Nieuwe oudheid: Martialis, Hekster, Cicero, Rosen, Constellation Myths (mei 2015)

• Kort na het verschijnen van In moerassen en donkere wouden is er opnieuw een vertaling van de Nijmeegse classicus Vincent Hunink: Martialis, De waanzin van Rome, ingeleid door Diederik Burgersdijk. De dichter Marcus Valerius Martialis (ca. 40-102) staat bekend om zijn venijnige epigrammen die hij schreef in de eerste eeuw na christus tijdens het bewind van de keizers Domitianus en Trajanus. In zijn puntdichten geeft hij een bijzondere, zij het vaak een satirische kijk op het Romeinse leven.
  Bezoek voor fragmenten en de Latijnse tekst VincentHunink.nl.
• In zijn nieuwe boek Emperors and Ancestors: Roman Rulers and the Constraints of Tradition beschrijft de Nijmeegse hoogleraar Olivier Hekster hoe de Romeinse keizers in de eerste eeuwen van onze jaartelling het vraagstuk van hun opvolging probeerden te regelen en vooral op welke manieren voorgangers werden gebruikt, dan wel misbruikt  om de eigen macht te legitimeren en te versterken. Dit mooi uitgegeven boek kost normaal € 119,50, maar is nu bij Athenaeum te koop voor de speciale prijs van € 59,50.
• Cicero's De Provinciis Consularibus Oratio (American Philological Association Texts and Commentaries) is een commentaar door Luca Grillo op de redevoering die Cicero uitsprak in 56 v.Chr. in de Romeinse Senaat ten gunste van het Triumviraat van Caesar, Pompeius en Crassus. ‘Perhaps no other single Roman speech exemplifies the connection between oratory, politics and imperialism better than Cicero's De Provinciis Consularibus.’ Het bevat verwijzingen naar de manier waarop provinciën als Gallië, Macedonië en Judea werden bestuurd en toont ons hoe politiek werd bedreven tijdens de Late Republiek.
• Oudhistoricus Klaus Rosen schreef een boek over het leven van de kerkvader Augustinus (354-430): Augustinus, Genie und Heiliger. Eine Historische Biographie. Rosen beschouwt Augustinus als historische figuur (en niet zozeer als theologische of filosofische persoonlijkheid), beschrijft zijn levensloop en wat er allemaal van invloed is geweest op zijn nog steeds actuele werken. De biografie beschrijft onder meer Augustinus’ tijd in Thagaste, Carthago, Milaan en hoe hij van 396 tot zijn dood in Hippo Regius (Algerije) priester en bisschop was.
• Constellation Myths (Eratosthenes & Hyginus): With Aratus's Phaenomena is een nieuw deel in de serie Oxford World’s Classics waarin teksten van de Griekse astronoom Eratosthenes (derde eeuw v. Chr.), de Romein Hyginus (bibliothecaris van keizer Augustus, die de teksten van Eratosthenes samenvatte ) en de Griekse dichter Aratus (vierde eeuw v.Chr.) zijn samengebracht die betrekking hebben op de mythologische achtergrond bij hemellichamen en sterrenbeelden: ‘These texts provide a complete collection of Greek astral myths; imaginative and picturesque, they also offer an intriguing insight into ancient science and culture.’

Vorige keer tipten we:

• In het kader van de Week van de Klassieken verscheen het themaboekje Te Wapen! waarin Hein van Dolen, Olivier Hekster en Fik Meijer enkele beroemde veldslagen uit de Klassieke oudheid beschrijven. Hekster beschrijft onder meer een ‘andere’ slag bij Thermopylae in 267 na Christus tussen Goten en Romeinen en geeft een Nederlandse vertaling van een nieuw ontdekt stuk tekst uit de Skythika van de derde eeuwse schrijver Dexippus, waarin de inval van Goten en Herulen in Griekenland ter sprake komt. Wouter van Dijk van Hereditas Nexus schreef er een recensie over: 'Dit promotiewerkje van de Week van de Klassieken 2015 blijft mede door de vaardige pen van de drie historici een erg onderhoudende en vlot geschreven bundel. Dat er zelfs plaats is gevonden voor gloednieuw onderzoek [...] zorgt voor de kers op de taart.'
• De conflicten tussen grootmachten Carthago en Rome spreken altijd erg tot de verbeelding. De Punische oorlogen worden meesterlijk beschreven door de Australische hoogleraar Dexter Hoyos in zijn nieuwste boek Mastering the West: Rome and Carthage at War en is ter gelegenheid van de Week van de Klassieken gunstig geprijsd: € 24,50 in plaats van € 32,50 (op=op!). Lees Roel Saleminks recensie: 'Lees dit boek – als u alles wilt weten over Hannibal en Scipio Africanus, over de opkomst van Rome als wereldmacht en de ondergang van het eens bloeiende Carthago.'
• Daarnaast is er de bundel Pluk de dag. 50 oden van de Romeinse dichter Horatius, vertaald, ingeleid en toegelicht door Paul Claes. Claes noemt Horatius de “meest onvertaalbare en de meest vertaalde van alle Romeinse dichters”, maar vooral ook één van de grootste. Zie hier een fragment.
• Van de Historische Uitgeverij is er het tweede deel in de reeks van Seneca’s Tragediën getiteld Seneca II: Thyestes, Agamemnon, Oedipus, Hercules. Schrijvers licht zijn vertaling toe op onze website:

  'Een referaat van een van de deelnemers wees mij op het consistente gebruik van het beeld van storm en golven in de gehele toneeltekst. Ik heb mijn vertaling dankbaar gewijzigd in: "Wat golf je heen en weer?" De vertaling "wat golf je?" vind ik vreemd Nederlands, maar door de toevoeging "heen en weer" kwam ik ruimte tekort. Ik had staan: "Wat aarzel je? De beste weg staat niet meer open." Een voor de hand liggende inkorting is om wat in het Latijn negatief is uitgedrukt, in één semantisch begrip samen te vatten, dus: "de beste weg is dicht".'

• In het Valkhof Museum in Nijmegen is nu de tentoonstelling Van hun Voetstuk – Romeinse Beelden herontdekt waarin overblijfselen van monumentale bronzen beelden in de noordelijke regionen van het Romeinse Rijk worden getoond, maar ook een nagenoeg compleet standbeeld van keizerin Agrippina afkomstig uit Herculaneum. Bij de tentoonstelling is een mooi vormgegeven catalogusverschenen met veel foto’s en interessant onderzoek naar de verschillende objecten.
• In het British Museum staat nu de expositie Defining Beauty: The Body in Ancient Greek Art. De catalogus ligt ook bij ons. The Guardian is lyrisch. 'The show, Defining Beauty, boasts magnificent and sometimes colossal objects lent by the likes of the Pergamon Museum in Berlin, the Metropolitan Museum in New York, and the Glyptothek in Copenhagen. Yet this truly authoritative array of ancient art, which has been brought across seas and continents, all goes to show one thing: the best surviving Greek images of the human body or anything else are right here in London.'

  Bekijk de trailer bij de expositie:
  

• Voor een ongetwijfeld iets kleiner publiek is Ex Oriente Lex: Near Eastern Influences on Ancient Greek and Roman Law, postuum van Raymond Westbrook. Archaïsche Griekse en Romeinse wetgeving krijgt logica geplaatst naast voorbeelden uit het Nabije Oosten, laat hij zien in een twaalftal essays. Interessant, want zoals Gregory Nagy zegt:

  'Both experts and non-experts in the study of the ancient world are indebted to the editors for this splendid edition of Raymond Westbrook’s papers. Westbrook is a master comparatist, and his work is a model for humanists and social scientists who seek to enhance their discovery procedures by combining internal analysis with comparative perspectives. By comparing Near Eastern legal traditions with the relevant evidence recorded in ancient Greek and Latin texts, Westbrook has profoundly changed how we look at ancient law.'