|
De verhalenvertellers
11 december 2016 tot 11 december 2016Om te laten zien dat verhalen meer zijn dan fictie organiseert Filosofie Magazine op 11 december (12.00-18.00) in de Tolhuistuin De verhalenvertellers. Filosofen, schrijvers en wetenschappers vertellen moderne mythen over pijn en verdriet, of over veerkracht en liefde. Maar ook geëngageerde verhalen die onze blik op het wereldtoneel verrijken. Verder kunt u zelf verhalen vertellen, werken we samen aan één heel lang verhaal en vertolken acteurs de mooiste verhalen.
Verhalen, sprookjes, mythen en sagen zijn veel meer dan zo maar verzinsels. Ze bieden inzicht in de menselijke ziel, troost en inspiratie voor een nieuwe toekomst. Sterker nog, filosofen benadrukken al eeuwenlang dat de mens een verhalenvertellend wezen is. Maar juist voor dat verhaal is in onze wetenschappelijke tijd geen ruimte meer. Ons levensverhaal wordt door moderne hersenwetenschappers afgedaan als gebabbel, de echte beslissingen worden genomen door ons brein.
Een voorproefje op het programma:
Hans Achterhuis
Utopia van Thomas More is niet alleen een hoogtepunt uit de filosofie, het is ook een van de krachtigste verhalen over een betere wereld. Oud-Denker des Vaderlands Hans Achterhuis beschouwde Utopia als het gevaarlijkste wijsgerige verhaal aller tijden. Utopieën monden volgens hem uiteindelijk altijd uit in totalitaire samenlevingen. Tijdens een recente herlezing van het boek is Achterhuis tot nieuwe inzichten gekomen. Op De verhalenvertellers laat hij zien hoe we ons toch kunnen laten inspireren door More. Een verhaal over kleine utopieën.
Ellen Deckwitz
Gedichten zijn maar ‘vage’ verhalen, vindt dichteres en NRC-columnist Ellen Deckwitz. Toch gaan die verhalen in 2017 de wereld redden, zegt Deckwitz, die onlangs haar nieuwste boek publiceerde, Olijven moet je leren lezen. Een cursus genieten van poëzie. Want zijn het niet juist de gedichten die ons de wereld anders laten zien, en ons ook kunnen aanzetten om ons anders te gedragen? Deckwitz - bekend vanwege haar performances bij onder meer DWDD - draagt uiteraard ook een van haar gedichten voor, op geheel eigen wijze.
Vincent Icke
Utopia van Thomas More is niet alleen een hoogtepunt uit de filosofie, het is ook een van de krachtigste verhalen over een betere wereld. Oud-Denker des Vaderlands Hans Achterhuis beschouwde Utopia als het gevaarlijkste wijsgerige verhaal aller tijden. Utopieën monden volgens hem uiteindelijk altijd uit in totalitaire samenlevingen. Tijdens een recente herlezing van het boek is Achterhuis tot nieuwe inzichten gekomen. Op De verhalenvertellers laat hij zien hoe we ons toch kunnen laten inspireren door More. Een verhaal over kleine utopieën.
Ellen Deckwitz
Gedichten zijn maar ‘vage’ verhalen, vindt dichteres en NRC-columnist Ellen Deckwitz. Toch gaan die verhalen in 2017 de wereld redden, zegt Deckwitz, die onlangs haar nieuwste boek publiceerde, Olijven moet je leren lezen. Een cursus genieten van poëzie. Want zijn het niet juist de gedichten die ons de wereld anders laten zien, en ons ook kunnen aanzetten om ons anders te gedragen? Deckwitz - bekend vanwege haar performances bij onder meer DWDD - draagt uiteraard ook een van haar gedichten voor, op geheel eigen wijze.
Vincent Icke
‘Hoe zijn we hier gekomen?’ Het is misschien wel de oudste vraag van
de mens, en het verhaal heeft altijd een belangrijke rol gespeeld bij het
de mens, en het verhaal heeft altijd een belangrijke rol gespeeld bij het
antwoord daarop. Waar vroeger de religieuze scheppingsverhalen
leidend waren, lijkt nu het wetenschappelijke antwoord het meeste
gezag te hebben. Hoogleraar sterrenkunde en populisator van de
wetenschap Vincent Icke neemt ons mee op een reis door het universum, van de oerknal tot het heden tot de mogelijke toekomst.
Zo blijven het verhaal en het universum onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Frank Westerman
Kan het woord weerstand bieden aan de bom? Prijswinnend journalist
Frank Westerman vraagt zich het af in zijn laatste boek Een woord een
woord. Om de terroristen te verslaan, is het voor hem noodzakelijk dat
we ons leren te verplaatsen in hun positie. Het verhaal helpt ons bij
uitstek om de wereld door de ogen van een ander te zien. Pas als we
de terrorist begrijpen, kunnen we tot hem doordringen en veranderen.
Westerman geeft een pleidooi voor het belangrijke verbeeldend
vermogen van het verhaal. (foto: Keke Keukelaar)
Marli Huijer
Programma’s als Ik vertrek en Floortje naar het einde van de wereld zijn razend populair. Het romantische verhaal van op reis gaan en misschien nooit meer terugkomen, spreekt ons nog steeds erg aan. Denker des Vaderlands Marli Huijer richt zich in haar nieuwe boek Achterblijven juist op de mensen die thuis blijven. Wat is hun verhaal? Welke rol spelen zij in een wereld die steeds meer globaliseert? Huijer geeft een mooi pleidooi voor de thuisblijver, die een cruciale rol speelt als verwelkomer van de emigrant.
Patrick Lateur
Waar de Ilias de blauwdruk is voor elk oorlogsverhaal, daar is de Odyssee het ultieme reisverhaal. Exotische eilanden, sluwe minnaars en het verlangen naar huis; het verhaal prikkelt de fantasie tot op de dag van vandaag. Tegelijkertijd onderzoekt dit epos wat het betekent om een goed mens te zijn, welke deugden we moeten nastreven. Patrick Lateur draagt een passage voor uit zijn recent verschenen vertaling van dit meesterwerk.
Damon Young
Wat maakt iemand een lezer? Moet je een bepaald aantal boeken per jaar lezen of is bijvoorbeeld alleen Oorlog & Vrede lezen al voldoende? Filosoof Damon Young viert in zijn nieuwste boek de kunst van het lezen. Een verhaal op de juiste manier lezen kan je doen verliezen in een andere wereld waar nieuwe inzichten mogelijk zijn. Aan de hand van Virginia Wolf en Charles Dickens, maar ook Batman en Asterix & Obelix, laat Young zien hoe levens veranderend een goed gelezen verhaal kan zijn.
Joke Hermsen
‘Tijd is geld’ is bijna een mantra geworden in onze samenleving. Het laat zien dat tijd voornamelijk als economisch goed wordt gezien, welke je zo efficiënt mogelijk moet gebruiken; je krijgt het immers niet meer terug. Filosoof Joke Hermsen verzet zich tegen deze tunnelvisie op het concept tijd en pleit voor het belang van het geschikte moment. Alleen als je af en toe afstand neemt van de dagelijkse sleur kan je ruimte voor jezelf creëren om tot nieuwe inzichten te komen. Zo kan even niets doen tot het beste resultaat leiden.
Wout van Tongeren & Anne Boeschoten
Het toneelstuk Sir Thomas More, wat gedeeltelijk door Shakespeare geschreven is, vertelt het levensverhaal van deze beroemde humanist en staatsman. Centraal in het stuk staat More’s worsteling tussen zijn eigen geweten en zijn trouw aan de kroon en de wet. Dramaturg Wout van Tongeren bespreekt samen met actrice en Shakespeare-kenner Anne Boeschotende de relevantie van dit inspirerende verhaal voor onze tijd, en daarnaast zal Boeschoten de beroemde speech over de vreemdeling ten gehore brengen, een krachtig verhaal over tolerantie en solidariteit.
leidend waren, lijkt nu het wetenschappelijke antwoord het meeste
gezag te hebben. Hoogleraar sterrenkunde en populisator van de
wetenschap Vincent Icke neemt ons mee op een reis door het universum, van de oerknal tot het heden tot de mogelijke toekomst.
Zo blijven het verhaal en het universum onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Frank Westerman
Kan het woord weerstand bieden aan de bom? Prijswinnend journalist
Frank Westerman vraagt zich het af in zijn laatste boek Een woord een
woord. Om de terroristen te verslaan, is het voor hem noodzakelijk dat
we ons leren te verplaatsen in hun positie. Het verhaal helpt ons bij
uitstek om de wereld door de ogen van een ander te zien. Pas als we
de terrorist begrijpen, kunnen we tot hem doordringen en veranderen.
Westerman geeft een pleidooi voor het belangrijke verbeeldend
vermogen van het verhaal. (foto: Keke Keukelaar)
Marli Huijer
Programma’s als Ik vertrek en Floortje naar het einde van de wereld zijn razend populair. Het romantische verhaal van op reis gaan en misschien nooit meer terugkomen, spreekt ons nog steeds erg aan. Denker des Vaderlands Marli Huijer richt zich in haar nieuwe boek Achterblijven juist op de mensen die thuis blijven. Wat is hun verhaal? Welke rol spelen zij in een wereld die steeds meer globaliseert? Huijer geeft een mooi pleidooi voor de thuisblijver, die een cruciale rol speelt als verwelkomer van de emigrant.
Patrick Lateur
Waar de Ilias de blauwdruk is voor elk oorlogsverhaal, daar is de Odyssee het ultieme reisverhaal. Exotische eilanden, sluwe minnaars en het verlangen naar huis; het verhaal prikkelt de fantasie tot op de dag van vandaag. Tegelijkertijd onderzoekt dit epos wat het betekent om een goed mens te zijn, welke deugden we moeten nastreven. Patrick Lateur draagt een passage voor uit zijn recent verschenen vertaling van dit meesterwerk.
Damon Young
Wat maakt iemand een lezer? Moet je een bepaald aantal boeken per jaar lezen of is bijvoorbeeld alleen Oorlog & Vrede lezen al voldoende? Filosoof Damon Young viert in zijn nieuwste boek de kunst van het lezen. Een verhaal op de juiste manier lezen kan je doen verliezen in een andere wereld waar nieuwe inzichten mogelijk zijn. Aan de hand van Virginia Wolf en Charles Dickens, maar ook Batman en Asterix & Obelix, laat Young zien hoe levens veranderend een goed gelezen verhaal kan zijn.
Joke Hermsen
‘Tijd is geld’ is bijna een mantra geworden in onze samenleving. Het laat zien dat tijd voornamelijk als economisch goed wordt gezien, welke je zo efficiënt mogelijk moet gebruiken; je krijgt het immers niet meer terug. Filosoof Joke Hermsen verzet zich tegen deze tunnelvisie op het concept tijd en pleit voor het belang van het geschikte moment. Alleen als je af en toe afstand neemt van de dagelijkse sleur kan je ruimte voor jezelf creëren om tot nieuwe inzichten te komen. Zo kan even niets doen tot het beste resultaat leiden.
Wout van Tongeren & Anne Boeschoten
Het toneelstuk Sir Thomas More, wat gedeeltelijk door Shakespeare geschreven is, vertelt het levensverhaal van deze beroemde humanist en staatsman. Centraal in het stuk staat More’s worsteling tussen zijn eigen geweten en zijn trouw aan de kroon en de wet. Dramaturg Wout van Tongeren bespreekt samen met actrice en Shakespeare-kenner Anne Boeschotende de relevantie van dit inspirerende verhaal voor onze tijd, en daarnaast zal Boeschoten de beroemde speech over de vreemdeling ten gehore brengen, een krachtig verhaal over tolerantie en solidariteit.
Floris-Jan van Luyn
Was het vroeger nog Amerika tegen Rusland, daar heeft vandaag de dag Chinade plek van de laatstgenoemde ingenomen. Het contrast kan niet groter: het individualistische, kapitalistische Amerika tegenover het traditionele, communistische China. Toch stelt Filmmaker Floris-Jan van Luyn dat het onderscheid niet zo zwart-wit is zoals het vaak wordt gepresenteerd. Op zijn reis door deze twee supermachten kwam hij tot de conclusie dat de burgers van beide landen hetzelfde nastreven: Een betere toekomst. Van Luyn komt vertellen over hoe een continu herhalend verhaal de werkelijkheid kan vertroebelen.
Was het vroeger nog Amerika tegen Rusland, daar heeft vandaag de dag Chinade plek van de laatstgenoemde ingenomen. Het contrast kan niet groter: het individualistische, kapitalistische Amerika tegenover het traditionele, communistische China. Toch stelt Filmmaker Floris-Jan van Luyn dat het onderscheid niet zo zwart-wit is zoals het vaak wordt gepresenteerd. Op zijn reis door deze twee supermachten kwam hij tot de conclusie dat de burgers van beide landen hetzelfde nastreven: Een betere toekomst. Van Luyn komt vertellen over hoe een continu herhalend verhaal de werkelijkheid kan vertroebelen.
Ben Schomakers & Stan Milbou
Weinig vrouwen spelen zo tot de wijsgerige verbeelding als Antigone. Goethe, Hegel, Kierkegaard, Brecht; allemaal zijn ze gefascineerd door de complexiteit van dit iconische personage. Antigone is de centrale figuur in het naar haar genoemde toneelstuk van Sophocles, en symboliseert het verzet van het individu tegen de krachten van traditie. Ben Schomakers heeft dit hoogtepunt van de Griekse tragedie opnieuw vertaald en komt spreken over wat Antigone de moderne mens kan vertellen. Hij wordt vergezeld door Stan Milbou, die zal optreden als de blinde ziener Tireasias.
Delen op
