Hannah Arendts analyses herzien: over Imperialisme

In Imperialisme bespreekt Hannah Arendt de maatschappelijke desintegratie vanaf 1870 tot aan de Eerste Wereldoorlog, die de voedingsbodem zou vormen voor het twintigste-eeuwse totalitarisme. Centraal in haar analyse staan het overzeese kolonialisme van de Europese mogendheden, de racistische theorieën die in diezelfde tijd werden ontwikkeld en de ontheemding van tientallen miljoenen mensen na de Vrede van Versailles in 1919. Arendt beschrijft hoe al deze elementen zich in het midden van de twintigste eeuw uitkristalliseerden in het totalitarisme.

Imperialisme is het tweede deel van Hannah Arendts trilogie The Origins of Totalitarianism, en het derde en laatste deel dat in Nederlandse vertaling verschijnt. Het vormt de brug tussen Antisemitisme en Totalitarisme, en is onmisbaar voor een volledig begrip van Arendts analyse van de opkomst van totalitaire regimes in de twintigste eeuw. In dit deel gaat Arendt uitgebreid in op het imperialistisch project van Europese mogendheden – met name de kolonisering van Afrika – als een van de elementen die kristalliseerde in de Shoah. Ons panel vraagt zich af hoe haar analyse ons helpt om de verbanden te zien tussen deze donkere zijdes van het Europese verlichtingsproject, en hoe we die kunnen aanvullen met inzichten van andere denkers over kolonialisme.

Lees op onze site een fragment uit Marli Huijers nawoord bij Imperialisme.

Over de sprekers

Anya Topolski is filosoof en ethicus en als universitair hoofddocent verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Zij is onder meer gespecialiseerd in het politieke denken van Hannah Arendt, de ethiek van Emmanuel Levinas en het hedendaagse joodse denken. Voor haar promotieonderzoek ontving ze in 2009 de Auschwitz Stichting Prijs.

Liesbeth Schoonheim is postdoctoraal onderzoeker aan de Humboldt Universiteit te Berlijn, waar zij onderzoek verricht op het snijpunt van politieke theorie en feminisme. In 2018 promoveerde ze aan de KU Leuven met een proefschrift over Hannah Arendts notie van narrativiteit. Schoonheim werkt rondom lichamelijkheid, vriendschap en liefde, en zorg, en meer in het bijzonder de mogelijkheid tot verzet daarin. Daarnaast onderzoekt ze ook meer historische vraagstukken, zoals de vraag hoe een geschiedenis van de politieke filosofie ‘van beneden’ eruit kan zien.

Esha Guy Hadjadj is schrijver, vertaler en freelance journalist. Hij studeerde hedendaagse filosofie in Amsterdam en Parijs. Hij schrijft graag over de manier waarop we ons verhouden tot een al dan niet gedeeld verleden. Daarnaast is hij geïnteresseerd in de ontoereikende oplossingen voor klimaatontwrichting.

Marli Huijer (moderator) is emeritus hoogleraar Publieksfilosofie aan de Erasmus School of Philosophy, Erasmus Universiteit Rotterdam, voorzitter Stichting Maand van de Filosofie en columnist voor dagblad Trouw. Ze is voormalig Denker des Vaderlands (2015-2017). Huijers onderzoek richt zich op de filosofie van mens en cultuur. Van haar hand verschenen o.a. Beminnen. Nieuw licht op seksuele vrijheid (2018), Achterblijven. Een nieuwe filosofie voor een grenzeloze wereld (2016), Discipline (2013). Onlangs verscheen De toekomst van het sterven (2022).