Freudfestival

Vrijdag 22 september
De symbolische orde van de taal en de lege plek van de macht

Vandaag staan Freuds ideeën over het onbehagen in de cultuur en het werk van de Franse denker Jacques Lacan centraal. De waardering voor Lacans werk, waarvoor in Frankrijk binnen en buiten het academische milieu veel belangstelling is, wordt de laatste tijd ook in Nederland groter, mede dank zij de popularisering door Slavoj Žižek. Psychoanalyticus Antoine Mooij zal spreken over imaginaire beelden en beeldcultuur. ’s Middags trekt René Foqué de analyse van Mooij door in een beschouwing over de tekorten van de huidige democratie. In het avondprogramma voeren René Boomkens en Lieven De Cauter een gesprek over de homo economicus en de politieke melancholie.

Dagdeel 1
(i.s.m. de KNAW) Woorden breken

10.30 - ca. 12.30 uur (inloop vanaf 10.00 uur)
- Opening door dagvoorzitters Martine Groen, psychotherapeut en bestuurslid Stichting Breukvlakken en Jan Swinkels, emeritus hoogleraar psychiatrie, voorzitter Stichting Breukvlakken
- Lezing Antoine Mooij, emeritus hoogleraar psychiatrische aspecten van de rechtspraktijk, Universiteit Utrecht, Woorden breken
- Gedichten door Anne Vegter, dichter, lid Akademie van Kunsten
- Gesprek tussen Arnon Grunberg, schrijver, lid Akademie van Kunsten, Marc De Kesel, senior onderzoeker filosofie, Radboud Universiteit en Antoine Mooij over cultuur
- Optreden kwartet Kasper Stern

Dagdeel 2
(i.s.m. de KNAW) De uitzonderingstoestand

14.30 - 16.45 uur (inloop vanaf 14.00 uur)
Moderator Natasja van den Berg
- Gedichten door K. Michel, dichter
- Lezing René Foqué, hoogleraar em. Rechtswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven en Erasmus Universiteit Rotterdam, correspondent KNAW, Onbehagen in de democratische rechtsstaat?
- Gesprek tussen Heikelien Verrijn Stuart, rechtsfilosoof en publicist, en René Foqué over de politieke democratie
- Teksten van Shakespeare door Maatschappij Discordia

Dagdeel 3 De cultuurcrisis

19.00 - 21.45 uur (inloop vanaf 18.30 uur)
Moderator Pieter Pekelharing
- Inleiding René Boomkens, hoogleraar Algemene Cultuurwetenschappen UvA, De mythe van de neoliberale cultuur
- Inleiding Lieven De Cauter, cultuurfilosoof en publicist, De terugkeer van het onbehagen
- In gesprek met René Boomkens, Lieven De Cauter en Pieter Pekelharing, politiek filosoof
- Afsluiting door Maatschappij Discordia

Zaterdag 23 september De breuk in de cultuur en de paradox van het democratisch tekort

“Het onbehagen in de cultuur” is een crisis van de cultuur geworden. René Boomkens typeert die verschuiving als een verinnerlijking, subjectivering van het kapitaal. Lieven De Cauter spreekt van een psychopolitiek die zich niet alleen richt op het individu, maar ook doorwerkt in de politieke en maatschappelijke condities van het bestaan.

Dagdeel 4 Macht en gezag

10.30 - 12.30 uur (inloop vanaf 10.00 uur)
Moderator Martine Groen
- Paul Verhaeghe, hoogleraar klinische psychologie en psychoanalyse Universiteit Gent, In Naam van de Vader
- Tekst Maatschappij Discordia
- Christine Brinkgreve, hoogleraar sociologie Universiteit Utrecht en publicist, Woede en beklemmende systemen

Dagdeel 5 Schil van de democratie

14.30 - 17.30 uur (inloop vanaf 14.00 uur)
Moderatoren Kees Vendrik en Paul Kuijpers
- Marc De Kesel, filosoof en senior onderzoeker Radboud Universiteit Nijmegen, De breuk in de cultuur en de paradox van het democratisch tekort
- Maatschappij Discordia
- Slotdebat met Antoine Mooij, Paul Verhaeghe, Christine Brinkgreve, Réne Foqué, René Boomkens, Lieven De Cauter, Marc De Kesel, Paul Kuijpers, Kees Vendrik en Martine Groen