Rutger Bregman, Anna Woltz (de boekbesprekingen in de week van 25 september 2019)

Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.

'Het vriendenleven is een ondergeschoven kindje. Ook in de literatuur. In de hiërarchie staat liefde boven vriendschap. Begrijpelijk, maar ik vind mijn vrienden net zo belangrijk.' Iris Pronk sprak Ronald Giphart over Alle tijd [fragment], en over het schrijversvak 'Schrijvers moeten tegenwoordig inventiever zijn. We moeten beter ons best doen om onze boeken aan de man te brengen, of om andere vormen te vinden om onze verhalen te vertellen. Ik schrijf bijvoorbeeld columns en op dit moment ook veel voor televisie. Of ik dat erg vind? Nee, helemaal niet, ik doe al die andere dingen ook graag en ik kan mijn aandacht goed verdelen. Ik hoor collega's weleens zeggen dat ze naast een roman niets anders kunnen doen, maar voor mij geldt dat niet. Voor mij is de literatuur ook niet met romantische rituelen omgeven. Een boek is maar een taaluiting hè. En schrijven is maar schrijven.'

In Letter & Geest een voorpublicatie uit Brenda Stoter Boscolo's boek Het vergeten volk. Het verhaal van de Jezidi's over de laatste genocide, en Rianne Oosterom sprak Karlijn Roex naar aanleiding van het verschijnen van In verwarde staat. Kritiek op een politiek van normaliteit : 'Het is eigenlijk alsof er een auto opeens in een middeleeuws dorp staat. De dorpelingen hebben geen idee waar dit stuk techniek voor dient, en vinden het wellicht wat eng. Niet de auto is gevaarlijk, maar de onwetendheid van de dorpelingen óver die auto. Maar met mijn boek wil ik mensen ervan bewust maken dat ze opgeslokt kunnen worden door hun eigen projecties, terwijl ze een zogeheten verward persoon denken te helpen.'

Janita Monna las voor deze (deels) Kinderboekenweekspecial Joke van Leeuwens nieuwe bundel: 'Deze gedichten zijn meer dan alleen grappig en luchtig en vluchtig.' Maar: 'Wie Van Leeuwens werk - met vrolijke klassiekers als "Ozo heppie" - een beetje kent, zal misschien niet enorm verrast worden door deze bundel.'

Dan: Gerwin van der Werf over nieuwe bundelingen van (oud) werk van Lévi Weemoedt (De scherven van het geluk) en Bob den Uyl (Morgen als de zon schijnt). 'Al het leed bij Weemoedt is uiterst herkenbaar, het is zijn handelsmerk. Maar alle verhalen achter elkaar lezen is een tamelijk vermoeiende bezigheid, tenzij nostalgisch zwelgen in herkenbare huiselijke ellende je favoriete hobby is,' stelt Van der Werf vast. En: 'Hoe geestig ook, Den Uyl kwam gedateerder op mij over dan hij mij tien jaar geleden toescheen.'

Boek van de week is Nino Haratischwili's De kat en de generaal [fragment]. Jerker Spits: 'Haratischwili's beschrijvingen zijn soms wat vlak: de winter is meedogenloos, de nachten helder en koud, de ochtendwind ijzig, de stilte spookachtig.' Nee, het boek is 'zeker niet slecht, stond ook op de shortlist van de Deutscher Buchpreis, maar was nog beter geweest als Haratischwili minder zijpaden had ingeslagen en minder sentimenteel was geweest'.

En Vrouwkje Tuinman las Jayson Greenes Daarboven zagen wij de sterren weer. 'In alle zwaarte, te midden van alle dood, klinkt voortdurend lichtheid door, en leven. Daardoor kun je doorlezen.'

Korter:

• In 'Ik heb een droom' Gideon Samson, auteur van Zilveren Griffelwinnaar Zeb.
• Beeldboek van de week is Isabelle Arsenault, Jane, de vos en ik.
• Jaap Goedegebuure over Onno Blom, De jonge Rembrandt: 'Vooral zo bewonderenswaardig nu Blom [...] zich gehandicapt zag door het ontbreken van persoonlijke archivalia die the artist as a young man profiel konden geven.' En: 'Puilt uit van beeldende details en sappige anekdotes.'
• Wil van den Bercken over Leonid Andrejev, De zeven gehangenen: 'De kracht van deze korte roman is voor alles de scherpe psychologische uitbeelding van innerlijke strijd tussen doodsangst en behoud van eigenwaarde, en en passant van de onmenselijkheid van doodstraf.'
• Alle Lansu over Karel Capek, Hordubal: 'Capek laat de lezer meeleven met het malende hoofd van de steeds wanhopiger Hordubal, een gevoelsmens pur sang.'
• Bas Maliepaard las Anna Woltz' Kinderboekenweekgeschenk, Haaientanden: 'Een zeer geslaagd geschenk [...]. Wel begint het raamwerk van haar verhalen wat formulematig aan te voelen.' Maar toch: 'De toon is fris, eerlijk, soms humoristisch en nergens zwaar [...]. Maar juist dat ingehouden verdriet ontroert.'
• En hij las het prentenboek van de Kinderboekenweek, André Kuipers & illustrator Natascha Stenvert, André het astronautje op zoek naar Laika: 'Dat Kuipers' beroep aansluit bij het thema van de tiendaagse - vervoer - heeft hier duidelijk zwaarder gewogen dan zijn kwaliteiten als kinderboekenauteur.'
• Marnix Verplancke interviewde voor 'Vandaar dit boek' Anne-Gine Goemans over Holy Trientje: 'Ik wil niet zozeer bij de schrijversclub behoren, ik wil iets bereiken. Als moeder voel ik me betrokken bij de wereld, dat toon ik als schrijver, zonder dat ik me uitspreek over een oplossing. Mijn boek is dus geen pamflet. Ik ben geen activist.'

De recensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.