Leesfragment: Nooit meer Fanta

12 april 2020 , door Natascha van Weezel

Eind maart verscheen Nooit meer Fanta. Het jaar dat mijn vader overleed van Natascha van Weezel. Lees bij ons een hoofdstuk uit het boek.

Het gebeurde op een doodgewone dag in maart. Natascha had boodschappen gedaan, aan een filmplan gewerkt en daarna een uur lang geprobeerd iemand aan de lijn te krijgen bij de Belastingdienst. Ze had net de kattenbak verschoond, toen ze bericht kreeg van haar vader. Het was een bericht dat alles anders maakte. Hoe reageer je als je hoort dat iemand een ernstige vorm van kanker heeft? Wat betekent het om plotseling te worden geconfronteerd met de dreigende dood van je vader, van wie je zielsveel houdt, en die nog midden in het leven staat? En hoe voelt het als die vader dan ook nog eens een publiek figuur is, waardoor je hem en zijn ziekte met het halve land moet delen?

Nooit meer Fanta is een openhartig, rauw en toch subtiel verslag van het jaar dat Natascha’s vader ziek was en overleed. Met grote precisie en gevoeligheid, maar ook vol zelfspot en met lichte ironie beschrijft Natascha het veranderende leven van haar ouders en haarzelf in het zicht van de dood – van de eerste voortekenen van haar vaders ziekte tot het opruimen van zijn spullen. De gelukspoppetjes die ze in het ziekenhuis heimelijk onder haar vaders kussen stopte, hebben niet geholpen. Journalist Max van Weezel stierf op 11 april 2019, in het harnas, zoals hij wenste.

Max van Weezel was politicoloog, journalist en presentator. Hij was getrouwd met Anet Bleich. Zijn werk werd onderscheiden met de Anne Vondelingprijs en de Frans Banning Cocq Penning. Tot kort voor zijn overlijden presenteerde hij nog Met het oog op morgen.

N.B. Lees ook onze bespreking van Van Weezels De derde generatie.

Ontvrienden

‘Beste Natascha, we hopen dat je het leuk vindt om terug te kijken op je herinneringen op Facebook. Vandaag blikken we met je terug op je herinnering aan Max van Weezel.’
Al dagen krijg ik deze melding. En al dagen denk ik: nee, Mark Zuckerberg, ik vind het niet leuk om terug te blikken op een herinnering aan mijn vader, want ik doe juist zo mijn best niet voortdurend aan hem te denken.
De foto’s van etentjes, concerten en vakanties zijn één ding. Moeilijker is het om zijn profielfoto constant voorbij te zien komen op de accounts van onze gemeenschappelijke vrienden – dat waren er heel wat. Iedere keer kijkt hij me lachend aan vanuit de Tweede Kamer, de plek waar hij zo graag kwam.
Op de ochtend van Bevrijdingsdag besluit ik dat ik dit niet langer wil. Ik krijg de zoveelste terugblik met mijn vader voorgeschoteld. Samen tijdens het 5 meiconcert in 2015. Bij een podium aan de Amstel sloeg hij zijn armen om mijn schouders. We lachten breeduit.
Ik moet iets doen met zijn Facebook-pagina, maar wat? Voor het eerst sinds zijn dood kijk ik op papa’s tijdlijn. Het laatste bericht postte hij op 1 maart. Het is een artikel over mij.
In de statuten van ‘het bedrijf met de opgestoken duim’ lees ik dat er twee opties zijn. Ik kan zijn pagina laten verwijderen of laten omzetten in een herdenkingsstatus. Mijn vader was dol op sociale media en ik kan me nauwelijks voorstellen dat hij ook digitaal zou willen verdwijnen. Bovendien blijkt dat ik hiervoor zijn geboorteakte én testament moet inleveren. Is dit waarvoor je tekent wanneer je lid wordt van Facebook? Het staat ongetwijfeld in de ellenlange lijst met algemene voorwaarden, maar wie leest die ooit?
Het is leuk om verhaaltjes over je dag te schrijven en te delen met het wereldwijde web. Het is nog leuker om verhaaltjes over de dagen van anderen te bestuderen. Maar niemand staat stil bij de vraag wat er met al die profielen van dode mensen moet gebeuren. Hoe doen anderen dat? Ik zal vast niet de eerste zijn die hier tegenaan loopt. Even twijfel ik of ik deze vraag op mijn tijdlijn zal posten; ik vind het toch niet zo’n geschikt onderwerp, tussen al die vrolijke foto’s door.
Dus zoek ik zelf verder. Ook de tweede optie gaat niet zomaar: ‘We kunnen u alleen volmachtigen voor het beheer van een herdenkingsaccount als de overledene u daar bij leven toestemming voor heeft gegeven.’ Mijn vader wilde niet weten dat hij doodging, een gesprek daarover was vrijwel onmogelijk. Had ik dan op zijn sterfbed alsnog moeten vragen of ik zijn Facebook mocht overnemen?
Na een paar uur puzzelen kies ik voor een herdenkingspagina zonder volmacht. Ik mag niets meer met zijn account doen en alles wat hij zelf deelde blijft staan waar het stond. Met het grote verschil dat er nu ‘ter nagedachtenis van’ boven zijn naam te lezen valt.
De volgende dag krijg ik gewoon weer een aandenken aan papa van Facebook. Ook bij de gemeenschappelijke vrienden blijft zijn gezicht op mijn beeldscherm verschijnen. Het enige wat ik kan doen om dit te voorkomen is mijn dode vader ontvrienden. Dan maar al die herinneringen.