Van Philip Huff tot Emily Brönte: 7 feestdagentips van Julia Maria Keers, boekverkoper bij Athenaeum Boekhandel Zuidoost

Philip Huff, Wat je van bloed weet

Wat je van bloed weet van Philip Huff is een pijnlijke maar hoopvolle roman voor iedereen die bekend is met de problematische freudiaanse oersoep die we onze familie noemen, en in het bijzonder voor kinderen in onveilige thuissituaties. Huff beschrijft de klassieke paradox van kinderen die worden aangevallen door hun eigen ouders maar hen desondanks blijven beschermen, zelfs als ze er zelf aan onderdoor gaan.
Het explosieve vechthuwelijk van de ouders maakt alles in het gezin onveilig. De ouders doen niet aan zelfreflectie of therapie, ondanks dat hun agressiviteit ervoor zorgt dat hun kinderen in het ziekenhuis terecht komen. Niemand in de omgeving is dapper genoeg om in te grijpen. De zus doet vergeefs haar best om de boel te de-escaleren.

De oudste zoon realiseert zich: You’re on your own, kid en dat wordt zijn redding. Hij slaagt erin om zichzelf vrij te vechten, om nieuwe relaties op te bouwen en om als student in de buitenwereld overeind te blijven. Hij neemt zijn broer en zus in bescherming tegenover zijn ouders, maar begint aan zichzelf te twijfelen als hij merkt dat de opgestapelde (familie)woede met hem mee is verhuisd en nu in hem zit. Thuis zou idealiter een plek moeten zijn waar je liefde, beschutting en veiligheid kunt vinden, maar voor veel kinderen ligt het helaas ingewikkelder. Ze worden belast met giftige en ingesleten familiepatronen, vrezen voor de valkuil van herhaling en moeten zelf hun weg in de buitenwereld zien te vinden. Wat je van bloed weet gaat over de veerkracht van kinderen.

Lees op onze site een fragment uit Wat je van bloed weet.

Natascha van Weezel, Nooit meer Fanta

Nooit meer Fanta van Natascha van Weezel vind ik een enorm hartverwarmend en veerkrachtig verhaal over de onverwoestbare band tussen een vader en een dochter, waarbij de vader er alles aan doet om zijn dochter sterk de buitenwereld in te duwen en haar aanmoedigt om haar leven verder op te bouwen, terwijl hij zelf aftakelt door een ernstige vorm van kanker. De absurditeit van de ziekenhuiswereld waarin je vaak lang moet wachten, met kleurrijke folders weer naar huis wordt gestuurd of geconfronteerd met houterige artsen, met een vader als patiënt die helemaal geen zin heeft om patiënt te zijn, wordt op een indringende  manier door Van Weezel beschreven. Eveneens als het isolement waarin ze in terecht komt na zijn dood.

In al het gemis heeft de vader zijn dochter toch sterk genoeg gemaakt om zichzelf door de duisternis heen te bikkelen. Dat maakt het niet alleen een boek over rouw, maar ook een krachtige ode aan het vaderschap.

Lees op onze site een fragment uit Nooit meer Fanta.

Brecht de Backer, Omdat ze leven

Omdat ze leven is het verhaal van een alleenstaande vrouw, haar kinderwens en de kwantumtheorie, maar terwijl persoonlijke verhalen soms wat meanderend kunnen zijn, zit hier juist een stuwende kracht in. Brecht de Backer begint haar boek in helder proza bij de intense discussies die Niels Bohr en Albert Einstein in 1927 voerden over de speciale relativiteitstheorie en de kwantumtheorie, en neemt de lezer zo mee naar het onzekerheidsprincipe van Heisenberg en de snaartheorie (‘mede dankzij deze nerderige drieëntwintigjarige met zijn problematische hooikoorts, hebben we vandaag de dag computers, tv’s, mobiele telefoons, MRI-scans, maar ook wat duistere toepassingen zoals atoombommen’), waardoor alles zich in de kosmos tegelijkertijd kan afspelen en niemand het in de natuurkunde meer precies weet.

Ze verbindt de kwantumtheorie en de mogelijkheid van verschillende tijdlijnen moeiteloos met de afslagen die ze in haar leven heeft genomen en de kinderen die ze nooit heeft gekregen, maar die in een andere tijdlijn net zo goed wel hadden kunnen bestaan. Tijdens dit gedachten-experiment blijkt dat ze als alleenstaande vrouw op weg naar het moederschap behoorlijk wat hindernissen (veelal in de vorm van homohaat) heeft moeten nemen. De (afwijzende) blik van de buitenwereld is gericht op heteronormativiteit. Ze heeft voor haar kinderwens flink wat doorzettingsvermogen nodig. Omdat ze leven heeft me aan het denken gezet over schijntolerantie, maar is vooral een wonderschone ode aan de dansende deeltjes in het universum en de eindeloze verbindingen die we kunnen aangaan.

Cody Hochstenbach, Uitgewoond

Een boek over de huidige woningmarkt is misschien niet heel feestelijk maar tegelijkertijd is dat wel het onderwerp dat altijd gelijktijdig met de rode wijn bij mijn familie en schoonfamilie op tafel komt. Veel studenten en starters zijn op zoek naar goede woonplekken, hebben een Fundaverslaving en zijn gewend geraakt aan de gekkigheid van de woningmarkt. Daarnaast is er de gentrificering van Amsterdam, ook niet onbelangrijk. Mijn moeder woonde toen ze jonger was met haar beste vriendin in de Jordaan, maar toen ze er laatst weer samen waren mopperden ze over de drukte, over biologisch brood voor € 10,- en dat er geen plek voor ze was om samen te zitten of een normale kop koffie te drinken. Maar goed, als ze dan maar naar Barneveld of Soesterberg gaan, vervelen ze zich ook te pletter.
Je kunt Amsterdammers niet zomaar uit Amsterdam halen, dan wordt het een soort bende van ellende. Er zijn jongeren in Friesland die niet meer uit huis kunnen omdat mensen massaal uit de Randstad vertrekken en daar huizen kopen. Jonge mensen kunnen daardoor hun leven niet opbouwen en beginnen later aan kinderen.

Hochstenbach heeft de ontwikkeling (of liever gezegd: afwikkeling) van de huizenmarkt in Amsterdam en daarbuiten als stadsgeograaf grondig onderzocht. De woningcrisis is een logisch resultaat van wat jarenlang doelbewust politiek beleid is geweest, waarbij vergeten is dat een eigen huis niet alleen een investeringsobject maar ook een mensenrecht is. De dakloosheid is de laatste jaren alleen maar toegenomen, terwijl het naast compleet mensonterend jaarlijks ook nog een stuk duurder is dan mensen van de straat plukken en huisvesten. Alles valt of staat met een dak boven je hoofd. Het boek is steviger dan de vier clusterfuck-kabinetten van Rutte bij elkaar.

Anna Bailey, Tall Bones (vertaling Kees Mollema)

De sfeer in dit boek is zo doorgewinterd roestig Amerikaans dat je ik terplekke naartoe wilde om een roadtrip maken. Qua sfeer is het een kruising tussen Folklore van Taylor Swift en The Vampire Diaries, maar met de grimmige ondertoon van de Trumpiaans-rode staten. Tall Bones speelt zich af in een conservatief klein dorp in Amerika, waar de Mexicaans-Amerikaanse Emma op een nacht haar vriendin Abigail tijdens een feestje in het bos bij de rotsformatie Tall Bones uit het oog verliest. Abigail blijkt de volgende ochtend vermist.
Dat gebeurt gelijktijdig met de komst van de eigenzinnige Sinti-jongen Rat, die op een trailerpark woont, gitaar speelt en als buitenstaander al snel de schuld van de dorpelingen dreigt te krijgen, allemaal opgezweept door een donderende dominee. Vanuit verschillende perspectieven volg je hoe de dorpelingen Abigail proberen terug te vinden en wat er in hun herinneringen voorafging aan haar verdwijning. De vader van Abigail is gewelddadig teruggekomen uit de Vietnam-oorlog, haar moeder verdoofd van verdriet en haar jongere broers zijn diepongelukkig, vooral Noah gaat gebukt onder zijn heimelijke homoseksualiteit. De vraag is hoever Emma kan gaan om haar vriendin terug te vinden, want daarbij moet ze zich door een hoop geheimen, armoede en alcoholproblemen ploegen. De conservatief-christelijke gemeenschap is keihard.

Het boek gaat over discriminatie, over de gevaarlijke rol die religie gecombineerd met racistische en seksistische denkbeelden speelt, en hoe snel er binnen een gemeenschap heksenjachten kunnen ontstaan. Maar Tall Bones verwijst ook naar Abigail op een metaforisch niveau, ze is niet alleen een slachtoffer, maar blijkt slimmer, subtieler en sterker van geest te zijn dan Emma dacht.

Daphne du Maurier, Rebecca (vertaling J.N.C. van Dietsch)

De klassieker Rebecca van Daphne du Maurier is altijd mijn feestdagenwinterboek, zonder dat ik Hitchcocks beroemde verfilming ooit heb gezien, maar misschien durf ik het deze kerst wel. Ik heb het boek meerdere malen gelezen en er mislukte essays over geschreven, maar op de een of andere manier vergeet ik steeds weer hoe het afloopt. Ik kom met dit boek geen steek verder, maar daardoor ontdek ik steeds weer nieuwe dingen. Het is een sfeervolle gothic novel, die je vooral bijblijft door het voortdurende schemerduister.
Dit boek is de antithese van de narratieven van Jane Austen; een jonge vrouw wordt verliefd op een rijke heer (de Winter) met een landhuis (Manderley) en zijn bediening, maar daar pakt Daphne du Maurier een andere afslag: het is beslist geen sprookje, want al snel blijkt ze constant vergeleken te worden met de vorige vrouw des huizes, en ze voelt de aanwezigheid van haar voorgangster in Manderley overal. De protagoniste heeft dus eigenlijk ‘Ja’ gezegd tegen een huwelijk met de geest van Rebecca, terwijl ze haar man Mr. De Winter in de praktijk nauwelijks ziet. Dat is heel intimiderend en eenzaam, maar gevangen in het landhuis zit ze wel in hetzelfde schuitje als Rebecca, dus dat schept ook een soort band, waardoor ze het verhaal van Rebecca gaat opgraven.’

Emily Brontë, Wuthering Heights (vertaling Frans Kellendonk of Akkie de Jong: Woeste hoogten)

De klassieker Wuthering Heights is een heerlijke roman om met kerst te herlezen. Uitgegeven in de prachtige Penguin Classic-reeks. De roman is ingenieus opgebouwd, meeslepend en spannend, met een vleugje magie door het woeste Engelse landschap. Het verhaal speelt zich af in de geheimzinnige heidevelden die de Brontë-zussen zo vertrouwd waren. De personages zijn duistere en venijnige anti-helden met liefdesverdriet, zielsverwanten omgeven door tragiek. De muziek van Kate Bush erbij maakt het af.