Barbara Ehrenreich en Judith Herzberg (de boekbesprekingen in de week van 21 november 2018)
26 november 2018Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften waarin deze week aandacht voor Barbara Ehrenreich, Judith Herzberg en Willem Otterspeer, en verder: Michelle Obama, Norbert Peeters & Tessa van Dijk, Hans Tentije, Jon Fosse (Trouw), Martin Michael Driessen, Jan Mulder (de Volkskrant), Melba Escobar, Markus Zusak, Jan Paul Schutten (Het Parool), Kamila Shamsie, Kathy Acker, Soseki Natsume, Pierre Bourdieu, André Jolles (Nederlandse Boekengids), A.F.Th. van der Heijden, Martine Bijl, Thomas Rueb, Roelof van Gelder (NRC), Maaike Meijer, Mihail Sebastian en Caro Van Thuyne (De Groene Amsterdammer).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
'De bundel richt zich juist op zulke sprookjes, succesverhalen en de uitzonderingen op de regel: vrouwen die gewoon konden onderzoeken, publiceren, reizen en spreken,' schrijft Paul de Vries over Darwins engelen, de bundel over vrouwelijke collega's van Charles Darwin die Norbert Peeters en Tessa van Dijk samenstelden.
In De Verdieping een ingekorte en bewerkte versie van Barbara Ehrenreichs essay 'Beyond Humanism' dat ze schreef ter gelegenheid van de Erasmusprijs 2018: 'Mijn pleidooi komt niet op uit mijn persoonlijk leven - ik ben geen veganist en heb geen huisdieren. Wel ben ik natuurwetenschappelijk geschoold. Tijdens mijn leven is de kijk in de wetenschappen op dieren zo snel en fundamenteel aan het veranderen, dat de conclusie nu al mag zijn dat het volslagen willekeur is om dieren uit het menselijke, morele domein te weren. Overal blijken dieren vermogens te hebben die aanvankelijk uniek waren voor de mens - ze gebruiken werktuigen, zijn altruïstisch, maken kunst, ze denken na en hebben een geheugen, ze kunnen wegzinken in een depressie.'
Ook: een interview met filosoof Akeel Bilgrami en een essay van Herman Vuijsje in lijn met zijn boek Zwartkijkers, over het gebrek aan kritiek in eigen zwarte kring.
Recensies: Janita Monna opent met Begane grond, de nieuwe bundel van Hans Tentije, 'een uitzonderlijk dichter': 'Al lezend krijg je het gevoel dat wat verdwenen is, nog onder handbereik ligt, dat de geschiedenis voortdurend met je mee wandelt, als een ongrijpbare schaduw.'
Vervolgens bespreken Rob Schouten en Joke de Wolf kunstenaarsromans. Schoutens bespreking van Jon Fosses Melancholie I ('een bijzondere, maar [...] ook veeleisende leeservaring. [...] Het is een trance-achtig, in wezen muzikaal modulerend proza waaruit, voor de hoofdpersoon maar ook voor de lezer, in feite geen ontsnapping mogelijk is.') is lovend, De Wolf is aanzienlijk negatiever over Peter Delpeuts In het zwart van de spiegel [fragment | laudatio]. 'Geen hedendaagse roman [...]. Het is een boek rond een mooi idee en één enkele hoofdpersoon, die nauwelijks reageert op de mensen om hem heen.'
Boek van de Week is Michelle Obama's Mijn verhaal. Becoming. Paul van der Steen schrijft: 'Het boek blijft weg bij de oer-Amerikaanse standaardopbouw waar uitgevers, Hollywood en Oprah-achtige talkshows dol op zijn: ellende die wordt gevolgd door een moment van inzicht, berouw of bekering beloond met redding en geluk. In plaats daarvan krijgt de lezer een levensechter aanvoelend relaas voorgeschoteld, waarin voor- en tegenspoed elkaar afwisselen en soms door elkaar heen lopen.'
Verder:
- Jaap Goedegebuure over Willem Otterspeer, Een ontgifting [onze recensie]: 'Intrigerende, hier en daar nogal uitgesponnen, maar al met al toch geslaagde dubbelroman.'
- Beeldboek van de week is Frank Flöthmann, Stille Nacht. Het kerstverhaal zonder woorden.
- Jann Ruyters over Elizabeth Taylor, Hotel Claremont: 'Geen hemelbestormend boek, maar een plezier in subtiliteit en scherpte.'
- Sofie Messeman over Johan Harstad, Heterdaad [fragment]: 'De schrijver heeft zich zichtbaar vermaakt met het schrijven van dit merkwaardige boekwerkje. En wat meer is, ook de lezer amuseert zich kostelijk tijdens zijn tocht doorheen deze verrassende bladzijden, die satirisch, grotesk en tragikomisch tegelijk zijn.'
- Bas Maliepaard over Wilma Geldof, Het meisje met de vlechtjes: 'Zo rauw las ik niet eerder over het verzet in een jongerenroman.'
- Tessa de Loo in 'Vandaar dit boek' over De tweeling achter de schermen. Het verhaal van een wereldwijde bestseller: 'Het is echt wennen als anderen met jouw boek aan de haal gaan. De regisseur en scriptschrijver maken er op hun beurt hun kunstwerk van.'
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
Deze week in de Volkskrant gaat Margriet Oostveen in gesprek met Barbara Ehrenreich over werkloosheid en ziekte, naar aanleiding van de Erasmusprijs, die ze dinsdag in ontvangst neemt voor haar diepgravende journalistieke werk. ‘Ik denk dat het toch meer een gevoel van solidariteit is bij mij,’ vertelt Ehrenreich. ‘Ik wíl in verbinding blijven met alle mensen aan de onderkant van de samenleving, omdat ik echt geloof dat dit de mensen zijn die in de toekomst dingen gaan veranderen. Maar misschien komt het inderdaad ook van nature, omdat ik er vandaan kom.’
Judith Herzberg ontvangt donderdag de Prijs der Nederlandse Letteren. Arjan Peters schrijft over haar oeuvre: ‘Judith Herzberg schrijft regels om je aan te laven.’ Van Bo van Houwelingen een stuk over Martin Michael Driessens Mijn eerste moord en andere verhalen [fragment]. ‘Dankzij Driessen zal [Theodor] Storm weer gelezen worden. En mochten de buitengewone verhalen van Driessen onverhoeds in de vergetelheid raken dan is het hopen op een schrijver die, over een eeuw of wat, Mijn eerste moord oppakt en denkt: dit moet weer gelezen worden.’
Bart Dirks las Chris De Stoops Wanneer het water breekt. ‘Het verhaal komt wat brokkelig en gefragmenteerd op gang, met korte hoofdstukken en een wirwar aan namen. Het relaas wordt vollediger, intenser en hartverscheurender naarmate meer puzzelstukjes samenvallen.’ Verder Frank Heinen die schrijft over Samuel Bjørks De jongen in de sneeuw. Hij vond het een goed geschreven en spannend boek, maar heeft toch zijn twijfels: ‘Als je van een thriller verwacht dat-ie méér doet, dat ook een spannend boek tracht inzicht te verschaffen in het waarom van wat er gebeurt – zozeer dat je je als lezer in de dader kunt inleven en je achteraf had kunnen weten whodunit – dan voel je je aan het eind van De jongen in de sneeuw toch wat bekocht.’
Bo van Houwelingen bespreekt Liefde & aardbevingen van Jan Mulder, maar is niet lovend. ‘Lange, kromme zinnen (waarin soms een woord compleet vergeten is) vol archaïsche uitdrukkingen. Ze vormen warrige betogen, de samenhang met het verhaal – voor zover daarvan nog sprake is – ontgaat je,’ aldus Van Houwelingen.
Korter:
- Hans Bouman over Patrick deWitt, Noorderzon: ‘In French Exit/Noorderzon weet deWitt wederom met succes schijnbaar onverenigbare elementen in een roman onder te brengen. Hij heeft zijn eigen genre gecreëerd.’
- Ad van Liempt over Roel van Duijn, Een zoon voor de Führer: ‘Hij heeft veel interessants naar boven gehaald over de nazi-moeder en haar tragische zoon. Bij het opschrijven kan hij de neiging moeilijk onderdrukken de feiten af te wisselen met speculaties: wat zou ze toen gehoord, gezien, gedacht hebben?’
- Mac van Dinther over Kathrin Hartmann, Groene Leugens: ‘Groene Leugens is geschreven als een lange tirade waarin Hartmann niets of niemand spaart.’
- Flip Vuijsje over Philip Norman, Eric Clapton: ‘Ondanks die focus op Claptons persoon hebben we ook na lezing van deze biografie nog steeds geen dieper inzicht in wie hij nou eigenlijk ís.’
- Wineke de Boer over Edouard Louis, Ze hebben mijn vader vermoord [fragment]: ‘Het grote talent Edouard Louis (1992) uit Noord-Frankrijk kiest zijn scènes zorgvuldig en schrijft gedetailleerd.’
- Pjotr van Lenteren over Jan Paul Schutten, Het mysterie van niks en oneindig veel snot: ‘Het mysterie van niks is niet alleen grappig en knap, maar ook hoogst relevant.’
- Elma Drayer over Karwan Fatah-Black, Eigendomsstrijd [fragment]: ‘Eigendomsstrijd biedt een mooie aanvulling op de geschiedschrijving over het slavernijverleden.’
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op Volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Dieuwertje Mertens schrijft deze week over Melba Escobars De schoonheidssalon en is onder de indruk: ‘De verkrachtingsscène is niet alleen de naarste, maar ook de sterkste scène uit het boek. Het laat zien hoe er onder de machismomores (je mag je aan een knappe vrouw vergrijpen) en de vrouwelijke afgunst een soort hardvochtige loyaliteit tussen vrouwen onderling schuilgaat. Ook laat Escobar zien hoe in twee minuten een persoon/een leven voorgoed kan veranderen.’
Marjolijn de Cocq gaat in gesprek met Markus Zusak over zijn nieuwe roman De bruggenbouwer. ‘Echt alles in het boek staat bewust op de plek waar het staat, alles staat er met een reden, van personage tot zin tot woord tot komma,’ vertelt Zusak. ‘Alle verhalen overlappen elkaar, alles wat misschien een uitwaaiering lijkt, is nodig. Al begrijp je dat als lezer soms pas later. Alles hangt met elkaar samen.’ Ook las Marjolijn de Cocq Jan Paul Schuttens Het mysterie van niks en oneindig veel snot. ‘Het duo Schutten/Rieder is een gouden combinatie, de uitgave is een hebbeding, maar bovenal voert Schutten je met grote aanstekelijkheid mee door een duizelingwekkende feitenreeks waarin hij dat onmetelijke heelal toch in heel wat maateenheden weet te vatten.’
Korter:
- John Jansen van Galen over Herman Vuijsje, Zwartkijkers: ‘Zwartkijkers is het boek van iemand die zich in de loop der jaren flink kwaad maakte en daar overtuigend vorm aan geeft in een “beredeneerd pamflet”.’
- Dries Muus over Willem Ottenspeer, Een ontgifting [onze recensie]: ‘Het is vooral Otterspeers stijl die zijn debuut de moeite waard maakt. Daarin klinkt de invloed van Hermans (W.F.) door, maar Otterspeer overtuigt zelf ook.’
- Hans Knegtmans over Michael Connelly, Twee soorten waarheid: ‘De auteur heeft zich voortreffelijk gedocumenteerd. Zoals altijd.’
- Een artikel van Gabri van Tussenbroek, wiens boek Amsterdam en de Nachtwacht, de mannen op het meesterwerk van Rembrandt [fragment] onlangs verscheen, over wie er op het schilderij staan.
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
‘Hoe komt het dat we ondanks wijdverbreide kritiek toch niet durven te breken met het bbp en de op groei gerichte economische blik die erachter schuilgaat,’ vraagt Paul Teule zich af. Hij schrijft over Diane Coyles GDP, Lorenzo Fioramonti's The World After GDP, Philipp Lepenies’ The Power of a Single Number, Ehsan Masoods The Great Invention, Dirk Philipsens The Little Big Number en David Pillings The Growth Delusion. Zes boeken over dit onderwerp, en toch is Teule niet echt enthousiast in zijn essay. ‘Geen enkel boek breekt echt met het groei-ideaal van de economie,’ schrijft hij. ‘Het is wonderlijk om te zien hoe zoveel denkkracht uiteindelijk niet leidt tot een radicale herijking van ons economisch systeem, terwijl het feit dat ongebreidelde bbp-groei in een eindig ecosysteem onmogelijk is toch een no brainer zou moeten zijn.’
Verder gaat de briefwisseling tussen Rob Hartmans en Geerten Waling over Peter Hitchens’ Opstand tegen God, John Grays Seven Types of Atheism en Tim Cranes The Meaning of Belief. Hartmans schrijft aan Waling: ‘Net als ik is Crane niet-gelovig. Maar net als ik weigert hij iedereen die zich wel als religieus beschouwt af te doen als een achterlijke stumper, als iemand die nog niet is verlicht door de even heldere als eenduidige waarheid van “de wetenschap” en dus blijft ronddolen in de duisternis van achterhaalde opvattingen, vooroordelen en hersenschimmen. Een dergelijke arrogantie lijkt immers verdacht veel op de hoogmoed van de religieuze fanaticus, die ook neerkijkt op iedereen die zich nog niet heeft bekeerd tot het “ware geloof”. Maar het zou me niet verbazen als jij het op dit punt niet met mij eens bent.’
Christiaan Caspers schrijft over Kamila Shamsies Huis in brand. ‘Geen ongemakkelijk anachronisme, maar een echte Antigone-voor-de-eenentwintigste-eeuw,’ aldus Caspers. ‘Om ons bewust te blijven van het bestaan van die bloedsomloop en om contact te houden met een “commonality of feeling” die in het hier en nu niet altijd toegankelijk is, hebben we boeken als Home Fire nodig.’ Piet Gerbrandy recenseert Slauerhoffs Verzamelde gedichten. ‘De editie die er nu ligt, vol met niet eerder gepubliceerd materiaal, is monumentaal, al zijn de samenstellers de eersten om toe te geven dat bij een dichter als Slauerhoff volledigheid en volmaaktheid uitgesloten zijn.’ Gerbrandy over de schrijver zelf: ‘Slauerhoff lees je niet uit interesse, maar uit liefde en hartstocht. Daarin wordt hij door geen van zijn tijdgenoten geëvenaard.’
Tessel Veneboer & Jip Lemmens lazen Kathy Ackers oeuvre. Ze noemen onder andere Great Expectations en Blood and Guts in High School en bespreken ook boeken die over Acker en haar thema’s gaan: Olivia Laings Crudo [onze recensie], Chris Kraus’ After Kathy Acker, Douglas A. Martins Acker en Corina Koolens Reading Beyond the Female. ‘Haar boeken zijn emotioneel, op het sentimentele af, maar zijn daarom juist zo spannend en aangrijpend,’ merken Veneboer en Lemmens op. ‘Ackers werk is intelligent, opwindend, experimenteel en vernieuwend. Olivia Laing heeft het goed gezien: Kathy Ackers onstabiele mythes, zowel die in haar werk als die over haar leven, zijn hyperactueel.’
Soseki Natsumes oeuvre wordt besproken door Pieter Kranenborg. ‘Natsumes kracht is zijn sfeervolle manier van schrijven over de worstelingen van vroegtwintigsteeeuwse Japanners en hun nieuwe vrijheden,’ aldus Kranenborg. ‘De empathische en bedachtzame manier waarop Natsume over deze problematiek schrijft, biedt op zichzelf alvast iets van de rust waarnaar de individualistische mens blijkbaar op zoek is.’
Dan Frans-Willem Korsten over de urgentie van de neerlandistiek. Hij bespreekt onder andere Antije Krogs Medeweten [fragment]. ‘In het gedicht is niet maar één lyrisch subject aan het woord, maar meerdere subjecten. Daardoor krijgt het gedicht iets dramatisch.’ Hij haalt ook Karl Polanyi's The Great Transformation en Martijn Konings’ The Emotional Logic of Capitalism aan, en concludeert dat taal ‘een borg voor politiek samenleven en sociale cohesie [is], maar dat geldt uitsluitend als iedereen niet alleen het woord mag nemen (een democratisch recht) maar ook in staat is dat woord te hanteren (een kwestie van scholing). De neerlandistiek heeft als taak die borg te helpen zekeren; en die zekering heeft grote urgentie’.
Berthold van Maris vraagt zich in zijn stuk af waarom dode talen zo aantrekkelijk zijn. Voor Latijn noemt hij Jan Bloemendals Latijn. Cultuurgeschiedenis van een wereldtaal [fragment]. Hebreeuws bespreekt hij aan de hand van Lewis Glinerts The Story of Hebrew. Aramees uiteindelijk met Holger Gzella's De eerste wereldtaal [fragment]. Hij heeft het over Aukaners, als hij stelt: ‘Dat mensen soms een dode taal creëren laat zien hoe groot het verlangen ernaar soms is.’
Van Bart van Heerikhuizen een essay over Pierre Bourdieus oeuvre, onder andere over Anthropologie économique: ‘Bourdieus revisie van de oude giftentheorie geeft hopelijk een idee van hoe intellectueel fascinerend dit boek is.’ Van Heerikshuizen is lovend over het hele oeuvre: ‘Eigenlijk zijn al die boeken interessant en ze bouwen ook voort op elkaar, al kun je ze los lezen.’ Trudy Dehue schrijft over Thomas Oudman en Theunis Piersma's De ontsnapping van de natuur. ‘De vragen die Oudman en Piersma stellen over hun kanoeten verbinden ze met de belangrijkste raadsels en meest urgente problemen van onze planeet.’ Ze schrijft dat het ‘een leerzaam, humoristisch en regelmatig zelfs poëtisch boek’ is.
Guido van Hengel bespreekt het eindeloze einde van de Eerste Wereldoorlog, aan de hand van zes boeken. Dit zijn Frank Furedi's Populism and the European Culture Wars en First World War (‘Ondanks die tendentieuze stijl heeft Furedi toch een interessant thema te pakken.’), Robert Gerwarths The Vanquished (‘Gerwarth vertelt met oog voor zowel het menselijke detail als de historische context.’), Joachim Knäppners 1918. Aufstand für die Freiheit (‘Geen scherpe historische analyse, wel een lange, goede vertelling.’), Daniel Schönpflugs 1918. Het jaar van de dageraad (‘Een beknopte mozaïekvertelling.’) en Volker Weidermanns Träumer (‘Weidermanns stijl is literair, al grossiert hij in on-Duitse staccato zinnen, soms zelfs zonder werkwoord. Dat leest niet altijd even prettig.’).
Dan Jilt Jorritsma over de herhaling van de geschiedenis, met de boeken Angst en vrijheid van Keith Lowe en Het orakel van Napels van Mark Blaisse. ‘Lowe werpt zich op als een hedendaagse Vico,’ schrijft Jorritsma. ‘Vico werkte zijn verum-factum-principe uit tot een tropenleer, waarbij metaforen en mythen de protocollen zijn die de historische werkelijkheid vormgeven en op die manier beschrijvingen en verklaringen van historische gebeurtenissen mogelijk maakten.’
Ten slotte heeft Geertjan de Vugt het over André Jolles’ oeuvre, met name Eenvoudige vormen. Hij haalt ook het boek Wat is een volk? [onze recensie] aan van onder andere Alain Badiou en Jacques Rancière. ‘Vorm of vormeloosheid? Misschien is dat wel de belangrijkste politieke vraag van dit moment. Wie hem wil stellen, en wie de analyses van Rancière, Bourdieu of Didi-Huberman serieus wil nemen, die doet er goed aan nog eens te kijken naar het boek van de “grote tovenaar” Jolles, een boek vol vormen, gebaren en formules.’
De Nederlandse Boekengids verschijnt zesmaal per jaar. Het tijdschrift is te koop bij het Nieuwscentrum.
Judith Eiselin las Martine Bijls Rinkeldekink en Roos Schlikkers Moeder van glas. Rinkeldekink vindt ze 'een verbluffend boekje'. 'Integer en spitsvondig, nergens larmoyant: Bijl kan licht verwoorden wat loodzwaar is. En juist daardoor komt het binnen.' Over het boek van Schlikker is Eiselin minder enthousiast: 'Moeder van glas is aangrijpend en schokkend puur door de inhoud, maar stilering ontbreekt en daarmee echte betrokkenheid van de lezer.' Daarnaast een bespreking van Maria Barnas' Nachtboot door Obe Alkema [fragment | recensie]. 'De taal is zo gepolijst dat de beklemming van de fundamentele twijfel en afstand niet verzilverd wordt. Nog voor de implicaties van het mysterieuze zich goed en wel hebben laten aflezen, is de spanning alweer weggeëbt. De taal is te clean om de beschreven situaties naar een hoger plan te tillen,' merkt Alkema onder meer in het stuk op.
Thomas de Veen recenseert A.F.Th. van der Heijdens Mooi doodliggen [fragment | recensie]. 'Eerst en uiteindelijk is Mooi doodliggen een roman van Van der Heijden, een weldaad van een vertelling, waarin je zijn meesterhand aan het werk ziet,' schrijft hij. Roos van Rijswijk wijdt een stuk aan Geir Gulliksens Het verhaal van een huwelijk. 'Wat Gulliksen zo meesterlijk voor elkaar krijgt is op een of andere manier een analytische afstand nemen – van dat wat iedereen kent – zonder dat het verhaal inboet aan intimiteit,' stelt Van Rijswijk. En: 'Wat het geheel karakter geeft is ook het waanzinnige stilistische vernuft van de auteur.' Maarten Zeegers geeft vijf ballen aan Thomas Ruebs Laura H. Het kalifaatmeisje uit Zoetermeer. 'Laura H is het beste journalistieke werk op dit gebied tot nu toe,' vindt hij. 'Rueb heeft op basis van puik onderzoek een meeslepende journalistieke thriller geproduceerd.' Verder van René van Stipriaan een bespreking van Roelof van Gelders 'rijke en verhelderende' Dichter in de jungle. John Gabriel Stedman (1744-1797). 'Het leven van Stedman leest als een roman, en zo had de hoofdpersoon het ook min of meer bedoeld. In zijn jeugd las hij avonturenromans als Tom Jones van Henry Fielding en Roderick Random van Tobias Smollett. Hoe onwaarschijnlijk de omzwervingen en toevallige verwikkelingen in die boeken ook waren: Stedman wilde dit ook. Hij nam zich uitdrukkelijk voor om een "afwijkend" leven te leiden. En dat is hem aardig gelukt,' aldus Van Stipriaan.
Frank Vermeulen laat zich kritisch uit over Olof van Joolens ‘Liggen blijven!’ Achter de schermen bij de mariniers van De Punt en de terreuracties van 1973-1978: Het narratief van heldhaftige handhavers van het gezag die met gevaar voor eigen leven een gevecht hebben geleverd tegen terroristen [...] vervormt de gebeurtenissen van destijds net zo erg als die stemvervormers in de rechtszaal de stemmen van de mariniers verdraaiden.' En Nynke van Verschuer sprak met Marilynne Robinson naar aanleiding van het verschijnen van Wat doen wij hier? Over geweten, geloof, geluk en wat het betekent om te leven. '"Angst is verslavend als een drug. Als je kijkt naar een massa op straat, dan zie je: ja, dat is opwindend. Het is opwindend om een vijand te hebben, of iemand die tegen je samenspant. Een onderzoeker naar samenzweringstheorieën vertelde me onlangs dat die mensen die daarin geloven, toegaven dat ze zich zonder zulke theorieën maar zouden vervelen." Met een schaterlach: "Dus helpen ze de samenleving maar om zeep, uit verveling! Nee, maar ik denk werkelijk dat de geesteswetenschappen mensen kunnen helpen om hun leven betekenis te geven en hun ervaringen te structureren. Nu creëren mensen vooral structuur door zich in groepen te organiseren, en een 'ander' te identificeren."'
Korter:
- Janet Luis over Gregor Verwijmeren, De vorm van geluid: een 'goed gedocumenteerde en interessante roman'
- Margot Dijkgraaf over Laetitia Colombani, De vlecht: 'Colombani slaagt erin je vanaf de eerste bladzijde beet te pakken en niet meer los te laten.'
- Sebastiaan Kort over Hans Münstermann, De onderstroom: 'Is Münstermann een aanhanger van de stelling van Mulisch dat een schrijver er verstandig aan doet het raadsel te vergroten? Dat het daar de schijn van heeft bewijst de suggestieve taal, die soms prachtig is.'
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Op 29 november neemt Judith Herzberg de Prijs der Nederlandse Letteren in ontvangst, voor De Groene Amsterdammer schreef Arnon Grunberg een stuk over het werk van de schrijfster. Lodewijk Verduin bespreekt daarnaast Wij, het schuim van Caro Van Thuyne, volgens hem 'een bont en rijk boek, dat geen moment verveelt, maar uiteindelijk worden er zoveel betekenisvolle dwarsverbanden gecreëerd dat de verhalen elkaar gaan verstikken'.
Thomas Heerma van Voss recenseert Mihail Sebastians Sinds tweeduizend jaar. '[S]oms is Sinds tweeduizend jaar ineens alledaags, dan weer ontroerend, dan weer wat saai en dan weer vooral registrerend (met veel college-aantekeningen) - en boven alles is deze kroniek beklemmend realistisch, een geheel waarin geen scène geconstrueerd overkomt,' schrijft hij. Van de hand van Xandra Schutte, ten slotte, een bespreking van Maaike Meijers 'buitengewoon rijke' Hemelse mevrouw Frederike [fragment]. 'Hemelse mevrouw Frederike laat zien dat achter het gestolde beeld van de bohemienne in werkelijkheid een complexe en getormenteerde persoonlijkheid schuilging. Natuurlijk, er waren heus weleens feesten op Jagtlust en ze dronk meer dan goed voor haar was, maar Harmsen van Beek was vooral een intelligente, erudiete vrouw met een groot creatief talent, die iedereen wist te vervoeren met haar eigenzinnige, maniëristische taalgebruik, of dat nou gesproken was of op papier,' merkt ze onder meer op.
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
