Philip Dröge wint de Taalboekenprijs 2024 met De Tawl

De jury:

‘De schrijver neemt je mee op zijn zoektocht (op de fiets, naar goed Hollandse gewoonte) naar de sporen die het Nederlands in Amerika heeft nagelaten sinds onze taal daar in de zeventiende eeuw werd geïntroduceerd door Nederlandse en Vlaamse kolonisten. Toen “Nieuw Nederland” later verkocht werd aan de Engelsen, begon de neergang van “de Tawl” (zoals de plaatselijke variant van het Nederlands genoemd werd) — een proces met een onvermijdelijke afloop, dat toch nog tot in de twintigste eeuw geduurd heeft. Pas in 1962 werd met het overlijden van de laatste spreker de taal definitief tot zwijgen gebracht.

De jury prijst het boek om zijn originaliteit, maar ook om de stijl en de lichtvoetige toon. Het leest als “een journalistiek geschiedenis-boek dat je meesleept als een roadmovie” — het verhaal van een man op een fiets op zoek naar een taal. Het is geschreven door een rasverteller, die het verslag van zijn zoektocht doorspekt met interessante en vaak verrassende taalweetjes. Hij brengt taalkundige inzichten op een prettige manier voor het voetlicht, terwijl de rode draad – hoe het Nederlands zich handhaafde en ten slotte toch verdween – de lezer tot het eind toe meevoert. Boeiend, lichtvoetig en beeldend. Of zoals een van de juryleden het verwoordde: “Zit hier niet een goede tv-documentaire in?”’

Dit was de shortlist:

• Nicoline van der Sijs, Daar is geen woord Frans bij. Het beeld van vreemde talen in Nederlandse uitdrukkingen
• Hedde Zeijlstra, De betekenis van woorden. Het Nederlands van nu – deel 1
• Philip Dröge, De Tawl. Hoe de Nederlandse taal (bijna) Amerika veroverde
• Marten van der Meulen, Het geheime leven van taalfouten (Hoe ze ontstaan en waarom ze standhouden)
• Het awia-collectief, Wyke Stommel, Tom Koole e.a., Hoe werkt dagelijkse communicatie? Gesprekken onder de microscoop

De drie initiatiefnemers – het Genootschap Onze Taal, dagblad Trouw en het ANV – willen met de Taalboekenprijs de aandacht voor het goede taalboek bevorderen. Goed betekent in dit geval ‘oorspronkelijk, goedgeschreven en taalkundig relevant’. In 2019 kreeg Gaston Dorren de prijs voor zijn boek Babel, in 2020 was 15 eeuwen Nederlandse taal van Nicoline van der Sijs de winnaar, Diedrik van der Wal won in 2021 met zijn boek Alles begint met A, en in 2022 wonnen Dirk Schoenaers, Theo Hermans, Inger Leemans, Cees Koster en Ton Naaijkens de Taalboekenprijs met Vertalen in de Nederlanden. Een cultuurgeschiedenis. In 2023 won Ewoud Sanders met Het n-woord.