Vertaalengel en -duivel voor Marco Kamphuis

De Vertaalengel en de Vertaalduivel zijn symbolische trofeeën die jaarlijks door de Werkgroep Literair Vertalers van de Vereniging van Letterkundigen (VvL) worden uitgereikt. De Vertaalengel wordt uitgereikt aan een persoon – een niet-vertaler – of een instantie die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor het vertaalvak, de kwaliteit van vertaald werk of de positie van de vertaler. De Vertaalduivel wordt toegekend aan een persoon of instantie als uitnodiging om iets te doen of na te laten in het belang van het vertaalvak en/of de vertaler. De prijzen worden sinds 2008 uitgereikt, in 2014 respectievelijk aan Athenaeum.nl (lees ons dankwoord!) en DWDD, in 2015 aan Poetry International en Filter.

De jury – bestaande uit literair vertalers Hero Hokwerda, Elly Schippers en Rob van der Veer – heeft dit jaar een keuze gemaakt die enigszins afwijkt van het normale patroon: in 2016 gaat zowel de Vertaalengel als de Vertaalduivel naar Marco Kamphuis, recensent van NRC Handelsblad.

De Vertaalduivel is hem toegekend voor zijn recensie van de nieuwe Proust-vertaling Swanns kant op van Martin de Haan en Rokus Hofstede [lees een fragment | lees de vertalers over de eerste zin]. Marco Kamphuis noemde de nieuwe vertaling ‘knap’ en ‘een aanwinst’, maar vond ook dat ze ontsierd werd door ‘slordigheden’ en ‘onzorgvuldigheden’. De jury is van mening dat deze kritiek met te weinig voorbeelden was onderbouwd en vindt een kleine Vertaalduivel daarvoor op zijn plaats.

Nadat NRC Handelsblad een weerwoord van de vertalers had opgenomen, reageerde Marco Kamphuis sportief. De jury:

‘Hij zei er inmiddels van overtuigd te zijn dat, ofschoon een criticus bepaalde vertaalkeuzes niet altijd hoefde toe te juichen, de vertalers “uiterst accuraat” te werk waren gegaan. Hij eindigde zijn reactie door te zeggen dat de slordigheid bij hemzelf lag.’

De jury noemt deze reactie moedig en nuttig:

‘Moedig omdat er lef voor nodig is om in een grote krant ongelijk te bekennen en nuttig omdat zijn reactie op het weerwoord van de vertalers als nieuwe bijdrage kan dienen aan het denken en spreken over wat vertalen – en het bespreken van vertalingen – eigenlijk is of zou moeten zijn. De hem toebedachte Vertaalduivel heeft hij dus eigenhandig in een Vertaalengel omgezet.’

De prijs wordt op 7 maart 2016 uitgereikt in De Tolhuistuin (Tuinzaal, IJpromenade 2, 1031 KT Amsterdam) tijdens de jaarlijkse Vertaalslag, georganiseerd door de SLAA en de VvL-Werkgroep Literair Vertalers, dit jaar
met het thema ‘De ondernemende vertaler’. Voor meer informatie: http://www.slaa.nl/events/vertaalslag-5/