Recensieoverzicht: Svetlana Alexijevitsj, Wytske Versteeg en Karl Ove Knausgård (21 oktober 2015)

Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de Vlaamse kranten en weekbladen worden, elke maandag of dinsdag, opgenomen in het overzicht, met dank aan Johan Eeckhout. De titels verwijzen naar de fysieke boeken; tussen rechte haken staan e-books, gebonden en oorspronkelijke edities, en redactionele items op Athenaeum.nl.

Vooral interviews en achtergrondartikelen in De Morgen Boeken deze week. Jan Stevens sprak met Daniël van der Meer en Toine Donk over hun nieuwe geesteskind, Das Mag Uitgevers, en Annelies Beck ging een dag op stap met Jonathan Franzen,  vorige zondag onder andere te gast bij Bozar in Brussel. Eric Min trok naar Mons, dat in het kader van het festival Mons 2015 uitpakt met een tentoonstelling rond Paul Verlaine. Met De Canon. De 50+1 mooiste literaire werken uit de Nederlanden voor zich gaat Sofie De Smyter na wat er zoal gelezen wordt in het Vlaams secundair onderwijs. 

Karel De Gucht las De ziekte van Europa van zijn partijgenoot Guy Verhofstadt. Het werk is ‘vlot geschreven, met een massa aan ervaringen en overvloedige historische verwijzingen’, luidt het ‘maar het probleem is evenwel dat hij al die feiten, al die informatie in zijn visie wil wringen, en dat wringt’. Dirk Leyman schrijft kort over Wie zoet is [e-book | leesfragment] van A.H.J. Dautzenberg: ‘een Enerverend spel met waarheid en leugen, in een verhaal met een ingenieuze structuur […] dat enig doorzettingsvermogen vergt.’ En Suzanne Weusten is onder de indruk van de filmische manier waarop Henk Blanken in Pistoolvinger [e-book] zijn verwarring en aftakeling beschrijft sinds hij lijdt aan Parkinson.

De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

Een ongewone keuze in de rubriek Boek van de week in De Standaard der Letteren: een fantasytitel. Vanessa Joosen genoot van De een na laatste dood van het meisje Capone [e-book] van Isabel Hoving: ‘Fantasy op topniveau.’ En Jonathan Franzen geeft Saskia De Coster mee hoe hij meestal te werk gaat bij het schrijven van zijn romans. ‘Alles begint met het grote verhaal dat ik in mijn hoofd vorm en daaruit leid ik de personages af.’ ‘Inzicht is alles, feiten zijn banaal’, klinkt het verderop. En Franzen wijst nog eens expliciet op het humorgehalte in Zuiverheid [e-book | Purity | recensie]: ‘Ik hou niet van literatuur die enkel bloedernstig kan zijn over ernstige zaken omdat er dan geen afstand is, je hebt de ervaring dan blijkbar niet helemaal beleefd en doorgrond, anders zou je alle schakeringen en kanten weergeven, ook de hilarische.’

Je leest Dautzenberg om je ideeën over een bepaald thema aan te scherpen, vindt Mark Cloostermans, en daar valt bij Wie zoet is [e-book] over te twisten. Drie sterren voor ‘een typische Dautzenberg, in positieve en negatieve zin’.  Edmund De Waal verhaalt in De witte weg. Verslag van een obsessie [e-book] zijn eigenzinnige pelgrimstochten naar de plekken waar zijn obsessie voor keramiek vorm kreeg. ‘Boeiend en zelfs spannend,’ vindt Peter Jacobs, al is de mix van ‘eigenzinnig reisverhaal, technisch compendium, kunstenaarsbiografie en historisch verhaal’ soms te breedvoerig en vermoeiend.

Geen Tony Hill als hoofdpersoon in Val McDermids De vrouw die niet opgaf [e-book]. Ditmaal koos ze voor een vrouwelijke rechercheur die bij een moordonderzoek in Kroatië belandt, verduidelijkt ze tegenover John Vervoort.  De Joegoslavische burgeroorlog komt om de hoek kijken in ‘een verhaal van kleine, onbeduidende mensen die zich plotseling in een crisis bevinden die ze zelf ook niet helemaal begrijpen maar waar ze wel mee moeten leven’. Om haar verhalen te doen kloppen verdiept McDermid zich ook in de wetenschappelijke kant van de misdaadbeschrijving, wat resulteerde in Sporen van misdaad. Over forensisch onderzoek [e-book].

Zes jaar lang woonde de blanke etnografe Alice Goffman in een zwarte probleemwijk, beheerst door ‘de war on drugs’, in Philadelphia. In On the Run: Fugitive Live in an American City brengt ze ‘zonder franjes, zonder drama, een ijzingwekkend relaas van het leven in een belegerde gemeenschap, waar de mannen constant op de vlucht zijn voor het gerecht en de vrouwen door de politie voor verscheurende keuzes worden geplaatst’, schrijft Evita Neefs.

De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

In Trouw De Verdieping spreekt Monique van der Sande Isabel Allende vanwege haar nieuwe boek De Japanse minnaar [e-book | leesfragment]: 'Alles verandert in de loop der tijd. Ik ben niet meer degene die ik 35 jaar geleden was toen ik Het huis met de geesten schreef. De wereld is veranderd, de literatuur is veranderd, dus ook mijn schrijverschap is veranderd. Ik heb niet meer de barokke stijl uit mijn beginjaren. Ik woon in de Verenigde Staten en hoewel ik nog steeds in het Spaans schrijf, spreek ik hoofdzakelijk Engels. Die taal is directer, doelgerichter, met veel minder voorzetsels. Dat klinkt door in mijn huidige woordkeus, en ongetwijfeld ook in de manier waarop ik denk.'

In Letter & Geest schrijft Hans Werdmölder (Marokkanen in de marge) over zijn bevindingen ná publicatie van het boek: een van de Marokkaanse lieverdjes was overleden, de ander werd een goede Marokkaan. Dominique Moïsi licht de nieuwe editie van De geopolitiek van emotie toe. 'De achttiende en negentiende eeuw waren voor Europa de eeuwen van emancipatie van de witte man. De eenentwintigste eeuw is de eeuw waarin wij moeten samenleven met andere culturen. Dat is waar Europa voor staat, en wat ons definieert. De meeste Europeanen willen hun beschaving verdedigen tegen vluchtelingen, maar we moeten oppassen dat we de principes van onze beschaving niet overboord gooien. Dat willen de terroristen juist.'

En Ger Groot pleit voor Bildung, met behulp van drie denkers: 'Net als Zakaria (In Defense of a Liberal Education strijdt Collini in zijn zojuist vertaalde boek Waar is de universiteit voor nodig? [e-book | What Are Universities For? | recensie] vooral tegen het nutsdenken dat uitgaat van de business-schools die almaar meer studenten trekken. Otterspeer (Weg met de wetenschap) keert zich tegen de neiging van universiteitsbestuurders de geesteswetenschappen op dezelfde manier te behandelen als de bètavakken, en daarmee feitelijk de nek om te draaien. Maar alle drie werpen zij zich op als begeesterde kampioenen van een brede intellectuele vorming die zich voor het woord bildung niet schaamt. [...] Je ontdoen van een stoffige canon en je neus ophalen voor een bildung met de geur van burgerlijkheid, klinkt heel vooruitstrevend en verlicht. Maar het is niet vrij van hooghartigheid. Want wie níet tot die cultuur behoort, is maar al te dankbaar voor de toegang ertoe die wij bildungsonderwijs noemen. Hoe hadden wij ooit ánders kunnen worden wie wij zijn?'

Janita Monna leest Willem Thies' Meer mensen dan reddingvesten met gemengde gevoelens; zijn gedichten laten 'soms wel erg weinig aan de verbeelding over', en er zitten 'oubollige formuleringen in. Maar zijn gedichten 'over de dood en wat achterblijft [...] horen tot de sterkere van de bundel'. Paul van der Steen las In dit huis. Twee eeuwen Tweede Kamer, onder redactie van Remieg Aerts e.a. ('alleen al feestelijk door de met veel zorg uitgezochte, vaak nog nauwelijks eerder vertoonde illustraties'), en Henk te Veldes Sprekende politiek. Redenaars en hun publiek in de parlementaire gouden eeuw: 'Hij wil met zijn begeesterde, zij het soms wat wijdlopige vergelijkend onderzoek een boodschap afgeven: met de veronachtzaming van het debat is een belangrijk stuk politieke cultuur verloren gegaan. Bovendien werkt het misverstanden in de hand: de volksvertegenwoordigingen zijn uiteindelijk niet van de staat maar van de maatschappij.'

Annemarié van Niekerk las Chigozie Obioma's De verboden rivier [e-book | The Fishermen] ('[D]it prachtig geschreven en veelbelovende debuut [geeft] een fascinerend beeld van een aantal beslissende overgangen, van jeugd naar volwassenheid, van onschuld naar schuld, van een archaïsche naar een moderne samenleving, van traditionele religie naar christendom, en last but not least ook van de politieke veranderingen die zich de afgelopen decennia in Nigeria hebben voorgedaan.'), en Beeldboek van de week is Inside Chef's Fridges.

'Daarnaast is dit tomeloze boek ook absurd en intens geestig, je zou het goed als naslagwerk en Fundgrube voor allerlei boeiende uitwassen van het bestaan in een immens rijke wereld kunnen gebruiken. Een wereld waarin niets maar dan ook niets vastligt,' besluit Rob Schouten zijn enthousiaste bespreking van Tonnus Oosterhoffs Op de rok van het universum [e-book | leesfragment]. Ton Langendorff legt vervolgens zijn boek Denken wiskundigen wel zo exact? toe: 'Ondanks het feit dat ik in mijn studententijd een blauwtje liep bij de wiskunde, kan ik zeggen dat zij en ik nader tot elkaar zijn gekomen, sinds dit boek. Mijn bewondering ervoor als vak - en haar beoefenaren - is toegenomen.'

Gerwin van der Werf is enthousiast over Nir Barams Wereldschaduw [e-book | leesfragment | toelichting door de vertaler], 'een donkere roman die mij nog wel even zal bezighouden [...], een belangrijk, politiek boek dat niet terzijde geschoven mag worden', Jaap Goedegebuure evenzeer over Wytske Versteegs Quarantaine [leesfragment], 'een verder puntgave roman' met een weeffoutje, maar: 'Het gegeven van isolement en ontheemding heeft ze in haar derde roman andermaal tot een intrigerend en onthutsend verhaal weten te verwerken.'

Harriët Salm prijst Nic Pizzolatto's Galveston [e-book] ('Dit loodzware verhaal blijft dragelijk door de droge afstandelijke humor in de observaties van Roy.'), Alle Lansu ziet de kwaliteit in Bill Cleggs Heb je ooit familie gehad? [e-book | Did You Ever Have A Family] ('Spijt en verlies zetten de toon, maar de sobere stijl van Clegg behoedt de roman voor het melodrama dat op de loer ligt.'), en Bas Maliepaard prijst Kom uit die kraan! van Tjibbe Veldkamp en Alice Hoogstad (ill.); die laatste 'zet de betongrauwe bouw veelkleurig neer en speelt vindingrijk met het perspectief en de compositie'.

Lucas Hirsch, wiens Ontsla me van alles wat ik liefheb [leesfragment] deze week verscheen, besluit de bijlage in de rubriek 'De tegel'.

De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.

In de bijlage Vonk: het gebrek aan historisch besef verontrust Timothy Snyder, historicus en auteur van het boek Zwarte Aarde [e-book | Black Earth | recensie]. De wereldgebeurtenissen van vandaag vertonen sterke gelijkenis met die van de jaren dertig, toen Hitlers schaduw over Europa trok. ‘Ineenstorting van staatsstructuren zien we overal om ons heen. Rusland verklaart dat Oekraïne eigenlijk niet bestaat en probeert het land te ontmantelen.[…] Ander voorbeeld: de VS ontmantelden de Iraakse regering in 2003, maar creëerden daar vervolgens geen goed alternatief voor. Daar zien we nu de gevolgen van, tot aan de vluchtelingencrisis toe.'

Jonathan Franzens jongste roman Zuiverheid [e-book | Purity | recensie], over geheimen versus privacy, journalistiek en internet en onvoorwaardelijke liefde, wordt volgens de auteur in Europa te serieus genomen. Tegen Margriet Oostveen zegt hij: ‘Mijn indruk is dat het boek in Europa wordt opgevat als een soort groots statement over internet - wat het niet is. We mogen beslist geen grappen maken over internet, nietwaar? Want het internet is te belangrijk en te fantastisch.’

Volgens Arjan Peters kunnen we aan het interieur van  de Leidse werkkamer van Karel van het Reve veel aflezen. In Brief uit Vidin staat een foto uit 1978 aan de P.N. van Eyckhof in Leiden, waar Van het Reve (1921-1999) lange tijd professor was. ‘Die foto waar verbijsterend weinig op te zien is, brengt toch iets essentieels in beeld: de karigheid die bij Karel van het Reve hoorde, en die hem creatief maakte. Niemand heeft zo'n mooi leeg bureau als Karel van het Reve had.’

De negentig jarige Inez van Dullemen gunt ons volgens Arjan Peters een laatste toegift met haar roman De twee rivieren [e-book]. Het boek betreft nagekomen gedachten en herinneringen van een schrijfster die weet dat de tijd voorbij is, daar haar actieradius beperkt is geworden, maar wier geest nog altijd zwerft. in haar autobiografie I’ll Never Write My Memoirs schrijft Grace Jones leesbaar. Volgens Gijsbert Kamer weet ze hoofd- van bijzaken te onderscheiden en maakt ze zeer inzichtelijk hoe het bijvoorbeeld was om in de jaren vijftig op te groeien in een soort klooster op Jamaica.

Waar Grace Jones blijft hangen in anekdotiek en eigenlijk nergens de diepte in gaat, geeft Patti Smith in M Train [e-book |Engelse editie] veel van haar gevoelsleven prijs.  Het boek gaat over de periode november 2011 tot november 2013 waarin een eenzame vrouw met diepe wonden probeert te genezen met lezen, schrijven en kunst.

The Winter's Tale gaat over een vondeling, en Jeanette Winterson is een pleegkind: ze koos het stuk van Shakespeare voor een coverversie. 'The Winter's Tale en Het gat in de tijd [leesfragment] gaan allebei over vrede sluiten met het verleden. Als je aan het bed zit van iemand die stervende is, denk je voortdurend aan het verleden, en ook aan wat de toekomst zal gaan betekenen. Dit boek zal daarom altijd heel dicht bij mij staan.'

De familieroman Het groene pad [e-book | The Green Road] van de Ierse schrijver Anne Enright begint en eindigt met een moeder en de greep op haar vier kinderen. Het groene pad stond op de longlist voor de Man Booker Prize maar haalde de shortlist niet. Zonde, aldus Jessica Durlacher: ‘Een familieroman, én een protest daartegen. Wat mij betreft had Enright ook best op die shortlist gemogen.’

Lisa Kuitert, hoogleraar boekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, schreef het deze week verschenen Het boek en het badwater [e-book], waarin ze onder andere een pleidooi geeft voor het papieren boek. ‘Ik denk dat juist omdat we in die schriftcultuur leven en zo veel informatie op internet kunnen vinden, we inmiddels ook wel weten dat internet niet altijd even betrouwbaar is. Waardoor het papieren boek dus in aanzien stijgt. […] Ik geloof niet dat mensen spontaan een e-book gaan kopen als ze niet eerst een papieren boek hebben gezien. Zonder de papieren evenknie is er geen toekomst voor het boek.’

De Britse neuroloog Suzanne O'Sullivan beschrijft in It's All in Your Head patiënten die onmiskenbaar ernstig lijden maar zonder dat daar een lichamelijke oorzaak voor aan te wijzen is. Ranne Hovius: ‘In haar uitstekende en toegankelijke boek toont ze met behulp van talrijke prachtige gevalsbeschrijvingen keer op keer overtuigend aan dat het lijden van deze patiënten niet minder ontwrichtend is dan van degenen bij wie wel een fysieke oorzaak voor hun ziekte is aan te wijzen.’

Joost Niemöller schreef De Verschrikkelijke Janmaat vanuit een missie: Janmaat was niet verschrikkelijk. Niemöller probeert het beeld van Janmaat te nuanceren, maar raakt het spoor bijster, aldus Jan Tromp: ‘'Janmaat begon bij de Centrumbeweging als een sarcastische, bij tijd en wijle grappige, middelmatige, meestal moeizaam formulerende, kleinburgerlijke politicus, en werd een neurotische, achterdochtige, kille, bizarre, misschien wel mentaal gestoord persoon.'

Korte besprekingen, ten slotte:

• Bo van Houwelingen las De koning komt [e-book] van Mohammed Benzakour: ‘Benzakour is op zijn best als hij gewoon zichzelf is. Dan zijn zwartgekohlde ogen 'een beloftevolle prelude op de duisternis van het slaapvertrek', trekt er een karavaan aan wuivende vrouwenkonten voorbij en presenteren 'tietjes' zich als 'Franse lentepeertjes'.
• Jan Luijten over auteur, De man in de stroom [e-book]: ‘Het meest opmerkelijke in dit boeiende verhaal is, dat Lenz bijna zestig jaar geleden een nog altijd actueel thema behandelde, namelijk dat van de werkloze die gezien zijn gevorderde leeftijd overal wordt afgewezen.’
• Peter Swanborn las auteur, De wetten van melancholie [e-book]: ‘De paradox van dit hoogst originele boek is dat de lezer de meest fantasierijke verhalen krijgt voorgeschoteld, terwijl deze stuk voor stuk bevochten zijn op een van alle kanten dreigende teloorgang.’
• Wineke de boer noemt Zeewee van Marie Darrieussecq ‘een impressionistisch schilderij in boekvorm’.
• Persis Bekkering las Vraag het aan de bliksem [e-book]van Carmen Michels: ‘Michels heeft een originele toon gevonden voor haar vastberaden hoofdpersoon, een die het niet erg dwingende verhaal overstijgt.’

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum. 

Pieter Steinz bespreekt voor NRC Tom Hollands Dynastie [Dynasty | recensie], waarin Holland 'vlotheid afwisselt met lyriek en dan zelfs af en toe aan Tacitus doet denken'. Wilfred Takken las verder Matthijs van Nieuwkerks Aznavour. De beste zanger die ooit geleefd heeft [e-book]. 'Over Charles Aznavour kom je weinig te weten in deze columns,' schrijft Takken. 'Zijn "onversneden idolatrie" is meestal slechts uitgangspunt voor columns over van alles.' Toef Jaeger sprak met Jonathan Franzen over Purity, Franzens nieuwste roman [Zuiverheid | recensie]. 'Bij Purity dacht ik: ik ga nu lezers kwijtraken door de opbouw en zoveel ellende, maar ik hoopte ook dat mensen zouden voelen dat alles doorleefd was. Ik wilde een intiemere band met de lezer, mijn ervaringen verwerken, schrijven over de momenten waarop ik me erg eenzaam heb gevoeld, het zoeken naar geluk zonder daarin te slagen. En ik denk dat dat gelukt is,' zegt Franzen onder andere in het interview.

Casper van der Veen wijdt een recensie aan Marieke Rijnevelds 'avontuurlijke' Kalfsvlies [e-book | recensie] en Arie van den Berg verdiepte zich in Tsead Bruinja's Binnenwereld, buitenwijk. In Bruinja's bundel 'zijn de beste verzen vaak onverhoeds raak in hun slotregels' vindt Van den Berg. Arjen Fortuin dan, hij bespreekt Wytske Versteegs Quarantaine. 'Er is natuurlijk best het een en ander aan te merken op Quarantaine' merkt Fortuin op, 'maar met haar derde roman bewijst Wytske Versteeg dat ze in compositie, subtiliteit, zeggingskracht en zeker in stijl een van de beste auteurs van haar generatie is. Misschien wel gewoon de beste.' En Sebastiaan Kort recenseert Christophe Vekemans 'tot grinniken stemmende roman' Hotel Rozenstok [e-book].

Van Michel Krielaars een stuk over A.B. Yehoshua's Het eerbetoon [e-book | leesfragment]. 'Yehoshua is in Het eerbetoon opnieuw een superieure marionettenkoning,' aldus Krielaars. Hester Carvalho leverde een stukje over Patti Smiths 'associatief geschreven werk' M-train [e-book | Engelse editie]. Rob van Essen las de eerste roman van Stephen Morrissey, List of the Lost en is niet erg over het boek te spreken: 'Hij schijnt te denken dat elke zin een kunstwerkje moet zijn, een met dure woorden volgepropte worst. Het resultaat is een hortend woordkunstproza waarvan je al na drie pagina's doodmoe wordt.' Atte Jongstra laat zich juist wel enthousiast uit over het boek dat hij voor de bijlage las. Volgens hem is Duivelskwartier van Johan Otten 'een schoolvoorbeeld van hoe je de geschiedenis kunt laten bloeien op basis van vaak formeel, ambtelijk archiefmateriaal'. Otten 'slaagt erin dit zo zorgvuldig, invoelend en beeldend te presenteren dat men waant rond te lopen in een Bruegelschilderij'. En René van Stipriaan recenseert Willem van Toorns biografie Emanuel Querido [e-book | recensie]. 'Voor de biograaf is Het geslacht der Santeljano's een Fundgrube. Dat Van Toorn er in slaagt uit deze sleutelroman - Querido liet een who's who van 72 pagina's na - een levensvisie te destilleren, is misschien wel de belangrijkste troef van deze biografie,' staat er onder meer in het stuk.

De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op nrc.nl. Een selectie ervan is vrij toegankelijk via nrc.nl/boeken. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.

Arie Storm las Fik Meijers Jezus. En de vijfde evangelist: 'De aantrekkingskracht van dit verhaal blijft niettemin bij Meijer gehandhaafd, of wordt zelfs nieuw leven ingeblazen. Dat komt onder andere doordat hij er in het eerste deel zo goed in slaagt het decor waarin Jezus zich liet gelden, levendig neer te zetten.'

Drie korte stukken: John Jansen van Galen kraakt Kester Freriks' Echo's van Indië. De onafhankelijkheid van Indonesië in verhalen en herinneringen [leesfragment], dat lijdt aan 'een gebrek aan nuance' en 'foutjes en foutjes'; Hans Knegtmans geeft vijf sterren aan Olen Steinhauers Met geslepen messen [e-book] ('Vooral Steinhauers glasheldere schrijfstijl staat garant voor intens leesplezier. De sfeer van het boek laat zich kenschetsen als John le Carré meets Gillian Flynn. Een groter compliment is nauwelijks denkbaar.'); Dries Muus is amper te spreken over de nieuwe Jan Brokken, De kozakkentuin [leesfragment], 'een wat ongelukkig huwelijk tussen feiten en verbeelding'.

Dirk-Jan Arensman las de nieuwe Salman Rushdie, Twee jaar, acht maanden en achtentwintig nachten [e-book | Two Years, Eight Months and Twenty Eight Nights], 'een woest voortjakkerende islamsatire die even dapper als pijnlijk mislukt blijkt'. En Joukje Akveld besluit met Jandy Nelsons De hemel begint bij je voeten: 'Met haar uitbundige, uitwaaierende stijl zuigt ze de lezer mee. Haar thematiek is van een volwassen complexiteit, maar haar toon is lichtvoetig, speels, aanstekelijk.'

De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.

Elsevier is zeventig jaar oud, en kijkt vooral terug. Vooral naar politici, maar ook naar Godfried Bomans. Maar in dit dubbeldikke nummer is ook ruimte voor Karl Ove Knausgård. Irene Start geeft drie sterren aan Vrouw [e-book], vanwege de 'huis-tuin-en-keukenstijl' en 'het trage tempo'. 'Het type vrijheidsproject waarop menige lezer zich zal stukbijten: al zorgt het gezeur voor een bepaalde cadans, het is niet altijd boeiend.'

Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.

Van Marja Pruis deze week een stuk over Svetlana Alexijevitsj, Nobelprijswinnaar en schrijver van Het einde van de rode mens [e-book], die 'de grote geschiedenis […] met koppige regelmaat [vastlegt], op een heel eigen en toch wel subliem te noemen manier'. Cyrille Offermans las Dit is mijn hof [e-book] en noemt Chris de Stoop in zijn bespreking 'een begenadigd natuurbeschrijver'. Kees 't Hart recenseert verder Ik heet Julius van Martijn Simons [e-book | leesfragment]. 'Waarom zo ingewikkeld? dacht ik vaak. De verhaallijnen buitelen over elkaar, het zijn er te veel, ook al zijn ze prima aan elkaar geknoopt: pubers, middelbare school, Curaçao, vriendinnetje, Palm, coming of age, verzet tegen vader, ziekenhuis, familiegeheimen, moeder, broer. Van mij hoeft een roman niet driehonderd pagina's dik te zijn,' aldus 't Hart. Jerker Spits dan, hij schrijft over Neil MacGregors Duitsland: Biografie van een natie [e-book]. Spits vindt het 'een prachtig boek […] dat zich onderscheidt van andere boeken over de Duitse cultuurgeschiedenis door zijn levendigheid, toegankelijkheid en reikwijdte'. Piet Gerbrandy, ten slotte, wijdt een recensie aan Han van der Vegts Navigatiesystemen. 'Van der Vegt is er niet voor teruggedeinsd herhaaldelijk te verwijzen naar Leopolds "Cheops", een van de indrukwekkendste gedichten uit de Nederlandse literatuur. In vergelijking daarmee getuigt Navigatiesystemen van een pijnlijk gebrek aan diepte. Is dat misschien waarom het Van der Vegt te doen is?' vraagt Gerbrandy zich aan het eind van het stuk af.

De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.