Recensieoverzicht: Nanne Tepper, Julian Barnes, Niccolò Ammaniti (13 januari 2016)

Het debuut Het smelt van Lize Spit greep Sofie Gielis bij het nekvel en kreeg als 'Boek van de week' vijf sterren . ‘Vertrouwd, verrassend, fantasierijk en genadeloos’, omschrijft ze de roman die ze vergelijkt met een langeafstandsraket die met grote precisie inslaat. Met Stad in brand [e-book | City on Fire | leesfragment ] doet Garth Risk Hallberg voor John Vervoort een gooi naar The Great American Novel, en dat op een ambitieuze en exuberante manier. ‘Wie tijd heeft voor een pittige leeservaring kan zich moeiteloos verliezen in deze roman’ besluit Vervoort, die toch wat worstelde met de te lijvige omvang, de vele zijwegen en onvoldoende uitgewerkte verhaallijnen. Kathy Mathys werd bij de lectuur van Het tumult van de tijd [e-book] vooral getroffen door de miniverhalen in het grote geheel. De kern van Julian Barnes’ roman, het Sjostakovitsj-verhaal, duidt ze als ‘niet altijd even verrassend’. Want door te kiezen voor een terugblik legt Barnes meteen al zijn kaarten op tafel, wat de spanning er enigszins uit haalt. Drie sterren voor de roman waarin de Barnes-lezers de vertrouwde thema’s vinden: ‘de werking van het lot en het geheugen, de zoektocht naar liefde, de omgang met onze sterfelijkheid’.

Twintig jaar na de dood van Joseph Brodsky brengt samensteller Kees Verheul Joseph Brodsky. Strohalmen voor de lezer, een indrukwekkende bloemlezing en een van de literaire evenementen van de laatste jaren, vindt Johan de Boose. De Boose looft het titanenwerk van Verheul uitgebreid en staat stil bij de kwaliteit van de vertalingen waaraan twaalf vertalers en drie vertaalcollectieven aan Nederlandse en Vlaamse universiteiten jarenlang hebben gewerkt. Annelies Verbeke vond in Waar de wereld begint, de verzameling vroege verhalen van Truman Capote, enkele flitsen van ‘zijn heel eigen dromerige theatraliteit’. Maar ze is niet onverdeeld enthousiast over de kwaliteit van de bundel, al kijkt Verbeke wel uit naar de aangekondigde complete vertaling van Capote's verhalen die volgend jaar zal verschijnen.

Corry Hancké interviewt Steven Lee Myers over zijn Poetin-biografie, De nieuwe tsaar [e-book | The New Tsar] en Geert van der Speeten heeft aandacht voor Vliegwerk. Vogels in de kunst van kunsthistoricus en veldornitholoog Matthias Depoorter. Marijke Arijs genoot volop van de ‘kwajongensachtige branie’ waarmee Sylvian Tesson in Berezina. Met Napoleon in de zijspan [e-book] verhaalt over zijn per zijspan overgedane terugtocht van Naopleons leger uit Rusland: ‘de schrijver is niet te kloppen in puntige formuleringen, rake aforismen en originele metaforen’.

De boekrecensies van De Standaard verschijnen elke vrijdag in de bijlage De Standaard der Letteren. De Standaard is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

Dirk Leyman sprak met Daan Heerma van Voss over De laatste oorlog [e-book], een roman waarin de Tweede Wereldoorlog en een hedendaags liefdesverhaal met elkaar verknoopt zijn. De fascinatie van de hoofdpersoon voor de Tweede Wereldoorlog is voor de auteur een verlangen naar duidelijkheid: ‘Heel veel mensen zijn op zoek naar een instantie die bepaalt of je een goed iemand bent. En tijdens de Tweede Wereldoorlog leek goed en kwaad een pak helderder.’ Op de opmerking van Leyman over de achterwege gelaten ironie antwoordt de auteur: ‘Ironie is niet intiem; volgens mij hebben lezers een grote behoefte aan een oprechte boodschap, aan iets gemeends dat niet tegelijk belachelijk wordt gemaakt.’ De centrale vraag in Julian Barnes’ roman Het tumult van de tijd [e-book] is voor Annick Vandorpe het feit of Sjotakovitsj zijn artistieke integriteit kan behouden zonder terechtgesteld te worden. Dit thema beklijft, maar Barnes gaat door het gekozen vertelperspectief te afstandelijk met zijn hoofdpersoon om. ‘Als hij zich waarlijk in de huid van zijn personage had verplaatst had hij het verhaal nog indringender kunnen maken’, oordeelt Vandorpe.

Met De wetten van de melancholie [e-book] brak Georgi Gospodinov door als een van de grootste hedendaagse Bulgaarse schrijvers, en dat is voor Joseph Pearce helemaal terecht. De auteur ‘maakt korte metten met alle verwachtingspatronen van de lezers van de traditionele roman’. Gospodinov brengt een verhaal als ‘een roetsjbaan van herinneringen’ wat resulteert in ‘een opwindend boek’. Rik Van Puymbroeck stemt in met de zonder voorbehoud geuite bewondering van Serge Simonart voor Venetië, gevat in zijn hoogstpersoonlijke liefdesbrief Venezia en Martijn van Calmthout las Liefde & Wiskunde van de Russisch-Amerikaanse wiskundige Edward Frankel, ‘een prachtboek dat te moeilijk blijft voor niet-wiskundigen’.

'In een notendop' vermeldt:

• W.O.L.F. [e-book] de thriller van oud-politcus en –rechter Boris Dittrich
• Lof van de geesteswetenschappen [e-book] van Fareed Zakaria
• De levens van anderen van Neel Mukherjee
• Tegen de trojka [e-book] van Heiner Flassbeck en Costas Lapavitsas
• Generator van Koen Sels
• Poppy en Eddie en Manon en Roy Harper van Herman Brusselmans
• Wereld, wereld! [e-book] van Régis Jauffret

De boekrecensies van De Morgen verschijnen elke woensdag in de bijlage Boeken. De Morgen is ook te koop - op dezelfde dag - bij het Nieuwscentrum.

Nicole Lucas interviewt Assita Kanko, auteur van De Tweede Helft. Tijd voor een Nieuw feminisme [e-book]. ‘Ik kan het niet hebben dat mannen vrouwen onderdrukken, maar nog erger als vrouwen andere vrouwen onderdrukken of dat toelaten.’ Noor Hellmann interviewt Thé Tjong-Khing, die onlangs het prentenboek over Jeroen Bosch illustreerde. ‘Bosch is een avontuur zonder woorden over een jongetje dat van een rots valt en dan, als was het een droom, in een wereld vol gevaren terechtkomt. Allengs wordt het enger en donkerder, bij de heks is het pikzwart. Een recensente vond dat het verhaal te eng is en een leeftijdsindicatie nodig heeft. Maar ik denk dat het boek alleen voor heel gevoelige kinderen ongeschikt is.’ En Co Welgraven recenseert Jon Krakauers Missoula. ‘Krakauer beschrijft de verkrachtingszaken in Missoula tot in detail. Dat levert soms ongemakkelijke passages op, de auteur waarschuwt de lezer in zijn voorwoord met nadruk. […] Op het juridische punt schiet de Nederlandse vertaling af ten toe tekort. […] Maar de boodschap is duidelijk. Op de laatste bladzijden van zijn per saldo toch indrukwekkende boek roept Krakauer vrouwen met klem op seksueel geweld te rapporteren.’

Alle Lansu las Waar de wereld begint van Truman Capote. ‘De veertien verhalen die hier gebundeld zijn, zijn stuk voor stuk vignetten van levens van kwetsbare personages op een cruciaal moment in hun bestaan.’ Elke Geurts moet bij de stijl en thematiek van Lize Spits Het smelt denken aan Ian McEwans The Cement Garden. ‘Maar Lize Spit neemt de tijd om haar verhaal helemaal uit de doeken te doen, en daar is lef voor nodig, waar nodig schuwt ze ook de smerige details niet. Er zijn niet veel overbodige passages te vinden. Hier en daar een herhaling van een wreed spelletje.’ Volgens Gerwin van der Werf is het ‘duidelijk dat Julian Barnes [Het tumult van de tijd | e-book] weet waar hij over praat. Het is duidelijk Barnes alle belangrijke bronnen en biografieën tot zich heeft genomen. Hij brengt ook geen nieuwe feiten, maar met een fenomenaal inlevingsvermogen richt hij de mens Dimitri Sjostakovitsj voor ons op, een nerveuze man met tientallen tics, altijd levend met angst, gebroken door een halve eeuw bemoeienis van het Sovjetgezag […].’

Paul van der Steen recenseert Eva Vriends De helpende hand [e-book], over de verborgen geschiedenis van de gezinszorg in Nederland. 'Vriends boek is een monument voor de gezinszorg, terwijl ze de kritiek niet schuwt.' Meltem Halaceli vertelt verder aan Nicole Lucas waarom ze De vergeten geschiedenis van mijn grootvader Sulayman Hadj Ali [e-book] schreef. ‘Ik was bijna klaar met mijn studie Arabisch en wilde aanvankelijk een scriptie schrijven over een Syrische dichter. Maar ik heb toen besloten de tekst van mijn grootvader opnieuw te vertalen. Dat was best lastig, want hij schreef in een lokaal dialect dat niet op de universiteit werd onderwezen. Ik werd heel erg geraakt door zijn verhaal. Mijn opa heeft veel meegemaakt.’ Edwin Kreulen las Kazuaki Takano’s Executie [e-book] en vindt het spannende boek honderd procent geloofwaardig, ‘zelfs ondanks dat moeilijk te begrijpen fenomeen van de nieuwe mens’. Daarnaast Jaap Goedegebuure over Nanne Peppers De kunst is mijn slagveld [e-book]: ’’t Is maar goed dat Tepper zelf zijn tirades, oekazes en banvloeken als “geloei” kwalificeert, dat spaart de moeite om hem hier neer te zetten als een ongeleid projectiel dan wel een geboren querulant. Blijft staan dat hij mij toch niet zo heel ver weet mee te slepen in zijn campagnes tegen Harry Mulisch, A.F.Th. van der Heijden, Frans Kellendonk en Arnon Grunberg (de opsomming is lang niet volledig).’

‘Desondanks sleept Verhelst je mee in de intrigerende, geheimzinnige sfeer, die hij oproept door veel onbenoemd te laten. De jongen verlaat het oerwoud – de tekeningen van Cneut veranderen hier mooi van stijl – en moet op eigen houtje man zien worden,’ aldus Bas Maliepaard over het jeugdboek De jongen, de neushoornvogel, de olifant, de tijger en het meisje van Peter Verhelst.

De boekrecensies van Trouw verschijnen elke zaterdag in Letter en Geest, en zijn voor abonnees te raadplegen op trouw.nl. Trouw is te koop bij het Nieuwscentrum.

Julian Barnes’ Het tumult van de tijd [ e-book | The Noise of Time] over de Russische componist Dimitri Sjostakovitsj (1906-1975) verschijnt 28 januari. Wilma de Rek en Bert Wagendorp interviewen de auteur: 'Sjostakovitsj had natuurlijk een bijzonder interessant leven. De vraag wat er gebeurt met een muzikaal genie dat onder een extreme macht moet werken, is fascinerend voor ons die rustiger levens leiden, die kunnen schrijven en schilderen en componeren wat we maar leuk vinden.' Op vrijdag 29 januari wordt Erik Menkevelds Verzamelde gedichten gepresenteerd bij Athenaeum Boekhandel. Arjan Peters herlas de gepubliceerde poëzie: ‘Nu pas viel me goed op hoe vaak Menkveld over het begin heeft gedicht: een nieuwe dag (“mij lijkt vandaag een goedertieren dag”), een pasgeborene (“jij ligt er in je wieg/als een popelend boontje bij”), een onbekende vis die in een restaurant wordt opgediend (“een openbaring,/opgehaald uit wateren van aanvang”). Nog gezwegen van die voorspanning.’ Ook las Arjan Peters de biografie Hans Fallada van Anne Folkertsma: ‘Doordat Folkertsma eerst de auteur zélf uitgebreid het woord geeft, wordt het contrast met het werkelijke verhaal van zijn leven huiveringwekkend. […] Drugs, afkicken, depressies, slaapmiddelen, vreemdgaan, scheiden, drinken en met een pistool zwaaien: alles komt langs, in een verbijsterend tempo ook nog.’

‘Het boek is een reis langs de vele verschijningsvormen van het kwaad, vol gesprekken met mensen die met geweld te maken hebben gehad - als dader, slachtoffer, hulpverlener. […] Dat maakt het boek zowel inhoudelijk als stilistisch tot een staalkaart van de vele vormen en uitingsvormen van het kwaad en de vraag hoe we ons daartoe verhouden,’ aldus Manon Uphoff over Colet van der Vens Het kwaad en ik. Volgens Bob Witman schetst Frederike Huygen in haar monografie Wim Crouwel Modernist een scherp beeld van het optimisme onder ontwerpers en kunstenaars in de jaren vijftig en zestig: ‘Het belang van Crouwel is onomstreden. Dit uitstekend geschreven en vormgegeven boek - met veel kostelijk beeld uit de Nederlandse designhistorie - is de terechte bekroning van die status.’

Korte besprekingen, ten slotte:

• Bo van Houwelingen noemt Hanna Bervoets Ivanov [e-book | leesfragment] een ‘gesmeerd coming of age-verhaal dat beklijft als een gedegen psychologisch drama’.
• Edwin Krijgsman over Verraders van Giorgio Scerbanenco: ‘Verraders verscheen in 1966, maar gedateerd is het niet.’
• Wineke de Boer over de onlangs verschenen Nederlandse vertaling van Victor Hugo’s 1793: ‘Hugo laat zijn personages die grootsheid, die moed tonen waarin zij het rechtvaardige, het menselijke en het goddelijke voorrang geven boven het kleingeestige, het tijdelijke en het aardse.’
• Maarten Steenmeijer over Tomás González’ Eerst was er de zee: ‘Hij laat hun handelingen en de gebeurtenissen voor zich spreken, en dat werkt. […] Als González het hierbij had gelaten, had hij een klein pareltje geschreven en zijn status van cultschrijver recht gedaan.’
• Daniëlle Serdijn over Lize Smits Het smelt: ‘Het smelt is verwant aan de vroege Hugo Claus en Dimitri Verhulst. Geen slecht gezelschap om bij aan te sluiten.’

De boekrecensies van de Volkskrant verschijnen elke zaterdag in Sir Edmund, en zijn te raadplegen op volkskrant.nl/boeken - een selectie is slechts voor abonnees toegankelijk. De Volkskrant is te koop bij het Nieuwscentrum.

Arjen Fortuin bespreekt Nanne Teppers brievenbundel De kunst is mijn slagveld [e-book]. 'De kunst is mijn slagveld is niet alleen stilistisch vuurwerk. De brieven vertellen ook een verhaal - en een vrolijk verhaal is dat niet,' schrijft hij. Van Roderick Nieuwenhuis een stuk over Michael Bergs Het meisje op de weg [e-book]. 'De afwikkeling van deze thriller roept vragen op,' vindt Nieuwenhuis. Maar '[h]et boek heeft een heldere plot, schakelt slim tussen cliffhanger en flashback, en telt vele doeltreffende passages.' EnToef Jaeger sprak met Rodaan Al Galidi van wie onlangs Hoe ik talent voor het leven kreeg verscheen. 'Kinderen in asielzoekerscentra de Nederlandse cultuur bijbrengen, is hetzelfde als een kanarie leren een kat te zijn. Als die kinderen jarenlang in een asielzoekerscentrum zitten, willen ze echt geen Nederlander meer worden. Geef ze liever nieuwe kleren in plaats van een boek. Nu moeten ze het met afgedragen kleren uit de kringloop doen en worden ze uitgelachen in de klas. De kinderen schamen zich voor hun gescheurde schoenen. Als je wilt dat ze integreren, zorg dan dat ze de kans hebben er hetzelfde bij te lopen als hun klasgenoten.'

Mirjam Noorduijn las Aline Sax' Grensgangers. '[J]e [wordt] meegesleept door haar pretentieloze verteltoon en levensechte personages,' merkt ze op. Arjen Fortuin recenseert ook Daan Heerma van Voss' nieuwste De laatste oorlog [e-book | leesfragment]. 'Er zitten voldoende elementen in De laatste oorlog die de basis zouden kunnen vormen van een goede roman over het naoorlogs verzet, maar dit boek is niet af. Om het een eerlijke kans te geven, had Heerma van Voss er in elk geval meer tijd voor moeten nemen,' aldus Fortuin. Thomas de Veen blikt vooruit op de uitreiking van de BNG Literatuurprijs, waarvoor Underdog van Elfie Tromp, Jamal Ouariachi's Een honger en Bidden en vallen van Henk van Straten genomineerd zijn. Ger Groot is niet bijzonder enthousiast over Francesc Trabals Wals, het boek maakt volgens hem 'nu een belegen indruk'. En Margot Dijkgraaf noemt Emmanuel Boves Het voorgevoel 'een prachtig geschreven, melancholieke en goed vertaalde roman' [e-book | leesfragment | recensie].

Eveneens van Dijkgraaf een korte bespreking van Mohamed Choukri's Gezichten [vertaalitem]. 'Het boek is vooral een keihard en tegelijkertijd wonderlijk poëtisch zelfportret van een dichter en schrijver die de stem van een generatie landgenoten werd,' staat er in het stuk. Toef Jaeger vindt dat Elizabeth Harrowers De wachttoren [The Watch Tower] voortreffelijk vertaald is. Michel Krielaars heeft wat kritiekpuntjes op Elisabeth de Waals Het verborgen stadspaleis [e-book | leesfragment]. 'Het verhaal is wat voorspelbaar en operetteachtig, met een jachtpartij, een bal en een ongewenste zwangerschap. Van alle personages krijgt slechts Adler diepgang,' merkt hij op. Toch heeft hij het boek met plezier gelezen: 'Vooral dankzij de unieke en belangwekkende historische beschrijvingen over de naoorlogse high society en de hypocriete bureaucraten, die net doen alsof ze de nazi's zo vreselijk vinden.' Arjen Fortuin dan, hij verdiepte zich in Penelope Mortimers De pompoeneter [e-book | The Pumpkin Eater | leesfragment], 'een feilloze schets van het onbehagen bij de vrouw vóór de tweede feministische golf'.

'De auteur heeft de autonomie van de kunstenaar gered van de altijd wat simplistische verwijten van critici die vinden dat de kunst zich moet overgeven aan het engagement,' schrijft Allard Schröder over Maarten Doormans De navel van Daphne. Marc Jansen bespreekt Tim Judahs In Wartime, 'een mozaïek van een oorlog van Oekraïne tegen Rusland, die tevens elementen bevat van een burgeroorlog'. Sjoerd de Jong wijdt een stuk aan Troy Littles verstripping van Hunter S. Thompsons Fear and Loathing in Las Vegas. '[H]et beeldverhaal [mist] de melancholieke ondertoon van het origineel, dat wel is beschouwd als een "afscheid van de jaren zestig",' stelt De Jong. 'Thompsons mijmeringen over dat decennium komen in de strip wel voor, maar steken bleekjes af bij het razen en tieren - de man is hier vooral kwáád. Ook Thompsons zelfspot, zijn gevoel voor overdrijving, satire en slapstick, verdwijnen onder de golven van de roes.' Volgens Jan Vollaard gebruikte David Cavanagh voor zijn biografie Good Night and Good Riddance 'een interessante researchmethode'. En Maartje Somers, ten slotte, noemt Michael D'Antonio's Nooit genoeg 'een weinig vleiend portret van zowel Trump als het land dat hem voortbracht'.

De boekrecensies van NRC Handelsblad verschijnen elke vrijdag in Boeken, en zijn voor abonnees te raadplegen op nrc.nl. NRC Handelsblad is te koop bij het Nieuwscentrum.

Van Maarten Moll een brief aan Nanne Tepper naar aanleiding van het verschijnen van Teppers De kunst is mijn slagveld. Brieven 1993-2001. 'De kunst is mijn slagveld is een overweldigend boek. Overweldigend goed geschreven bovendien,' schrijft Moll die de bundel vijf sterren geeft. Hans Renders las ook een verzameling brieven, en wel Heere Heeresma's Bleib gesund! [e-book | voorpublicatie]. Hij noemt het 'een verrassend brievenboek van deze curieuze schrijver'. Dieuwertje Mertens bespreekt verder F. Stariks nieuwe dichtbundel STAAT. 'Stariks poëzie wordt gekenmerkt door een soort alledaagsheid. Je zou zijn gedichten gewoon op straat kunnen tegenkomen, in de mond van een buurman of als gesprek dat je in het voorbijgaan opvangt,' merkt Mertens op. 'Dat betekent echter niet dat je als een onoplettende voorbijganger langs de gedichten kunt wandelen.' Maarten Moll vindt Martin Schoutens Den Haag 'een heerlijke policier' [e-book]. Van Arie Storm ten slotte een recensie van Judith Eykelenbooms debuut Biefstuk [e-book]. 'Subtiel is het misschien niet en de stijl is rechttoe rechtaan,' stelt Storm, maar de roman heeft wel 'een mooi, treurig slot'.

De boekrecensies van Het Parool verschijnen elke donderdag in PS. Het Parool is te koop bij het Nieuwscentrum.

Na het lezen van Gert Oostindies Soldaat in Indonesië 1945-1950: getuigenissen van een oorlog aan de verkeerde kant van de geschiedenis blijft het voor Jan Breman onduidelijk waarom Oostindie geen moreel oordeel wil vellen. [M]aar die schroom heeft vermoedelijk te maken met de angst de eer van leger en natie te besmeuren.’

Volgens Kees ’t Hart kan het geen toeval zijn dat er binnen vijf jaar twee Nederlandse romans rondom de Chileense dichter Pablo Neruda zijn verschenen. ‘Waar Pauline Slot [En het vergeten zo lang | e-book] het zocht in een tamelijk traditionele gefictionaliseerde levensbeschrijving van Maria Hagenaar zoekt Hagar Peeters [Malva | e-book | leesfragment] het in een min of meer mythische levensschets van het ongelukkige meisje Malva.’ Over Malva zegt hij: ‘De schrijfster probeerde in haar schrijfstijl een toon uit die de sombere en zelfmedelijdende sfeer van de roman zou kunnen verlichten. Geen Hollands realisme dus, daar is ze te veel dichteres voor, maar een bloemrijkere, meer gepassioneerde stijl. Maar daarin slaagde ze niet.’

Joost de Vries las Merijn de Boers ’t Jagthuys [e-book | leesfragment]: ‘Hij zoekt anticlimaxen op, maakt afwisselend het vreemde normaal en het normale vreemd – soms lijkt het ene hoofdstuk een correctie op het vorige. […] Als je er een program in leest, dan zou je denken dat De Boer zich wil verzetten tegen door de plot gedreven romans met personages die hun lessen leren en gelouterd het einde halen. Vanuit literair oogpunt kun je daar alleen maar respect voor hebben, het is origineel, het verraadt ambitie. Maar de vraag blijft open wat De Boer daar tegenover zet. […] ’t Jagthuys roept meer vragen op dan de auteur wil beantwoorden.’

Philip Huff denkt dat Garth Risk Hallberg zich er bij het schrijven van Stad in Brand [e-book | City on Fire | leesfragment | recensie] bewust van is geweest dat een te veel aan complexiteit de gemiddelde lezer afschrikt. ‘Dus heeft hij zijn boek gezandstraald. Hallbergs stijl wil voor een breed publiek complex zijn, waardoor het een vreemde combinatie van suggestief en uitleggerig schrijven wordt; de plot moet complex zijn, maar niet te […], de karakters moeten diep zijn maar ook breed […], en hoewel ze allemaal focalisator zijn, blijven ze vaak clichématig geportretteerd; weinig ruimte voor diepgang, de trein moet door.’

De Groene Amsterdammer is elke woensdag al te koop bij het Nieuwscentrum. Athenaeum Boekhandel verzorgt de boekverkoop voor de website van De Groene.

David Pefko [45 | e-book] werd gearresteerd en belandde zonder uitleg in de gevangenis. In Vrij Nederland een memoir over zijn tijd achter de tralies, waar Pefko J.D.Salingers The Catcher in the Rye van woord tot woord las. Eenmaal vrij concludeerde hij: ‘Buiten was het een chaos, en die chaos zou ik nu weer tegemoet gaan. Hier waren kleine dingen betekenisvoller, leefde ik zonder internet en las weer boeken. Ik dronk zelfs met plezier thee, iets wat ik thuis nooit deed.’

Jeroen Vullings las Julian Barnes’ Het tumult van de tijd [e-book] en noemt het een ‘hybride roman’. ‘De samenvoegende factor is dat het één lange (in de hij-vorm gestelde) herinnering is van Sjostakovitsj. De manier van vertellen is juist weer diffuus, in fragmenten, korte alinea’s die niet zelden strak vormgegeven zijn, in lyrische taal. Regelmatig keert een element dat eerder gepasseerd is terug, zodat het in de vertelstroom uitgediept wordt en reliëf verkrijgt, of wanneer dat al gebeurd is het in Sjostakovitsj’ geest naspoken van die ondraaglijke herinneringen benadrukt.’

Eveline Rethmeier interviewt Niccolò Ammaniti [Ik haal je op, ik neem je mee | e-book]. Binnenkort verschijnt zijn roman Anna in Nederlandse vertaling. ‘In mijn nieuwste boek sleept Anna het lijk van haar moeder na honderd dagen naar buiten om het vervolgens op te laten eten door de mieren. Dat had haar moeder haar gevraagd. Ze volgt alle instructies minutieus op, terwijl het voor een dertienjarig meisje loodzwaar is. Het is wreed, maar daardoor vooral un atto d’amore, een daad van liefde.’

In Carel Peeters’ 'Literaire kroniek' aandacht voor de onlangs overleden vertaalster Gerda Meijerink (1939-2015). Meijerink vertaalde vanuit het Duits onder andere Kurban Saids Ali en Nino, Pascal Merciers Nachttrein naar Lissabon en De voorlezer van Bernhard Schlink. ‘[…] Meijerink was de generaliste die iedere schrijver aankon, én een generaliste in literaire zin: met aandacht voor vorm, inhoud en wereldbeeld. Dat deed ze met liefdevolle nuchterheid en vanzelfsprekende kritische zin.’

Vrij Nederland verschijnt elke woensdag, een selectie van de recensies is op vn.nl/boeken raadpleegbaar. Vrij Nederland is te koop bij het Nieuwscentrum.