Recensieoverzicht: Annejet van der Zijl, Dimitri Verhulst, John Irving

Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de Vlaamse kranten en weekbladen worden, elke maandag of dinsdag, opgenomen in het overzicht, met dank aan Johan Eeckhout. De titels verwijzen naar de fysieke boeken; tussen rechte haken staan e-books, gebonden en oorspronkelijke edities, en redactionele items op Athenaeum.nl.

Het dubbelinterview in De Morgen Boeken is deze week met Annelies Verbeke [Dertig dagen| e-book] en Maartje Wortel [Er moet iets gebeuren | leesfragment]. Van deze laatste las Annick Vandorpe de nieuwe verhalenbundel Er moet iets gebeuren. ‘We buitelen het hoofd van haar personages in en worden gedropt in hun chaotische innerlijke wereld,’ schrijft ze. Lof ook voor de gave om elke verteller een eigen stem te geven en voor het blootleggen van de pijn van het mens zijn.

Yves Desmet is altijd al fan geweest van Paul Baeten Gronda en labelt zijn nieuwe roman Wanderland [e-book] als zijn meest persoonlijke boek. De ‘oudere schrijver heeft nu ook het mededogen ontdekt,’ luidt het. Dimitri Verhulst verweert zich in een stuk tegenover Ludo Abicht, die hem verweet in Bloedboek [e-book] de Bijbel met Mein Kampf te vergelijken.

Joseph Pearce zet drie boeken op een rij die inzoomen op de turbulente geschiedenis van Duitsland.  Mocht het kunnen, hij had elf op tien gegeven voor Neil McGregors Duitsland. De directeur van het British Museum neemt het Duitse verleden onder de loep aan de hand van voorwerpen en ‘tovert een briljante cultuurgeschiedenis’ tevoorschijn. In IJzeren koninkrijk buigt de bekende Australische historicus Christopher Clark zich over de opkomst en ondergang van Pruisen, ‘nauwkeurigheid en onpartijdigheid’ vormen de essentie. De Nederlandse journalist Edmond Hofland brengt met Het Duitse wonder de geschiedenis van de Bondsrepubliek, Pearce vond hierin ‘knappe citaten en een pittige schets van het politiek theater.’

De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

Voor Filip Rogiers plant Amos Oz’ roman Judas [e-book | leesfragment] zaadjes van twijfel in twee historische verhalen: het ontstaan van de staat Israël en het Bijbelse verhaal van Jezus en Judas. De personages, geplaatst in de winter van 1959 lepelen de lezer wat als-vragen op, en ‘onder de grote politieke vragen resoneert er een verhaal van liefde en duisternis.’ Vijf sterren voor de ‘bildungsroman met epische allure.’

Met De komst van de wolven [e-book] schreef Sarah Hall volgens Kathy Mathys een van de beste boeken van het jaar, haar ‘meest mature boek [...] is een spannend en meeslepend verhaal met geweldige personages.’ In een interview heeft Sarah Hall het over het dierlijke in de mens, haar fascinatie voor wolven en de man-vrouwverhoudingen. Twee citaten: ‘In de literatuur is er een tekort aan vrouwen die iets kunnen verwezenlijken en op dat vlak wil ik mijn steentje bijdragen’ en ‘ik wil blijven schrijven over hoe het leven pijn doet.’

Verderop en in scherp contrast hiermee schrijft Kathy Mathys over Avenue van de mysteriën [e-book | Avenue of Mysteries] van John Irving: ‘Het verhaal sjokt vooruit […] de humor is flauw, de slapstickmomenten hebben geen punch’[...] ‘langdradig en oppervlakkig’ is het eindoordeel.

De Congolese auteur Fiston Mwanza Mujila debuteert met Tram 83 [e-book | leesfragment], een verwijzing naar een Brusselse tramlijn die net werd afgeschaft, en in het boek een nachtclub, kroeg, restaurant en bordeel ineen. De roman is bijna plotloos, maar bruist volgens Marijke Arijs van energie en levenslust. Het debuut is ‘geschreven in een hyperkinetische stijl en minstens zo chaotisch als de toestand in Congo zelf.’

Mark Cloostermans koos vier Vlaamse debuten uit, waarvan drie het er nogal bekaaid vanaf brengen. Twee sterren slechts voor Dat is wat ik bemin [e-book]. Positief is dat Isabelle Rossaert weet wat ze wil uitdrukken en onvervaard op haar doel afgaat, negatief vind Cloostermans dat ze het cliché niet schuwt. Het verhaal in We komen nog één wonder tekort [e-book] van Nederbelg Rebekka de Wit gaat nergens heen maar De Wits meanderende vertelling komt soms bij rake conclusies uit. In Frederik Willem Daems Zelfs de vogels vallen [e-book | leesfragment] staan verhalen die het stadium van de schets niet overstijgen. Daems is volgens Cloostermans te vroeg gedebuteerd. Iets milder is Cloostermans voor Cinderella [e-book]van Michael Bijnens. Bijnens doet een lange poging om vat te krijgen op het excentrieke personage Iris Vandamme, hoer en moeder van de hoofdpersoon. De roman amuseert maar ontbeert een snijdend kantje.

Na het vitale relaas over haar jonge jaren Just kids [e-book] komt Patti Smith nu met M-train [e-book | M-train in Engelse editie | recensie]. Voor Vicky Vanhoutte is het boek te kabbelend en fragmentarisch, al weet ze ‘soms wondermooi vast te houden wat niet vast te houden valt.’

Het Groot Verzenboek van Jozef Deleu is toe aan de zevende editie en klokt nu af op zeshonderd gedichten over leven, liefde en dood. Charlotte van den Broeck ziet hoe de samensteller de core business van deze bloemlezing in stand houdt: ‘de nadruk leggen op de momenten waarop de poëzie haar nut stellig bewijst door een stem te geven aan iets dat je met je eigen woorden niet meer kunt zeggen.’

Het is voor Maria Vlaar geen vreemde keuze, Maartje Wortels Er moet iets gebeuren [leesfragment] als de eerste boekpublicatie van Das Mag Uitgevers. De auteur doet het goed bij hun festivalpubliek en ze schrijft ‘herkenbaar voor de luisterende hipsters.’  Maar ‘de humor die op een podium werkt, bokst op papier echter nauwelijks tegen de somberte op, en de toegankelijkheid van Wortels verhalen blijkt zich dan tegen haar te keren [...] Maartje Wortel schrijft niet alleen nogal braaf, maar ook niet beeldend genoeg om te blijven boeien.’

En Inge Schelstraete wijst op David Bowie is, de catalogus bij de grote Bowie tentoonstelling die na Londen en Berlijn binnenkort Groningen aandoet.

De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

In Trouw De verdieping een interview door Suzanne Rethans met Annejet van der Zijl, van wie net De Amerikaanse prinses [e-book] verscheen: 'Van ieder boek wil ik iets leren. Een levensvraag beantwoorden. Dat is mijn drijfveer het te schrijven.' En Allene Tew leerde Van der Zijl moed bij tegenslagen.

Bijbelwetenschapper Sam Janse las, we zijn inmiddels in Letter & Geest, Dimitri Verhulsts Bloedboek [e-book]. Wil Verhulst de Pentateuch teruggeven aan de taal, aan de mensen? Dat is niet gelukt: 'Om vele redenen, maar allereerst vanwege de doorlopend badinerende, ridiculiserende stijl van zijn boek. Die lichte toets is weleens aardig, maar het betekent ook dat het boek nergens ontroert, terwijl de brontekst dat wel kan doen. Bijvoorbeeld als verteld wordt dat Jozef zijn broers ontmoet en later ook nog zijn oude vader. Het wordt in de hertelling afstandelijk neergezet. Dat is een gemiste kans.' Het is 'een karikatuur'; 'een vleugje cultuurrelativisme zou de schrijver goed doen'. Tegelijk heeft het boek een functie: het wijst theologen erop dat ze beter moeten uitleggen waar dat geweld vandaan komt.

'En nee, taalspel is het niet, maar ritmisch wel en die uitgestreken toon, die vol mededogen zit, is heel Starik,' schrijft Janita Monna over zijn nieuwe bundel Staat. Vrouwkje Tuinman vervolgens las de nieuwe John Irving, het 'burleske, springerige, ontroerende' Avenue van de mysteriën [e-book | Avenue of Mysteries], 'zoals veel van Irvings werk een pleidooi voor tolerantie', Marijke Laurense Hans Boutelliers Het seculiere experiment. Hoe we van God los gingen samenleven ('Boutellier is soms helaas een beter sociaalwetenschapper dan schrijver.' Hij schrijft 'een optimistisch betoog' met 'een kwetsbare crux': of de 'westerse samenleving ook zonder God genoeg morele veerkracht, zelfdiscipline en seculier zelfbewustzijn' heeft), en Ger Leppers las de 'mooie nieuwe vertaling van Peter Bergsma' van Thornton Wilders De brug van San Luis Rey ('Wilder schrijft krachtig, karig en compact, en zijn roman heeft daardoor nog niets van zijn frisheid verloren.').

Beeldboek is Désirée van Hoeks Skid Row, Rob Schouten las Bert Natters Goldberg [e-book | leesfragment] ('Aan mij was deze gefabuleerde en knetterende versie van Goldbergs leven eerlijk gezegd volstrekt niet besteed: te veel effectbejag, te overspannen en in zijn krampachtige poging de rococo van de achttiende eeuw weer te geven ook nogal langdradig en saai. Veel interessanter is het leven van Savage zelf die zich zo met Goldberg vereenzelvigt. [...] Natter geeft een heel aardig portret van studentenleven in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw, en ook de latere Savage die in 2020 op zoek gaat naar Goldberg (Natter heeft de zoektocht zorgvuldig in de nabije toekomst geplaatst zodat je hem niet op flagrante onwaarheden kunt betrappen) overtuigt met zijn wispelturige, licht psychotische gedrag.'), en schrijfster Vilan van de Loo over Tim. Bespiegelingen van een kater op leeftijd.

Bart Braun las twee boeken tegen de veroudering. 'In Veroudering vertragen. Het langer jong plan legt [Kris] Verburgh vlot en helder de verschillende mechanismen achter veroudering uit.' Maar de 'kritiek is vooral dat de wetenschappelijke onderbouwing fragiel is'. In Oud worden in de praktijk. Laat de omgeving het werk doen [e-book | leesfragment] door Rudi Westendorp en David van Bodegom vindt Braun 'vrijwel zeker de slimste strategie van de twee boeken': aanpassingen van je omgeving. Paul van der Steen las en loofde Annejet van der Zijls De Amerikaanse prinses [e-book] over 'een vol en fascinerend leven in de Nieuwe en Oude Wereld', 'een boek als een achtbaanrit waar ieder hoogtepunt voor Tew vrijwel onvermijdelijk gevolgd lijkt te worden door peilloze dieptes', Edwin Kruilen vindt de Yrsa Sigurdardóttir 'geen meesterschrijver' in Stuurloos [e-book], maar 'de spanning [redt] het verhaal tot op het allerlaatst', Alle Lansu leest Dinaw Mengestu's Al onze namen [e-book] ('Op vernuftige wijze gebruikt Mengestu die [Afrikaanse en Amerikaanse] decors om de nodige parallellen te trekken tussen deze twee gedoemde liefdesgeschiedenissen.'), en Bas Maliepaard ten slotte las de nieuwe Koos Meinderts. 'De zee zien [e-book] hoort tot het beste wat Meinderts heeft geschreven en verdient een groot (jong)volwassen publiek.'

De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter & Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.

Om uzelf bij te spijkeren voor de komende klimaattop selecteerde de Sir-Edmund-redactie de tien meest lezenswaardige klimaatboeken:

• In Mark Lynas’ Zes graden loopt de temperatuur elk hoofdstuk een graad op. ‘Zes graden van de Britse wetenschapsjournalist Mark Lynas is een overrompelende shocktherapie om van ons warmteminnende zoogdierinstinct af te geraken.’
• Het boek Een ongemakkelijke waarheid van Al Gore hoort bij de film die een gelikte registratie was van zijn lezingentournee door de Verenigde Staten over het klimaat. Velen maakten zich door deze film voor de eerste keer zorgen over klimaatverandering.
• Harald Welzer ziet in De Klimaatoorlogen [Climate Wars] de toestroom Syrische vluchtelingen als de eerste stroom ‘klimaatvluchtelingen’. En Syrië is volgens Welzer nog maar het begin. Critici zijn pessimistisch, ‘maar als nachtmerriescenario is dit er wel een om in de gaten te houden’.
• Anders dan vele luidruchtige klimaatcritici is Bjørn Lomborg wel degelijk bezorgd over de opwarming. Kritisch is hij alleen over de gangbare oplossingen. ‘Cool It is een katalysator voor de gedachten.’
• In No Time [e-book] schreef Naomi Klein een vuistdikke analyse van de werkelijke reden dat we het klimaatprobleem maar niet in de hand lijken te krijgen. Volgens Klein moet links het klimaat redden, maar haar schets van een progressief alternatief faalt.
• De menselijke maat van Salomon Kroonenberg vertelt de geschiedenis van de aarde; de planeet waar het klimaat voortdurend verandert. Kroonenberg verweeft moeiteloos de geschiedenis van de aarde met zijn eigen veldwerkervaringen aan de Kaspische Zee.
• Academisch geschreven is The Hartwell Paper: a new direction for climate policy after the crash of 2009 van onder andere Gwyn Prins, Isabel Galiana en Christopher Green. ‘Maar wie de moeite neemt om ervoor te gaan zitten, wordt wél beloond met een volstrekt andere kijk op klimaatbeleid.
• Jan Paul van Soest schreef De Twijfelbrigade uit nieuwsgierigheid en verbazing over klimaattwijfel. Het resultaat was opvallend mild en klimaattwijfel blijkt gevaarlijk goed te werken.
• Nigel Calders The Weather Machine and the Threat of Ice uit 1974 staat tegenwoordig bekend als een volstrekt ongevaarlijke, wonderlijk soort lachspiegel. Zo betoogt Calder dat door de uitstoot van gassen de zon wordt tegengehouden en de planeet aarde de ijstijd in wordt geduwd.
• In The Climate Files laat milieujournalist Fred Pearce zien dat klimaatwetenschappers ook mensen zijn. ‘Niet Pearce beste boek, wel een gedegen en belangrijke reconstructie.’

Verder:

Volgens Paul Onkenhout overtuigt Thomas Kistner in Shot [e-book] de lezer over het gebruik van doping in de voetbalwereld. Kistners boodschap is door de vele voorbeelden overtuigend, maar bewijs ontbreekt vaak.

Arjan Peters indruk van Frans Kellendonk was die van een bedachtzaam man, niet iemand om een praatje mee te maken. Een kwart eeuw na Kellendonks dood verschijnt De brieven [e-book | leesfragment] waarin Kellendonk opeens wel praatjes komt maken. Op 1 december komen er nog meer verspreide stukken bij met Verzameld Werk waarin Kellendonk zichzelf wederom van een vrijere en soms lollige kant laat zien. Ook werd Arjan Peters verrast door de verzen van Armando in Waarom. De dichter is veel minder voorspelbaar dan we zouden denken.

John Irving vertelt in elke roman een ander, vaak uitvoerig en complex verhaal, waarbinnen telkens dezelfde thema’s, motieven, stilistische tics en verhaaltechnische handgrepen terugkeren. Zo ook in Avenue of Mysteries [Avenue van de mysteriën | e-book] waarin wederom de literaire vonk overslaat.

Arjan Peters spreekt met Marilynne Robinson [The Giviness of Things] over onder andere schrijven, een beroemde vriend en Parijs. Obama las Gilead [e-book] en concludeerde: ‘It isn’t easy to be a good Christian.’ Mailynne Robinson reageert: ‘'De president heeft enorme verantwoordelijkheden en moet dagelijks besluiten nemen die immense consequenties hebben, en waar ook soms de inzet van geweld bij hoort. Het is te makkelijk om te zeggen dat hij zich daar beter verre van kan houden, want dan zou hem weer worden verweten dat hij niks doet. Volgens mij is er sinds de Duitse theoloog en verzetsstrijder Dietrich Bonhoeffer niemand geweest die beter weet hoe moeilijk het is om een goed christen te zijn dan Barack Obama.'

Volgens Erik van den Berg is het tijd voor een herwaardering van ‘afzetters’ in de kunstgeschiedenis. Afzetters voorzagen in de vijftiende eeuw wandtapijten van een sierboord. Truusje Goedings wil in haar boek Afsetters en meester-afsetters laten zien hoeveel schitterends het afzetten heeft opgeleverd. Jansz van Santen (1637 – 1708) wordt gezien als meesterafzetter en Goedings brengt met haar nieuwe boek een ode aan deze held.

Korte besprekingen, ten slotte:

• Volgens Hans Wansink is Maria Luytens Het geluk van Limburg [e-book] ‘een lucide verhandeling over een uithoek van Nederland, die in geen enkel opzicht van doen heeft met de mainstreamgeschiedenis van het bedaagde polderland in de luwte achter de dijken.’
• Maarten Doorman noemt De weg naar wijsheid van Seneca (vertaald door Mathieu de Bakker) ‘een mooie selectie raadgevingen uit Seneca’s brieven aan zijn vriend Lucilius.’
• Martin Schoutens Den Haag [e-book] is volgens Remco Meijer een soepele misdaadroman zonder clichés.
• Persis Bekkering heeft lang moeten zoeken naar aardige vondsten in Dimitri Verhulsts Bloedboek [e-book].
• Ik ben een kat [e-book] van de Japanse schrijver Soseki Natsume verscheen in 1905 als feuilleton in een Japans tijdschrift. ‘Ook honderd jaar later nog valt er plezier te beleven aan de karikaturale personages, al blijft voor een hedendaagse lezer vaak verborgen dat de schrijver ook specifiek maatschappelijke ontwikkelingen op de hak nam,’ aldus Erik van den Berg.

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.

Sebastiaan Kort bespreekt in NRC vier BN-boeken (boeken van bekende Nederlanders). 'Helaas wordt er te vaak vanuit gegaan dat we reeds van alles op de hoogte zijn wat er in dat leven allemaal is voorgevallen - ik had in elk geval vaak geen idee waar naar werd verwezen,' schrijft hij bijvoorbeeld over Thomas Acda's autobiografische Onderweg met Roadie [e-book]. En over Margriet van der Lindens De liefde niet [e-book | leesfragment]: 'Van der Linden kan aardig schrijven, maar ze heeft zich met een coming-of-age-roman van krap vierhonderd bladzijden een wel erg ambitieus doel gesteld.' Thé Laus De grote vakantie [e-book] valt meer in de smaak: 'Laus verhalen hebben met elkaar gemeen dat ze verbeelding ademen.' Kim van Kooten heeft het er met haar Lieveling [e-book | leesfragment] volgens Kort het best vanaf gebracht. '"Lieveling": bij zo'n mierzoete titel springt je het glazuur van de tanden, maar verder kom je ook niet met je vooroordelen, want het is een boek dat zich kan meten met de beste romans van Esther Gerritsen (die je met ogenschijnlijk onschuldige titels als Superduif of Roxy ook al op het verkeerde been zet).

Voor lezers die zich niet onder de trouwe schare volgers van John Irving rekenen is diens nieuwe roman Avenue van de mysteriën [e-book | Avenue of Mysteries] volgens Jan Donkers 'een moeizame exercitie'. Jamal Ouariachi sprak met Salman Rushdie van wie onlangs de roman Twee jaar, acht maanden en achtentwintig nachten verscheen [e-book | Two Years Eight Months and Twenty-Eight Nights]. 'Tegenwoordig lijkt er een soort wantrouwen te bestaan tegenover verzonnen verhalen. Alsof het leugens zijn. De enige betrouwbare fictie is de fictie die haar waarheidsgehalte benadrukt, is het idee,' zegt Rushdie in het interview. 'En toch denk ik dat de meer fantastische literatuur bestaansrecht heeft en zal blijven voortleven. Want de wereld die daarin geschetst wordt mag dan wel imaginair zijn, de mensen die zich daarin bevinden zijn volkomen realistisch. Dus wat zulke verhalen kunnen doen is je laten zien wat er met gewone mensen gebeurt als hen iets heel ongewoons overkomt. Onder zware druk kunnen mensen onvermoede krachten in zichzelf aanboren.'

Michel Krielaars las verder Jan Brokkens De Kozakkentuin dat 'een ontroerend beeld […] van een bijzondere mannenvriendschap in de Russische 19de eeuw' schetst [e-book | leesfragment]. Auke Hulst worstelde zich door Garth Risk Hallbergs Stad in brand [e-book | City On Fire | leesfragment | recensie]. 'Stad in brand is in de kern commerciële fictie zoals die in Amerika al decennia de boventoon voert. Men neme een wijdvertakt plot, een element van whodunnit en een caleidoscopische cast van "onvergetelijke" personages wier levens in de schaduw van een historische gebeurtenis verstrengeld raken, liefst in een bedje van uitleggerig proza. Hallberg heeft dat ook nog eens gemakzuchtig gedaan, getuige Dickensiaanse toevalligheden,' aldus Hulst. En Thomas de Veen wijdt een stuk aan Dimitri Verhulsts Bloedboek [e-book]. 'Hij geeft de bijbelverhalen vaart (en dat is al een compliment waard),' merkt hij op. 'En Verhulst is een van de grootste stilisten van onze hedendaagse literatuur, dat bewijst hij maar weer. Soms wat al te opschepperig.'

Caroline de Gruyter las een hele zwik boeken over Europa: European public spheres van Thomas Risse, Guy Verhofstadts De ziekte van Europa [e-book] ('politiek essentieel […] maar weinig opwindend geschreven'), Thomas Piketty's De slag om Europa [e-book] ('De columns zijn helder en goed onderbouwd, maar het was een slecht idee om er zoveel te bundelen.'), Hans Nieuwenhuis' Een steeds hechter Verbond ('er zit genoeg structuur in om het boeiend te houden'), Wim de Wagts Wij Europeanen [e-book] en Na de Storm onder redactie van Philippe Van Parijs en Luuk van Middelaar [e-book] ('Zoiets is onvermijdelijk een allegaartje, maar de Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev is (als altijd) interessant […].'). Sjoerd de Jong noemt Numa Sadouls Docteur Moebius et Mister Gir '[e] en monumentje in stijl'. Bernard Hulsman recenseert Midas Dekkers' 'elegante essay' De thigmofiel [recensie]. En Mark Kranenburg leverde een bespreking van Ben Bots Achteraf bezien. 'In zijn memoires laat vooral de diplomaat Bernard Bot zich horen. Er is veel voldoening en tevens veel dankbaarheid. Het was de scherpte ten goede gekomen als hij zich iets meer als politicus had laten gelden,' vindt hij.

De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op nrc.nl. Een selectie ervan is vrij toegankelijk via nrc.nl/boeken. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.

Van Arie Storm een uitgebreide recensie over Elisabeth Lockhorns Andreas Burnier. Metselaar van de wereld [e-book]. 'Een biografie is in de kern van de zaak […] altijd meer een werk van fictie dan van wetenschap,' stelt Storm, 'en Andreas Burnier leest werkelijk als een spannende roman.' En Thomas Verbogt schrijft over John Cheevers Schandaal in de familie Wapshot [The Wapshot Scandal | leesfragment]. 'Het hoofdverhaal in deze roman doet er niet zo toe. Je verliest het ook snel uit het oog, maar dat geeft niet. Het is een bonte en elegante collage van gebeurtenissen, portretten en taferelen uit en rond de familie,' merkt Verbogt op.

Verder in de korte besprekingen aandacht voor Michael Bergs Het meisje op de weg [e-book] ('Al met al is het verhaal nog geen schim van het energieke, zelfbewuste Heller (2014), dat Bergs doorbraak naar de nationale thrillerelite leek in te luiden. Hopelijk pakt hij de draad weer op.'), Joost Niemöllers nauwgezette en gedetailleerde De verschrikkelijke Janmaat en Aleksandar Hemons 'prachtige bundel' Het boek van mijn levens.

De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.

Gerry van der List las voor Elsevier de roman Eva van W. Paul Young [Eve]. 'Hij heeft van de Heer geloof, verbeeldingskracht en verhalend vermogen geschenk gekregen, maar helaas geen stilistische finesse,' merkt Van der List aan het eind van de bespreking op. En Irene Start wijdt een stukje aan Vonne van der Meers Winter in Gloster Huis [e-book]. 'Van der Meer giet het euthanasiedebat in de vorm van een mooie, subtiele roman die lezers niet koud zal laten,' aldus Start.

Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.

Joost de Vries las zowel Tussen de wereld en mij [Between the World and Me | recensie] van Ta-Nehisi Coates als Zihni Özdils Nederland mijn vaderland [e-book]. 'Özdil overtuigt niet altijd, maar hij beargumenteert, zoekt, is redelijk en constructief. Coates is poëtisch, retorisch, bevlogen; hij zet een wereldbeeld op papier zoals je dat zelden gelezen zult hebben,' schrijft hij onder meer. Thijs Kleinpaste recenseert daarnaast Isaiah Berlins Affirming: Letters 1975-1997. 'Berlin lezen is iets goeds; zijn helden lezen en hetzelfde enthousiasme te voelen als hij zelf ooit deed, is nog beter,' besluit Kleinpaste het stuk. Piet Gerbrandy leverde een bespreking van Bart Meulemans Mijn soort muziek [e-book]. 'Dat Meuleman […] een echte dichter is, en wel een goede, blijkt uit de laatste afdeling, "Stories of my life" […]. Hier laat hij zien dat poëzie pas ontstaat zodra de woorden hun eigen gang kunnen gaan, niet gehinderd door opdringerige emoties, politieke frustraties of de behoefte een stelling te verdedigen.' En Marja Pruis wijdt een recensie aan de nieuwe roman van Vonne van der Meer. 'Winter in Gloster Huis [e-book] is een elegante, diepzinnige vertelling over leven en dood, die een van de meest urgente kwesties van deze tijd - hoe om te gaan met het feit dat we almaar ouder worden - op een prikkelende manier concreet maakt,' aldus Pruis.

De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.

Jeroen Vullings bespreekt Stephen Kings verhalenbundel De bazaar van boze dromen [e-book]. ‘De meeste verhalen weten te verrassen, vaak tegen het slot. Maar ook op een manier die King vermoedelijk niet bedoelt: door hun literaire kwaliteit,’ aldus Vullings. En Carel Peeters vindt dat je niet generaliserend kunt spreken over zwarte mensen en ‘zwarte rede’ zoals Achille Mbembe in zijn boek Kritiek van de zwarte rede doet. Dit betekent dat het lezen van het boek met weerspannigheid gepaard gaat.

Verder in deze Vrij Nederland  een tussentijdse update van de ‘Detective & thrillergids’. Een behoorlijk aantal nieuwe spannende boeken wordt kort besproken. Zoals Jo Claes’ Vermoorde onschuld [e-book], waarin Claes je steeds op het verkeerde been zet en hij je een vermakelijke avond leesplezier bezorgt.  Michael Connelly verwerkt in Brandhaard [e-book | The Burning Room] voorbeeldige dialogen en een  soepel lopend plot. ‘[…] spanning en vaart maken ook de negentiende Bosch unputdownable.’ In De verdediging [e-book] breit John Grisham verschillende zaken aan elkaar. ‘Het is daardoor wat rommelig. In het begin denk je dat het om losse, op zichzelf staande verhalen gaat, later blijkt dat gedeeltelijk niet te kloppen. De plot lijkt een hele bewuste anticlimax: ook ruige Rudd kan geen wonderen verrichten.’ Dictator [e-book] van Robert Harris is een geslaagd geschiedenisboek, maar de spanning blijft uit. En Peter Høeg bewijst in Het effect van Susan [e-book] hoe maatschappijkritiek verpakt kan worden in een vertelling die het voorspelbare overstijgt. De barokke schrijfstijl van Jonas Jonasson in Gangster Anders en zijn vrienden [e-book] werkt soms wat vertragend, ‘en de absurditeit van zijn hoofdpersonen zorgt voor afstand tot de lezer. Maar het tempo van alle verwikkelingen, de heerlijke dialogen en de verrassende omkeringen in de redeneringen van alle betrokkenen, maken dit boek toch tot meeslepend leesvoer.’

David Lagercrantz heeft keurig voortgeborduurd op de al geacheveerde karakters van Blomkvist en Salander (uit Stieg Larssons Milleniumreeks)  en een bijpassend plot bedacht. Larsson gebruikte deze karakters voor maatschappijkritiek, Lagercrantz om geld te verdienen: ‘Wat onverlet laat dat Wat ons niet zal doden [e-book] vlot geschreven is en de lezer moeiteloos meesleurt in het al bekende universum.’ Na het elfde boek over Annika Bengtzon is Liza Marklund met IJzer en bloed [e-book] klaar met haar serie over de misdaadjournaliste. ‘Misschien is IJzer en bloed daarom zo sterk: in alle verwikkelingen staat het begrip afronding centraal.’ Het boek van een andere thrillerschrijfster, De vrouw die niet opgaf [e-book] van Val McDermid, wordt minder positief ontvangen: ‘Opnieuw bewijst McDermid dat ze buiten haar successerie Wire in the Blood niet op haar best is.’ Bloed op sneeuw [e-book] is een totaal andere Jo Nesbø dan we gewend zijn: ‘Met 184 bladzijdes is het meer een novelle dan een misdaadroman, waarin een karakter wordt uitgediept dat voor zou kunnen komen in zijn andere boeken.’ De hippe Vlaamse auteurRoderik Six stelt met zijn Val [e-book] teleur: ‘Duidelijk gevalletje van twee verhaallijnen achteraf door elkaar heen geknipt en geplakt. Dat dat niet altijd lekker werkt, blijkt hier: de schok van het horrorachtig effect zindert niet door in het basisverhaal, maar maakt dat integendeel juist een stuk ongeloofwaardiger.’

Verder aandacht voor:

• Stefan Ahnem, Negen [e-book]
• Eric Ambler, Het masker van Dimitrios [e-book | The Mask of Dimitrios]
• Rob Bakker, De dood wandelt mee
• David Baldacci, De geheugenman [e-book |Memory Man]
• Michael Berg, Het meisje op de weg [e-book]
• Marjan van den Berg, Joy [e-book]
• Dominique Biebau, IJslands gambiet [e-book]
• Sara Blaedel, De verdwenen Deense
• Willy Bogaerts, Mijn koninklijke minnaar [e-book]
• Willy Bogaerts en Steven Bogaerts, Amalia, Amalia
• Steinar Bragi, De hoogvlakte [e-book]
• Michel Bussi, Zwarte lelies [e-book]
• Graeme Cameron, Doodnormaal [e-book]
• Lee Child, Daag me uit [e-book | Make Me]
• Patrick Conrad, Moço [e-book]
• Tom Cooper, De ongelukzoekers [e-book |  Marauders]
• Jack Coughlin, Kill Zone [e-book]
• Mason Cross, Het jachtseizoen [e-book |The Killing Season]
• Clare Donoghue, Kijk niet om [e-book |Never Look Back]
• R.J.Ellory, Een circus van schimmen [e-book | A Carnival of Shadows]
• Tomas Enger, Familiewapen [e-book]
• Thomas Erikson, Wandaden [e-book]
• Robin E. Flennok, Finale afrekening [e-book]
• Maartje Fleur, Chateau Zen [e-book]
• Vince Flynn, Jacht op de jager [e-book]
• Celia Fremlin, De huurster [e-book | The Hours Before Dawn]
• Lisa Gardner, Zonder angst [e-book | Fear Nothing]
• Anna George, Wat voorafging [e-book]
• Helen Giltrow, De infiltrant [e-book |The Distance]
• Jean-Christophe Grangé, De passagier [e-book]
• S.L. Grey, In de val [e-book | Under Ground]
• James Grippando, Het vijfde slachtoffer [e-book]
• Kate Hamer, Het meisje in rode jas [e-book | The Girl in the Red Coat]
• Corine Hartman, Doodskleed [e-book]
• David Hewson, Het verkeerde meisje [e-book | The Wrong Girl]
• Mary Higgins Clark, Te mooi om waar te zijn [e-book | The Melody Lingers On]
• Roger Hobbs, De verdwijntruc [e-book | Vanishing Games]
• Olga Hoekstra, Nevel [e-book]
• Andrew Michael Hurley, De Loney [e-book | The Loney]
• Gregg Hurwitz, Jij bent de volgende [e-book | You're Next]
• Douglas Jackson, Beschermer van Rome [e-book | Defender of Rome]
• Paul Jacobs, Franse zonden [e-book]
• Jens Hendrik Jensen, De hondenmoorden [e-book]
• Mons Kallentoft, Aardschok [e-book]
• Heleen van der Kemp, Bijwerking [e-book]
• Liesbeth van Kempen, Gevaarlijk spel [e-book]
• Hans Koppel, Niets dan kwaad [e-book]
• Dennis Lehane, Verloren wereld [e-book | World Gone By]
• Anna Levander, M [e-book]
• Laura Lippman, Als ik weg ben [e-book | After I'm gone]
• Nick Louth, Malaria [e-book | Bite]
• Barry Lyga, Bloed van mijn bloed [e-book | Blood of My Blood]
• Maud Mayeras, Reflex [e-book]
• Deon Meyer, Icarus [e-book | Engelse editie]
• Bernard Minier, Huivering [e-book]
• Elisabeth Mollema, De erfenis [e-book]
• Kate Mosse, De nacht van de vogels [e-book | The Taxidermist's Daughter]
• Claire North, Huid op huid [e-book | Touch]
• Max van Olden, Lieve edelachtbare [e-book]
• Mats Olsson, Op straffe des doods [e-book]
• Almar Otten, Vriendendienst [e-book]
• De Paepe & Depuydt, Tarantula
• Nathalie Pagie, Paradijsvogels [e-book]
• James Patterson en David Ellis, Onzichtbaar [Invisible]
• Peter Perceval, De Hollywoodfactor
• Nic Pizzolatto, Galveston [Engelse editie]
• Jan van der Putten, Operatie Menora [e-book]
• Melanie Raabe, De val
• Kathy Reichs, De dood liegt nooit [e-book | Bones Never Lie]
• A.J. Rich, Opgejaagd [e-book | The hand That Feeds You]
• T.R. Richmond, Wat ze naliet [e-book | What She Left]
• J.D. Robb, Vermoorde harten [e-book | Conspiracy in Death]
• Nora Roberts, Duistere harten [e-book | Divine Evil]
• Peter Romer, Supernova [e-book]
• Karen Sander, Wie niet horen wil… [e-book]
• John Sandford, Het schandaal [e-book | Silken Prey]
• Mikel Santiago, De laatste nacht op Tremore Beach [e-book]
• Saskia Sarginson, Zonder jou [e-book | Without You]
• Giorgo Scerbanenco, Verraders
• Emelie Schepp, Memento [e-book]
• Rebecca Scherm, Grace [e-book]
• Dan T. Sehlberg, Antivirus [e-book]
• P.W. Singer & August Cole, Spookvloot [Ghost Fleet]
• Alexander Soderberg, De opvolger [e-book]
• Cath Staincliffe, Ongewis [Bleed Like Me]
• Taylor Stevens, De onschuldige [e-book | The Innocent]
• Piet Teigeler, Soldatenhart [e-book]
• Roel Thijssen, Vorstelijk verraad [e-book]
• Brad Thor, Machtsvirus [e-book | Code of Conduct]
• Peter Tremayne, Dansen met demonen [Dancing with Demons]
• Lisa Unger, In vuur en vlam [e-book | Crazy Love You]
• Suzanne Vermeer, Sneeuwengelen [e-book]
• Koen Verstraeten, Iedereen verrader [e-book]
• Jet van Vuuren, De oppas [e-book]
• Simon de Waal, Bureau Raampoort I [e-book]
• De Waal & Baantjer, Een schim in de nacht
• Paul Weelen, De Mercuriustapes
• Jeroen Windmeijer, De bekentenissen van Petrus
• Christopher J. Yates, Zwart krijt [Black Chalk]

Vrij Nederland verschijnt elke woensdag, een selectie van de recensies is op vn.nl/boeken raadpleegbaar. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum.