Een zin in Sinclair Lewis' Babbit, vertaald door Paul Bruijn

01 januari 2015

Sinclair Lewis ontving in 1930 de Nobelprijs voor de literatuur en was daarmee de eerste Amerikaanse schrijver die deze eer te beurt viel. Babbit verscheen in 1922 – en is nu vertaald. We vroegen vertaler Paul Bruijn om zijn vertaling toe te lichten.

Babbit is een satirische roman over het zelfgenoegzame burgerbestaan in de middelgrote steden in het Midden-Westen van Amerika van vlak na de Eerste Wereldoorlog. De eerste zin van deze roman is een nogal feitelijke beschrijving van de mistige skyline van de stad Zenith. Een zin waar als vertaler weinig eer aan te behalen valt, behalve gewoon vertalen wat er staat.

Een interessantere zin staat ergens in het begin van hoofdstuk twee:

In fact there was but one thing wrong with the Babbitt house: It was not a home.

Onder invloed van de oorlogsinspanningen was de massaproductie goed op gang gekomen (denk aan de T-Ford, maar ook aan allerlei huishoudelijke apparaten, tandpasta etc.) en voor deze producten werd er ook ‘nationwide’ geadverteerd. En voor de zelfvoldane middenklasse was een product pas goed als er landelijk voor werd geadverteerd, wat een grote uniformiteit met zich meebracht. Overal in huis stonden dezelfde lampen, meubels, wekkers, overal gebruikte men dezelfde tandpasta en scheerzeep, en overal hingen dezelfde reproducties aan de muur. Conformiteit werd de norm.

Op een beschrijving van het interieur van de Babbitts, dat volstrekt identiek was aan dat van al hun buren, volgt dan ook bovenstaand zinnetje, met het lastigste stuk aan het eind. Home is altijd een moeilijk te vertalen woord omdat het in het Engels altijd iets meer gevoelswaarde heeft dan het Nederlandse ‘thuis’. Daarom heb ik er in deze context voor gekozen om het te vertalen met ‘ziel’, zodat de vertaling van de hele zin luidt:

Eigenlijk mankeerde er maar één ding aan het huis van de Babbitts: het had geen ziel.

Paul Bruijn vertaalde eerder werk van Dan Chaon, Nathan Englander, Claire Messud, Tarun J. Tejpal, Christos Tsiolkas en Marisha Pessl. 

pro-mbooks1 : athenaeum