De eerste zin van Uwe Tellkamps De toren, Der Turm, vertaald door Goverdien Hauth-Grubben

09 november 2009
| | |

Deutscher Buchpreiswinnaar Der Turm, van Uwe Tellkamp, een epische roman over een aantal gezinnen in Dresden, de laatste jaren van, is onlangs verschenen in de vertaling van Goverdien Hauth-Grubben. We vroegen haar om het eerste, ellenlange zin(sdeel) en haar vertaling daarvan toe te lichten, die begint met 'Zoekend, de stroom leek sterker te worden in de beginnende nacht, zijn huid knetterde en knisterde...'

Suchend, der Strom schien sich zu straffen in der beginnenden Nacht, seine Haut knitterte und knisterte; es schien, als wollte er dem Wind vorgreifen, der sich in der Stadt erhob, wenn der Verkehr auf den Brücken schon bis auf wenige Autos und vereinzelte Straβenbahnen ausgedünnt war, der Wind vom Meer, das die Sozialistische Union umschloβ, das Rote Reich, den Archipel, durchädert durchwachsen durchwuchert von den Arterien Venen Kapillaren des Stroms, aus dem Meer gespeist, in der Nacht der Strom, der die Geräusche und Gedanken mit sich nahm auf schimmernder Oberfläche, das Lachen und den Ernst und die Heiterkeit ins sammelnde Dunkel;
[...]

Zoekend, de stroom leek sterker te worden in de beginnende nacht, zijn huid knetterde en knisterde; het was alsof hij de wind voor wilde blijven die in de stad opstak nu het verkeer op de bruggen al tot enkele auto’s en trams was uitgedund, de wind van de zee die de Socialistische Unie omsloot, het Rode Rijk, de Archipel, dooraderd doorgroeid doorwoekerd met de arteriën aderen capillairen van de stroom, gevoed vanuit de zee, in de nacht de stroom die de geluiden en gedachten met zich meevoerde op een zacht glanzend oppervlak, het lachen en de ernst en de vrolijkheid naar het alles opslokkende donker;
[...]

Wat is dit voor een tekst?! Hoe haalt de auteur het in zijn hoofd met zo’n eigenzinnige, ongrijpbare 'Ouverture' te beginnen? Wie leest er nog door na een dergelijke opening (waar overigens de eerste vier bladzijden geen punt in voorkomt; rijst de vraag wat nu eigenlijk de eerste zin van dit boek is). Als vertaler weet ik dat wat daarna volgt wel degelijk de moeite waard is, sterker nog, dat er letterlijk een wereld voor de lezer zal opengaan. Maar ik kan die eerste vier bladzijden niet verloochenen, ze zijn er, en ook voor de Duitse lezer is het zware kost. Dus dan maar zo dicht mogelijk bij de tekst gebleven, Tellkamps woorden voor zich laten spreken. En ach, bij het herlezen van de 'Ouverture' zal iemand die De Toren uitheeft, begrijpen waarom het zo heeft moeten zijn. En ook waarom het boek eindigt met een dubbele punt.

Goverdien Hauth-Grubben vertaalde eerder uit het Duits werk van Heinrich Böll, Karl Schlögel, Julia Franck en Jakob Hein.

De eerste zin van Uwe Tellkamps De toren, Der Turm, vertaald door Goverdien Hauth-Grubben

Delen op

€ 18,99
pro-mbooks1 : athenaeum