A.M. Homes & Marja Pruis (de boekbesprekingen in de week van 20 juni 2018)
25 juni 2018Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, waarin deze week aandacht voor A.M. Homes, en verder: Lana Lux, Piet Hagen, A.M. Homes, Marja Pruis (Trouw), Kamil Baluk, Max van Weezel en Boris Vian (De Volkskrant), Babette van Veen, Marja Pruis, Celeste Ng (Het Parool), Michael Ondaatje, Mary Beard (NRC), Michel Foucault, Thierry Baudet en Louis Paul Boon (De Groene Amsterdammer).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
In De Verdieping een interview met Ron Meyer, de SP-voorzitter die nu Grip. In gesprek over de staat van ons land uitbrengt: 'Als mensen minder grip hebben op hun wijk, hun werk en hun wereld leidt dat tot minder begrip voor elkaar. En als we minder begrip voor elkaar hebben, werken we minder goed samen om grip terug te krijgen.'
En Sander Becker ging in gesprek met Lana Lux, de auteur van Kukolka, een roman over de zelfkant, kindermisbruk, prostitutie: 'Het is een aanklacht tegen het niet willen weten. Ik vind het onze plicht om alles onder ogen te zien. Vooral als iets onaangenaam is. Juist dan moet je eropaf. Dat hanteer ik als vuistregel. Achteraf heb ik ook wel de wens dat mensen door mijn boek empathischer worden en meer begrip krijgen voor figuren aan de rand van de maatschappij.'
Ook natuur in De verdieping: Thomas Oudman en Theunis Piersma schreven De ontsnapping van de natuur. Een nieuwe kijk op kennis. Willem Schoonen: 'Dit is de centrale boodschap van Oudman en Piersma: ook met de simpelste vraag kom je al snel aan de grenzen van de biologie. [...] Het onbekende wordt niet kleiner maar juist groter, zeggen de twee biologen.'
Voor we naar Letter & Geest gaan: Iris Pronk in gesprek met Corina Koolen, die becijferde dat vrouwen in de literatuur stelselmatig minder positief beoordeeld worden. Is er een oplossing? Geduld? Mwah. Een all-female vrouwelijk CPNB-publicatieprogramma? Consequent literatuuronderwijs, dat misschien.
In Janita Monna's poëziebespreking: Annemarie Estors Niemandslandnacht. Een crime-poem. 'Deze crime-poem zou vooral fantastisch zijn, als het geëxperimenteer met menselijk weefsel en als de extreme controlemechanismen, niet zo huiveringwekkend dichtbij zouden komen. Na één lezing is dit gedicht nog lang niet uit.'
Caspar Luckerhof neemt drie Koreaanse romans samen: Mary Lynn Brachts Witte chrysant ('Een gedurfd boek. [...] Haar kale proza laat weinig aan de verbeelding over.'), Anna Kims De grote thuiskomst ('Zo helder als Witte chrysant is, zo chaotisch is De grote thuiskomst. [...] Hier had meer in gezeten.'), en Min Jin Lee's Pachinko [toelichting door de vertalers] ('Een levendige historische roman die een goed beeld geeft van de omstandigheden waarin de Koreanen hun hoofd boven water probeerden te houden.').
Co Welgraven looft Piet Hagens Koloniale oorlogen in Indonesië. Vijf eeuwen verzet tegen vreemde overheersing ('[Hagens stelde zich] een zware opgave, maar [hij] is daar met dit waardevolle boek uitstekend in geslaagd.'), en Boek van de week is A.M. Homes' Dagen van inkeer. Vrouwkje Tuinman beperkt zich tot analyse: 'In elk stuk zet Homes de lezer middenin een situatie die al in volle gang is.'
Jann Ruyters las Marja Pruis' De Nijhoffs en ik. Of de gevolgen van een genre [fragment]: 'Herlees je het boek nu dan constateer je dat Pruis in dat binnenstebuiten keren van het traditionele genre van de biografie, en in het naar voren schuiven van het “ik” van de biograaf, haar tijd juist ook vooruit was.'
Korter:
- In 'Ik heb een droom': Bleri Lleshi (De kracht van hoop).
- Rob Schouten over Anna Enquist, Want de avond [fragment]: 'Een niet geslaagde proeve van een schrijfster die in het verleden liet zien dat ze het een stuk beter kan.'
- Beeldboek van de week is Christian van der Kooy, Anastasiia: She Folds Her Memoires Like a Parachute.
- Bas Maliepaard over Jessica Townsend, Nevermoor. Morrigan Crow en het Wondergenootschap: 'Een uitdagend, overvol, maar heerlijk avontuur voor sterke lezers, om helemaal in te verdwijnen.'
- In 'Vandaar dit boek': Luc De Munck over Altijd troosten. Belgische verpleegsters tijdens de Eerste Wereldoorlog.
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
Arjan Peters interviewt A.M. Homes over haar nieuwe verhalenbundel Dagen van inkeer (uit het Engels vertaald door Gerda Baardman en Monique ter Berg). ‘We zien onszelf helderder door de verhalen die we vertellen.’
Elma Drayer bespreekt Vrouwen & macht. Een manifest van Mary Beard (uit het Engels vertaald door Boukje Verheij). ‘Hoe raak Beards observaties ook nu weer zijn, haar oplossing stelt opnieuw teleur.’ En Jean-Pierre Geelen over Natuurbescherming als hartstocht. Victor Westhoff (1916-2001) van Frank Saris: ‘Een biografie als een meanderende rivier.’
Jop de Vrieze las Alle kinderen van Louis van Kamil Baluk (uit het Pools vertaald door Charlotte Pothuizen). ‘Door de combinatie van persoonlijke verhalen, ethische kwesties en de ontwikkeling van de wetgeving, is Alle kinderen van Louis een geslaagd boek geworden over verwantschap en maakbaarheid.’ En Jan Tromp interviewt Max van Weezel over zijn nieuwe boek, Vrienden tegen wil en dank (samen met Wilma Borgman), engagement en Den Haag. ‘Verslaafd zijn aan Den Haag is een ziekte die je maar beter als journalist kunt dragen, vindt hij.'
Tot slot bespreekt Hans Bouman Daal neder, engel van Thomas Wolfe [fragment] (uit het Engels vertaald door Sjaak Commandeur). ‘Nee, volmaakt is Daal neder, engel niet, maar het blijft een fascinerend en literair-historisch belangwekkend boek.’
Korter:
- Hugo Blom over Leven en laten leven van Hendrik Groen: ‘Het verhaal zit akelig dicht op het leven van alledag, de personages zijn zonder uitzondering antipathiek en het hele verhaal kabbelt in enkelvoudige zinnen zonder golfslag 284 pagina’s naar het einde.’ Twee sterren.
- Edwin Krijgsman las De buitenjongen van Paolo Cognetti [fragment] (uit het Italiaans vertaald door Yond Boeke en Patty Krone). ‘De lezer die werd gevloerd door De acht bergen vindt hier flink wat bekende ingrediënten.’ Drie sterren.
- Paul Onkenhout recenseert Het Amsterdam van Johan Cruijff van Sytze de Boer. ‘[De Boer] is de ideale gids.’ Vier sterren.
- Wineke de Boer bespreekt De hartenvreter van Boris Vian (uit het Frans vertaald door Sonja Pos). ‘Hoewel hij wel erg veel zijpaadjes bewandelt, werkt dit absurdistische boek omdat Vian zo’n lichtvoetige schrijver is.’ Vier sterren.
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Een interview met Babette van Veen door Lorianne van Gelder. Over haar carrière en over haar eerste kinderboek: Prinses Leentje & de weg naar het hart. ‘De prinsesjes in sprookjes waarmee we opgroeien zijn zo lijdzaam. […] Geen van die prinsesjes denkt: er is een probleem, misschien moet ik dat oplossen.’
Arie Storm bespreekt het opnieuw uitgegeven De Nijhoffs en ik. Of de gevolgen van een genre van Marja Pruis [fragment]. ‘Al met al een hilarisch boek. Het is natuurlijk helemaal geen biografie zoals wij die in Nederland aan het eind van de twintigste eeuw kenden; het is het verhaal over het schrijven van een biografie’.
Marjolein de Cocq interviewt Celeste Ng, de schrijfster van Kleine brandjes overal (vertaald door Saskia Peterzon-Kotte en Anna Livestro). ‘Eind jaren 90 dachten we dat we het voor elkaar hadden. […] Het was girlpowertijd en we werden zelfgenoegzaam. We dachten dat we wisten wat we aan het doen waren. Door mijn boek in deze tijd te laten spelen kon ik terugkijken: oké, hoe ver zijn we nou gekomen? Wat is veranderd en wat niet?’
Dries Muus las Leven en laten leven van Hendrik Groen. ‘Helaas is Groens romandebuut het zoveelste bewijs dat enorme populariteit nog geen garantie is voor kwaliteit.’
Korter:
- Kim Schoof over Kleine encyclopedie van de eenzaamheid van Johanna Spaey: ‘Als lezer merk je, hoe fragmentarisch het boek ook is, je toch verbanden gaat leggen. En die ervaring stemt hoopvol over het menselijk vermogen eenzaamheid te lijf te gaan.’
- John Jansen van Galen bespreekt Liberaal zwaargewicht. Henk Vonhoff (1931-2010) van Diederick Slijkerman. ‘Liberaal zwaargewicht heet het boek en zo, in de dubbele betekenis van die term, wordt Vonhoff geschetst.’
- Dirk-Jan Arensman las Dagen van inkeer van A.M. Homes (vertaald door Gerda Baardman en Monique ter Berg). ‘Iemand die de decadente consumptiemaatschappij, populisme en de wanhopige maskerades van de botoxverslaafden kan vatten in (tijd)geestige typeringen en plots.’
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
In NRC Boeken deze week 73 ongevraagde leesadviezen voor 73 vakantiebestemmingen. Daarnaast bespreekt Rob van Essen Dagen van inkeer, de nieuwe verhalenbundel van A.M. Homes. 'We maken iets mee, in een wereld die op de onze lijkt, bevolkt door mensen die op ons lijken. En het is gewoon goed opgeschreven, laten we dat ook niet vergeten. Lezen is ook een esthetische ervaring,' schrijft hij. Van Essen las ook de nieuwe roman van Michael Ondaatje, Warlight. 'Net als in De Engelse patiënt blijven in Warlight door dat dromerige effect de personages op enige afstand, maar dat is juist een verdienste van Ondaatjes proza; het weerspiegelt de moeizame banden van zijn personages met hun wereld,' staat er onder meer in het stuk.
Van Hannah van Wieringen een stuk bespreking van de onlangs verschenen vertaling van Virginia Woolfs The Voyage Out, volgens haar 'een roman als een schip, traag en majestueus golft ze van de bladzijden'. 'Virginia Woolfs eerste is een weldaad,' schrijft Van Wieringen ook nog. Els van Diggele wijdt een recensie aan Derk Walters' 'informatieve correspondentenboek' Israël zegt geen sorry meer. En Nynke van Verschuer sprak met Mary Beard over haar essay Vrouwen & Macht. Een manifest. 'Het boek is een mix van optimisme en pessimisme. In mijn leven ben ik getuige geweest van revolutionaire vooruitgang. Mijn moeder werd geboren voordat vrouwen stemrecht hadden, en maakte een eerste vrouwelijke premier mee. Maar terwijl ik vroeger dacht dat we het met gelijke salarissen en behoorlijke kinderopvang wel konden slechten, wil ik nu laten zien hoe ideeën over vrouwen en macht verankerd zijn in ons denken. Ik denk niet dat die structuren natuurlijk zijn, maar ze hebben wel een lange adem,' aldus Beard in het interview.
Korter:
- Judith Eiselin over Heleen van Royen, Sexdagboek ('Ik had nooit gedacht dat een boek over seks saai kon zijn. Maar Heleen van Royen is het gelukt.')
- Arjen Ribbens over Pascal Engman, Patriotten ('heeft vaart en is overtuigend geschreven')
- Jannetje Koelewijn over Arie Berghout, Heer en meester aan het ziekbed. Leven en werk van Isidore Snapper (1889-1973), internist ('Wat een goed idee van gepensioneerd internist Arie Berghout om het leven van Snapper te beschrijven. Het is een geweldige manier om te laten zien hoe de geneeskunde zich de afgelopen eeuw ontwikkeld heeft.')
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Deze week in De Groene, een essay van Stephan Sanders over het laatste deel van Michel Foucaults serie over seksualiteit: Les aveux de la chair (de bekentenissen van het vlees). ‘Het magnifieke is dat Foucault die verziendheid – de moeilijkheid om het nabije op te merken – in de laatste delen van zijn reeks heeft gecorrigeerd. Het beeld over seksuele geschiedenis dat hij zo achterlaat is minder verbluffend dan het aanvankelijk leek. Great Expectations werden in de loop van het onderzoek ingeruild voor een precieze, gedetailleerde blik.’ En een stuk van Joost de Vries, over het toe-eigenen van misdrijfverhalen, zoals is gebeurd voor de film Utøya 22. juli en in Peter Middendorps boek Jij bent van mij. ‘Het kost veel moeite dat beeld van de succesvolle schrijver die wegrijdt van een moordplek, zich vrolijk verheugend over het idee er een roman over te schrijven, niet obsceen te vinden.’
Saskia Pieterse schreef over Van elk waarheen bevrijd van Thierry Baudet. ‘Baudets grote aantrekkingskracht is dat hij aan al die andere gekwetste zonen de definitieve genezing van de kwetsuur belooft door ‘in opstand te komen’ tegen te gevestigde orde, terwijl tegelijkertijd de patriarchale positie volledig intact wordt gelaten.’ En Piet Gerbrandy bespreekt Melagros’ Bitterzoete liefde. Griekse epigrammen (nu vertaald door Paul Claes) [fragment]. ‘Het zijn koele, knappe gedichten, die desondanks verwijzen naar een diep mysterie. […] Hoewel de gedichten in het Nederlands ritmisch niet overal even lekker lopen, heeft Paul Claes de sfeer en gevatheid van Meleagros uitstekend getroffen, terwijl hij bovendien verhelderend commentaar levert.’
Graa Boomsma las De gulheid van de zeemeermin van Denis Johnson (vertaald door Peter Bergsma) [toelichting door de vertaler]. ‘Lees hem. Hij is er niet meer maar zijn boeken blijven.’ En Lodewijk Verduin herlas De Kapellenkensbaan van Louis Paul Boon, onlangs opnieuw uitgegeven. ‘In dit lange, zowel eentonige als verslavende boek preekt en tiert Boon over de problemen die ons vandaag nog teisteren: armoede, uitbuiting, cynisme en geweld. Dat maakt deze roman nog altijd onthutsend en indrukwekkend, maar in een tijd waarin veel schrijvers in een politieke crisis verkeren, en zoeken naar nieuwe vormen van engagement, wijst Boon ons ook op imponerende wijze de weg.’
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
