Recensieoverzicht: Dola de Jong, Dubravka Ugrešic en Peter Sloterdijk (17 juni 2015)

Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de Vlaamse kranten en weekbladen worden, elke maandag of dinsdag, opgenomen in het overzicht, met dank aan Johan Eeckhout. De titels verwijzen naar de fysieke boeken; tussen rechte haken staan e-books, gebonden en oorspronkelijke edities, en redactionele items op Athenaeum.nl.

De Morgen Boeken opent met een recensie van Ranne Hovius over Oliver Sacks, On the Move: A Life, die vorige week in de Volkskrant stond. Verderop eveneens uit de Volkskrant het stuk van Wilma de Rek over De schaamteloze passie van Mademoiselle S. [e-book | leesfragment]. Dirk Leyman somt vijf redenen op waarom A la recherche du temps perdu de (her)ontdekking waard is. De nieuwe vertaling Swanns kant op [Du côté de chez Swann | leesfragment | toelichting door de vertalers] is er één van. Wie een introductie wil, raadt Leyman Een zomer met Proust [e-book] van de Franse literatuurhistoricus Antoine Compagnon aan. Annick Vandorpe weet dat ze van Isabel Allende geen literaire mirakels hoeft te verwachten, maar uit De Japanse minnaar [e-book | leesfragment] blijkt weer dat ze ‘een geboren verteller’ is. Jannah Loontjes is verheugd over de eerste Nederlandse vertaling van de grootste roman van de Deen Tom Kristensen. Vernieling [e-book] is ‘een scherpe en geestige portrettering van een man die regelrecht op zijn ondergang afgaat, maar die dat ervaart als een zoektocht naar verlossing’. Filip Michiels trof een pessimistische Dubravka Ugrešic voor een gesprek over Europa in sepia [e-book]. Ze is snoeihard over de staat waarin Oost-Europa en haar geboorteland Kroatië zich bevindt. De overgang van het communisme naar het kapitalisme ‘is niet meer dan een rookgordijn om onze aandacht weg te trekken van de grootschalige plundering in die landen, van de massale privatisering en collectieve verarming’ stelt ze. En David Bezmozgis levert volgens Joseph Pearce met De verraders [e-book | The Betrayers] ‘een voltreffer’ af, ‘een strak gecomponeerde roman met een pittig ritme en een doelgerichte taal zonder stijlbloempjes’.

De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

Alexander Van Caeneghem vond De kinderen van Spiegelgrund [e-book] van Steve Sem-Sandberg nauwelijks te verdragen. De Zweedse auteur slaagt er in een ‘keihard [...] maar altijd meeslepend en nergens emotioneel’ monument te creëren voor de slachtoffers van de kindereuthanisiekliniek Am Spiegelgrund. Dat hij voor de romanvorm kiest is voor Van Caeneghem precies een kracht: ‘Het waarheidsgehalte verleent het legitimiteit en urgentie, terwijl de verdichtingen ten diepste aan onze empathie appelleren.’  In Honger [e-book] kan Martin Caparrós zijn teleurstelling en frustratie nauwelijks verbergen, merkt Mark Cloostermans op: de Argentijnse journalist trok vijf jaar uit voor een totaalboek over de honger in de wereld. Het zijn voor Cloostermans vooral de interviews die de stuitende situatie aantonen, interviews waarin vaak wordt aangetoond hoe honger verwordt tot een erfelijk probleem want ondervoede moeders bevallen van kinderen die lichamelijk en geestelijk ondermaats zijn. 

Een eeuw popmuziek [e-book] van Gert Keunen is de derde poging van de docent en popkenner om vijftig jaar popmuziek in een overzicht te vatten. Peter Vantyghem vindt het een heel persoonlijk werk en ‘een fijn uitgegeven overzicht dat duizenden popartiesten en hun werk in een muzikale en sociale context zet’. Richard Ford laat in Het had erger gekund [e-book | Let Me Be Frank With You | recensie] zijn bekende alter ego Frank Bascome terugkijken op zijn leven, Jeroen Overstijns las de vier aangrijpende verhalen met  de ‘erg gedetailleerde observaties’ van hoofdpersoon als drive. Maria Vlaar las De brieven van Frans Kellendonk en beschrijft wat haar overkwam: ‘Het is een genot en het doet iets wezenlijk met je. Zijn prikkelende zinnen, zijn verfijnde stijl, zijn ongemakkelijke personages, zijn soms harde en dan weer ontroerende beelden etsen zich in je geest.’ Annelies Verbeke dook in de verhalen uit het verzameld werk van Michail Boelgakov (De meester en Margarita. Romans en verhalen) en prijst: ‘Hoe uitbundig, hoe uitzinnig is Boelgakovs werk.’   En Kathy Mathys beleefde geen spatje plezier aan Grey, het nieuwe boek van E.L James: ‘Wat een deprimerende gedachte dat dit de vakantielectuur wordt voor velen.’ 

De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

In Letter & Geest Ingmar Heytze (De veertig van Heytze over mediatraining voor schrijvers, en Dubravka Ugresic (Europa in sepia [e-book] over IKEA, zelfbediening en zelfredzaamheid en het niet-totalitaire systeem, waarin 'alles transparant en op het individu gericht' is. Janita Monna leest Robert Ankers Onvergetelijke toegewijde trouweloze tijd [e-book] ('Eigengereid en zoekend geeft hij stem aan dat uitgesleten cliché van die ongrijpbare tijd die verrast en verbaast, boos en verdrietig maakt.'), en Julie Philips drie Afro-Amerikaanse omdenksprookjes: Claudia Rankines bekroonde dichtbundel Citizen, Helen Oyeyemi's Boy, Snow, Bird, en Toni Morrisons God sta het kind bij [e-book | God Help the Child]. 'Oyeyemi speelt op subtiele wijze met magische elementen [...] en behandelt met veel wijsheid en charme zaken als huidskleur, opgroeien als meisje, huwelijken met geheimen.' En over Morrison: 'Haar verontwaardiging is nog even groot als altijd, haar experiment met nieuwe genres een verrassing en een genoegen.'

Rob Schouten las Philibert Schogts Einde verhaal/End of Story [e-book] ('Er gaat zeker virtuositiet schuil achter dit boek, het heeft een boeiende thematiek en een mooie stijl, maar Schogt is toch ook niet helemaal geslaagd in zijn ambitie ons de door tweetaligheid verscheurde ziel te tonen.'), Jann Ruyters bekeek Gert Verbelens 'Beeldboek' The inner circle of Europe, Ger Lepers las met plezier Andrus Kivirähks De man die de taal van de slangen sprak [e-book] ('behoort tot het fantasy-genre, maar heeft ook grote literaire kwaliteiten: een subtiele psychologie en een flinke dosis onweerstaanbare, absurde humor. Bovendien is het een roman vol vaart'), en Benjo Maso licht zijn boek Nederland heeft de gele trui. Over wielrennen in de Lage Landen toe.

Paul van der Steen las Ariëtte Dekkers Leven op krediet. Anton Kröller (1862-1941), waarmee de auteur haar best heeft gedaan 'een fraai tweeluik' te maken met Eva Rovers' Helene Kröller-Müllerbiografie De eeuwigheid verzameld. De biografe kreeg een aversie tegen haar hoofdpersoon, maar slaagde erin een 'stukken evenwichtiger' biografie te schrijven dan de laudatio's na Kröllers dood. 'Dat is Dekkers verdienste. Kröller verbrandde zijn persoonlijk archief.' Sam Janse dan, over Brian A. Catlos' Koningen, kruisvaders en kaliefen [Infidel Kings and Unholy Warriors] ('Wie wil begrijpen wat moslims bedoelen als ze het in 2015 over kruisvaarders uit het Westen hebben, moet dit boek lezen.'), Monique de Heer over Lauren Beukes' thriller Gebroken monsters [e-book | Broken Monsters] ('origineel en beangstigend'), Sofie Messeman over Katja Kettu's Vroedvrouw [e-book] ('Die gewelddadige, haast dierlijke toon past beklemmend goed bij de gruwelijke geschiedenis.'), en Joukje Akveld ten slotte over Emiel de Wilds jeugdboek Wie ik ben ('schetst een ontluisterend beeld in zijn tweede, sterke jongerenroman').

De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.

In navolging van Arjen Fortuin onlangs in NRC, gaat Frank Heinen langs de recente wielerboekenoogst:

• Martin Brons, De weg omhoog [e-book] ('een ironische beschouwing van de eigen, onblusbare ambitie, maar getuigt tegelijk van een scherp inzicht in hoe je perspectief op de wereld onvermijdelijk wijzigt met het bestijgen van de maatschappelijke ladder')
• Mart Smeets, Thuis in de Tour [e-book] ('Veel autobiografie, veel anekdotiek - immer onderhoudend, zelden wereldschokkend.')
• Jeroen Wielaert, De Tour van Utrecht ('had een meeslepender verhaal in kunnen schuilen')
• De Nederlandse wielerliteratuur in 60 en enige verhalen, samengesteld door Arthur van den Boogaard ('Een waarlijk indrukwekkende verzameling.')
• Tim Krabbé, De veertiende etappe. 71 wielerverhalen [e-book] ('klassiek geworden 43 wielerverhalen uit 1984, en 28 nieuwe stukken, die geen spatje sleet laten zien op blik en stijl van een schrijver die fris gehouden wordt door de fiets')
• Herman Chevrolet, De kunst van het winnen [e-book] ('Soms wat ver gezocht, maar altijd origineel en met een toon die scherp is van liefde voor de sport.'
• M. Huijdink, De baas [e-book] ('Dat uitstekende idee had mogelijk baat gehad bij een iets uitvoeriger uitwerking van het fictiedeel, ten faveure van de erg uitgebreide, af en toe op clichés leunende hervertelling van wedstrijdgebeurtenissen.')
• Pieter Winsemius, Erop en erover [e-book] ('Mooie verhalen, oprechte wielerliefde, gedegen stijl en toch [...] een wat onsamenhangend geheel')
• Alex van der Hulst, Draag nooit een gele trui [e-book] ('Toegegeven: de inzet is niet hoog en het boek mikt af en toe wel erg op herkenbaarheid, maar originele invalshoeken en humor doen een hoop.')
• Peter Ouwerkerk, Bidon [e-book] ('Geen schrijver die zo goed wegkomt met koerslyriek.')
• Martijn Veltkamp, De verborgen motor. Over de psychologie van het wielrennen [e-book] ('het verrassendste Tourboek van het jaar')

Hors catégorie is Bart Jungmanns Jean. Het opzienbarende leven van De Neel. Heinen: 'Jean is meer dan een biografie, Jean is een zoektocht om een onontrafelbaar karakter te ontrafelen. [...] Ooit vatte hij zichzelf kernachtig samen: "Ik ben niet gemiddeld." Die omschrijving geldt ook voor zijn biografie.'

Andere rubrieken. Tuinwetenschap: 'Het probleem is dat Corlijn en Gerda, in tuinterminologie, een kruiwagen ongesorteerde tuinwetenschap over de lezer uitstorten,' stelt Marcus Werner vast over De tuin als lusthof & slagveld. Hans Achterhuis is enthousiaster over Peter Sloterdijks De verschrikkelijke kinderen van de nieuwe tijd [Duitse editie | leesfragment]: 'Het is een rijke, vaak exuberante tekst, waarbij je af en toe even rustig stil moet blijven staan: materiaal dus om in een leesgroep of het soort college dat ik mij herinner, aan de orde te stellen.' En: 'Hier ligt meteen ook mijn voornaamste kritiek. Sloterdijk bezwijkt, zoals dat bij veel filosofen het geval is, wel erg gemakkelijk voor zwaar aangezette cultuurpessimistische beschouwingen, die soms ver van de werkelijkheid staan.' Vier sterren.

Fictie. Hans Bouman las Jess Walters Het nulpunt [e-book | The Zero | toelichting door de vertalers] ('Walter verkondigt in deze zowel sardonische als thrilleresque roman een schurende boodschap die aantoont dat hilarisch en leuk bepaald geen synoniemen zijn.'), Peter Swanborn Marek Hlasko's De Israëlische trilogie [e-book] ('De verhalen die ze verzinnen om Jacob aan weer een volgende "verloofde" te helpen, zijn even sterk als geestig.'), en Daniëlle Serdijn Joseph Pearce' Voet bij stuk [e-book] ('Bij vlagen is het alsof je in een lachspiegel kijkt, in deze satire die verder zo gemoedelijk is dat je de noodklok haast niet meer hoort.').

Bob Witman dan, over De Amsterdamse krulletter, door Ramiro Espizona en Rob Becker: 'De krulletter is een klein, maar o zo fijn onderwerp voor een boek. Zeer liefdevol door Espinoza opgeschreven. Hier spreekt een hartstochtelijke letterman.' Wim Bossema vervolgt, over Tom Burgis' The Looting Machine: Warlords, Oligarchs, Corporations, Smugglers, and the Theft of Africa's Wealth ('geen afgeronde thriller, het is het eerste deel van wat een lange serie non-fictiemisdaadverhalen kan worden'), Martijn van Calmthout over George van Hals Robots, aliens en popcorn ('De einduitkomst van Van Hals pakkende verhalen is dat zowel in de wetenschap als de film de verbeelding aan de macht is en dat ze daarom graag leentjebuur bij elkaar spelen en inspiratie zoeken.'), Maria Barnas over Monika Rincks Honingprotocollen ('Monika Rinck (Zweibrücken, 1969) geeft zich over aan zinnelijke beschrijvingen, wat iets anders is dan dat zij sensuele poëzie schrijft. Aan het woord is iemand die zoekt naar de rijkdom van de zintuigen en het wellustige, en vooral geniet van het contrast met het analytische en taalkundige.'), en Persis Bekkering ten slotte over Rieu. Maestro zonder grenzen [e-book] ('De erbarmelijke stijl voor lief genomen [...] valt er inhoudelijk meer aan te merken.').

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.

Hubert Smeets las vier boeken over provo: Auke Boersma's Waar zijn al die provo's heen ('geen beschouwing maar een kostelijk en bezopen boek voor insiders'), Eric Duivenvoordens Rebelse jeugd ('Duivenvoorden laat zien dat provo niet uit de lucht kwam vallen.') [e-book | recensie], Meindert Fennema's Goed fout (van de vier boeken 'het breedst van opzet') [e-book] en Provo van Niek Pas ('Pas beschrijft de wisselwerking tussen het imago (imaazje) en de media.') [e-book]. Daarnaast interviewde Joyce Roodnat Hilary Mantel, over haar onlangs in Nederlandse vertaling verschenen verhalenbundel De moord op Margaret Thatcher [e-book | Engelse editie]. 'Mijn korte verhalen behoren tot het beste wat ik heb geschreven. Ik ploeter er vaak lang op. Maar soms helemaal niet,' vertelt Mantel onder meer.

Sebastiaan Kort is niet al te enthousiast over Einde verhaal/End of Story van Philibert Schogt [e-book]. '[L]iterair werkt het niet,' schrijft hij. Janet Luis bespreekt Dola de Jongs 'bittermooie bootvluchtelingenroman' En de akker is de wereld [e-book]. 'De roman klinkt steeds licht en koel, zodat de lezer niet kan worden afgeleid door te veel sentiment,' stelt Luis in het stuk. '[P]areltjes van verhalen,' schrijft Deniz Kuypers over Turtleface and Beyond van Arthur Bradford. En Auke Hulst raakte verveeld bij het lezen van Marlon James' lijvige pil Een beknopte geschiedenis van zeven moorden [e-book | Engelse editie]. 'Wat de schrijver wel voor elkaar kreeg is dat ik met hernieuwde interesse naar het werk van Bob Marley & The Wailers ben gaan luisteren,' aldus Hulst. Marco Kamphuis dan, hij noemt Jean Giono's De grote kudde '[g]een geniale roman, [maar] wel een roman met geniale, diep aangrijpende passages'. En Marjoleine de Vos las Smaak van Kathy Mathys, 'geen boek om lang achter elkaar in te lezen, maar wel een om steeds weer een stukje uit te savoureren en gedachten en associaties hun kans te geven'.

Ger Groot bespreekt verder drie boeken van en over Walter Benjamin: Walter Benjamin van Howard Eiland en Michael W. Jennings (Benjamin blijft 'in deze uitputtende biografie een raadsel'), Radio Benjamin van de filosoof zelf ('Enigszins hoekig zijn die voordrachten wel. Benjamin gaat er soms zichtbaar voor op zijn hurken zitten, om een verhaal te vertellen dat kinderen van nu zonder enige twijfel boven de pet zou gaan.') en diens Kinderjaren in Berlijn rond 1900 [Duitse editie | recensie]. Over dit laatste boek schrijft Groot onder meer: 'wie de vaak wat nostalgische schetsen uit Kinderjaren in Berlijn leest, wordt onherroepelijk herinnerd aan een andere schrijver die voor Benjamin van groot belang was. In de jaren twintig had hij delen van Prousts À la recherche du temps perdu in het Duits vertaald. Volstrekt anders van omvang en ritme, maar vertrouwd met de bezonkenheid van de zinnen die pas bij een aandachtige lezing hun geheim prijsgeven, lijkt Benjamin een Berlijns antwoord te geven op zijn Franse inspiratiebron.' Marianne Vermeijden levert een bespreking van 'met zorg vormgegeven' Hugo Tieleman: Land of Confusion. Jeroen Koch, ten slotte, verdiepte zich in Anton van de Sandes 'wat onbestemde studie' Prins Frederik der Nederlanden 1797-1881.

De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op nrc.nl. Een selectie ervan is vrij toegankelijk via nrc.nl/boeken. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.

Marc Kruyswijk interviewde thrillerschrijver Samuel Bjørk (Ik reis alleen [e-book]: 'Ik verveel me snel en hield daarom altijd al van vaart in een verhaal. Het thrillergenre dwingt je snelheid te maken en vast te houden. Ik wilde echt een boek schrijven dat je niet kunt wegleggen.'

Hans Renders las Oleg Chlevnjoeks 'bijzondere boek' Stalin. De biografie [e-book] ('Maakt als het ware een pas op de plaats in de wereld van de Stalinbiografieën.'), Guus Luijters Philip Dröges De schaduw van Tambora. De grootste natuurramp sinds mensenheugenis [e-book | recensie] ('Geen boek om je bij te vervelen.').

John Jansen van Galen over Wim Huijsers Dichter bij Dordt. Biografie van C. Buddingh' [leesfragment] ('Huijser lijkt alles boven water gebracht te hebben wat over Buddingh' als mens en dichter te vertellen is. Zijn zwakte is dat hij ons dat ook allemaal, chronologisch, wil vertellen.') en Arie Storm over Wanda Reisels Liefde tussen 5 en 7 [e-book | leesfragment]. 'Hier is Reisel op haar sterkst: ze kijkt net naast de werkelijkheid lijkt het, terwijl ze er intussen bovenop zit. Dit is sterk geobserveerd, zo werkt liefde, zo ontstaat een obsessie.'

De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.

Ja, Joris Luyendijks Dit kan niet waar zijn [e-book | recensie] is al drie maanden oud. Maar nu is hij toch echt coverboy van Elsevier, en goed voor acht pagina's 'ja maar'. Jean Dohmen en Nic Vrieselaar bespreken het fenomeen Luyendijk, en prijzen zijn timing. 'Ingewijden - bankiers, analisten en financieel journalisten - vinden dat hij overdrijft. [...] Zo zijn er wel meer kanttekeningen te plaatsen.' Remko Nods schrijft een analyse: 'In [Luyendijks] analyse blijft de kern van de problemen, en de hoofdoorzaak van alle bankencrises onderbelicht: falend risicomanagement, niet zozeer in de lagere echelons, maar in de boardrooms van de banken.' En Onno Ruding recenseert: 'De roep om meer ethisch georiënteerd individueel gedrag is terecht.' Maar 'met bank bashing schieten we weinig op', en er zijn al verbeteringen doorgevoerd.

Andere boeken. Gerlof Leistra las Linda Polmans Death Row Dollies. Leven met de doodstraf [e-book] ('een boeiend portret van een gesloten wereld zonder enig perspectief'), Jelte Caroline de Gruyters Zwitserlevens [e-book | recensie] ('leerzaam boek'), en Irene Start ten slotte Karin Slaughters Mooie meisjes [e-book] ('Slaughter houdt het up tempo, en kent in bloederigheid geen gelijke. De kruimels informatie die ze door het verhaal heen strooit, zorgen voor een goede spanningsboog, maar haar personages zijn deze keer wat vlak.').

Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.

Anne Branbergen schrijft over Elena Ferrante, de succesvolle en mysterieuze auteur van onder andere De geniale vriendin [e-book | recensie]. 'Ferrante is al 23 jaar lang een Italiaans mysterie. Een vrouw, een man, een collectief? Haar pen is gedrenkt in het bloed en het vlees van een pijnlijk doorleefd vrouwenleven. Het is moeilijk uit te leggen waarom dat zo is. De waarheid van een verhaal is een kwestie van gevoel. De waarheid van identiteit is een andere kwestie,' aldus Branbergen. Verder van Daniël Rovers een stuk over Penelope Fitzgerald, van wie onlangs De Boekhandel in het Nederlands verscheen [Engelse editie]. 'Vooral in de eerste hoofdstukken laat ze zien over welke gaven ze als romancier beschikt,' schrijft Rovers over de roman.

Van Chris van der Heijden een stuk over Jan Banks God in de oorlog, Van der Heijden had meer van het boek gehoopt: 'Jammer dat zo'n goed historicus als Jan Bank op zijn oude dag geen eigenzinniger boek geschreven heeft.' Gustaaf Peek bespreekt daarnaast Inge Schilperoords debuutroman Muidhond [e-book | leesfragment]. 'In vaak plichtmatig proza beschrijft Schilperoord de banale bezigheden van haar hoofdpersoon, de voorkennis van de lezer lijkt de spanning en tragiek erbij te moeten verzinnen,' staat er onder meer in de bespreking. En Graa Boomsma las Babbitt van Sinclair Lewis [Engelse editie]. 'Babbitt is psychologisch een tekortschietende roman maar als tijdsbeeld van de Roaring Twenties of de Jazz Age en als beknopt pr-handboek blijft het boek interessant,' vindt hij.

De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.

Nynke van Verschuer sprak voor Vrij Nederland met Rüdiger Safranski over zijn biografie Goethe [Duitse editie | recensie]. 'Goethe was niet erg religieus en zijn vertwijfeling, zijn besef van zinloosheid heeft iets heel moderns,' vertelt Safranski onder andere in het interview. Verder besteedt Carel Peeters in zijn 'Literaire kroniek' aandacht aan Peter Sloterdijks De verschrikkelijke kinderen van de nieuwe tijd [Duitse editie | leesfragment]. Peeters noemt het 'een verschrikkelijk boek' en 'afwisselend onbegrijpelijk en kraakhelder, afwisselend abracadabra en helderziend'.

Jeroen Vullings bespreekt Wessel te Gussinklo's Wij zullen aan God gelijk zijn [leesfragment], Te Gussinklo's 'compositie van de wereld, niet meer en (gelukkig) niet minder'. En Marleen Slob schreef een portret van Dola de Jong, wier En de akker is de wereld onlangs opnieuw in druk verscheen [e-book]. 'In al haar boeken toont De Jong die compassie met zowel het grote als het kleine leed dat mensen kan overkomen. En omdat ze haar betrokkenheid met distantie brengt, wordt het nergens sentimenteel. Integendeel, in En de akker is de wereld worden de verschrikkelijkste dingen verteld op een onnadrukkelijke, constaterende toon.'

Vrij Nederland verschijnt elke woensdag, een selectie van de recensies is op vn.nl/boeken raadpleegbaar. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum.