I.M. Remco Campert (28 juli 1929 - 4 juli 2022)

Schrijver en dichter Remco Campert is vandaag, 4 juli 2022, overleden. Remco Campert werd geboren in 1929, als zoon van actrice Joeki Broedelet en dichter en verzetsheld Jan Campert, bekend van het gedicht 'De achttien dooden'. Remco Campert trad voor het eerst op de voorgrond als lid van de Vijftigers, de kunstenaarsstroming die de naoorlogse literaire wereld flink opschudde. 

Remco Campert debuteerde in 1951, piepjong, als dichter met de bundel Vogels vliegen toch, en brak in 1961 door met de heerlijke roman Het leven is vurrukkulluk, waarin hij het vrije levensgevoel van de naoorlogse jeugd perfect wist te vangen. In die jaren werd Campert gezien als een ‘lichte’ schrijver, critici vonden dat het hem ontbrak aan diepgang. Later werd hij juist bejubeld om zijn relativerende toon, de lichtvoetigheid waarmee hij ook de zware onderwerpen benaderde. Al in 1976 kreeg Campert voor zijn poëzie de P.C. Hooftprijs, in 2015 ontving hij de prijs der Nederlandse letteren. Behalve dichter en schrijver was hij ook een vooraanstaand columnist. Remco Campert schreef tot op hoge leeftijd, nog in 2019 verscheen zijn poëziebundel Mijn dood en ik, waarover Tzum schreef: 'We kijken recht in het onverzettelijke merg van de poëzie. De gedichten hebben geen titels, zijn kort (het langste kent elf regels), maar kennen net zulke rake observaties als zijn eerdere werk. Campert poogt de dood niet te bezweren of te slim af te zijn. Het lezen van zijn laatste bundel doet je berusten.'

Herinneringen aan Remco Campert

Oud-winkelchef op het Spui Herm Pol herinnert zich Remco Campert:

‘We hebben natuurlijk zijn tachtigste verjaardag voor Athenaeum op de stoep gevierd. Nadien dronken wij, Maarten Asscher en ik, een glas wijn met hem. Toen was hij nog lang niet klaar met rode wijn. Toen, maar ook als klant toonde hij zich een uiterst vriendelijke, bedeesde, bijna verlegen man, die zich niet voor liet staan op zijn groot schrijverschap en nog grotere dichterschap - want een groot dichter was hij.

In alle berichten zullen “Poëzie is een daad” en “Credo” (het eerste gedicht uit zijn eerste bundel: “ik geloof in een rivier / die stroomt van zee naar de bergen / ik vraag van poëzie niet meer / dan die rivier in kaart te brengen”) genoemd worden. Ik moet vooral denken aan de laatste regels uit dat gedicht: “maar de dood is slechts de stilte in de zaal / nadat het laatste woord geklonken heeft. / De dood is een ontroering.”

In 2019 heeft Campert nog gezegd: “Maar ik ben nooit iemand geweest met heel uitgesproken meningen, ik vind dat je daar als schrijver je eigen manier voor hebt: je schrijft vanuit hoe je naar de wereld kijkt. […] Met meningen schrijf je geen goed gedicht.” Dat was natuurlijk ook zo. Het was zíjn kijk op het leven, en in steeds grotere mate op de dood, die hij in zijn laatste gedichten verwoordde.

En het is natuurlijk eeuwig zonde voor de Nederlandse literatuur dat nu opeens zeventig jaar schrijverschap verdwenen is, al die vijftigers, Claus, Vinkenoog, Kouwenaar, Schierbeek en Elburg. Maar het is wel het mooist, en het doet hem het meest recht, om te eindigen met de laatste zinnen uit Het leven is vurrukkulluk: “Mees draaide zich om, overzag het feest en begon te lachen. Een gevoel van geluk, zo hevig als hij het nog nooit had gekend, stroomde door hem heen en verzoende hem met bijna alles.”’

Remco Campert op het Spui (filmpje)

Ter ere van Camperts tachtigste verjaardag verscheen Poëzie is een daad, waarin andere dichters Campert eerden. Dat deden ze ook tijdens een manifestatie op het Spui. Bekijk hier zijn eigen bijdrage, 'Poëzie is een daad' en 'Ik droomde in de steden bij avond'.

Leesfragmenten uit Remco Camperts boeken

Lees op onze site fragmenten uit Camperts boeken Te vroeg in het seizoen, Vrienden, vriendinnen en de rest van de wereld en CC. Een correspondentie (met Bernlef en Theo Loevendie). En uit Revisor #20, het Campertnummer de eerste pagina's van Van Hengels essay over haar Campertbiografie.

De biografie van Remco Campert

In 2018 verscheen Mirjam van Hengels biografie Een knipperend ogenblik. Portret van Remco Campert. Lees bij ons een fragment en Maarten Dessings bespreking, en beluister het gesprek dat Daan Stoffelsen met Van Hengel had over haar boek: