Teylers Ontmoet

• Jan Wim Buisman, Onweer. Een kleine cultuurgeschiedenis 1752 -1830
• Reinder Storm, De geschiedenis van Nederland in 100 oude kaarten
• Conservator Michiel Plomp over tentoonstelling en publicatie Jong in de 19e eeuw

Teylers Ontmoet

Teylers Museum organiseert in samenwerking met Athenaeum Boekhandel Haarlem een reeks middagen vol interviews met auteurs van recent verschenen boeken over geschiedenis, reizen en natuurwetenschap. De interviews worden afgenomen door Alexander Reeuwijk, publicist en schrijver van reisverhalen en natuurhistorische werken.

In Onweer. Een kleine cultuurgeschiedenis 1752 – 1830 wordt geschetst hoe de uitvinding van de bliksemafleider door Benjamin Franklin in 1752 verandering bracht in de manier waarop men aankeek tegen het onweer, in wetenschappelijk, religieus en artistiek opzicht. Zowel godsbeeld als natuurbeeld veranderden. De religie van verlichte mensen werd niet zozeer door angst als wel door vreugde bepaald. En ook de natuur werd minder dan voorheen als een bedreiging ervaren. Maar als je niet meer bang hoefde te zijn voor het onweer, kon je er onbekommerd mee gaan spelen. Dat deden dichters, schilders en musici dan ook naar hartenlust. Nimmer heeft in de westerse cultuur zo’n uitgebreide esthetisering van het onweer plaatsgevonden als op het einde van de achttiende en aan het begin van de negentiende eeuw: de Verlichting maakte plaats voor de Romantiek.

De geschiedenis van Nederland in 100 oude kaarten vertelt de geschiedenis van Nederland aan de hand van honderd bijzondere historische kaarten. Aan bod komen politieke omwentelingen en bestuurlijke ontwikkelingen, maar ook bijzondere gebouwen en steden, de voormalige overzeese gebiedsdelen en het eeuwige gevecht van de Nederlanders met water. Er zijn kaarten die gaan over transport, economie, onderwijs, religie, vrije tijd of sport. Natuurlijk gaat dit boek ook over de cartografie zelf: befaamde kaartenmakers als Ortelius, Mercator en Blaeu komen aan bod, evenals P.R. Bos, de geestelijke vader van de befaamde Bosatlas. Het boek toont bovendien de grote rijkdom aan soorten kaarten: getekend met de hand, gedrukt op papier, perkament of textiel, in kleur of zwart-wit. Er zijn topografische kaarten, nieuwskaarten, gelegenheidskaarten, kaarten in atlassen, wandkaarten en infographics. Met hun soms uitbundige decoraties zijn ze bovendien een lust voor het oog.

Let op: vanaf 5 september kost dit boek € 79,00. Tot die tijd geldt de speciale introductieprijs van € 59,00.

In de publicatie bij de tentoonstelling Jong in de 19^e eeuw wordt getoond hoe de opkomst van nieuwe ideeën over opvoeding en onderwijs, kinderrechten, buitenspeelplaatsen en de eerste vaccinaties onze kijk op kinderen radicaal veranderde. Aan het begin van de 19e eeuw werden kinderen nog gezien als kleine volwassenen. Beroemde schilders als Jan Adam Kruseman, Adriaan de Lelie en Charles Howard Hodges beeldden ze ook zo af: rechtopstaand, statig, direct kijkend naar de toeschouwer. Mede door Jean-Jacques Rousseau’s boek Emile, of Over de opvoeding (1762) veranderden de ideeën over opvoeden en opgroeien snel. Het was niet meer vanzelfsprekend dat kinderen zo snel mogelijk moesten gaan werken, ze kregen tijd en ruimte voor hun eigen ontwikkeling. Aan het einde van de eeuw schilderden Anton Mauve, Jacob Maris, George Hendrik Breitner en Jan Toorop kinderen op een heel andere manier. Vanuit hun zoektocht naar stemming en sfeer worden ze vaak verbeeld in een eigen wereld, spelend of in gedachten verzonken, intiem en ontroerend. Jong in de 19e eeuw toont voor het eerst de mooiste kinderportretten en genretaferelen, van romantisch tot impressionistisch en vroeg-modern. Aan de hand van maatschappelijke thema’s en het verschil tussen arm en rijk belichten de auteurs genoemde veranderingen rond kinderen, kunst en maatschappij.

Programma zondag 15 september 2019

• Inloop 13.30 uur
• Aanvang: 14.00 uur
• Einde: 16.00 uur

Kosten

Entree voor Teylers Ontmoet bedraagt 8 euro (incl. koffie/thee in de pauze) in de voorverkoop, op de dag zelf 10 euro. Kaarten zijn verkrijgbaar in de Athenaeum Boekhandel aan de Gedempte Oude Gracht 70 in Haarlem en online via de website van Teylers Museum.