De eerste zin van Kathryn Stocketts Een keukenmeidenroman, vertaald door Ineke van Bronswijk
10 september 2010In Jackson, Mississippi, tijdens het ontstaan van de burgerrechtenbeweging, werd aan zwarte vrouwen de opvoeding van blanke kinderen toevertrouwd, maar niet het poetsen van het tafelzilver. Een jonge blanke vrouw begint aan een boek om de verhalen van de keukenmeiden op te tekenen. Ineke van Bronswijk vertaalde Kathryn Stocketts Een keukenmeidenroman (The Help), en we vroegen haar om haar vertaling van de eerste zin toe te lichten: 'Mae Mobley is geboren op ’n vroege zondagochtend in augustus, in 1960.'
Mae Mobley was born on an early Sunday morning in August, 1960.
Mae Mobley is geboren op ’n vroege zondagochtend in augustus, in 1960.
Dit was natuurlijk een makkie waar geen enkele middelbare scholier zijn hand voor had omgedraaid. Toch vormde de eerste zin de basis voor een lastig probleem: hoe vertaal je een dialect? Het verhaal wordt verteld door twee zwarte hulpen die Negro English spreken, en een hoogopgeleide blanke vrouw die algemeen beschaafd Amerikaans bezigt. Mae Mobley is het kind waar een van de hulpen voor zorgt, als voor haar eigen kind: ‘Volgens mijn heeft miss Leefolt het er moeilijk mee, maar Mae Mobley is mijn speciale kleintje.’
Ik wilde de twee zwarte vrouwen beslist een eigen stem geven; in onze samenleving spreekt immers ook niet iedereen dezelfde taal. Plat Amsterdams of, erger nog, Drents, vond ik onwaarschijnlijk. Had ik een soort quasi-Afrikaans verzonnen, dan zou het boek lastig te lezen zijn geweest. Ik heb uiteindelijk gekozen voor weglatingen, ingeslikte klanken en fouten. Dat is me op kritiek van recensenten komen te staan, maar de lezers zijn me dankbaar voor een vlot leesbare versie van dit mooie verhaal. En daar gaat het om.
Ineke van Bronswijk vertaalde eerder werk van Sue Townsend, Alexander McCall-Smith, Laura Lippman, Jill Mansel, Padma Viswanathan en Douglas Kennedy.
