieschrijver de afgelopen jaren vooral beziggeho…

Congo weinig werelds benaderd

Het was een interessant idee van Armada. Tijdschrift voor wereldliteratuur om de bevrijding van Congo uit de koloniale greep van België nu vijftig jaar geleden in een nummer te herdenken. Het is immers actueel, en al zijn er dit jaar al een handvol boeken over het onderwerp verschenen (David Va…

Een soort Krolcyclopedie

‘Gerrit Krol heeft nooit in Fairbanks, Alaska gewoond.’ Bovenstaande zin, een echte Krolzin, is de mooiste zin uit het boek Van Korreweg naar Korreweg. 75 plaatsen in het leven van Gerrit Krol, door Ad Zuiderent. Hoe onnozel ook, het is bovendien wel degelijk een onthulling want Krol hee…

De stempel van de vertaler

In recensies van buitenlandse literatuur blijft de vertaling vaak onbesproken. Daardoor lijkt de bijdrage van de vertaler maar van minimaal belang. Uit het nieuwste nummer (jaargang 17, nummer 2) van het vertaaltijdschrift Filter blijkt echter dat veel vertalers in werkelijkheid juist een grote invl…

Lezen is zelfverlies, leven ook

Het kan niet helemaal toeval zijn dat Neerlands 'premier lecteur' zich zo intensief heeft beziggehouden met de figuur van Don Quichot. Quichot kon namelijk het onderscheid tussen literatuur en werkelijkheid niet maken. Dat onderscheid blijkt ook veel moeilijker dan gedacht. In zijn oratie Vergeten t…

Een nieuwe kamerjas, sprekende ellebogen, het timmermansoog

Als een wat oudere en belezen vriend neemt Carel Peeters in Genieten voor miljoenen alledaagse verschijnselen met ons door: de pet, het T-shirt, de tatoeage, het gemanicuurde gebit, drie keer zoenen of het kaalgeschoren hoofd. Hij observeert kritisch en zou onze vriend niet zijn als hij niet Plato’s…

De macht van de trillende neusvleugel

Karin Johannisson is geen romantica maar een gedegen wetenschapper, en toch hangt de lezer aan haar lippen. Haar studie De kamers van de melancholie (vertaald door Elina van der Heijden en Wiveca Jongeneel) combineert een weelde aan literaire, autobiografische, medische, filosofische en psychologisc…

Een vliegwiel voor verbeelding

Ooit was het leven overzichtelijk. Was je een katholiek auteur, dan debuteerde je in het tijdschrift De gemeenschap en werd je besproken door een van de katholieke critici die de dagbladen rijk waren. Was je protestant, dan werd je eerste werk gepubliceerd in Opwaartsche wegen. Literair werk werd …

Lezen als bestaansvorm

Niets heb ik van mijzelf is door drie schrijvers geschreven: Willem Jan Otten schreef een abcdarium over de schrijver Kees Verheul, nam een van diens essays op en een tekst van de door Verheul ‘beëssayeerde’ Clay Hunt, een onbekende, inmiddels overleden Amerikaanse literatuurwetensc…

Andermans leven in de letteren

Binnen het literaire tijdschriftenlandschap heeft De Parelduiker de duidelijkste signatuur: het houdt zich uitsluitend bezig met literatuurgeschiedenis. Toch is dit tijdschrift niet alleen voor neerlandici interessant, en dat geldt niet slechts voor themanummers zoals de onlangs verschenen uitgav…

Wigman ademt poëzie

Annie M.G. Schmidt gaf ooit haar goede raad in poëzievorm: 'Neem nooit een dichter, m'n dochter./Zo een met een dichterskop,/zo eentje met lange haren,/zo een op een zolderkamer,/zo een wordt er ook met de jaren/niet monogamer op [...].'
In zijn zojuist verschenen bundel met poëtische bespiegelingen …

Lezen en schrijven tegen het verval

Bewonderenswaardig aan Proust contre la déchéance. Conférences au camp de Griazowietz zijn alleen al de plaats en het tijdstip waarop het ontstond: winter 1940-1941, in een oude pelgrimshut bij een voormalig klooster in de Sovjet-Unie, waar de Poolse schilder en schrijver Józef Czapski (1896-1993) v…

Fris het Nieuwe Testament in

Nu de passie net achter de rug is, en de wederopstanding in kerken over de gehele wereld gevierd wordt, nu weer even zichtbaar wordt dat sommige boeken eeuwenlang her- en herlezen worden zonder grote interpretatieveranderingen, en tegelijk vele anderen deze vrije dagen aangrijpen om zich op nieuwe b…

Van droogstoppels en bohemièns

Dat de humaniora weer in de belangstelling staan bewees Rens Bods De vergeten wetenschappen. De Belgische cultuur-historicus Jo Tollebeek vergroot nu een klein en bijna vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis van de vaderlandse geesteswetenschappen uit. Hij schetst een interessant en tegelijkertij…

De schier eindeloze complexiteit van Alice in Wonderland

De zin van literatuur. In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden, ligt de focus in Alberto Manguels De kunst van het lezen vooral daarop: ‘Verhalen die we vertellen waarmee we in staat zijn te bevestigen dat we bestaan.’ Die zin, dat nut, is een belangrijke hypothese en vooronde…

pro-mbooks1 : athenaeum