Recensieoverzicht: Robbert Ammerlaan, A.F.Th. van der Heijden & Hanny Michaelis (16 november 2016)
21 november 2016Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met dit keer aandacht voor Zadie Smith, Ilja Leonard Pfeijffer, Hanny Michaelis (NRC), Robbert Ammerlaan (De Groene, Vrij Nederland), A.F.Th. van der Heijden, Arnon Grunberg (De Groene), Richard Holmes (Vrij Nederland), Johan Swinnen (Elsevier), Ilja Leonard Pfeijffer en Elly Kamp (Het Parool) en Herman Koch en Froukje van der Ploeg (de Volkskrant).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Ook de recensies in de Vlaamse kranten en weekbladen worden opgenomen in het overzicht, met dank aan Johan Eeckhout. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Leonie Breebaart introduceert in 'De Verdieping' de bundeling Durf te twijfelen, met interviews met filosofen. In de rubriek 'Tegenpolen' interviewt Ally Smid Herman Koch en Mano Bouzamour samen. Koch: 'Ik geloof dat je met schrijven altijd op een breuk met familieleden voorbereid moet zijn. Niet alleen Marokkaanse ouders vinden het vervelend als ze in een boek belanden.'
Maar Fiep van Bodegom sprak voor Trouw met Zadie Smith, wier roman Swing Time [lees onze recensie] zojuist verscheen. Over Zwarte Piet bijvoorbeeld: 'Diepe verontwaardiging over anderen is prettig, zo blijkt, maar niemand is onschuldig. Je moet altijd ook kijken naar je eigen privileges en positie in de wereld.' En over schrijven als rolmodel: 'Als ik daar als schrijver erg bij stil zou staan, zou dat niet heel interessante of levendige kunst opleveren. Schrijvers die gaan zitten om te schrijven en denken dat zij daarmee de wereld veranderen vind ik meestal saaie schrijvers.'
Remco Campert vult de rubriek 'Ik heb een droom': 'Dat ik tegenwoordig minder buiten kom belemmert me niet bij het schrijven: ik schrijf mezelf het huis uit.' En Janita Monna las de nieuwe vertaling van Ans Bouter van Emily Dickinson en Edna St. Vincent Millay in Dwars Vers. Lyrisch tweeluik gedichten & sonnetten: 'Daarnaast schrapte Bouter de bijzondere interpunctie met veel liggende streepjes, en onverwachte hoofdletters. Het geeft de gedichten een nieuwe glans.' En over Millay: 'Krachtige regels, vol verlangen, met - zie ook het gedicht hiernaast - hier en daar een scherpe knipoog naar de verhoudingen tussen man en vrouw.'
Monica Soeting las Eva Rovers' 'diepgaande studie' Boud. Het verzamelde leven van Boudewijn Büch [recensie]: 'Met een intrigerende mengeling van afkeuring, afschuw, ironie en medelijden schildert Rovers in de eerste hoofdstukken van haar biografie een portret van de jonge Büch als een intelligente, energieke jongen, die vanwege zijn verlangen naar een geïdealiseerd negentiende-eeuws kunstenaarsleven, zijn enorme fantasie, zijn rusteloosheid en gebrek aan analytisch denkvermogen ongeschikt bleek voor regulier onderwijs.' Gerwin van der Werf dan, over Christine Ottens We hadden liefde, we hadden wapens: 'Literair wordt het boek niet opmerkelijk.' Maar: 'Ik zou in ieder geval niet weten hoe het verhaal van Robert F. Williams en zijn familie beter en met meer empathie verteld zou kunnen worden dan Christine Otten heeft gedaan.'
Hanna de Heus over Bette Adriaans debuut Post voor Rus Ordelman [lees bij ons een leesfragment] ('Om grootste literatuur te schrijven moet Adriaanse nog net wat meer gelaagdheid in de tekst aanbrengen zodat die het anekdotische overstijgt. De aanzet is er al.'), Beeldboek van de week is Christoph Niemanns Sunday Sketching, Rob Schouten over A.H.J. Dautzenbergs De dag dat de gieren buigen ('het zoveelste onorthodoxe boek van Dautzenberg, maar langzamerhand krijg je toch het idee van een heuse missie: als niemand anders het doet zal ik die opgeblazen, suggestieve Nederlandse literatuur eens een rotschop verkopen') en Medina Schuurman tegenover Nicole Lucas over het boek dat ze met Isa Hoes schreef: Te lijf. De kunst van het mooi ouder worden.
Elke Geurts gaat uitgebreid in op Rachel Cusks post-scheidingsromans Contouren en Transit ('Cusk schrijft - in haar als altijd heldere, beknopte stijl, ontdaan van werkelijk alle franje deze keer - met de genadeloze, beschouwende blik die haar handelsmerk is, maar die hier soms ook benauwt omdat er in haar universum geen detail onverklaard blijft. Het is te veel van het goede.'), en Paul van der Steen op Luc Panhuysens 'erudiete en toch prima leesbare' Oranje tegen de Zonnekoning. De strijd van Willem III en Lodewijk XIV om Europa [recensie | leesfragment] ('De auteur is uitstekend thuis in de materie en wil zijn kennis graag delen. Dat maakt dat Oranje tegen de Zonnekoning de lezer veel heeft te bieden, maar haalt de vaart er wel een beetje uit. Ruim 550 pagina's is veel.').
De laatste pagina's zijn voor Rebecka Aldén, De achtste doodzonde (Edwin Kreulen: 'Voor de liefhebbers van een ladythriller blijft er genoeg te genieten.'), Koos Meinderts' Naar het noorden (Bas Maliepaard: 'Na zijn onlangs bekroonde jongerenroman De zee zien levert Meinderts opnieuw een prachtboek af, dat bovendien smaakvol is vormgegeven en geïllustreerd.'), en Gilles van der Loo met zijn Tegelspreuk, naar aanleiding van het verschijnen van Het jasje van Luis Martín [leesfragment].
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
In het Volkskrant Magazine van deze week een interview met Herman Koch. Margot C. Pol spreekt hem onder andere over zijn nieuwe roman De greppel. Ook vertelt Koch over de omslag van televisie maken naar schrijven. ‘Ja, het had iets plezierigs dat er na vijftien jaar Jiskefet nog ruimte was voor een ander leven. Ik mis het ook zeker niet. In die periode dacht ik weleens: ben ik eigenlijk toch niet meer een eenzame schrijver? Gewoon boven op een kamer zitten werken, daar verlangde ik weleens naar.’
En in de Sir Edmund een interview met Arnon Grunberg, door Wilma de Rek. Vorige week kwam Aan nederlagen geen gebrek. Brieven en documenten 1988-1994 uit, waarin de brieven die Grunberg in die periode schreef staan gebundeld. Grunberg vertelt onder het andere over het feit dat zijn lezers veel over zijn leven kunnen lezen en dat dus weinig privé blijft. ‘[E]r zijn niet zoveel dingen waarover ik niet zou durven schrijven, eigenlijk, of waarover ik zwijg. Hooguit omdat iemand anders het niet zou willen.’
Bo van Houwelingen recenseert Aan het eind van de dag, de nieuwe roman van Nelleke Noordervliet [leesfragment]. Van Houwelingen schrijft over het sterke karakter van hoofdpersoon Katharina, die zelfs Noordervliet zelf in haar macht heeft. ‘Zo weet Katharina aan het eind van de dag alsnog het boek over haar leven te saboteren. En dat is dan eigenlijk weer heel interessant.’ En Hans Bouman over Swing Time van Zadie Smith [recensie]: ‘Hoewel Swing Time een reeks sociaal-maatschappelijke thema’s aansnijdt, gaat de roman in laatste instantie over identiteit. Wie wil je zijn en waartoe ben je bereid om dat te worden?’
Ad van Liempt schrijft over Frank van Riets De bewakers van Westerbork, dat gaat over het werk van de Joodse Ordedienst in de Tweede Wereldoorlog. Dit ‘ongekend pijnlijke onderdeel van de jodenvervolging in Nederland’ wordt volgens Van Liempt op zachte wijze omschreven: ‘Van Riet is opvallend mild voor de mannen van de Ordedienst.’
‘De aantrekkingskracht van de roman schuilt in de rust die Meijer tentoonspreidt,’ schrijft Arjan Peters over Eva Meijers Het vogelhuis. ‘Het lukt Meijer om haar hoofdpersoon zo natuurlijk te laten praten en denken, dat ook de lezer stilaan iedereen die het waagt aan te bellen als een indringer ziet.’ Peters schrijft verder over de uit het Russisch vertaalde bundel Verhalen, van Joeri Olesja en over de uit het Frans vertaalde bundel Een zwijnenboel & andere vertellingen van Robert Desnos. ‘[D]e vrijheid uit hun vroege verhalen komt, zoveel jaren na hun dood, weer levend tevoorschijn.’
Suzanne Weusten vergelijkt twee boeken met elkaar in een bespreking over in hoeverre er ook verkeerde informatie verstopt zit tussen de kloppende conclusies en interpretaties. Als eerste bespreekt Weusten het boek Uit onbetrouwbare bron. De veldgids om leugens, manipulaties en misvattingen te doorzien, waarin Daniel Levitin laat zien hoe we de juiste van de verkeerde informatie kunnen onderscheiden. Daarna bespreekt Weusten Waarom iedereen altijd gelijk heeft van filosoof Ruben Mersch, waarin hij stelt dat ‘de mens zo irrationeel is dat je hem niet met argumenten kunt overtuigen’. Volgens Weusten zit in beide boeken dezelfde boodschap: ‘Beiden zoeken de oplossing in een kritische houding: sta open voor andere opvattingen, wees nieuwsgierig, en check feiten en argumenten.’
Iñaki Oñorbe Genovesi interviewt Erik van Muiswinkel en zijn dochter Emma, die allebei groot fan zijn van de Harry Potter-reeks van schrijfster J.K. Rowling. Beiden waren dan ook blij verrast toen ze hoorden dat er nóg een deel uitkwam. Pjotr van Lenteren schreef een recensie over de vertaling dit nieuwe deel, Harry Potter en het vervloekte kind, deel I en II. ‘Er mist veel, zoals de beschrijvingen waar Rowling juist in uitblinkt, maar het plot maakt veel goed.’
En verder:
- Aleid Truijens over Boeroes. Een familiegeschiedenis van witte Surinamers van Karin Sitalsing. ‘Het is een levendig, goedgeschreven verhaal waarin we rondreizen door het huidige Suriname - waar ze weinig Boeroe-sporen maar wél hartelijke familieleden vindt, en door het Nederland van Surinaamse immigranten. ’
- Sjeng Scheijen over Er was eens een vrouw die haar buurkind wilde doden van Ljoedmila Petroesjevskaja. ‘De originaliteit van deze bundel is groter dan zijn diepgang, maar indrukwekkend is hij wel, en niet voor tere zielen.’
- Maria Barnas over Dit is hoe het ging, de dichtbundel van Froukje van der Ploeg [leesfragment]. ‘De dichteres overstijgt het persoonlijke door zich in alle personages even sterk in te leven.’
- Hans Bouman over Laat ze maar denken dat je als schrijver geboren bent. Een atypische schrijfgids van DBC Pierre. ‘Pierre is conventioneler dan hij ons wil doen geloven, maar bij vlagen toont hij zijn grote talent: ‘‘Symbolen: de handschoenen die we gebruiken om spinnen te aaien.’’’
- Maarten Steenmeijer over De man die de wereld ging ontdekken van Albert Sánchez Piñol. Over hoofdpersoon Zuviría: ‘Hij laat zich vooral kennen als een cynische en opportunistische schelm die de kunst van het overleven als geen ander verstaat. Voeg hierbij zijn magistrale verteltalent […] en je kunt je geen betere gids door de geschiedenis van de achttiende eeuw voorstellen.’
- Patrick van den Hanenberg over #stopdetijd. bijna alle popteksten en vertalingen van Jan Rot. ‘Elke dag tien teksten lezen en je bent een paar maanden gelukkig.’
- En Hanneke Groenteman las de eerste tien pagina’s van de boeken Authenticiteit. Jezelf zijn en waarom dat ertoe doet van Stephen Joseph, Klein geluk van Guus Luijters en Baas boven baas van Mark Blaisse.
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
De Morgen Boeken opent met een gesprek tussen Jeffrey Eugenides en Zadie Smith naar aanleiding van het verschijnen van Swing Time [lees ook onze recensie]. Daarin heeft ze volgens Eugenides een ‘niveau van zelfexpressie bereikt dat nieuw is in haar fictie, terwijl ze voor de inhoud van haar fictie op de haar verbeelding blijft vertrouwen’. Smith zelf blijft met twijfels zitten, bekent ze: ‘Het scheen me toe, toen ik jonger was, maar ook nu, als volwassen auteur, dat mannelijke schrijvers over een soort zekerheid beschikken die ik nooit heb gevoeld. ik heb lang gedacht dat ik daar wel zou in groeien maar ik heb nooit de zekerheid dat ik op de goede weg ben.’
‘In De stilte en het onuitsprekelijke probeert de Vlaamse kunstfilosoof Antoon Van den Braembussche de stilte te doorgronden en verbindt hij haar met het onuitsprekelijke dat zowel in de oosterse als westerse mystiek centraal staat,’ schrijft Marnix Verplancke. ‘Een uiterst belangrijk boek,’ besluit de recensent.
En Dirk Leyman is overtuigd van het métier van Guido Van Heulendonk. Niemand uit België is ‘vakwerk, tjokvol referenties en intellectuele spielereitjes waar je lang zoet mee bent’.
De beperking die Eva Rovers zich in haar Buchbiografie oplegde om Büch geen psychologisch etiket op te plakken is voor Rik Van Puymbroeck ‘de perfect verdedigbare wijze om het verzameld leven van Boudewijn Büch in kaart te brengen’. Uit Boud [lees ook onze recensie] blijkt dat ‘de verbeelding van personages en verhalen verbeelding werden van zijn eigen personage. De verbeelding van wat het leven zou kunnen zijn’.
En Maarten Van Calmthout is vooral getroffen door de kwaliteit van het beeld en de vormgeving van het prentenboek Over alles van James Brown en Richard Pratt.
In Op de boomgrens zijn drie vroege verhalen van Thomas Bernhard vertaald. Dirk Leyman ontkwam niet aan het benauwend gevoel dat je bij de lectuur van Thomas Bernhards werk overvalt. Maar in vergelijking met het latere werk vond hij ook ‘nog een zekere mildheid, een bepaalde bekommernis om de personages’.
De titels uit In een notendop:
- Het visioen aan de binnenbaai, essays van Oek de Jong
- De rode stoeltjes, de nieuwste roman van Edna O’Brien
- De wattman, een novelle van Erik Vlaminck, nu op tournee als muziektheaterproductie
- De Slembroucks, de debuutroman van dichter Peter Theunynck
- Je mooie motor, cardioloog Johannes von Borstel over het hart
- Barefoot, een pleidooi voor blootvoets lopen door Katy Bowman
- Tom Poes en het tijddeurtje, een bewerking van Dick Matena
De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
Marijke Arijs zet De man die van het Empire State Building sprong en andere verhalen van Boris Vian in de rubriek ‘Boek van de week’. Een uitstekend idee van vertaalster Kiki Coumans om zijn verhalen te bloemlezen en er hier twaalf van te presenteren, want de Franse ‘brijante woordkunstenaar’ is ‘met zijn jazzy stijl en springerige geest’ ook een meester op de korte baan. ‘Amuseren en provoceren, daar was het deze eeuwige adolescent om te doen,’ schrijft Marijke Arijs.
Tom Naegels vindt dat Abou Jahjah in Pleidooi voor radicalisering ‘gaat klinken als een postmarxistische academicus’. De columnist gaat als hij het over het systeem heeft zowel in zijn taalgebruik en inhoudelijk ‘naar het esoterische neigen’ merkt Naegels op. Zijn sterk geloof in initiatieven als Uber, Airbnb, Wikepedia als tegenmachten vanuit de mensen zelf wekt bij Naegels ook weing vertrouwen op.
In Onze vrouw in Aleppo kijkt Francesca Borri terug op haar ervaringen in de eerste oorlogsjaren in Syrië. Ze belicht zowel de steeds bloediger wordende Syrische geschiedenis als het leed van de gewone bevolking en heeft volgens Jorn De Cock de ‘zeldzame journalistieke kwaliteit dat ze over haar eigen gevoelens en twijfels kan praten zonder vervelend te worden’.
En Zadie Smith heeft het tegenover Annelies Beck over vriendschap en over het feit als zwarte tot een minderheid te behoren: ‘Ik vind het een beetje vervelend en vermoeiend maar het is waarschijnlijk ook de basis van mijn talent; dat voortdurende balanceren en proberen te verhinderen dat wat ik schrijf wordt gereduceerd tot iets enkelvoudigs.’ In de begeleidende recensie omschrijft Beck Swing Time [lees ook onze recensie] als een roman waarin Smith ‘je milieus en scènes in trekt zoals zij dat zo goed kan, ze laat je meeleven met de personages maar houdt je tegelijk op afstand, meer dan in haar vorige romans’.
De Deutscher Buchpreis ging de voorbije jaren vaak naar romans over het leven in de DDR maar de jury koos in 2015 voor een boek over het leven in West-Duitsland, Frank Witzels Hoe een manisch-depressieve tiener in de zomer van 1969 de Rote Armee Fraktion bedacht [lees ook onze recensie | leesfragment]. Karen Billet las de vuistdikke roman met gemengde gevoelens, ‘bij elk hoofdstuk hoop je uit dat raadselachtige labyrint weg te raken en eindelijk te begrijpen waar het om draait, telkens opnieuw beland je in een doodlopende straat’.
John Vervoort roept de misdaadroman Bewaring van de Ierse tv-presentator Graham Norton uit als een van de verrassingen van het najaar en Peter Jacobs vraagt aandacht voor een ‘verrassende voetnoot in de geschiedenis van de Grote Oorlog’, het door Geert Buelens ingeleide gedicht ‘Plots hel het werd’ van Jacobus van Looy.
Ook korte stukken over Doorkijken. Kunst voor het dagelijkse leven, de columns van Merel Bem en over de ‘matige’ update van Pride and Prejudice, Curtis Suttenfelds Een begerenswaardige vrijgezel. In ‘Blikvanger’ looft Jan Desloover ZZYZX van Gregory Halpern, het boek met de beelden van een dorp in de Mojave-woestijn werd op Paris Photo bekroond als fotoboek van het jaar.
Monsterlijke of spookachtige beelden vormen de boventoon in A.S. Byatts bundel Klein zwart verhalenboek. Kathy Mathys is enthousiast over de manier waarop Byatt fantastische elementen met realisme combineert. Jan Desloover genoot van De greppel: Herman Koch graaft niet diep maar ‘je kijkt wel even door een andere bril, altijd minstens geestig, soms is het stof tot verder nadenken’. Ook in De Standaard het essay ‘Een tijd om te weigeren’ waarin Teju Cole [leesfragment Known and Strange Things | leesfragment Vertrouwde en vreemde dingen | recensie | toelichting door de vertaler] parallellen trekt tussen Rhinoceros van Ionesco en de houding van de media na de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.
Van Guus Middag een stuk over De Nederlandse poëzie van de twintigste en de eenentwintigste eeuw in 1000 en enige gedichten, de bundel die Ilja Leonard Pfeijffer samenstelde. ‘Er is, zeker als het om poëzie gaat, altijd behoefte aan een canon. Maar ik vraag me af of Pfeijffer met zijn dikke pil veel zal bijdragen aan de canonvorming. Daarvoor is zijn keuze te grilling,’ schrijft Middag. ‘Maar het boek is wel weer dik genoeg om lang in rond te kunnen dwalen […]. Als iets je niet bevalt, lees je gewoon door. En voor wie een gedicht mist, geldt nog steeds het oude advies van Gerrit Komrij: gewoon met de hand overschrijven – en het er zelf achteraan plakken.’ Niña Weijers sprak daarnaast met Zadie Smith wier nieuwe roman Swing Time vorige week verscheen [recensie]. ‘Er is een jongere generatie, nu, die op een bijna totalitaire manier geobsedeerd is door het idee van een identiteit die te allen tijde kloppend moet zijn. Dus als je links bent, feministisch, pro-transgender, et cetera, dan is er de druk om die waarden altijd maar uit te dragen. Je schijnt ‘on message’ te moeten zijn, voortdurend, bijna als een politicus. Jong zijn zonder de ruimte om fouten te maken, zonder de vrijheid inconsistent te zijn: dat lijkt mij dodelijk vermoeiend,’ zegt Smith onder meer in het interview. Daarnaast recenseert Toef Jaeger Smiths roman. ‘Smith schrijft geweldig en heeft een scherp oor voor dialog,’ vindt ze.
Michel Krielaars bespreekt Lenteloos voorjaar, het eerste deel van de oorlogsdagboeken van Hanny Michaelis [leesfragment]. ‘Juist die zorgeloosheid en de beschrijvingen van het dagelijks leven tijdens de Duitse bezetting maken dit dagboek boeiend,’ aldus Krielaars. ‘Op het eerste gezicht sleurt het je het Joop ter Heul-achtige bestaan binnen van een intellectuele bakvis, die met haar hartsvriendin Greetje onafgebroken wedijvert om de geheimzinnige, maar saaie Eldert. Maar het laat ook zien hoe leraren en leerlingen van een hoofdstedelijk gymnasium zich door de Duitse bezetter laten misleiden tot er geen uitweg meer mogelijk is.’ Sebastiaan Kort las Salam Europa! van Kader Abdolah [leesfragment]. ‘ [W]at overheerst is vooral de constatering dat Abdolah een prachtige roman had kúnnen schrijven over dit gegeven van een machtige man die op een ander continent totaal machteloos en bespottelijk ouderwets is,’ schrijft Kort. En Thomas de Veen noemt Jan van Mersbergens De ruiter onder meer een ‘een imponerend technisch waagstuk’ [leesfragment].
Arjen Fortuin vindt dat Daniel Kehlmanns Je had moeten gaan een novelle is ‘die je dadelijk wilt herlezen, op zoek naar nieuwe schaduwen en vreemde geluiden’ [leesfragment]. Toef Jaeger las ook Ali Smiths Autumn. ‘Smith heeft het boek in een enorm tempo geschreven, maar dat staat de stilistische bravoure en een geraffineerde structuur niet in de weg,’ stelt ze in het stuk. En: ‘De politiek heeft geen antwoord op het populisme, de literatuur met als woordvoerder Ali Smith, misschien wel.’ Mark Kranenburg wijdt een bespreking aan Kabinetsformaties 1977-2012. ‘De samenstellers van het boek waarin de vijftien Nederlandse kabinetsformaties sinds 1977 staan beschreven zijn er goed in geslaagd het erbij behorende verhaal te vertellen. Of dit hét verhaal is blijft gissen,’ staat er in het stuk. Verder twee ballen voor Stef Jacobs’ biografie Mart Stam. Dichter van staal en glas en Melle Garschagen over een drietal Brexitboeken.
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Dichter Ilja Leonard Pfeijffer heeft een nieuwe, geactualiseerde versie van de laatste bloemlezing van Gerrit Komrij samengesteld: De Nederlandse poëzie van de twintigste en eenentwintigste eeuw in 1000 en enige gedichten. Dieuwertje Mertens recenseert het boek. ‘[K]an de lezer zich vinden in de smaak van het individu Pfeijffer,’ vraagt Mertens zich af. ‘Het is een mooie selectie waarbij de nadruk ligt op meer experimentele (hermetische) en talige gedichten.’
Hans Renders recenseert Ferdinand en Johanna, de biografie die Elly Kamp over Bordewijk en zijn componerende vrouw schreef. Renders is van mening dat Kamp prettig schrijft, maar vindt dat het boek te erg op een ‘soort opgerekte Wikipediapagina’ lijkt. ‘Dat is jammer, want als Kamp over het echtpaar zelf begint, wordt het interessant.’ Verder recenseert John Jansen van Galen Commewijne. Plantages, Javanen en andere verhalen van Fineke van der Veen en Dick ter Steege, dat gaat over hoe het Surinaamse district Commewijne door het bouwen van een brug ineens meer in contact met de rest van de wereld kwam te staan. ‘Een echt verhaal hebben ze er niet van weten te maken, hun fraai uitgegeven boek is een grabbelton van gedetailleerde, soms te gedetailleerde, relazen waarin de lezer moet grabbelen om verleden en heden van Commewijne te leren kennen.’
‘Er zijn veel ‘meesterwerken’ die om onduidelijke redenen aan de vergetelheid worden ontrukt, maar De deur […] had ik niet graag gemist.’ Arie Storm las de vertaling van De deur van Magda Szabó en geeft de volle vijf sterren. En Arthur van den Boogaard prijst Jeroen Siebelinks De lange, over voetballer Dick Nanninga, aan. ‘[I]n tijden waarin voetbalboeken de bestsellerlijst aanvoeren dient iedere zichzelf respecterende sportboekenlezer De lange te kopen.’
Guus Luijters bespreekt tot slot het uit het Frans vertaalde Een zwijnenboel en andere vertellingen van Robert Desnos. Luijters noemt de bundel ‘een tamelijk zwakke kennismaking met een groot schrijver’.
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Ten eerste in Elsevier een uitgebreide recensie van Irene Start over A.F.Th. van der Heijdens nieuwe roman Kwaadschiks [leesfragment]. ‘De auteur heeft duidelijk plezier in het oprekken van de spanning en beschrijft de deconfiture van een boze witte man met een geweldig groots gebaar,’ aldus Start.
‘Laat Belgen maar over zwart Afrika schrijven.’ Jelte Wiersma las Rwanda. Mijn verhaal van de Belgische Johan Swinnen. In zijn boek vertelt Swinnen over hoe hij vier jaar lang ambassadeur in Rwanda was, ten tijde van de Rwandese genocide.
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
Deze week in De Groene Amsterdammer:
- Marja Pruis over A.F.Th. van der Heijden, Kwaadschiks ('een grillige roman') [leesfragment]
- Joost de Vries over Arnon Grunberg, Aan nederlagen geen gebrek. Brieven en documenten 1988-1994 ('[S]oms, tussen alle grappen door, staat er een enkele keer een brief waarvan je staat te kijken. Uit de brief die hij aan Jessica Durlacher schreef, over afstandelijkheid in literatuur, valt een volledige poëtica op te maken. Ondanks alle Spielerei was zijn schrijven serieus.') [recensie]
- Christiaan Weijts over Robbert Ammerlaan, Zijn eigen land ('Elke pagina van deze reis door Mulisch' kamer getuigt van een niet te missen toewijding, warmte, zorgvuldigheid.') [leesfragment]
- Fred de Vries over Ena Jansen, Bijna familie (Het boek lijkt volgens De Vries soms 'op een reeks aan elkaar geregen worstjes die allemaal net iets anders smaken, maar waarvan je op den duur het verschil niet meer proeft'.)
- Piet Gerbrandy over Peggy Verzett, haar vliegstro ('De poëzie kan nooit meer bieden dan een imitatie van de werkelijkheid. Maar het inslapen van de moeder heeft hier een hoog werkelijkheidsgehalte.')
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
Hans Renders en Jeroen Vullings spraken met biograaf Richard Holmes over zijn werk en zijn nieuwe boek The Long Pursuit: Reflections of a Romantic Biographer. 'Een van de dingen die de biografie moet doen, is rechtvaardigheid brengen,' aldus Holmes in het gesprek. 'Mensen goed doen die de geschiedenis zijn uitgeschreven of slecht behandeld zijn door de geschiedenis. Je bent dan meer dan een conservator, je dient iemands reputatie te herstellen. Als advocaat van de verdediging, die zegt: laten we de zaak nog eens bekijken, van een andere kant.' Carel Peeters schrijft verder in zijn 'Literaire Kroniek' over René van Stipriaans 'aangenaam erudiete essays' in Lof der botheid [leesfragment]. Jeroen Vullings las voor dit nummer ook Robbert Ammerlaans 'waardevolle, intieme biografie' van Harry Mulisch - Zijn eigen land [leesfragment]. En Rob Schouten schrijft over Ben Lerners 'persoonlijke en fundamentele essay' Waarom we poëzie haten.
Vrij Nederland verschijnt elke woensdag, een selectie van de recensies is op vn.nl/boeken raadpleegbaar. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum).
