De eerste zin van John Fante's Wacht tot het voorjaar, Bandini, vertaald door Mea Flothuis

03 februari 2015

We vroegen Mea Flothuis om dertig jaar na haar vertaling van John Fante's klassieker terug te gaan naar de eerste zin van Wacht tot het voorjaar, Bandini.

He came along, kicking the deep snow. Here was a disgusted man. His name was Svevo Bandini, and he lived three blocks down that street. He was cold and there were holes in his shoes. That morning he had patched the holes on the inside with pieces of cardboard from a macaroni box. The macaroni in that box was not paid for. He had thought of that as he placed the cardboard inside of his shoes. He hated the snow.
Hij liep te schoppen tegen de diepe sneeuw. Alles stond hem tegen. Hij heette Svevo Bandini en hij woonde drie blokken verderop in de straat. Hij had het koud en er zaten gaten in zijn schoenen. Die ochtend had hij de gaten van binnen gedicht met stukken karton van een macaronidoos. De macaroni uit de doos was niet betaald. Daar had hij aan gedacht toen hij het karton in zijn schoenen legde. Hij haatte sneeuw.

Nu zou ik het misschien iéts anders doen:

  • De gaten gedicht. Je kunt vertalen met 'opgelapt', maar dat zit al in de 'stukken' karton.
  • Hij haatte sneeuw. 'Haten' is in het Nederlands véél sterker dan in het Engels. Meestal kun je 'to hate' vertalen met 'ergens de pest/een bloedhekel aan hebben'. 'Haat' is heftig, agressief, een ingrijpende emotie. Toch heb ik vertaald met: 'Hij haatte sneeuw.' Daar was een reden voor. De volgende alinea geeft een opsomming van alles waarin sneeuw hem tegenzit en dat is niet weinig. Sneeuw bevriest de mortel, sneeuw heeft hem werk gekost, hij is jaren geleden bijna omgekomen in de sneeuw - kortom, sneeuw wekt bij hem geen associaties met een frisse neus, sneeuwballen gooien of vrolijke ijspret. Het lidwoord 'de' heb ik weggelaten omdat we dat in het NL niet zo zeggen. Je zou ook kunnen vertalen met 'Hij haatte die sneeuw'.

Op school waren de talen de vakken die mij beter lagen dan de exacte, en na mijn eindexamen zei de rectrix tegen mijn ouders dat ik er misschien mijn beroep van kon maken. Ik 'studeerde' een blauwe maandag oude talen maar legde het af tegen R.K-priesters in opleiding.

Járen later vernam ik dat er een school voor vertalers bestond, het IVV! Daar heb ik me precies op mijn plaats gevoeld en werd vertalen mijn eigen vak. De Arbeiderspers gaf me mijn eerste opdracht (1980) - ik moest mijn diploma nog halen - maar dat was geen bezwaar. Ik was 'aanbevolen' door Buddingh, toen nog mijn docent. Sindsdien heb ik met regelmaat vertaald voor de Arbeiderspers, en niet alleen literatuur. (En ben soms 'vreemd gegaan' met andere uitgevers!)

Mea Flothuis vertaalde eerder werk van Paul Auster, Louis de Bernières, Breyten Breytenbach, John Fante, Alice Hoffman, James Meek, V.S. Naipaul, Cynthia Ozick, S.J. Rozan, Rachel Seiffert, Isaac Bashevis Singer, Simon Singh, Anne Tyler en Naomi Wolf.

pro-mbooks1 : athenaeum