Leesfragment: Nachtouders

26 januari verschijnt de roman Nachtouders van Saskia de Coster. Lees bij ons een fragment!

Saskia en Juli gaan met hun zoontje van één jaar naar een Canadees hippie-eiland. Daar groeide Karl op, de biologische vader van het jongetje. Ze komen terecht in een wifiloze wereld waar de natuur de wetten dicteert en waar de eilandbewoners een pijnlijk geheim over Karl delen.

Voor Saskia komt alles onder spanning te staan: haar relatie met Juli, haar vriendschap met Karl, haar schrijverschap. Is ze wel een echte moeder, als niet-biologische ouder? En kun je dat leren, een ouder worden? Hoe moet ze zich verhouden tot haar zoon, haar bloedeigen niet bloedeigen zoon?

Saskia de Coster (1976) is auteur van een eigenzinnig oeuvre. Haar werk werd in meer dan tien talen vertaald.

N.B. Eerder bespraken wij Wij en ik. Lees de recensie op Athenaeum.nl.

Streng als een god knikt het jongetje naar hen. Zonder een woord te zeggen beginnen de twee vrouwen stenen op te rapen en met de toewijding van de wanhoop de oceaangolven in te slingeren, net zolang tot ze hijgend tegenover elkaar staan en de stenen op de bodem van de oceaan vertellen over die twee gekken die hen volstrekt nutteloos van plaats veranderd hebben.

In bed in Antwerpen, vier maanden voor vertrek

Saskia: Goed, we gaan. Ik zal de tickets boeken.
Juli: Dat geloof ik niet, dat jij de tickets gaat boeken.
Saskia: Klopt, boek jij maar. Lekker de planeet vervuilen om met ons kind naar de andere kant van de wereld te gaan. Hij zal zich er niks van herinneren als hij groot is.
Juli: We kunnen ook varen.
Saskia: Dan komen we aan als Saul volwassen is.

(Volgende nacht)
Juli: Ze zitten in je mailbox. Je moet zelfs betalen voor een kind van één, profiteurs.
Saskia: Wacht. Echt? Je hebt geboekt? Gaan we echt?
Juli: Natuurlijk gaan we echt. Je hebt ja gezegd.

Avond voor vertrek

‘Hoe heb jij dat vroeger gedaan?’ vraag ik aan Juli’s moeder. Het is de avond voor ons vertrek, Juli’s vader schenkt zijn dochter en mij nog eens bij van de zelfgemaakte limoncello. De babyfoon zwijgt.
‘Hoe heb ik wat gedaan, Saskia? Limoncello gemaakt?’
‘Hoe heb je een kind op de wereld gezet en ook nog grootgebracht?’ De vraag vervult mijn eigen moeder altijd met trots; twee kinderen en nog altijd een slanke taille. Een topprestatie. Haar antwoord: discipline. Voor Juli’s moeder is een kind een kind, daar kan je niet te veel woorden aan vuilmaken. Dat doet het kind zelf wel, alles vuilmaken, luiers vullen, alle kamers van het huis met zijn spullen en speelgoed bezetten. Waar je als jonge moeder het verst mee komt, volgens Juli’s moeder, zijn praktische raadgevingen. ‘Koop maar een goede wasmachine,’ heeft ze ons al tijdens de zwangerschap op het hart gedrukt. Ze vertelde over moeders die heel hun leven achter hun kinderen aan lopen om met een vaatdoek vlekken te verwijderen, scherven voorzichtig bijeen te vegen en hun kroost op te vangen met troost en warme chocomelk, en toch zouden ze geraakt worden en bloeden, hoe dan ook.
Maar hoe had ze wat gedaan?
‘Zwanger worden, een kind dragen.’
‘Goh, ja, kind, hoe ging dat in onze tijd? Ik ontdekte het per ongeluk. Mijn regels bleven uit en dat duurde en duurde. En dan ga je terugdenken. De schrik sloeg mij om het hart toen ik opeens zeker wist dat ik zwanger was. Ik rook het ook gewoon aan mijn eigen lijf. Ik was twee weken voordien nog zwaar op stap geweest met mijn vriendinnen, ik had port en champagne en cognac door elkaar gedronken, ik had de benen onder mijn lijf uit gedanst. Toen ik de volgende ochtend opstond dacht ik dat ik dood was, of dat ik in de hel beland was. Verschrikkelijk. Maar toen ik dus mijn eigen zweet rook en wist dat ik zwanger was, dat er een kleintje in mijn buik zat, toen wenste ik dat ik mij die avond niet had laten overhalen om te gaan dansen. In paniek ben ik naar de dokter gelopen. “Dokter,” zei ik, “ik ben zwanger, dat moet u me niet vertellen, dat weet ik zelf al. Maar ik heb een levensgroot probleem: dat kind wordt zwaar gehandicapt.” Die dokter bleef heel kalm: “Maar nee, mevrouw, één keer zat zijn is niet erg. Dat kindje zal er nooit iets van merken. Wie weet heeft het er zelfs deugd van gehad, haha.” De dokters zagen daar toen allemaal niet zo veel graten in. Ik was er toch niet gerust op. Negen maanden heb ik me ellendig gevoeld, ik dacht dat ik een mongooltje ter wereld zou brengen.’
‘En toen kreeg je een genie,’ zegt Juli.
‘Ik zat er alleen niet op te wachten, hoor, op dat genie,’ zegt de vrouw. ‘Ik moest er eigenlijk negen maanden lang niks van weten. Maar toen ik dat kindje in mijn handen had, was ik er op slag verliefd op. En nog altijd.’
De limoncello doet zijn verzachtende werk tussen moeder en dochter terwijl de vader van Juli op de sofa naar een televisiefilm zit te staren.
‘Vroeger was dat zo. Wij kregen niet al die echografieën, wij kenden het geslacht van onze baby niet eens.’ Ze kijkt ons aan. ‘Tegenwoordig kunnen ze alles, de dokters. Vrouwen van zestig kunnen nog een kind op de wereld zetten. Twee vrouwen kunnen samen zwanger worden. Zou mijn vader dat weten, hij draaide zich om in zijn graf. Niet omdat hij ertegen zou zijn, hij zou gewoon niet meer kunnen van het lachen. Voor mij was zwanger worden het probleem niet, zwanger zijn was de beproeving. En je vader…’
De vader van Juli kijkt even weg van het televisiescherm. ‘Wat is er met mij?’
‘Ik zei dat zwanger worden het probleem niet was…’
‘Ik hoefde maar naar haar te kijken en ze was al zwanger!’
‘Hier stonden overal emmers,’ gaat Juli’s moeder verder, terwijl ze de glazen nog eens bijvult, ‘dag en nacht heb ik overgegeven, alsof ik negen maanden lang een kater had van die avond met port en champagne.’
‘En cognac,’ vult de vader aan. Hij kent het verhaal door en door. ‘Ik hoefde maar naar haar te kijken en ze was al zwanger!’ Hij herhaalt zijn woorden, om zich te verzekeren van gelach. Zijn vrouw was eenentwintig toen ze haar kind kreeg, een dochtertje met witblond haar en gletsjerblauwe ogen. Die dochter was zelf vijftien jaar ouder toen ze eindelijk beviel van een blond zoontje. Een tijdsspanne van nagenoeg een hele generatie heeft ze voorbij laten gaan aan nutteloze zaken als letteren studeren, heroriënteren, lesbisch worden, opklimmen tot hoofd communicatie van een politieke partij. Dat zwanger worden is niet zo vlot verlopen. Een mannenblik volstond niet.

Copyright © 2019 Saskia de Coster