De eerste alinea van Forna's Fantoomliefde, vertaald door Van Eekelen-Benders en Versluys

On the iron-framed bed a single, scant sheet has moulded itself into the form of the human beneath. On top of the bedside cabinet a small pile of spiral-bound notebooks sits alongside a vase of flowers, bright-coloured and plastic. The notebooks are worn from handling, the leaves rippled with damp. In the atmosphere of the room the memories of a man float and form. The man in the bed is telling a story. His name is Elias Cole.
Adrian listens. He is new here.
Elias Cole says...
Op het ijzeren ledikant voegt een enkel dun laken zich naar de gestalte eronder. Op het nachtkastje een stapeltje notitieboekjes met spiraalband, ernaast een vaas met plastic bloemen in felle kleuren. De notitieboekjes zijn beduimeld, de bladen bobbelig van het vocht. In de kamer zweven bijna zichtbaar de herinneringen van een man. De man op het bed vertelt een verhaal. Hij heet Elias Cole.
Adrian luistert. Hij is hier nieuw.
Elias Cole zegt...

In die openingsalinea wordt in een paar intrigerende zinnen meteen de sfeer getekend: een ijzeren ledikant, één dun lakentje – wie ligt eronder? Er heeft overigens lang gestaan: ‘Op het ijzeren ledikant voegt een enkel dun laken zich naar de menselijke gestalte eronder.’ Pas in de laatste versie staat er sec gestalte, want nuchter geredeneerd ligt er op een bed immers meestal een mens. Die notitieboekjes liggen daar niet voor niets, want ze spelen een grote rol in het boek. Ze zijn oud, vochtig, wat de vraag oproept: waar zijn we?

Een vertaalprobleempje in de tweede zin: in het Engels sits het stapeltje notitieboekjes, waar het Nederlands ‘ligt’ zou gebruiken, maar dat botst een beetje met het vaasje, dat in het Nederlands natuurlijk ‘staat’. We hebben de knoop doorgehakt door er een werkwoordloze zin van te maken, wat goed in zo’n beschrijvende eerste alinea past. Als de herinneringen eenmaal ter sprake zijn gebracht, kan het verhaal beginnen: de man op het bed vertelt, de ander, de nieuweling, luistert. Zo wordt de lezer door die ene alinea het verhaal in gezogen – een ervaring die we ons beiden kunnen herinneren van de allereerste keer dat we het boek lazen en meteen ‘verkocht’ waren.

Meer over de samenwerking tussen Van Eekelen-Benders en Versluys is een dezer dagen te vinden op Boekvertalers.nl.

Aleid van Eekelen-Benders vertaalde eerder werk van John Green, Catherine Hall, Francisco X. Stork en Alice Sebold. Marijke Versluys vertaalde eerder werk van Michael Cunningham, Yann Martel, Rachel Cusk en Anne Enright.