Leesfragment: Lekker lui lezen

Vorige week in de dubbeldikke zomerGroene Amsterdammer, vanavond te lezen op Athenaeum.nl: Marja Pruis over lui lezen, en Joost de Vries in een staat van verlekkering over de boeken die hij in de zomerstop mag lezen: 'In de staat van verlekkering zijn de omslag, het zetwerk en het papier essentieel. De boeken liggen meestal naast mijn bank, waar ik ze in deze dagen van Tour-etappes en WK-wedstrijden oppak, doorblader en op een willekeurige bladzijde met één oog begin te lezen.'

De samenwerking tussen Athenaeum Boekhandel en De Groene Amsterdammer is versterkt: op de site van De Groene kunt u de besproken boeken direct bij Athenaeum kopen.

Lui lezen

Marja Pruis

Het is natuurlijk vragen om problemen, de vaste critici van Dichters & Denkers vragen naar hun luie leesgedrag. Met enige schroom introduceerde ik bij hen ons zomerthema. Dat ze er de draai aan mochten geven die ze wilden. Ook dichters en denkers liggen tenslotte wel eens met een boek op het strand. En welk boek is dat dan? Welk boek wordt dat de komende zomer, of heeft hun eerder de zomer van hun leven bezorgd? De reacties stelden niet teleur. Sterker nog: nooit geweten dat de schoonzoon van Marx ooit het satirische Recht op luiheid schreef, waarin hij de vreugde van het nietsdoen propageerde. Voor de arbeiders welteverstaan. En dat een van de bekendste gedichten van Catullus gaat over wat er allemaal mis kan gaan als je te weinig om handen hebt. Buiten dat ontroert het mij als iemand schrijft: ‘Leven is werken, van vakantie word ik verdrietig.’ Al die zogenaamde ‘lekkere’ vakantieboeken, ze staan voor de meesten van ons garant voor een instant-depressie. De ware luie boeken zijn uiteindelijk toch de boeken waarvan het de moeite waard is je eraan over te geven, juist als je meer tijd dan anders voor ze hebt. Gelukkig zijn die er genoeg. Lees maar.

Staat van verlekkering

Joost de Vries

Nu dan, voor de zomerstop, sta ik voor een van mijn favoriete momenten van lezen: het moment van treuzelen. De laatste maanden besprak ik bijna elke week een roman. Daar zit een onmiskenbare zakelijkheid in. Meteen na het dichtslaan van een boek greep ik naar het volgende – dat met de hoogste actuele waarde. Lezen als een kettingroker. Maar nu het zomer is heb ik het zeldzame moment van uitgesteld genot, de weelde van het bedenken welk plezier elk boek me mogelijk kan bezorgen.

Het is een voorpret die me nu al tijden bezighoudt en op het moment bezin ik me op de volgende titels: Mason & Dixon van Thomas Pynchon, Cloud Atlas van David Mitchell, de muziekcultuurgeschiedenis The Rest is Noise: Listening to the Twentieth Century van Alex Ross, Son of the Morning Star: General Custer and the Battle of the Little Bighorn van Evan S. Connell, Couples en Marry Me van John Updike, The Counterlife van Philip Roth, Landscape and Memory van Simon Schama, Two Lives van Janet Malcolm.

Ook had ik al een tijdlang Speer: Een biografie van Joachim Fest bewaard, maar in twee onbewaakte momenten voor het slapengaan ben ik daar van de week al doorheen gescheurd. Te gulzig.

In de staat van verlekkering zijn de omslag, het zetwerk en het papier essentieel. De boeken liggen meestal naast mijn bank, waar ik ze in deze dagen van Tour-etappes en WK-wedstrijden oppak, doorblader en op een willekeurige bladzijde met één oog begin te lezen. Niet te lang, hooguit een bladzijde. Daarna leg ik ze weer weg en wacht ik tot het moment komt dat ik de rust en tijd heb ze écht te lezen.

Maar lui lezen is dik lezen. Hoe dikker het boek, hoe meer je het gevoel krijgt dat sloomheid is toegestaan. Voorheen betekende dat de familiegeschiedenissen waar die Indiërs en de Latijns-Amerikanen zo in uitblinken, romans waar je landerig door de verhalen over voorgeslachten van de hoofdpersonen heen bladert voordat je bij de echte actie aankomt. Deze zomer wil ik louter actie. Daarom lees ik in ieder geval Cloud Atlas, de postmoderne matroesjka-pop van vertellingen-in-vertellingen van David Mitchell, en Mason & Dixon, over het duo Britse geografen die in de wereld van meesterfantast Thomas Pynchon tijdreizen en met indianen knokken. Mijn uitgave weegt 850 gram.

Wat schreven de andere Groene-critici?

Marja Pruis: 'Lui lezen, dat is: niet alleen wíllen maar ook kúnnen doorlezen. In boeken waar je anders de tijd niet voor hebt.'
Graa Boomsma: 'Luiheid als doodzonde? Maar dan wel een aantrekkelijke zonde. Wie deze zomer bevrijdend en ontspannen wil lachen koopt Flann O’Briens meesterwerk. Lekker lui liggen lezen is iets heel anders.'
Piet Gerbrandt: 'Leven is werken, van vakantie word ik verdrietig. Verder dan een avond drinken met vrienden heb ik het in de luiheid nooit gebracht, en ook dan moeten de gesprekken echt ergens over gaan, anders haak ik af.'
Cyrille Offermans: 'Zonder vrije tijd geen sociaal leven en geen intellectuele bezigheden. In Het recht op luiheid spreekt iemand die ook de proletariërs een leven in eigen beheer toewenst.'
Kees 't Hart: 'Zo zag ze me dus: haar vader lag op de bank te lezen. Te niksen. Er kwam niets uit zijn handen, wanneer er in huis geklust moest worden, deed haar moeder dat.'
Erik Lindner: 'Een goed geschreven reisboek is geen ondermaats genre. Echt lui lezen is thuisblijven met zo’n boek.'
Rob Hartmans: 'Lezen vergt inspanning, concentratie, het je overgeven aan één activiteit die zo absorberend is dat je afgesloten bent voor de rest van de wereld. Dat wil niet zeggen dat lezen niet ontspannend kan zijn – hardlopen of het beoefenen van een andere sport is ook ontspannend – maar het is tevens inspannend, en dat verdraagt zich niet met luieren.'

Arnold Lobel, Dagen met Kikker & Pad (jeugdboek)
Hilary Mantel, Wolf Hall , € 9,95
F. Scott Fitzgerald, The Great Gatsby. € 8,25
Gerbrand Bakker, Boven is het stil. € 12,50
A. Ross, Mr. Peanut. 23,35
Jay McInerney, Brightness Falls. € 9,85
Jonathan Swift, Gulliver's Travels. € 9,50
Henry James, The Portrait of a Lady. € 9,35
William Faulkner, Novels 1930-1935: As I Lay Dying / Sanctuary / Light in August / Pylon. € 31,45
Lev Tolstoj, Anna Karenina. € 17,50
Michel Houellebecq, Platform. € 7,50
Michel Houellebecq, Plateforme. € 9,55
Arjen van Veelen, Over rusteloosheid. € 17,50
Flann O'Brien, Op twee-vogel-wad. € 19,90
Catullus, Poems. A Bilingual Edition. € 18,70
Paul Lafargue, Het recht op luiheid. € 12,90
Thomas Pynchon, Mason & Dixon. € 15,75
David Mitchell, Cloud Atlas. € 11,95
David Mitchell, Wolkenatlas. € 10,-
Anthony Grafton, Worlds Made by Words: Scholarship and Community in the Modern West. € 33,50