Leesfragment: Inez van Lamsweerde en Vinoodh Matadin bij FOAM

Vrijdag 25 juni opent in FOAM_Fotografiemuseum Amsterdam de tentoonstelling Pretty Much Everything - Photographs 1985-2010, een overzichtstentoonstelling van het werk van het wereldberoemde fotografenduo Inez van Lamsweerde en Vinoodh Matadin, die hun samenwerking in 1986 begonnen in Amsterdam en zich nu, 25 jaar later, met campagnes voor modehuizen als YSL, Chanel, Balmain, Gucci, Louis Vuitton en Cloé en regelmatige publicaties in W Magazine, Vogue en The New York Times, mogen rekenen tot de belangrijkste fotografen ter wereld. Ze wonen en werken in New York, en behoren tot de weinige kunstenaars die de grens tussen mode en kunst met succes hebben weten te overschrijden en tegelijkertijd in beide vakgebieden werkzaam zijn gebleven. Foam zal zo'n 300 foto's uit de carrière van het duo vertonen; kunstfoto's, modefoto's en portretten naast elkaar.
     Speciaal voor de overzichtstentoonstelling Pretty Much Everything ontwierp M/M (Paris) een newspaper collector's edition met 25 foto's en 25 posters. Deze zal gedurende de expositie exclusief te koop zijn in het Nieuwscentrum. Deze Nacht alvast een voorproefje.

Joanna – Hervé Leger Campaign, 1995 © Inez van Lamsweerde & Vinoodh Matadin

Inez van Lamsweerde (Amsterdam, 1963) en Vinoodh Matadin (Amsterdam, 1961) ontmoetten elkaar op de mode-academie in Amsterdam. Ze werken samen vanaf 1986, toen Matadin, destijds mode-ontwerper, haar vroeg om voor hem te fotograferen. Van Lamsweerde: '(...) vanaf dat moment wist ik dat mode- en portretfotografie mijn bestemming was. Elke opdracht probeerde ik toen die kant op te sturen. Dit gaf richting aan mijn studie, en dat voelde altijd heel prettig. Een gevoel van ‘ik weet niet wat ik moet doen’ heb ik nooit gekend. Van meet af aan was het duidelijk dat mensen voor mij voorop stonden. En daarna kwam welke kleding ze wel of niet droegen en dat soort dingen. Maar altijd in die volgorde.'

Me Kissing Vinoodh (Passionately), 1999 © Inez van Lamsweerde & Vinoodh Matadin

Later verhuisden ze naar New York en besloten ze zich gezamenlijk toe te leggen op de modefotografie. Hun internationale carrière begon in 1994 met een tien pagina's tellende publicatie in het Britse tijdschrift The Face. Het was de eerste modereportage waarbij de modellen en de achtergrond afzonderlijk werden gefotografeerd en daarna werden samengevoegd met behulp van een computer. Digitale beeldmanipulatie werd een van de handelsmerken van het duo. Van Lamsweerde: 'Maar wanneer de computer een grote rol speelt, is het essentieel dat je van tevoren weet wat je wilt, zodat je alle onderdelen op de juiste manier fotografeert en vervolgens de hele zaak in elkaar kan zetten. Aan de andere kant: als er iets onverwachts gebeurt, nemen we dat mee. Veel is er wel uitgedacht. Maar je kan van tevoren niet alles plannen. Je moet je kunnen laten meedrijven, want het blijft fotografie. (...) Er staat tenslotte een mens voor de camera. Als hij of zij je oorspronkelijke idee niet wil volgen, moet je het idee snel veranderen en aanpassen aan je model. Dat maakt het heel spannend, want je weet nooit precies wat er gaat gebeuren.'

Björk - Poisson Nageur, 2000 © Inez van Lamsweerde & Vinoodh Matadin

Twijfelachtigheid ligt ten grondslag aan vrijwel alle beelden die Van Lamsweerde en Matadin maken. Hun werk is in ieder opzicht dubbelzinnig en balanceert met opzet op de grens tussen mode en kunst, waarbij beide werelden worden vervormd en het vreemde van alledag wordt weerspiegeld door een extreme uitvergroting van afzonderlijke details. De wereld van Inez van Lamsweerde en Vinoodh Matadin is een wereld van voortdurend dualisme, constante dualiteit en ambiguïteit, en toont de kijker hun bezetenheid in het toekennen van betekenis aan het oppervlakkige, zich voortdurend bewegend tussen afschuw en schoonheid, het groteske en het stille, het spirituele en het banale.

Delfine - Ad Campaign for Balenciaga in collaboration with M/M Paris 2001 © Inez van Lamsweerde & Vinoodh Matadin

In deze video wordt het tweetal gevolgd tijdens een fotoshoot en Van Lamsweerde vertelt over hun werkwijze. Matadin: 'Het mooie aan onze werkwijze is dat ik, als ik een bepaald beeld niet heb, er altijd van op aan kan dat Inez het heeft. Dat geeft een groot gevoel van vrijheid.'

Ook bij FOAM spraken de twee zich uit, tijdens de opbouw van de tentoonstelling:

Pretty Much Everything - photographs 1985-2010 is van 25 juni t/m 15 september 2010 te zien in Foam_Fotografiemuseum Amsterdam. Open dagelijks van 10-18 uur, do/vr van 10-21 uur. Op donderdag 1 juli is er een gratis rondleiding. Voor meer informatie, zie de website van FOAM.

De citaten van Inez van Lamsweerde zijn afkomstig uit het interview 'Pretty Much Everything Else' door Glenn O'Brien naar aanleiding van de tentoonstelling.