Socratesbeker 2021

De Socratesbeker wordt elk jaar uitgereikt aan 'de auteur van het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek dat in het voorgaande jaar verscheen'. In 2020 won Donald Loose, in 2019 wonnen Ad Verbrugge, Govert Buijs & Jelle van Baardewijk met Het goede leven & de vrije markt, in 2018 won Kees Vuyk met Oude en nieuwe ongelijkheid, in 2017 won Marjan Slob met Hersenbeest, in 2016 René ten Bos met Bureaucratie is een inktvis en in 2015 Wouter Kusters met Filosofie van de waanzin. In 2014 won Jan Bransen met Laat je niets wijs maken. In 2013 won Paul van Tongeren met Leven is een kunst, in 2012 Coen Simon met En toen wisten we alles, en in 2011 Hans Achterhuis met De utopie van de vrije markt.

Lees op Athenaeum.nl een fragment uit Frictie en Rasch' recensies voor de site.

De jury:

'De jury heeft met Frictie gekozen voor een boek dat zij maatschappelijk het meest urgent acht en het meest van een eigen filosofie vindt getuigen. Rasch verkent zonder schroom een terrein waar het denken slechts tentatief de weg weet: de zich steeds uitdrukkelijker opdringende digitale werkelijkheid. In haar boek put zij uit de ongekende rijkdom van het actuele culturele leven, van de literaire en filosofische traditie. Daarbij bereikt Frictie wat een filosofisch boek behoort te doen: het zet aan tot denken, juist op een terrein dat nog niet volledig in kaart is gebracht. De digitale werkelijkheid breidt zich uit, wordt dominanter. Daar komt nu de grotendeels met modellen bestuurde coronasamenleving nog bij. Zonder filosofisch voorstellingvermogen en filosofische inkadering blijven die nieuwe terreinen versluierd – in die zin dat ze het licht van de kritische filosofische reflectie maar sporadisch binnenlaten. Het winnende boek slaat een bres in die versluiering. Het ontsluit, geeft woorden en wijst ten slotte een weg naar ethiek en vrijheid.'

Dit was de shortlist, met wel vier vrouwelijke filosofen:

• Tinneke Beeckman, Machiavelli’s lef. Levensfilosofie voor de vrije mens
• Miriam Rasch, Frictie. Ethiek in tijden van dataïsme [fragment]
• Katrien Schaubroeck, Iris Murdoch: Een filosofie van de liefde
• Marjan Slob, De lege hemel. Over eenzaamheid
• Ruud Welten, Wie is er bang voor Simone de Beauvoir? Over feminisme, existentialisme, God, liefde en seks

En dit was de longlist:

• Emiliano Acosta, Plato lezen. Liefde, filosofie en democratie in de Apologie van Socrates
• Jan Hendrik Bakker, Nabijheid. Filosofische essays over toenadering
• Tinneke Beeckman, Machiavelli’s lef. Levensfilosofie voor de vrije mens
• Laura Burgers, Eva Meijer en Evanne Nowak, De stem van de Noordzee. Een pleidooi voor vloeibaar denken
• Herman De Dijn, De andere Spinoza. De twee wegen naar het ware geluk
• Damiaan Denys, Het tekort van het teveel. De paradox van de mentale zorg
• Michel Dijkstra, De essentie van Dogen
• Arnold Heumakers, Langs de afgrond. Het nut van foute denkers
• Jozef Keulartz, Boommensen. Over nut en nadeel van de humanisering van de natuur
• Andreas Kinneging, De onzichtbare maat. Archeologie van goed en kwaad
• André Klukhuhn, De vreemde lus. Over bewustzijn en het verbond tussen wetenschap, kunst, filosofie en mystiek
• Jannah Loontjens, Schuldig. Een verkenning van mijn geweten
• Henk Oosterling, Verzet in ecopanische tijden. Van ego-emancipatie naar eco-emancipatie
• Kris Pint, Meteorologie van het innerlijk
• Miriam Rasch, Frictie. Ethiek in tijden van dataïsme
• Katrien Schaubroeck, Iris Murdoch: Een filosofie van de liefde
• Willem Schinkel, De hamsteraar. Kritiek van het logistiek kapitalisme
• Marjan Slob, De lege hemel. Over eenzaamheid
• Ruud Welten, Wie is er bang voor Simone de Beauvoir? Over feminisme, existentialisme, God, liefde en seks
• Onno Zijlstra, Verbeelding. Over waarneming en kunst