Julian Barnes, Louise O. Fresco, Susan Sontag & Persis Bekkering (de boekbesprekingen in de week van 31 januari 2018)

Voor De Verdieping interviewde Leonie Breebaart Ole Martin Høystad over zijn boek De ziel. Een cultuurgeschiedenis [fragment]. 'Als de ziel net zoiets is als denken, dan kun je haar gewoon opheffen. Je hebt het concept niet meer nodig. Geloof in de ziel wordt na de Renaissance, vooral na de aanvallen van Hobbes, Locke en Hume dan ook gereduceerd tot een religieus concept. Ze is een kwestie van geloof - iets voor christenen. Zo zien veel mensen het nog steeds. Laatst vertelde ik de Duitse filosoof Gernot Böhme dat ik bezig was met een boek over de ziel. "Oh, dat christelijke idee?" zei hij meteen. Dat is typerend. Natuurlijk is de ziel een religieus concept, maar niet alléén religieus. Dat wil ik eigenlijk zeggen.'

'Het debat in Nederland is enorm gepolariseerd, dat vind ik wel vervelend. Als je dit thema aankaart, hoor je: Literatuur is toch universeel?! Dan denk ik: Wat nou? Bijna alle boeken, geschreven door witte schrijvers, hebben witte personages. Ook als er niets over hun kleur wordt gezegd, weet je: ze zijn wit, anders staat er wel specifiek bij dat hun huid olijfkleurig is. Witte literatuur is universeel, dát bedoelen ze,' zegt Ebissé Rouw tegen Iris Pronk over Zwart [fragment], dat ze met Vamba Sherif samenstelde.

En in Letter & Geest: Sander Becker sprak voor Trouw met Paolo Cognetti over De acht bergen [onze recensie | toelichting door de vertalers], dat is 'geen pure fictie, maar een soort gedroomd leven met het echte leven als basis. Zoals je ook in een droom van alles meemaakt met je moeder, je vader, je vrienden. Voor mij begint een roman vanuit het verlangen om de mensen in mijn omgeving beter te begrijpen, vooral mijn vader en moeder. Alles wat je in je kindertijd zag en nog niet kon duiden, de raadsels uit het leven van je ouders uit de tijd voordat jij er was, het mysterie van onze jeugd'. En: 'Ik heb hard gewerkt aan een stijl waarmee je een landschap goed kunt beschrijven. Dat is niet eenvoudig. Het landschap blijft al snel een onbeduidende achtergrond. Door je stijl kun je het tot leven wekken, als een personage. Ik heb veel schrijvers bestudeerd uit de nature writing. Daardoor kan ik nu een berg beschrijven die constant verandert en gevoelens heeft, zoals woede of vreugde.'

Dan: Janita Monna over Kira Wucks De zee heeft honger [onze recensie]: 'Ze heeft een opmerkelijk beeldende, haast fotoscherpe pen, die fijn balanceert tussen lichtheid en droefenis, die gevoel heeft voor tragische, maar evengoed voor ongerijmde situaties.' En Gerwin van der Werf over Dave Eggers' De monnik van Mokka [onze recensie | fragment]: 'Het is niet het verhaal voor een psychologische uitdieping, Eggers heeft een andere bedoeling. Hij lijkt zich al enige jaren af te keren van fictie en literatuur, ten gunste van documentaire-achtige non-fictie. Hij wil iets veranderen.'

'Een fascinerende geschiedenis,' noemt Paul van der Steen Alex Bakkers Transgender in Nederland. Een buitengewone geschiedenis, met beperkingen: 'Iets meer aandacht voor de transgenders van voor 1950 had niet misstaan in een boek van deze omvang.' En: 'Bakker heeft ook een beetje de neiging om er een verhaal met cowboys met witte en met zwarte hoeden van te maken.'

Boek van de Week is Julian Barnes' 'een bijzonder geslaagde roman' Het enige verhaal [onze recensie]. Rob Schouten: 'Barnes’ romans en verhalen gaan nooit over spectaculaire gebeurtenissen. Daarentegen brengt hij bijna altijd de processen en veranderingen in een mensenleven in beeld, subtiel tastend en in een kalme, niet op effect gerichte stijl.'

Korter:

• Monica Soeting over Fadhma Aïth Mansour Amrouche, De geschiedenis van mijn leven. Autobiografie van een katholieke Berbervrouw [fragment]: 'Wie zorgvuldig leest, ziet echter zoveel meer: haar creativiteit, haar intelligentie en haar enorme doorzettingsvermogen.'
• Beeldboek van de week is Michael Wolfs Hong Kong Storage.
• Yolanda Entius over Marieke Lucas Rijnevelds De avond is ongemak [fragment]: 'Haar sprankelende woordenvloed overdondert. De schrijfster stapelt beeld op beeld. Jas’ wereld is even poëtisch als verdoemd. De dingen even bezield als gevaarlijk. [...] De beeldenstorm die Rijneveld op ons loslaat is oorspronkelijk, geestig, somber, en noodzakelijk.'
• Monique de Heer over Sharon Boltons Het donkerste water: 'Opnieuw een razend knappe en originele thriller.'
• Annemarié van Niekerk over Christine Ottens Als ik naar jou kijk, zie ik mezelf. Vertellingen vanuit zwart Amerika: 'Met dat alles is dit meeslepende boek een totale overgave aan een andere wereld. Tegelijk blijft Otten zich terdege bewust van de gevoeligheden waarmee zo’n overgave gepaard kan gaan.'
• Annemarie Terhell over Tonke Dragts Als de sterren zingen: 'Een prachtige aanvulling' op Dragts oeuvre.
• In 'Vandaar dit boek' Roel Janssen over 1968. 'Yoy Say You Want a Revolution'.

En maandag in de krant: Julie Phillips' In Memoriam van Ursula Le Guin: 'Haar literaire reputatie was al groeiende vóór deze speech. Jongere schrijvers als David Mitchell en Naomi Alderman hadden zich schatplichtig verklaard aan haar werk. Zadie Smith werd fan. Ook Margaret Atwood sprak haar bewondering uit voor Le Guin (hoewel ze soms flink van mening verschilden). Haar verzamelde werk werd uitgegeven in de literaire canonreeks van de Library of America. Geleidelijk aan kreeg ze ook erkenning als essayist, dichter en zelfs blogger, want als schrijfster liet Le Guin zich niet in een hokje plaatsen.'

De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.