De eerste zin van Roberto Bolaño's Het Derde Rijk, vertaald door Aline Glastra van Loon
11 september 2010Udo Berger is in zijn thuisstad Stuttgart kampioen van de wargame Het Derde Rijk. Samen met zijn vriendin gaat hij op vakantie naar de Spaanse kust om er in alle rust nieuwe tactieken te bedenken voor de aanstaande competitie. Daar raakt hij bevriend met een mysterieuze, verminkte man die de Verbrande wordt genoemd. Als hij hem het spel leert, blijkt zijn leerling talentvol, mogelijk nog beter dan de kampioen zelf. Aline Glastra van Loon vertaalde Roberto Bolaño's Het Derde Rijk (El Tercer Reich), en we vroegen haar om haar vertaling van de eerste zin toe te lichten: 'Door het raam hoor je het geruis van de zee, vermengd met het gelach van de laatste nachtbrakers...'
20 de agosto
Por la ventana entra el rumor del mar mezclado con las risas de los últimos noctámbulos, un ruido que tal vez sea el de los camareros recogiendo las mesas de la terraza, de vez en cuando un coche que circula con lentitud por el Paseo Marítimo y zumbidos apagados e inidentificables que provienen de las otras habitaciones del hotel.
20 augustus
Door het raam hoor je het geruis van de zee, vermengd met het gelach van de laatste nachtbrakers, een geluid dat misschien betekent dat de obers de terrastafeltjes afruimen, af en toe een auto die langzaam over de Paseo Marítimo rijdt, en een gedempt, ondefinieerbaar gezoem uit de andere hotelkamers.
Een mooie openingszin, als een schets op een blanco vel papier: een open raam, geruis van de zee, onbekende geluiden... Herkenbaar: het overkomt iedereen tijdens een eerste nacht in een onbekende omgeving. De hele setting van het verhaal is er knap in samengevat: een hotel met een terras aan een boulevard langs het strand in een Spaanstalig land.
Op het eerste gezicht geen spoor van wat je meestal meteen voelt bij het lezen van een verhaal of een roman van Bolaño: dreiging, onheil, noodlot... Of toch? ('Een geluid dat misschien betekent...', 'Een gedempt, ondefinieerbaar gezoem...')
De vertaling leverde geen problemen op. Ik heb alleen een kleine verschuiving aangebracht die niet specifiek te maken heeft met de vertaling uit het Spaans, maar met het gebruik van een Nederlands scheidbaar werkwoord in een zin met opsommingen. Als je het actieve Spaanse werkwoord 'entrar' (binnenkomen) handhaaft, komt 'binnen' achteraan de zin te bungelen, wat erg lelijk is. Daarom heb ik gekozen voor het meer passieve 'hoor je', waardoor de zin een mooier ritme krijgt dat beter past bij de nachtelijke sfeer.
Aline Glastra van Loon vertaalde tot nu toe alle romans van Bolaño naar het Nederlands, in geval van 2666 in samenwerking met Arie van der Wal, alle boeken van Javier Marías en werk van o.a. Héctor Bianciotti, Julio Cortázar, Gabriel García Márquez, Luis Leante, Mario Vargas Llosa.
Delen op
