Vrijdag 27 mei vanaf 11.00 komt Berend Sommer bij Athenaeum Boekhandel & Nieuwscentrum Spui zijn nieuwe roman Gouden dagen signeren. Maar vandaag al kun je een fragment bij ons lezen.
‘Eén incoherente schreeuw om aandacht, zo zal jullie generatie de geschiedenis ingaan. Ieder gevoel voor tragedie ontbreekt,’ zei Gabriël Gogel. Hij was een man van vijftig, dus hij kon het onmogelijk begrijpen. Even aarzelde Wanda. Die ochtend had ze in zijn koffer een pistool gevonden. ‘Je bent een lafaard,’ zei ze, haar blik strak gericht op de Autobahn. Vanuit haar ooghoek zag ze zijn onderkaak langzaam dalen. Als een kasteel van vlees zakte hij weg in de bijrijdersstoel. Wanda gaf gas. Jaren geleden liet ze haar haar bleken om indruk te maken. Dat hoefde nu niet meer. Ze zat in haar gouden dagen.
Gouden dagen is een onthutsende roman over controleverlies, illusies en onthechting. Over mannen die worstelen met een veranderende wereld. Meedogenloos rekent Wanda Waldeck met hen af.
N.B. Lees op onze site ook fragmenten uit Sommers romandebuut Duchamp en uit De onweerstaanbare val van Henri Furet.
Mannen zijn altijd op zoek naar een zorgeloze vrouw. Daarom was Wanda Waldecks eerste foto een vakantiefoto: dobberend op een azuurblauw meer, ergens in Noord-Italië. Slank, zongebruind in een badpak met blauw-witte banen en een Tom Ford-zonnebril in haar blonde haar.De tweede foto was recenter en zwart-wit. Daarop keek ze achterom naar de fotograaf terwijl ze over het Leidse Rapenburg fietste. Haar opwaaiende Burberry suggereerde vaart. Een week later was die jas gestolen op een feestje in De Pijp – gelukkig was hij tweedehands geweest. In de verte wandelde een oude man in toga. Een knipoog naar haar werk aan de universiteit.De derde en laatste foto was de oudste. Het was een slordig genomen polaroid. Ze stond met vier vrienden voor een oplaaiende vuurkorf. Net genoeg licht, toch spookachtig. Behalve Wanda, die een horizontaal gestreept t-shirt droeg, was iedereen in het zwart gekleed. Naast haar tuurde een lange, slanke jongen uitdagend de lens in, een arm om Wanda’s middel geslagen.Begeleidende tekst vond ze niet nodig.Na een schalkse openingszin vroegen mannen vaak naar die jongen. Was hij écht wie ze dachten dat hij was? Geen zorgen, antwoordde ze dan. Phil is gewoon een vriend.Wanda had het aantal afspraakjes opgeschroefd naar drie per maand. Het was niet bon ton om ervoor uit te komen, maar Wanda hield van datingapps. Tegen eenzaamheid werkte het niet, maar wel tegen verveling: vergelijkbaar met de avonden die ze op de bank had gelegen, brak en zoekend naar de juiste bezorgmaaltijd op de Thuisbezorgd-app. Een kort, oppervlakkig gesprek op het scherm. Een iets langer en minder oppervlakkig gesprek in een bar. Na afloop seks.Met een beetje ervaring waren vergissingen te vermijden. Ze had geleerd niet met mannen af te spreken die met hun auto poseerden (grappig voor het verhaal, saai in het echt), of die diepzinnigheden opdienden om hun onzekerheid te maskeren (heel ijdel). Of mannen die ieder gesprek via een omweggetje terugbrachten op hun successen: ‘Lees je veel Italiaans vanwege je baan op de uni? Er zijn veel Italianen in Amerika. Ik heb daar zelf een tijd gestudeerd, en heb daar echt veel geleerd over baseball, eigenlijk veel ruiger dan voetbal.’Oké.En dan de foto’s. De onvermijdelijke Marlon Brando-frons, de aviator-zonnebrillen met gespiegelde glazen, gespierde armen bedekt met tatoeages van fabeldieren. Het is niet makkelijk om een man te zijn, dacht ze wanneer ze er een quasi-ironisch zag poseren met hengel en een uit de kluiten gewassen karper.Soms zat er een zelfverzekerde man tussen. Zoals Richard, 34 jaar. Gespierde benen in een kort sportbroekje, scherpe kaaklijn, nauwkeurig getrimd baardje. De onderkant van zijn hals schoor hij zodat de kaaklijn mooi egaal oogde. Die kaak was duidelijk zijn pièce de résistance. Op zoek naar een relatie, niet-roker, liefhebber van pizza, maar ook van oosters eten. Riesj.Hij stond al te wachten, voor een groezelig-gezellig cafeetje aan de gracht in de Jordaan. Het soort waar ze geen bekenden zou tegenkomen. Een tikje bestudeerd leunde hij tegen een muurtje. Jammer dat hij niet rookte, dacht ze. Toen hij haar herkende, zwaaide hij ongemakkelijk. Wanda nam de tijd om haar fiets te parkeren en gaf hem vervolgens vastberaden drie zoenen.Voordat hij bier ging halen, vertelde hij dat hij het heel erg druk had gehad. Wel het soort drukte waar hij veel energie van kreeg. Ze glimlachte, overwoog even om haar telefoon te pakken toen hij weg was, maar bedacht zich en liet haar blik langs de andere cafégangers gaan. Ze telde hoeveel er in hun telefoon verdiept waren: twaalf.‘En jij?’ zei hij, toen hij naast haar in een diepe bank was geploft. ‘Jij bent historica, hè? Ik heb ook altijd geschiedenis willen studeren...’ Hij zuchtte om te laten merken dat hij van het leven had geproefd. ‘Het werd rechten. Ook leuk, als je van samenvattingen leren houdt.’ Hij grijnsde.Ze vertelde dat ze een proefschrift schreef. Het onderwerp zei hem weinig, maar dat ze een congres had georganiseerd over diplomatie vond hij wel interessant. ‘Nice, Buitenlandse Zaken... Goede partner. Wat was jullie aanvliegroute voor de branding?’Ze begreep de vraag niet. Het bleek een bruggetje om te vertellen over zijn eigen carrière: ‘Ik geloof in levensbepalende momenten, momenten waarop een leven een wending neemt, momenten waarna niets meer hetzelfde is. Mijn overstap naar Rituals was zo’n moment.’Als jurist had hij zich bekneld gevoeld, vertelde hij. ‘De gehaastheid bracht me aan het twijfelen. Er gaat zo veel geld om in de advocatuur, alles moet altijd gisteren af, altijd leveren vóórdat de cliënt erom vraagt. New York Pizza op kantoor. Ik dacht – ik geef toe, ik was op Bali – voor wie doe ik dit eigenlijk? Toen heb ik mijn baan opgezegd en de overstap gemaakt naar retail.’ Wanda knikte aandachtig. Dat vinden ze fijn, de mannen van de retail. ‘Er wordt me wel eens gevraagd of het niet een stap terug was. Dat ervaar ik helemaal niet zo. De filosofie van Rituals past goed bij waar ik voor sta.’ Hij lepelde het op alsof hij het verhaal al honderden keren aan dispuutsgenoten had verteld.Hoewel Rituals een keten was waar je zeep, massageolie en kaarsen kon kopen, was storytelling de grootste asset in de funnel. ‘Eerst het verhaal, dan het product,’ was de filosofie van founder en ceo Raymond Cloosterman. Productlijnen droegen namen als The Ritual of Dao, The Ritual of Happy Buddha en The Ritual of Jing. Richard legde haar uit dat een scrub meer was dan een scrub: Rituals bood de belofte van een reinigende ervaring. Zo veranderde Rituals een douche in een ritueel. Het kleine genieten, dat was de kern.Hij nam haar mee naar het begin van een succesverhaal. De doorbraak kwam met de distributie van Rituals-producten in kerstpakketten – dankzij een handige deal met grote personeelsorganisaties. Al snel werd Rituals omarmd door gezinnen. Vooral vrouwen van boven de dertig waren enthousiast: vrouwen met een druk leven, met werk, kinderen en een hechte vriendengroep. Vrouwen op zoek naar een dagelijks verwenmoment.Na de doorbraak had Rituals ook een mannenlijn op de markt gebracht, gericht op mannen die zelfontplooiing belangrijk vinden. De opmaat voor blockbuster The Ritual of Samurai: een stoere metallic flacon met een essentie van sandelhout en bamboe. Een doeltreffende strategie in een maatschappij waarin het onderhouden van het lichaam steeds belangrijker werd. Zo werd Rituals onmisbaar in badkamers van huishoudens met een middeninkomen en een lichte hang naar esoterisme.Naast de luxueus ogende verpakking droeg de concurrerende prijs bij aan de bouw van een stevig merk. Vier à vijf keer zo duur als Dove of Nivea, maar goedkoper dan Chanel en Armani. Rituals had een grote flagshipstore aan het Spui (House of Rituals), en vestigingen in Londen, Parijs, New York. Duizend winkels wereldwijd. Rituals was niet meer weg te denken uit de taxfree winkelcentra op Europese luchthavens. Naast dit commerciële succes was Rituals ook sponsor van het Rijksmuseum bij de aankoop van oosterse kunst. Het doel was om Oost en West nader tot elkaar te brengen.De volgende uitdaging van Rituals was om de oosterse look and feel naar Azië te exporteren.‘Als dat lukt, zou het de stunt van de eeuw zijn,’ zei Richard verlekkerd. Hij was betrokken bij de cockpit die deze operatie in de grondverf zette. ‘De markt ligt er zeker, want de ervaring die wij bieden werkt tegen stress – wereldwijd nu volksziekte nummer één. Het is de bedoeling om het merk Rituals zo te laden dat de Aziatische klant de speelse verwijzing naar de eigen cultuur snapt, zonder er aanstoot aan te nemen. Aziaten zijn erg trots op hun tradities.’ Hij liet een stilte vallen. ‘Laat dat even op je inwerken.’‘Goed,’ zei hij, zichtbaar tevreden met zijn elevatorpitch. ‘Ik lust er nog wel eentje, jij?’ Zonder het antwoord af te wachten liep hij naar de bar.Wanda keek hem na. Ze had nooit langer dan een paar minuten stilgestaan bij de Rituals. Ze verwonderde zich erover dat Richard haar niet echt tegenstond. Ze vond zijn zelfvertrouwen aandoenlijk.
[…]
© 2022 Berend Sommer