Piet Hagen, Merijn de Boer & Fernando Aramburu (de boekbesprekingen in de week van 4 juli 2018)
09 juli 2018Onze wekelijkse samenvatting van de recensies in kranten en tijdschriften, waarin deze week aandacht voor Ali Smith, Vincent Hunink en Jona Lendering (Trouw), Zadie Smith, Nikos Kazantzakis, Nicolien Mizee (de Volkskrant) Ian Buruma, Alies Pegtel (Het Parool) Madeleine Albright, H.M. van den Brink, Ingrid Hoogendijk (NRC), Piet Hagen, Merijn de Boer, Fernando Aramburu (De Groene Amsterdammer) en Anna Enquist (HP/De Tijd).
Oudere afleveringen van deze rubriek zijn te raadplegen in ons archief. Tussen rechte haken staan de redactionele items op Athenaeum.nl.
In Trouw een voorpublicatie uit Nelson Mandela's Brieven uit de gevangenis. Daarnaast bespreekt Janita Monna Peter Swanborns Het wolkenreparatieatelier. 'Zijn observaties zijn het sterkst als hij ze voor zich laat spreken en hij in bijna terloopse zinnetjes toont hoe dierengedrag voor mensen iets raadselachtigs houdt,' vindt zij. En Frank Mulder bespreekt Gary Wilsons Het pornobrein. 'Wie alles wil verklaren aan de hand van chemische processen in het brein, maakt het leven wel heel biologisch, technisch bijna. Aan de andere kant is dat waarschijnlijk wel de taal van degenen die Wilson wil bereiken: de onhandige jongeman achter zijn scherm, die eigenlijk nog helemaal niet zo goed is in gevoelens en relaties, maar wél luistert als wetenschappers uitleggen dat zijn brein te veel DeltaFosB aanmaakt en hij daar uiteindelijk slechte seks van krijgt.'
Iris Pronk las Heleen van Royens Sexdagboek. 'Het is niet moeilijk om Van Royens Sexdagboek […] te kraken. Dat hebben verschillende critici ook al gedaan […] maar toch vind ik Sexdagboek een leuk en nuttig boek,' stelt ze. Jann Ruyters leverde verder een stuk over Leslie Jamisons 'bevlogen memoir' Ontwenning aan, en Eric Brassem noemt Francis Hodgsons The Swimming Pool in Photography een 'prachtboek'.
Marijn Kruk las Dit vuur dooft nooit. Een jaar bij de PKK van Fréderike Geerdink, waarin 'begrip en sympathie overheersen'. Rob Schouten laat zich enthousiast uit over Ali Smiths Winter, het 'wonderlijke, meeslepende boek dat je op heel andere gedachten brengt dan je voorafgaand aan het lezen had' [fragment | recensie]. Sam Janse recenseert Het visioen van Constantijn van Vincent Hunink en Jona Lendering [fragment]. Janse heeft wat kritiekpuntjes maar vindt het niettemin 'een mooi boek dat vooral goed duidelijk maakt wat we allemaal niet weten'.
Van Sofie Messeman een bespreking van Jonas Jonassons De 100-jarige man die terugkwam om de wereld te redden. Pas halverwege 'slaagt Jonasson erin te doen waar hij echt goed in is', aldus Messeman. Bas Maliepaard schreef een stukje over het jeugdboek De schaduwen van Radovar van Marloes Morshuis. 'Morshuis' filmische verhaal zit geramd in elkaar, grijpt je meteen, is spannend en (grotendeels) geloofwaardig,' merkt hij onder meer op. En voor 'Vandaar dit boek' sprak Marijke Laurense met Ilay den Boer over zijn Het beloofde feest. 'De problematiek rondom Israël is zo complex dat je er alleen maar iets zinnigs over kunt zeggen als je het vanuit zo veel mogelijk invalshoeken belicht,' zegt Den Boer onder meer in het interview.
De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.
In Sir Edmund een stuk van Wilma de Rek over waarom lezen belangrijk is, en Jet Steinz schrijft over de Bestseller 60 van CPNB. Daarnaast van Marjan Slob een bespreking van Zadie Smiths Voel je vrij [recensie]. De essays van Smith 'zijn grofweg geschreven in de acht jaar dat Obama president was, en stammen dus uit een "voorbije wereld". Sommige hadden daar wat mij betreft rustig mogen blijven […], maar andere zijn nog steeds verfrissend om te lezen'. En Rob Gollin las Pijn in het peloton van Pieter Cramer en Frans Bevers, waarin de frames rijkelijk tegen het asfalt kletteren.
Van Emilia Menkveld een stuk over Svealena Kutschkes Een stad, het meisje en de duivel. 'Kutschke heeft zich voor dit boek uitgebreid in de geschiedenis van haar geboorteplaats verdiept, en dat lees je eraan af. Het is jammer dat ze daarbij niet meer heeft willen schiften,' schrijft Menkveld onder meer in de recensie. Bo van Houwelingen laat zich verder enthousiast uit over Kapitein Michalis van Nikos Kazantzakis: 'dit is het beste van Game of Thrones en Joseph Roths Radetzkymars in één roman'. Jeroen Visser bespreekt daarnaast Remco Breukers De B.V. Noord Korea ('een fascinerende analyse van Noord-Korea als totalitaire gangsterstaat') en Casper van der Veens De Kim-dynastie ('hoe het land zich na de Tweede Wereldoorlog geleidelijk ontwikkelde tot een totalitaire dictatuur').
Korter:
- Jan Luijten over Bernhard Schlink, Olga ('een mooie, meerstemmige roman over een hoogst ongelijk liefdespaar') [recensie | toelichting door de vertaler]
- Persis Bekkering over Jesmyn Ward, Het lied van de geesten ('poëtisch, zintuiglijk proza') [fragment]
- Bo van Houwelingen over Nicolien Mizee, De Porseleinkast. Faxen aan Ger 2 ('Deel twee is nog beter.') [fragment]
- Jenne Jan Holtland over Mariusz Szcygiel, Geen stap zonder Bata ('Zwierig en met veel gevoel voor het absurde sleept hij je door de Tsjechische geschiedenis.')
De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.
Van Hannah Stöve een artikel over Jonas Bonniers Helicopterheist. 'Eerst dacht: ik schrijf een roman, dus waarom zou ik met die misdadigers afspreken? Maar toen ik ze ontmoette, bleken die mannen al perfecte personages te zijn, met gekke gewoontes en verhalen. Dit boek werd me zo in de schoot geworpen,' aldus Bonniers in het stuk. Peter van Brummelen sprak daarnaast met Ian Buruma over diens Tokio mon amour [fragment]. 'Het zat al lang in mijn hoofd om iets te schrijven over die tijd, maar ik wist niet in welke vorm. Hoe langer ik erover nadacht, hoe moeilijker het werd een besluit te nemen. En ineens viel het me in. Ik moest het boek ophangen aan twee mensen die in Tokio belangrijk voor me zijn geweest: de Japanse toneelregisseur Juro Kara en de Amerikaanse schrijver Donald Richie. Toen ik die vorm eenmaal had, ging het schrijven heel makkelijk, intuïtief bijna,' zegt Buruma in het interview. En Kim Schoof bespreekt onder andere Alies Pegtels Buitengewone vrouwen. 'Om dertien biografieën in één boek te kunnen behandelen, houdt Pegtel het tempo er flink in. Sommige stukken zijn daardoor wat opsommerig, of eindigen abrupt. Maar die zevenmijlslaarzen stellen Pegtel wel in staat om dé Nederlandse lus in de emancipatiedraden te ontwaren: het moederschapsideaal,' lezen we onder meer.
Korter
- Paul de Vries over Gemma Venhuizen en Tjarko van der Pol Rotbeesten ('In de luchtige verhaaltjes zitten wetenswaardigheden verstopt waar kinderen op zullen aanslaan.')
- Dieuwertje Mertens over Åsne Seierstad, Twee zussen. Bruiden van IS ('De grootste prestatie van Seierstad is dat ze de meisjes - ze wilden niet meewerken aan het boek - toch dicht op de huid komt.')
- John Jansen van Galen over Sunny Jansen en Martin van Lokven, Nederland van Aa tot Waal ('schools en plichtmatig')
De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke zaterdag. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.
In HP/De Tijd signaleert Thomas van Den Bergh de 91 beste boeken voor de zomer. Verder recenseert Van den Bergh Anna Enquists Want de avond [fragment]. '[E]en roman die van alles wil zijn - psychologische roman, misdaadverhaal, ontwikkelingsroman, rechtbankdrama - en daarom net niks is.' Van Arthur van Amerongen daarnaast een verslag van een wilde avond met Charles Hofman en Arie Pos, de een weduwnaar en de ander biograaf van Gerrit Komrij, waarin herinneringen aan de dichter opgehaald worden. En in 'Vers van de pers':
- Heleen van Royen, Sexdagboek (het boek heeft 'een aangenaam montere, laconieke toon')
- Hendrik Groen, Leven en laten leven ('De liefhebbers zullen tevreden zijn.')
- Michael Tedja, Briljante man ('soms vemoeiend of irritant, dan weer scherpzinnig en meeslepend')
HP/De Tijd is te koop bij het Nieuwscentrum.
In NRC bespreekt Mark Lievisse Adriaanse Terug naar Reims van Didier Eribon, volgens hem 'een welkome nuance in het op links woedende debat' [toelichting door de vertaler]. Derk Walters las daarnaast Ewald Engelens Het is klasse, suffie, niet identiteit!, 'een verkwikkend geluid [toevoegt] aan het ietwat geborneerde debat op links'.
Van Thomas de Veen een stuk over H.M. van den Brinks Het ontbijtbuffet [fragment]. '[H]et boek is vele malen origineler en diepgravender dan je van een bundel vakantieverhalen verwacht,' staat er onder meer in de recensie. Maarten Doorman las Hoe Hollands wil je het hebben? van Bas Heijne. 'Het is goed dat Heijne het moralisme niet schuwt, want een columnist zonder moraal is als een tennisspeler zonder racket; die maakt louter loze, potsierlijke gebaren. Tegelijk is de column om deze reden een lastig genre, want wie ben je als columnist om anderen de maat te nemen? Veel scribenten, en zeker de gebruikers van sociale media, houden ervan om iemand aan de schandpaal te nagelen. [...] Een probaat middel daartegen lijkt mij om dan jezelf niet al te serieus te nemen, maar dat zijn eigen columns van zelfspot overlopen kun je nu ook weer niet zeggen,' aldus Doorman.
Michel Krielaars recenseert Ingrid Hoogendijks Ons gaat het in ieder geval nog goed. 'Op ingenieuze wijze heeft zij de uitgebreide correspondentie van haar grootouders, hun twee zoons en vijf dochters en een handvol familievrienden aan elkaar geregen om haar familiegeschiedenis te reconstrueren,' schrijft Krielaars. Maartje Somers en Elske Schouten spraken met Madeleine Albright over haar Fascisme. Een waarschuwing [fragment]. 'Fascisme is geen ideologie, maar een methode om macht te krijgen. Ik denk niet dat Trump een fascist is, maar ik vind hem wel de meest ondemocratische president in de recente geschiedenis van de VS. De essentie van democratie is: regeren door de meerderheid, maar: met rechten voor de minderheid. Een van de fascistische methoden om macht te vergaren is identificatie met een tribale groep, ten koste van anderen, van wie de rechten worden afgepakt. Dat zie je inderdaad gebeuren,' zegt Albright onder meer in het interview. Ger Groot, ten slotte, noemt Santiago Pajares' De regen van Ionah 'een ongewoon krachtige, bijzondere roman'.
De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op Nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.
Chris van der Heijden noemt Piet Hagens Koloniale oorlogen in Indonesië in De Groene Amsterdammer 'journalistiek op z’n best'. Hagens boek biedt volgens hem 'precies wat veel moderne geschiedschrijving, vol van eigen "wetenschap", ontbeert'. Kees ’t Hart las Merijn de Boers De geur van miljoenen [fragment]. 'Hij houdt ervan niet alleen de lezer en diens ideeën op de hak te nemen, maar ook zichzelf. Dat maakt deze verhalen, hoe grotesk ze soms ook zijn, zeer de moeite waard,' aldus de recensent. En Cyrille Offermans bespreekt Vaderland, de roman van Fernando Aramburu [fragment]. 'De auteur graaft diep in het innerlijk van zijn vele en uiteenlopende personages, hij legt hun verdriet en hun angsten, hun schaamte en hun verbittering met zoveel humane precisie bloot dat die complexe emotionele kluwen ook voor andere dan Baskische lezers herkenbaar moet zijn,' staat er onder meer in het stuk.
De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.
