Leesfragment: Bewaar de zomer

29 oktober verschijnt de nieuwe roman van Alma Mathijsen, Bewaar de zomer. Vandaag kun je de eerste pagina's lezen.

In een bocht van een slingerende weg tussen bos en olijfgaarden in Noord-Italië staat het huis dat Alma’s ouders als ruïne kochten. Al in haar eerste levensjaar namen ze haar mee, en sindsdien ging er geen zomer voorbij zonder het huis waar alles zich intenser af lijkt te spelen dan in Nederland. Alma’s vader werd er ziek en overleed het jaar daarna, een maand voordat ze naar Italië zouden gaan. In de zomers daarna werd het gemis steeds heviger. Het huis dat zo vervlochten was met hem, symboliseerde zijn afwezigheid, maar tegelijk gaf het haar de mogelijkheid hem in hallucinerende beelden op te roepen.

In Bewaar de zomer neemt Alma Mathijsen de lezers mee naar de zomers in het huis dat elk jaar opnieuw terug veroverd moet worden op de natuur. Alma leerde er haar rouw verstoppen tussen de spleten en ontdekte hoe ze zichzelf moest laten vallen van de hoogste brug in de vallei. Nu ze er voor het eerst niet heen kan deze zomer, heeft ze alleen de taal om het huis terug te winnen. Intussen sijpelt het volle leven door alles heen en reflecteert ze op verlies, volwassen worden, liefde en vriendschap.

N.B. Lees op Athenaeum.nl ook een fragment uit Vergeet de meisjes, en beluister haar in gesprek met Jennifer Boomkamp in de KAFEE-podcast.

‘Neem plaats. Je weet wat er nu staat te gebeuren? Ik hoef dat niet meer uit te leggen? Goed zo. Ga maar liggen op de behandelstoel. Laten we gelijk van start gaan. Nu volgt een heel klein prikje, op die manier kan ik je gegevens aflezen. Je snapt dat we niet heel veel tijd hebben? Je ouders zijn op dit moment, hier noemen we dat, bezig. Nog heel even geduld, niet schrikken. Je locatie. Eens kijken. We hadden vanochtend een glitch in het systeem; als het goed is, is die inmiddels verholpen. Maar het zou kunnen dat sommige zoekacties iets langer duren. Ah, juist. Je wordt in 1984 geboren in Nederland, het op vijf na gelukkigste land ter wereld, een rijk land, in de top twintig, de voorzieningen zijn allemaal redelijk tot goed op orde, geen grote alarmbellen hier. Eens verder kijken, je zou geboren worden in Amsterdam, dat is de hoofdstad. Criminaliteitscijfers zijn redelijk hoog, vergeleken met de rest van het land. Al vraag ik me af of je daar last van zult krijgen, dat weten we natuurlijk nooit. We kunnen geen voorspellingen doen, ik kan je slechts de getallen geven. Je ouders wonen op het Molenpad, een straat verstopt tussen de Prinsen- en Keizersgracht. Erg mooi, wel aan de kleine kant. Ze zijn allebei geboren in Limburg, en voor hun twintigste naar de hoofdstad verhuisd. Je moeder werkt aan de universiteit, ze doceert Nederlands. Je vader is violist en speelt bij verschillende orkesten, hij heeft moeite een baan vast te houden. Ze zullen je Nederlands leren, een logge taal, als ik zo vrij mag zijn. Mijn superieuren hebben me er laatst op aangesproken, ik mag niet meer zo oordelen, maar dat is net wat ik zo plezierig vind aan dit werk. Al goed. Jij zult met een harde g praten, omdat je opgroeit in het noorden, al zullen je ouders de zachte g aanhouden. Maakt weinig uit, maar toch leuk om te weten. Dit soort opmerkingen moet ik dus laten. Dan iets bepalends, je geslacht. Ik zou je willen zeggen dat het weinig uitmaakt, maar dat is helaas niet zo. Ach ja, je wordt geboren met een vagina. Spijtig, daar kom ik later nog wel even op terug. Eens even in de genen kijken, ik zie astma, daar valt wel mee te leven, excuus, ik zal proberen geen oordelen te vellen, daar moeten wij ons verre van houden. Alles opdat je een weloverwogen keuze kunt maken. Astma dus, slechte ogen, het is uiteraard nog niet gezegd dat je die dan ook krijgt. Ik zie schizofrenie in de familie, een oom, ik zie ook down, nog een oom, kanker, meervoudig kanker, allemaal ooms, suikerziekte, hoge bloeddruk, zwaarlijvigheid, tja, ik zal geen oordeel vellen. Eens even kijken naar hun relatie, ze zijn getrouwd, dat hoeft weinig te zeggen. Al lange tijd samen, o, het eerste keuzemoment lag al zeven jaar terug. Je zou de eerstgeborene zijn, en waarschijnlijk ook de laatste, aangezien de moeder nu negenendertig is. Ik ben verplicht je ervan op de hoogte te stellen dat op voorgaande keuzemomenten andere potentiëlen een negatief oordeel hebben geveld. Toch wil ik je geen richting op sturen. Levensgedrag. Je vader drinkt veel, rookt ook erg veel, hij lijkt ermee te kunnen functioneren, al zal het voor jou, vooral het meeroken, in je latere leven wat complicaties geven. Daar gaan we inmiddels van uit. Ik kan nog even voor de lol kijken naar hun gezamenlijke activiteiten, meestal levert dat niet zoveel op. O, wacht eens even. Ze hebben een huis in een ander land, dit is wel van belang, in Italië. Daar brengen ze hun zomers door, inmiddels al meer dan acht jaar. Kans is groot dat jouw zomers ook daar plaatsvinden. Eens naar de demografie kijken. Het huis staat in een vallei, omringd door bergen, uitlopers van de Alpen. De kindersterfte ligt een stuk hoger in die regio, maar je zult niet daar geboren worden. Je vader heeft een goede band opgebouwd met de boeren in de omgeving, je ouders spreken beiden Italiaans, kans bestaat dat je het ook snel leert. Heb je al een beeld? Geef nog maar geen antwoord, we hebben de hele ervaringstest nog niet gehad. Het menselijk leven is uiterst complex, je gaat duizenden verschillende emoties meemaken, we willen je daar een aantal van laten meemaken, zodat je je keuze nog iets meer kunt onderbouwen. Als eerste verliefdheid. Probeer je te concentreren, dan leg ik de sensoren aan, daar zul je niets van voelen. Ben je klaar? Sommige of eigenlijk de meeste zaken die je zo zult voelen, kunnen traumatisch zijn. Maar maak je geen zorgen, je zult alles vergeten als je eenmaal gekozen hebt. Zet je schrap voor de facetten van het leven. Dit is mijn lievelingsgedeelte. Als eerste: wat is het om verliefd te zijn? Dat voelt goed, niet? Ietwat vreemd wellicht. Een haast allesomvattend gevoel dat je hele denkproces zal overnemen, wanneer je verliefd bent is alles gekleurd. Zelfs het eten van een simpele stamppot kan je plotseling overrompelen. Nu je nog even doorzweeft, maak ik een harde switch. Zo voelt het om een naaste te verliezen. Zeer onprettig, niet? Sinds kort kunnen we dat prangende gevoel van leegte zeer goed namaken, voelt net echt toch? Niet dat je een referentiekader hebt. De meeste mensen huilen niet, ze kermen, hun binnenste wordt uitgehold, met een lepel langs de ingewanden. We hebben miljoenen gevoelens gescand en daar een mengeling van gemaakt. Het zal nooit precies zo voelen als in het echt, maar het geeft je een relatief goed idee van hoe het in werkelijkheid zal zijn. Je tolerantiebarometer zit diep in het rood, ik zal het voor nu weg laten ebben, mits je dus begrijpt dat er in het leven daartoe geen optie bestaat. Al goed, kom maar even bij. Iets heel anders dan. Een orgasme, het is in de meeste gevallen een kort gevoel, je hebt er verder weinig aan, zie het als een mooie bijkomstigheid in het leven. Ready? Dat was het al. De aanloop ernaartoe maakt het vaak nog intenser. Als je niets tegen mijn baas zegt, kan ik je het orgasme nog wel eens laten voelen. Ja? Akkoord. Prettig niet? Die trilling hoort er inderdaad bij. We moeten door. Niet veel tijd meer tot je helemaal niets meer waard bent, dan hoef je niet eens meer een keuze te maken. Zo voelt het om verkracht te worden. Omdat je een vrouw wordt, is de kans een stuk aanzienlijker, daarom wil ik je er toch op attenderen. Zeer onprettig niet? Iemand die binnendringt in je lichaam. Je lijfelijkheid zal je grootste bezit zijn tijdens je leven, niet veel mensen realiseren zich dat. Als een ander zich dat toe-eigent, kun je daar je hele leven last van hebben. Ik zou je willen waarschuwen hiervoor, maar het heeft weinig zin. Het is een kwestie van pech. Als je een man was, had ik je niets laten voelen, die kans is 1 op 25, aanzienlijk minder dan bij vrouwen in Nederland. Je duikt weer diep in het rood, je tolerantiewaardes baren me eerlijk gezegd een beetje zorgen, maar ik vel verder geen oordeel. We hebben nog maar weinig tijd. Een keuze moet rap gemaakt worden. Ik heb nog tientallen levenservaringen waar je nog geen kennis van hebt genomen. We kunnen er nog één doen. Wil je voelen hoe het is om te baren? Of liever het moment dat je kind voor het eerst je vinger vastgrijpt? Als je een kind krijgt natuurlijk, daar kan ik niets over zeggen. Wil je voelen wat het is om geliefd te zijn? Waardering van collega’s? Drugs? Gepest worden op school? Dat kan een zeer nare ervaring zijn. Eigenlijk mag ik mijn klanten niet laten kiezen, dat leidt alleen maar af. Goed, ik kies voor een eigen favoriet. Chocolade. Chocolade die smelt, prikkels van je keel tot aan je tenen, een voldaan gevoel, als je er tenminste van houdt, dat kan ik hier onmogelijk aflezen. Tijd is om. Je zult nu een keuze moeten maken. Ik heb je hopelijk een zo volledig mogelijk beeld gegeven van je aanstaande leven. Nu is de keuze aan jou. Kies je ervoor geboren te worden? Kies je ervoor te leven in een wereld waar pijn en verdriet elkaar kunnen opvolgen? Kies je ervoor om uiterste vreugde te ervaren, soms zo gelukkig te zijn dat je niet weet hoe je al die energie kwijt moet? Kies je ervoor om met andere mensen verstrengeld in een bed te kruipen en tegelijkertijd niets van elkaar te begrijpen? Kies je voor de rommel die een leven met zich meebrengt? De saaie avonden met je ouders? Kies je voor een verscheurd hart dat krijst met alles wat het in zich heeft? Kies je voor leven? Voor twijfelen is nu geen tijd meer. Je moet kiezen. Een keuze, elke keuze is goed, als je niets doet, sterf je af. Ik kan je niet goed horen. De tijd raakt op. Je conditie is al aan het verzwakken. Ja? Dat is positief. Dan moet je nu beginnen met zwemmen. Nu door die deur aan het einde van de gang. Sneller, harder, sneller, ik was nog vergeten te zeggen: ze zullen je Alma noemen.’

Copyright © 2020 Alma Mathijsen