Van Donald Duck tot Derrida: in de etalage van Eva Meijer

N.B. Lees over Eva Meijers essay De soldaat was een dolfijn een recensie op Athenaeum.nl. Plus: met haar vorige non-fictiewerk Dierentalen [onze recensie] haalde ze de shortlist van de Socratesbeker en met haar roman Het vogelhuis [fragment] won ze de BNG Publieksprijs [ons interview met haar naar aanleiding van de prijs] en stond ze op de longlists van de Libris en ECI Literatuurprijzen. 

Een lijst van mijn vijftig favoriete boeken is wat anders dan een lijst van de vijftig beste boeken of zelfs de vijftig boeken die mijn werk het meest beïnvloed hebben. Boeken zijn een soort vrienden: sommigen blijven in de buurt en groeien mee, anderen zie je nooit meer terwijl ze toch ooit belangrijk waren.

Een lijst met mijn favoriete boeken is als een lijst van mijn favoriete mensen - daar zitten familieleden tussen, (ex-)vrienden, (ex-)geliefden, collega's, misschien wat mensen die ik uit de verte ken of bewonder. Dat maakt een grillige verzameling, waaruit evengoed wat thema's duidelijk worden en waarover de mensen die me goed kennen misschien instemmend knikken. (Ik denk niet dat er iemand is die alle mensen op die lijst zou kennen, behalve ikzelf.) Het zou een soort zelfportret zijn.

Voor de boeken in de etalage geldt ongeveer hetzelfde. Zo vind je er de eerste fictieve persoon van wie ik hield - Donald Duck - de eerste schrijver van wie ik echt hield (daarmee bedoel ik een levenslange toewijding aan iemands werk, ook als er eens wat mindere boeken tussen zitten) - Jeanette Winterson - en de eerste filosoof van wie ik ging houden - Ludwig Wittgenstein.

Veel van deze schrijvers waken een beetje over me, zonder dat ze dat weten (of überhaupt nog leven). Er zitten ook boeken tussen die ik ooit echt eng vond, zoals Kleine Sofie en Lange Wapper en De walging, boeken die voor mijn werk belangrijk waren of zijn, die me iets belangrijks deden inzien, die horen bij een tijd, of een liefde, of die ik gewoon heel vaak gelezen heb.

Ik hoop overigens niet zozeer dat bezoekers mij in deze etalage zien, maar dat ze zichzelf zien in de boeken die ze kennen en dat ze zich uitgenodigd voelen de boeken die ze niet kennen te gaan lezen. Want dat blijven toch oude vrienden van mij, die dat wel verdienen.