The Jewish Avant-Garde in Hungary: With Agnes Heller

Als we naar het huidige Europa kijken, dan zien we dat antisemitisme en anti-intellectualisme nog altijd aanwezig zijn. Wat is de relatie tussen nationalisme, antisemitisme, conservatisme en anti-intellectualisme en hoe ontstaan antisemitisme en anti-intellectualisme? Met de beroemde filosoof Ágnes Heller, socioloog Ándras Kovács en historicus Ferenc Laczó gaan we in gesprek over het antwoord op deze vragen en bespreken we wat er gebeurde met de idealen van 1989.

In de twintigste eeuw werd Europa geplaagd door nationalisme, oorlog en groeiend antisemitisme, maar daarvoor bloeide het artistieke en intellectuele klimaat in Hongarije. Joodse kunstenaars experimenteerden met verschillende stijlen, zoals het Franse fauvisme en kubisme, het Italiaanse futurisme, het Duitse expressionisme en het constructivisme en de cinema uit de Sovjet-Unie. In de jaren twintig kregen de kunstenaars te maken met opkomend antisemitisme. Jöel Cahen, voormalig directeur van het Joods Historisch Museum en samensteller van de tentoonstelling Van fauvisme tot surrealisme, zal ons mee terugnemen naar deze periode en ons vertellen over het artistieke leven in Hongarije destijds. Hoe zag het artistieke klimaat eruit en hoe veranderde dit voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog?

Hierna kijken we naar het hedendaagse Europa. Samen met Ágnes Heller, een van de belangrijkste filosofen van de twintigste eeuw, András Kovács, professor Nationalism Studies en Jewish studies aan de Central European University en Ferenc Laczó, assistent professor Europese geschiedenis aan de Universiteit van Maastricht, praten we over hoe antisemitisme en anti-intellectualisme ontstaan en kijken we naar het verleden, het heden en de toekomst.

Over de sprekers:

Ágnes Heller is een van de belangrijkste filosofen van de twintigste eeuw. Ze studeerde filosofie onder György Lukács en maakte deel uit van de Budapest School rondom hem. Na de revolutie van 1956 werd Heller, ook al was ze socialist en lid van de Communistische Partij, verboden om les te geven aan de universiteit en gedwongen om in ballingschap in Australia te wonen. Sinds 1986 bekleedt ze de positie van de Hannah-Arendt-leerstoel aan de New School for Social Research in New York. Onlangs verhuisde ze terug naar Budepest, waar ze emeritus professor is aan de Eotvos Lorand University. Heller publiceerde vele boeken, waaronder The Time is Out of Joint en The Immortal Comedy.

András Kovács is professor Nationalism Studies en Jewish Studies aan de Central European University. Zijn onderzoek richt zich op de identiteit van minderheden, vooroordelen, antisemitisme en de sociologie van het naoorlogse Jodendom. In de laatste jaren deed hij vooral empirisch onderzoek naar antisemitisme in naoorlogs Hongarije, naar de Joodse identiteit in Hongarije en naar nationale identiteit en Europese integratie.

Ferenc Laczó is assistent professor geschiedenis aan de Universiteit van Maastricht. Zijn onderzoek richt zich op politieke en intellectuele geschiedenis, moderne en hedendaagse Europese geschiedenis met een speciale focus op Centraal- en Oost-Europa in de twintigste eeuw, Joodse geschiedenis en de geschiedenis van de Holocaust, en vragen over geschiedenis en geheugen. In 2016 publiceerde hij het boek Hungarian Jews in the Age of Genocide. An Intellectual History, 1929-1948.

Het beginpunt voor dit programma was de tentoonstelling Van fauvisme tot surrealisme. Joodse avant-gardekunstenaars uit Hongarije, die de innovatieve schilderijen van Joods-Hongaarse kunstenaars van de eerste helft van de twintigste eeuw laat zien. Deze tentoonstelling is nog te zien tot 24 september.

Voertaal: Engels