Marcel Möring, Peter Handke, Zadie Smith (de boekbesprekingen in de week van 23 oktober 2019)

28 oktober 2019
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |

Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, met deze week Marcel Möring, en verder: Simon Sebag Montefiore, Angela Saini, Pieter van Os (Trouw), Geert Mak, P.F. Thomése (Vrij Nederland), Ronald Giphart, Dave Goulson (de Volkskrant), Hans Luijten, Zadie Smith (Het Parool), Susan Sontag, Nicolas Mathieu (NRC Handelsblad), Martin Hägglund en Peter Handke (De Groene Amsterdammer).

Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.

 

In Trouw een groot stuk over Hendrik Lorentz. Joep Engels las de biografieën van Anne J. Kox en Frits Berends & Dirk van Delft en ziet vier gezichten van de Nobelprijswinnaar - en telkens verschillen van meningen tussen de biografen. 'In 1915 hield weekblad De Nieuwe Amsterdammer een "referendum" onder zijn lezers over "de tien belangrijkste Nederlanders van de afgelopen halve eeuw". [...] Lorentz kwam niet verder dan de negentiende plaats en moest zelfs een flink aantal wetenschappers voor zich dulden. Maar bij zijn uitvaart, dertien jaar later, stonden duizenden mensen langs de route.'

'Er klinkt boosheid, strijdvaardigheid en humor in deze bloemlezing, naast hoop en verlangen,' stelt Janita Monna vast bij lezing van Hardop [fragment], samengesteld door Babs Gons. Verder een interview door Paul van der Steen met Simon Sebag Montefiore over Geschreven geschiedenis [fragment] (over de selectie: 'Het is een reflectie van mijn leesgeschiedenis door de jaren heen. Veel komt voort uit mijn eigen smaak. Het moet in de eerste plaats mij amuseren. Dat speelt bij al mijn boeken. Als schrijver kun je je niet baseren op dat wat mensen misschien zouden willen.'), en besprekingen van Angela Saini's Superieur (Baukje Prins: 'Het is een overtuigend verhaal over het wetenschappelijke denken over ras, en de hardnekkige impact daarvan op de maatschappij, dat ons een spiegel voorhoudt.') en Pieter van Os' boek van de week, Liever dier dan mens.
Laura van Baars: 'Een prachtig boek. [...] Van Os doet iets knaps. De Oost-Europa-correspondent voor NRC en De Groene Amsterdammer kiest een journalistieke aanpak. Hij brengt geen geromantiseerde elementen in zijn verhaal.' En dat werkt.

Verder aandacht voor de nieuwe boeken van Fokke Obbema, Mandy Barker, Stefan Brijs [fragment], David Diop, Daisy Mrázková en Sarah Bailey. En in de bijlage 'Tijd' Asis Aynan, naar aanleiding van het verschijnen van Linoleumkoorts. Ally Smid interviewde hem. 'Het omgaan met studenten vind ik geweldig, maar het lesgeven zelf is best eng. Ik ben zenuwachtig bij elke nieuwe klas en eigenlijk elke maandagochtend, je moet toch weer je verhaal kunnen vertellen, het is podiumvrees. Ik noem het linoleumkoorts. Je wilt het goed doen. Maar je bent zo goed als je laatste les.'

De recensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nlTrouw is te koop bij het Nieuwscentrum. 

Marcel Möring, Peter Handke, Zadie Smith (de boekbesprekingen in de week van 23 oktober 2019)

Delen op

€ 22,99
€ 16,50
Hendrik Antoon Lorentz, natuurkundige (1853-1928 | Anne J. Kox | 9789463820677
€ 27,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Superieur | Angela Saini | 9789025907174
€ 26,00
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Liever dier dan mens | Pieter van Os | 9789044636710
€ 20,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Linoleumkoorts | Asis Aynan | 9789491921704
€ 16,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Superieur | Angela Saini | 9789025907181
ebook
€ 12,99
Meer dan een broer | David Diop | 9789059368613
€ 19,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Teddybeer Flora | Daisy Mrazkova | 9789463880527
€ 18,00
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)

Voor Vrij Nederland interviewde Jessica Geel Geert Mak. Zijn nieuwe boek, Grote verwachtingen. In Europa 1999-2019, verschijnt 5 november [evenement]. Mak voelde zich voor dit boek meer journalist dan historicus. 'Het is ook gewoon je werk als journalist: verbanden leggen, context geven. Ik heb een flink aantal achtergrondgesprekken gevoerd, je kijkt goed naar andere Europa-specialisten, ook internationaal: zit ik nog wel op het goede spoor? Je volgt elkaar scherp, je wisselt soms een mailtje en je denkt de hele tijd: zie ik het goed? Potverdorie, wat gebeurt er nou weer? Achter ons komen de historici. In dit geval zijn wij de voorhoede, een noodgedwongen voorhoede.' En: 'De EU heeft op den duur alleen nog een kans, denk ik, als we teruggaan naar een kern-Europa. Daaromheen kan iedereen zich associëren en verbinden. Ook daarom is de Brexit zo'n drama. Het is een gemiste kans voor de EU om te onderzoeken hoe om te gaan met een land dat uit dat starre keurslijf wil. Europa kan in de omvang die het nu heeft naar mijn idee nooit een sterke politieke eenheid worden. Daarvoor zijn de geschiedenissen te verschillend.'

Evert Nieuwenhuis sprak Rutger Hoekstra over zijn boek Replacing GDP by 2030: Towards a Common Language for the Well-being and Sustainability Community: 'We naderen een kantelpunt, denk ik. De geschiedenis van het bbp laat zien dat er druk nodig is om een maat geïnstitutionaliseerd te krijgen, zoals de Grote Depressie, de Tweede Wereldoorlog en de Marshall-hulp. Ik zie dat soort druk voor de welzijnsmaat ook toenemen. Toekomstige welvaart, oftewel duurzaamheid, wordt steeds belangrijker. Klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit staan nu echt op de politieke agenda.'

en Jeroen Vullings presenteert zijn maandelijkse Boeken Top-1: P.F. Thoméses Vaderliefde [fragment | evenement]. 'In principe hoefde Thomése niks te verzinnen. [...] Maar op een andere manier is de geestkracht van de romancier toch iets dat ik elke biograaf gun. Niet tegenover de feiten, maar door de verbeeldingskracht los te laten op de witte plekken in het te biograferen leven.'

Vrij Nederland verschijnt elke maand; elk kwartaal verschijnt er een special. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum.

In de Volkskrant, en dan het magazine, een interview met schrijver Henk Blanken en zijn dochter Nina over euthanasie bij diepdementen en Blankens nieuwe boek Beginnen over het einde [fragment] dat 29 oktober verschijnt. ‘Hij denkt erover na, hij schrijft erover, hij organiseert er debatavonden over en, zegt zijn dochter Nina Blanken (30), hij praat er voortdurend over; een ander gespreksonderwerp is er bijna niet. “Soms zeggen we thuis tegen hem: hou er nou eens over op. Ga eens gewoon léven in de tijd die je nog hebt.”’

In de Boekenpagina’s: Henk Pröpper over het probleem van laaggeletterdheid en ontlezing. ‘Met al onze 21st century skills weten we nog altijd onvoldoende welk goud we in handen hebben met lezen. Het wordt tijd ons weer te buigen over de bladeren die spreken, en iedereen die kans te geven.’

Recensies. Bo van Houwelingen las de nieuwe roman van Ronald Giphart, Alle tijd [fragment]. ‘Het is heerlijk om te lezen over dingen die mooier zijn dan de werkelijkheid, maar het roept ook de vraag op wat er van Gipharts scènes overblijft als hij je eens niet met vaseline zou insmeren.’ Daarnaast bespreekt Marjan Slob Intussen komen mensen om. Over politieke betrokkenheid van Alicja Gescinska: ‘Gescinska houdt zichzelf voor: “Als je denkt dat je het verschil kan maken, hoe klein ook, moet je het misschien doen.”’

Caspar Janssen over De tuinjungle. Tuinieren om de wereld te redden [fragment] van Dave Goulson: ‘Goulson beschikt over het zeldzame talent uitvoerig verslag te doen van de ecologische catastrofe die zich binnen en buiten Engeland afspeelt en tegelijkertijd zijn goede humeur en gevoel voor humor – althans op papier – te bewaren. Dat resulteert in hilarische beschrijvingen van bijvoorbeeld de Britse obsessie met het gladgeschoren gazon.’

Verder besprekingen van Paarden vliegen businessclass. Verhalen over mens en dier in het Midden-Oosten van Olaf Koens (‘[…] “Steeds vaker bekruipt me het idee dat mensen meer om dieren geven dan om hun eigen soort”, schrijft Koens.’), Nederzettingen van Sanneke van Hassel (‘Alle behuizing is tijdelijk. Maar het is een zegen dat de schrijver in deze vertellingen haar stee heeft gevonden.’) en Stephen Fry’s Een jongensleven dat recent vertaald werd (‘Stephen Fry (1957), acteur, regisseur, comedian en documentairemaker, is vóór alles schrijver. Zijn verliefdheid op de taal, zijn drang om te verleiden met woordgrappen, anekdotes, idiote uitweidingen en bijtende ironie, is de basis van al zijn talenten.’). Ook minibesprekingen van de boeken van Jeroen Siebelink, Derk Visser, Malcolm Gladwell en Annegreet van Bergen.

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag, en zijn te raadplegen op Volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.

Nederzettingen | Sanneke van Hassel | 9789403161907
€ 20,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Intussen komen mensen om | Alicja Gescinska | 9789403174303
€ 19,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Een jongensleven | Stephen Fry | 9789400404274
€ 24,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Paarden vliegen businessclass | Olaf Koens | 9789038807102
€ 23,99
Op voorraad Levering binnen 2 werkdagen.
Pels | Jeroen Siebelink | 9789401610902
ebook
€ 9,99
Drama Queen | Derk Visser | 9789025771881
€ 15,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Drama Queen | Derk Visser | 9789025772321
ebook
€ 9,99
Alle tijd | Ronald Giphart | 9789403161303
ebook
€ 9,99

In het Parool deze week schrijft Cyril Rosman over de tentoonstelling Foute Boeken? in Museum Meermanno in Den Haag. ‘Over boeken en ideeën die ooit – misschien – de gedachten van die tijd weergaven, maar nu botsen met de nieuwe mores in de samen­leving: ze zijn racistisch, seksistisch, rolpatroon bevestigend of simpelweg ideologische propaganda.’

Ook interviewt Marjolijn de Cocq schrijfster van de debuutroman De mooiste tijd van ons leven, Claire Lombardo, op de Buchmesse van Frankfurt. ‘Het schrijven, merkte ik, schonk me vreugde in een tijd dat er niet veel vreugde was. Ik wilde de sprong wagen.’

Daarnaast schreef Hans Luijten een boek over de schoonzus, tevens vertaler en pr-vrouw, van Van Gogh: ‘Jo verhuisde met haar zoontje terug naar ­Nederland en betrok een villa in Bussum – op zolder lag de grootste collectie Van Goghschilderijen die ooit bij elkaar was geweest. En vanaf dat moment heeft ze 35 jaar in dienst geleefd van haar twee Vincents.’

Plus besprekingen van Mosquito van Timothy C. Winegard (‘Van alle mensen die ooit op aarde hebben geleefd, is bijna de helft om zeep geholpen door een mug. Ondanks onze jaarlijkse uitgave van 10 miljard euro aan bestrijdingsmiddelen en muggensprays, maakte de mug vorig jaar nog 830.000 slachtoffers.’), de verhalenbundel Het verbond [fragment | onze recensie] van Zadie Smith (‘Ging deze halfgodin van de Britse letteren negentien jaar na haar debuutroman haar eerste verhalenbundel publiceren? Dan zou die óók wel weer briljant worden.’) en Dasja, oftewel het leven van een pup van Karel Čapek (‘Sommige kinderboeken ontstijgen de doelgroep die in de genrenaam besloten ligt.’), evenals een artikel over de 27ste editie van het Crossing Border Festival in Den Haag.

De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.

In NRC Handelsblad weer, na een eerder stuk van Bas Heijne over de biografie van Benjamin Moser [fragment | onze recensie] een stuk over Susan Sontag. Nynke van Verschuer, over de essays Tegen interpretatie en Over fotografie: 'Haar ideeën over de verleidingen en de valkuilen van het beeld kun je nu gerust profetisch noemen.'

Verder: Thomas de Veen is niet enthousiast over Marcel Mörings Amen [fragment] ('Houdt Möring het bewust zo weerbarstig en vaag? Omdat dat waarachtiger is dan helderheid?'), Shira Keller des te tevredener met Sigrid Nunez' De vriend [onze recensie] ('naast een hoogst enerverende gedachte-exercitie, [...] een gloedvol pleidooi voor de literatuur'), Lucas Ligtenberg las Paul Wellers Alfred Mozer. Duitser - Nederlander - Europeaan (1905-1979) ('Het is terecht dat biograaf Paul Weller hem in een zeer leesbare biografie uit de vergetelheid haalt.'), en Margot Dijkgraaf ten slotte sprak Nicolas Mathieu (Prix Goncourt) over De uitzichtlozen [boekverkopersbespreking].

'Ik voel me erg ongeschikt voor de wereld zoals hij is, en in de literatuur reken ik daarmee af. Schrijven is een vechtsport. Ik ben niet de eerste die dat zegt. Schrijvers als Céline, Thomas Bernhard en Annie Ernaux deden dat ook. Voor mij is literatuur geen amusement. Dan laat je de dingen zoals ze zijn. Veel dingen doen me pijn, sociale vernederingen zijn open wonden. Zelfs nu, na het succes van mijn boek, worden die opnieuw opengereten,' zegt hij.

Plus kortere besprekingen van de nieuwe boeken van Michael Tedja, Madeleine St. John, Jhumpa Lahiri [onze recensie], John le Carré, Jelle Brandt Corstius [fragment], Brenda Stoter Boscolo, Malcolm Gladwell en Alma & Marita Mathijsen.

De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.

Tegen interpretatie | Susan Sontag | 9789029540544
€ 27,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Over fotografie | Susan Sontag | 9789029540520
€ 23,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Amen | Marcel Möring | 9789403147901
€ 22,99
Op voorraad Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
De uitzichtlozen | Nicolas Mathieu | 9789029093453
€ 24,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Sontag | Benjamin Moser | 9789029539791
ebook
€ 14,99
Sontag | Benjamin Moser | 9780241003480
€ 42,00
Levertijd 4 tot 10 werkdagen.
Against Interpretation and Other Essays | Susan Sontag | 9780141190068
€ 18,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
On photography | Sontag, Susan | 9780141035789
€ 14,99
Op voorraad Voor 17.00 besteld, binnen 1 à 2 werkdagen in huis. (Op werkdagen)
Amen | Marcel Möring | 9789403152400
ebook
€ 11,99
De vriend | Sigrid Nunez | 9789025454821
ebook
€ 6,99
De vrouwen in het zwart | Madeleine St John | 9789038807157
€ 21,50
Op voorraad Levering binnen 2 werkdagen.
Waar ik nu ben | Jhumpa Lahiri | 9789025454012
€ 15,00
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Spion buiten dienst | John le Carré | 9789024586356
€ 24,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
BAM | Jelle Brandt Corstius | 9789493168046
€ 9,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)
Het vergeten volk | Brenda Stoter Boscolo | 9789029526463
€ 25,99
Voor 23.00 besteld, binnen 1 à 2 dagen in huis. (Op werkdagen)

Deze week bij De Groene Amsterdammer: Philip Huff bespreekt This Life: Secular Faith and Spiritual Freedom van Martin Hägglund. 'Filosofische kritiek op religie en kapitalisme is eenvoudiger te geven dan een blauwdruk voor de toekomst, en Hägglund is op zijn meest kwetsbaar als hij over dit project spreekt: de omwenteling van kapitalisme naar socialisme, een economische orde waarin niet economische zelfzuchtigheid en winst en groei centraal staan maar menselijke tijd en vrijheid (van tijd).'

Kees 't Hart las Marcel Mörings nieuwe boek Amen [fragment]. 'Wie meer te weten wil komen over de gebruikelijke mannelijke rationalisaties rondom verbroken relaties kan bij deze roman zijn hart ophalen. Ze staan er allemaal in.'

Daarnaast schrijft Koen Schouwenburg over Nobelprijswinnaar Peter Handke. 'Hij schrijft niet om te bestaan, maar om zichzelf te vergeten: "[…] Ik houd mij literair bezig, net als anders, ben als het ware uit mezelf gestapt en een ding geworden, een herinnerings- en uitdrukkingsmachine.'"

Verder een bespreking van Paul Kingsnorths Savage Gods ('Overdag spit hij in zijn tuin en 's nachts, als zijn gezin slaapt, graaft hij in zijn geest, desperaat op zoek naar woorden en inspiratie. Maar 'plekken zoals deze geven geen woorden aan mensen zoals ik"') en een stuk van dichter Ester Naomi Perquin over een gedicht van Hester Knibbe.

De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene

pro-mbooks1 : athenaeum