Recensieoverzicht: Michael Chabon, Hanna Bervoets, Jan Postma & Marja Pruis (de week van 19 april 2017)
24 april 2017Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften met deze week Hanna Bervoets, en verder: Sonia Purnell, Tyler Cowen, Tsjêbbe Hettinga (Trouw), Jan Postma, Marja Pruis, Ewoud Sanders, Branko Milanovic (NRC), Michael Chabon (Elsevier), Jannie Regnerus en Ewoud Kieft (De Groene Amsterdammer).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. In een vereenvoudigde opzet beperken we ons in 2017 tot de Nederlandse kranten en maand-/weekbladen en de grote, prominente stukken.
Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
Delen op
In Trouw, de Verdieping een reportage van Jeroen den Blijker met columnist Koos Dijksterhuis (Eilandgevoel. Verhalen over de natuur van Schiermonnikoog) op Schiermonnikoog, en een interview door Leonie Brebaart met Socratesbekerwinnares Marjan Slob (voor Hersenbeest): 'Literatuur is geen wetenschap, maar het is wél een manier om te onderzoeken wat een mens is. Ik wil laten zien dat er niet één idioom is waarmee je de hele mens in kaart kunt brengen. Dé waarheid is iets waarnaar we gezamenlijk zoeken, niemand heeft haar helemaal in pacht. Samen komen we wel steeds meer aan de weet, dankzij de hersenwetenschap, maar net zo goed dankzij al die andere manieren om de mens te onderzoeken.'
In Letter & Geest Wouter van Noort (Is daar iemand? Hoe de smartphone ons leven beheerst) en Janita Monna's poëziebespreking gaat over Tsjêbbe Hettinga's Het vaderpaard / It faderpaard: 'Wie Hettinga gaat lezen doet er goed aan alle zintuigen open te stellen. Om te zien, te horen, te ruiken, te voelen. Om onderdeel te worden van het werk en zo met de dichter aan de Friese kust te staan. [...] In Hettinga’s stem blijft veel te ontdekken, en dat kan mede dankzij de bezorgers van dit verzameld werk.'
Co Welgraven las Sonia Purnells Clementine. Een leven met Winston Churchill ('De hele biografie is fantastisch geschreven en trouwens ook prima vertaald. Het boek is ook nog eens inhoudelijk ijzersterk. De auteur is soms snoeihard in haar oordeel, vooral over Winston, maar Clementine spaart ze evenmin.'), Bas den Hond Tyler Cowens The Complacent Class: The Self-Defeating Quest for the American Dream ('Cowens wil de lezer ervan overtuigen dat die bevredigende situatie nooit anders dan tijdelijk kan zijn. Dat doet hij eerst als econoom, met veel statistieken en rapporten. Later neemt de filosoof het over, en gaat hij ook op zijn gevoel af. Dan komt zijn relaas meer tot leven, maar is het ook speculatiever - het leest prettiger, maar is iets minder overtuigend.') en Rob Schouten, ten slotte, de nieuwe Hanna Bervoets, Fuzzie [leesfragment]. 'Maar het verhaal is Bervoets’ kracht niet, het gaat er vooral om wat ze ons duidelijk wil maken. Ze is een geëngageerd schrijver, niet zozeer maatschappelijk als wel existentieel betrokken, en Fuzzie is haar profeet.'
Korter:
- Jente Posthuma over Jane Gardams Een onberispelijke man: 'Gardam bedrijft literair engagement zodanig dat het effectief is, met humor en mededogen, zonder interpretatie, zonder oordeel.'
- Sofie Ceruti laat Margot Vanderstraeten aan het woord over Mazzel tov. Een werkstudente en een joods-orthodoxe familie.
- Beeldboek van de week is Mark van Wageningens Novo Type Color Book.
- Paul van der Steen over Philipp Bloms De opstand van de natuur [leesfragment]: 'Maar met De opstand van de natuur lijkt Blom zich een beetje te vertillen. Hij wil te veel tegelijk met zijn boek. Het engagement van de auteur spat van de pagina’s af. De historicus wijst nadrukkelijk op de actualiteit van zijn onderwerp.'
- Harriët Salm over Nicci French' Zondagochtend breekt aan: 'Dat begin komt wat flauw over en het duurde lang voor dit verhaal mij echt pakte. De "zondag" is niet de beste van de serie.'
- Bas Maliepaard over Annet Schaap, Lampje: 'Lampje is een ge-wel-dig boek waarvan je hoopt dat het wordt voorgelezen aan op z’n minst alle zesde- en zevendegroepers, op school of thuis.'
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
Sander Donkers interviewt in de Volkskrant actrice Anousha Nzume over haar boek Hallo witte mensen. ‘Je kunt de huidige realiteit, waarin mensen van kleur […] minder kansrijk zijn, niet los zien van het koloniale verleden en slavernij’ en ‘institutioneel racisme […] is geen mening, het is een maatschappelijke realiteit.’ Koen Haegens interviewt topeconoom Branko Milanovic ter gelegenheid van zijn nieuwste boek Wereldwijde ongelijkheid. Welvaart in de 21ste eeuw. ‘Neoliberalen gaan ervan uit dat globalisering iedereen rijker maakt. […] Uiteindelijk profiteren we daar allemaal van. Niet dus.’ [leesfragment]
In Sir Edmund interviewt Anne van Driel sociaal psycholoog en ervaringsdeskundige Adam Alter naar aanleiding van zijn boek Superverslavend, waarom smartphones, apps en social media zo verslavend zijn (en wat je eraan kunt doen). ‘We zijn kritisch ten opzichte van veel industrieën, maar meegaand ten opzichte van de tech-industrie. Het is tijd dat we hogere eisen aan hen gaan stellen.’
Martin Sommer gaat in gesprek met historicus H.L. Wesseling over zijn nieuwe boek Scheffer, Renan, Psichari – een Franse cultuur- en familiegeschiedenis en de Franse verkiezingen. ‘Als Frankrijk valt, houdt alles op.[…] President Le Pen is het einde, van de euro en van Europa zoals wij het kennen.’
Joost Pollman las La Présidente van Farid Boudjellal en François Durpaire, een fictieve trilogie over Marine Le Pen in stripvorm. ‘Het enorme verkoopsucces is waarschijnlijk te danken aan de bezorgdheid van het Franse publiek over de politieke ontwikkelingen.’ Drie sterren. ‘Het is de literaire vorm die Schuldig kind bijzonder maakt. […] Een schitterend boek,’ aldus Aleid Truijens over Ted van Lieshouts nieuwste. Vier sterren [leesfragment]. Arjan Peters bespreekt Hanna Bervoets’ Fuzzie [leesfragment] en geeft drie sterren. ‘Wat Bervoets aan truttigheid in hedendaagse relaties signaleert bij haar personages […] is reden voor hilariteit.’ ‘[Michael Chabons] Maangloed is geschreven op een manier die recht doet aan de werking van het geheugen,’ oordeelt Hans Bouman. Vier sterren [leesfragment].
Korter:
- Huib Modderkolk over Sidney Vollmer ON/OFF, drie sterren.
- Haro Kraak over Wouter van Noort, Is daar iemand?, drie sterren.
- Marcel Hulspas geeft een enkele ster aan Erik Scherders Singing in the brain. ‘Vreselijk beperkt en braaf […] en daarnaast ook nog saai.’
- Jan Luijten over Pedro Lenz, De keeper ben ik, drie sterren.
- Bo van Houwelingen over Toon Tellegen, Het voornemen van de muis, vier sterren. ‘Tellegen weet het tobben van de creatieve geest goed te vatten.’
- Persis Bekkering prijst Clarice Lispectors Het uur van de ster met vijf sterren. ‘Lispector […] speelt het onmogelijke klaar.’ [leesfragment]
- Peter Swanborn over Patrik Ourdeník, Een afgedane zaak, vier sterren. ‘[U]itzonderlijke, maar ook ongemakkelijke proza.’
- Aleid Truijens over Timo van Barneveld en Arnout Janmaat, Meisje zoekt meisje, drie sterren.
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
In Het Parool interviewt Hans van der Beek sociaalwetenschapper Linda Duits ter gelegenheid van haar nieuwe boek, Dolle mythes. ‘Allerlei jonge feministen willen zich vers en fris in de markt zetten en die zetten de vorige generatie bij het oude vuil. Dat is heel logisch, maar ze doen het op oneigenlijke gronden.’
Jan Pieter Ekker sprak actrice en theatermaakster Nhung Dam over haar boek Duizend vaders. ‘Het gaat ook vreemdelingenbeleid. Maar op een andere manier dan bijvoorbeeld bij Wilders; het is veel poëtischer en universeler. Ik heb alles vervormd en uitvergroot. Ik heb […] er kunst van gemaakt.’ [leesfragment]
Korter:
- Hans Renders bespreekt Ewoud Kiefts Het verboden boek en geeft vier sterren [onze recensie]. ‘Kiefts analyse van Mein Kampf is even simpel als doeltreffend.’
- Dieuwertje Mertens geeft eveneens vier sterren aan Hanna Bervoets’ Fuzzie. ‘Bervoets [vertelt] een wezenlijk verhaal over de liefde.’ [leesfragment]
- ‘Er is niets origineels aan De dagen; er dient zich nooit een verrassende gedachte aan,’ aldus Arie Storm over Frans Budé’s nieuwste. Twee sterren.
- Guus Luijters geeft een enkele ster aan Frank McDonoughs De Gestapo. ‘Hoe [uitgeverij] Athenaeum ertoe kwam dit vod uit te geven, is me een raadsel.’
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
Thomas de Veen bespreekt deze week Jan Postma's Vroege werken [leesfragment] en Genoeg nu over mij van Marja Pruis [leesfragment]. 'Ze schrijft vlot en soepel, waardoor je ook achter haar abstractere gedachten niet blijft haken,' aldus De Veen over Pruis. En over het boek van Postma schrijft hij: 'Zijn essays zijn intellectualistisch maar woest aantrekkelijk, meanderend, ironisch en telkens geschreven in de heerlijkste volzinnen.'
Jaap Cohen bespreekt Levi's eerste kerstfeest, de studie van Ewoud Sanders. Hij noemt het 'een mooi uitgegeven boek over een origineel en interessant onderwerp, waarin aanzetten worden gegeven voor diepere analyse, maar dat uiteindelijk vooral voor bibliofielen aantrekkelijk zal zijn'. Jona Lendering laat zich enthousiast uit over John Romer A History of Ancient Egypt: Volume 2. Dat volgens hem 'zijn vijf ballen [...] vanuit alle perspectieven bezien dubbel en dwars waard [is]: de stof boeit en de auteur heeft én ambitie én een visie op wat voorlichting behoort te zijn'.
Tim de Gier sprak met Branko Milanovic over diens Wereldwijde ongelijkheid [leesfragment]. 'Je kan deze situatie in de politiek niet begrijpen zonder economie én identiteit. De economische situatie van de middenklasse is in dertig jaar tijd sluipenderwijs verslechterd. Je merkt het pas als je ineens achterblijft en het land om je heen in een plutocratie is veranderd. De laatste jaren is er een kookpunt bereikt. De achtergebleven middenklasse grijpt naar zondebokken: migranten, buitenlanders, de opkomst van China,' zegt Milanovic onder meer in het interview.
Verder:
- Peter Vermaas en Margot Dijkgraaf lazen zich in voor de Franse verkiezingen
- Merijn de Waal sprak met Aura Xilonen over haar De cowboykampioen, Roos van Rijswijk kent de roman drie ballen toe.
- Guus Middag schrijft over William Shakespeare, Venus & Adonis (vier ballen)
- Sebastiaan Kort recenseert Kees van Beijnums Het mooie seizoen (drie ballen)
- Bernard Hulsman wijdt een bespreking aan What Happened To My Buildings van Hilde de Haan en Jolanda Keesom (drie ballen)
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
In Elsevier: Irene Start over Michael Chabons Maangloed [leesfragment] (vier sterren voor 'een wijs boek, over de illusie dat het leven tot in de puntjes te beheersen is'), Gerry van der List over Peter Brusses biografie Onder de mensen (drie sterren voor 'een levendig portret') en Eric Vrijsen over Joost Vullings' De kinderen van Pim (vier sterren: 'Bij vlagen ontroert het boek.').
Elsevier verschijnt elke donderdag en is voor abonnees toegankelijk via weekblad.elsevier.nl. Elsevier is te koop bij het Nieuwscentrum.
‘Bervoets’ verteltoon is helder, in zijn onderzoekendheid altijd monter, en in zijn onverwoestbaarheid soms een beetje saai,’ aldus Marja Pruis in haar bespreking over Hanna Bervoets’ Fuzzie [leesfragment]. Kees ’t Hart las Jannie Regnerus’ roman Nachtschrijver, die gebaseerd is op Regnerus' ontmoetingen met dichter Tsjêbbe Hettinga. ‘Hoe dring je je tranen terug wanneer je een gestorven dichter in het licht wilt zetten? Regnerus ondernam een indrukwekkende poging.’
Chris van der Heijden bespreekt Ewoud Kiefts Het verboden boek: Mein Kampf en de aantrekkingskracht van het nazisme, volgens hem ‘[gaat het] niet of nauwelijks over het onderwerp dat in het tweede deel van de ondertitel aangekondigd wordt.’ [Onze recensie]. Merel Kamp neemt Lessen in pragmatisme van Charles Sander Peirce onder de loep. Graa Boomsma wijdt een stuk aan Annie Proulx’ Schorshuiden dat ‘niet alleen zeer informatief, meeslepend en ontluisterend, maar ook hoopgevend [is].’
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
