Dankwoord bij het ontvangen van de Vertaalengel 2014, door Daan Stoffelsen tijdens de Vertaalslag, 3 maart 2014

De registratie van de avond, met om 1:33 de ontwerpster van de trofee, om 1:38 'ons' juryrapport, en om 1:42 het dankwoord.

Mede namens Fleur Kief, mijn naaste collega, en de boekverkopers en recensenten van Athenaeum Boekhandel, dank ik u zeer. We zijn erg trots op deze prijs, die benadrukt dat het fijn is dat je op onze website boeken kunt kopen - met hetzelfde titelaanbod en gelijkwaardige dienstverlening als bij bepaalde grote webwinkels en een doordachtere selectie -, maar dat de inhoud ook de moeite waard is. Het is een erkenning van ons werk. Van ons idee van de ideale online boekhandel, van de keuzes die we maken in samenspraak met onze collega's en de recensenten die voor Athenaeum.nl schrijven. Maar uiteindelijk, vooral als het gaat om onze rubriek Eerste zinnen, van dat van de vertalers. Waarmee ik niet wil suggeren dat deze prijs een soort indirecte zelffelicitatie is.

Maar ik zit wel met dat zelf, en in lijn met het thema van deze avond wil ik u, toch allen geïnteresseerd in taalkundige problemen en de condition humaine, meenemen in een worsteling, een identiteitsprobleem. Als u mij op een feestje was tegengekomen, en gevraagd had wat voor werk ik doe, dan had ik gezegd: ik ben webredacteur. Maar, had ik dan erachteraan gezegd, volgens mijn baas ben ik een boekverkoper. Deze prijs is voor de redactie van Athenaeum.nl, maar zijn Fleur en ik redacteurs? Of boekverkopers? Schrijven wij, signaleren wij, zetten we uit, redigeren wij, selecteren wij, vragen wij en publiceren wij in een dagelijks online magazine, of voor een webwinkel?

Ik trek de schizofrenie even door, met uw welnemen. Fleur is op de dagen dat ik werk ook publicist en documentairemaker, als zij werkt ben ik recensent voor Recensieweb en NRC Handelsblad, essayist, adviseur voor het Letterenfonds en redacteur van literair tijdschrift De Revisor. Als het feestje op een vrijdag is, dan moet ik dus antwoorden: recensentessayistadviseurredacteur. Op een dinsdag: webredacteurboekverkoper. Ik zal u maar niet zeggen wat Maarten Asscher, mijn baas en een van de vorige winnaars van deze prijs, voor riedel moet afsteken om aan al zijn hoedanigheden recht te doen.

Ik ga maar niet meer naar feestjes. Ik krijg toch geen kaartje voor het Boekenbal. Dus op een stille avond thuis heb ik besloten dat ik simpelweg lezer ben. En wat ik lees, gebruik ik voor het nut van algemeen. In het algemeen, en Athenaeum in het bijzonder. Ik ben wel tevreden met die oplossing. Want twee andere groepen die vandaag aan bod komen, zijn ook met die omschrijving geholpen. We zijn in goed gezelschap van vertalerauteurs, een groep mensen die uiterst precies leest in de ene taal en zeer toegankelijk schrijft in de andere, die de geschiedenis openbreekt, uit Bijbelvertalingen moet kiezen, moet bedenken of de keizer een vorst of een koning is, consequent is zonder vervelend te worden, troost en gerief scheidt, liedjes vertaalt of vervangt of niet, politiek incorrecte gebakjes hernoemt. Ik heb groot respect voor hen, en hoewel ik net de Vertaalengel in ontvangst heb genomen, zijn zij wat mij betreft de engelen van de literaire hemel en aarde, en wij de zendelingen.

Over zendelingen gesproken: zo direct wordt de tegenstrever van de Vertaalengel toegekend aan een viertal boekverkopertvpersoonlijkheden. Of eigenlijk aan de redactie die hen een podium geeft. Ik ben geen televisiekijker, maar ik kijk dit onderdeel altijd terug. Daar zitten lezers, mensen die nog enthousiast kunnen worden van een verhaal, van een geschiedenis, van literatuur, van taal. En zo zie ik mensen het liefst, als enthousiaste lezers.

Maar, en dat is een punt dat ook de bookifyers, de redders van het digitale boek, zich moeten realiseren: we hebben geen literatuur zonder auteurvertaler, geen boek zonder uitgeverredacteurpersklaarmakerzetterdrukker, geen Geheimtipp zonder boekverkoperrecensent.

We hebben niets te lezen zonder lezers. Koester ze. Erken ze.