Teylers Ontmoet biografieën (afgelast)

Dik van der Meulen – Multatuli. Leven en werk van Eduard Douwes Dekker

Theo Mulder –  De hersenverzamelaar. Het veelbewogen leven van Franz Joseph Gall (1758-1828)

Piet van der Kruit – Horizonnen. Een biografie van astronoom Jan Hendrik Oort

Programma zondag 19 april:

Inloop 13.30

Aanvang: 14.00

Einde: 16.00 uur

Kosten:

Entree voor Teylers Ontmoet bedraagt 8 euro (incl. koffie/thee in de pauze) in de voorverkoop, op de dag zelf 10 euro. Kaarten zijn verkrijgbaar in de Athenaeum Boekhandel aan de Gedempte Oude Gracht 70 in Haarlem en online via de website van Teylers Museum.

Dik van der Meulen – Multatuli. Leven en werk van Eduard Douwes Dekker

Multatuli wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste schrijver van het Nederlandse taalgebied. Tot nu toe bestond er van hem geen volledige biografie. Dit boek voorziet in deze leemte. Multatuli. Leven en werk van Eduard Douwes Dekker gaat over het leven van een schrijver die geen schrijver wilde zijn; een man die zoveel heeft betekend voor de Nederlandse en Vlaamse arbeidersbeweging, de vrouwenemancipatie, het atheïsme en uiteraard voor de veranderingen in het denken over Nederlands-Indië. Multatuli werd door veel tijdgenoten en latere generaties als een heilige vereerd, maar door evenzovelen als een gevaarlijke nieuwlichter verguisd. In zijn biografie legt Dik van der Meulen de nadruk op de relatie tussen het ontstuimige leven van Douwes Dekker en de boeken die hij schreef. Hij gaat onder meer in op Multatulis moeizame verhouding met zijn lezers, die hij met grote innigheid verachtte, en zijn pogingen om door te dringen tot het centrum van de politieke macht.

Theo Mulder –  De hersenverzamelaar. Het veelbewogen leven van Franz Joseph Gall (1758-1828)

Wat kan de vorm van een schedel zeggen over iemands persoonlijkheid? Het is een vraag die de Weense arts Franz Joseph Gall eind achttiende eeuw mateloos intrigeerde. Volgens Gall kon men door aan de schedel te voelen moordzucht, agressie en andere eigenschappen lokaliseren – een wetenschap die later bekend werd onder de naam frenologie. Het lokaliseren van eigenschappen door de schedel te betasten bleek een dramatische misvatting. Niettemin leverde Gall indrukwekkende bijdragen aan de wetenschap. In 1796 begon hij met lezingen in zijn huis in Wenen, waarbij hij hersenen in een zorgvuldige mix van theater en wetenschap ontleedde. Toen de Oostenrijkse keizer Franz II deze controversiële evenementen verbood, besloot Gall zijn geluk elders te beproeven en trok met een koets vol schedels door heel Europa. Galls denkbeelden raakten alle gebieden van de maatschappij, van de geneeskunde tot de kunsten, ze drongen door tot de rechtszaal en effenden de weg voor de antropologie en de neuropsychologie. En ze zijn nog altijd niet uit de wetenschappelijke arena verdwenen. Met veel kennis van zaken schetst Theo Mulder een portret van het veelbewogen leven van Gall en zijn volgers tegen de wetenschappelijke en politieke achtergrond van de negentiende eeuw. Theo Mulder is neuropsycholoog, was hoogleraar in Nijmegen en Groningen en directeur Instituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).

Piet van der Kruit – Horizonnen. Een biografie van astronoom Jan Hendrik Oort

Jan Hendrik Oort was een van de giganten van de Nederlandse wetenschap in de twintigste eeuw. Hij was een belangrijke bijdrager aan ons inzicht in vele aspecten van de sterrenkunde; van de oorsprong van kometen en supernovaresten tot het heelal op grote schaal. Oort legde de basis van de studie van de structuur en dynamica van ons Melkwegstelsel, voortbouwend op het werk van zijn grote leermeester Jacobus C. Kapteyn. Hij was de initiator van de radioastronomie en grondlegger van de Europese Sterrenwacht in Chili. Horizonnen, met veel vakkennis geschreven door astronoom en hoogleraar Pieter C. van der Kruit, is gebaseerd op een diepgaande studie van Oorts uitgebreide professionele en persoonlijke archieven en gesprekken met Oorts vroegere collega’s en leden van zijn familie. Prof. dr. P.C. van der Kruit (1944) is emeritus hoogleraar sterrenkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij publiceerde eerder onder meer het gezaghebbende De inrichting van de hemel. Een biografie van astronoom Jacobus C. Kapteyn.