Recensie: De Amerikaanse vrouw met het huwelijksrecord

Allene Tews voorouders kappen een stuk grond rond het Noord-Amerikaanse Chautauguameer leeg en bouwen een blokhut. In 1872 wordt daar Annejet van der Zijls hoofdpersoon in De Amerikaanse prinses geboren. Hoe groei je als jonge Amerikaanse vrouw op in een stad doordrongen van Victoriaanse fatsoensnormen als conservatisme en kuisheid, en wat doe je dan als je ongehuwd zwanger wordt? Over het boeiende leven van Allene gaat dit indrukwekkende boek.

Van schandaal naar Amerikaanse droom

Allene vlucht met Tod Hostetter, de vader van het kind, naar New York. Ze trouwen en vestigen zich in Pittsburgh. Tod komt uit een rijke familie en die wil niks met Allene te maken hebben. Met een smoes over een verzonnen familielid weet Allene binnen te komen bij de prestigieuze organisatie Daughters of American Revolution. Door dit lidmaatschap lukt het Allene wel bij haar schoonfamilie in de gratie te komen. Het begin van het boek geeft je zo een mooie inkijk in het leven en de strenge fatsoensnormen van de upper class in de Victoriaanse tijd.

Na Tods jonge overlijden vertrekt Allene met de kinderen naar New York. Ze krijgt geen cent van haar schoonfamilie en trouwt de rijke effectenhandelaar Morton Nichols. Hierdoor behoort Allene in een klap tot de hoogste kringen van de stad. Het huwelijk met Morton loopt uit op een echtscheiding. Maar na haar tweede huwelijk is Allene er beduidend beter aan toe dan na haar eerste. Ze heeft zeven bedienden in dienst en bezit drie panden, ze leeft de Amerikaanse droom.

Ook toen al smulden mensen van verhalen in de pers over scheidende miljonairs. Kranten als The New York Times, The Washington Post en verschillende societybladen schreven volop over de bezigheden van de upper class. Van der Zijl maakt goed gebruik van deze bronnen en verwerkt treffende citaten in haar boek. De vertaling ervan is jammer genoeg wat inconsequent, na sommige eenvoudige citaten volgt een vertaling, waar die na een ingewikkelder citaat nog wel eens ontbreekt.

Ware liefde

De foto's middenin het boek herinneren je eraan dat Allene geen fictief personage, maar een vrouw van vlees en bloed is geweest. Van der Zijl is historica en dat merk je. Ze geeft de historische achtergronden weer, en plaatst de gebeurtenissen in Allenes leven goed in hun tijd, maar brengt Allene wel tot leven.

Op een feest voor haar dochter leert Allene haar derde echtgenoot Anson Burchard kennen:

‘Voor Allene was het jaar 1913 er vooral een van ongekend geluk. Voorbij was haar rusteloze gereis over de wereldzeeën, voorbij de eindeloze reeks feesten en diners met verveelde Europese aristocraten en haar voortdurende inspanningen om op te klauteren in societykringen. Voorbij ook waren de moeizame huwelijken met de bijbehorende drama’s en eenzaamheid. In deze kalme ingenieur, in karakter zo totaal anders dan zij maar in achtergrond juist zo hetzelfde, vond ze eindelijk een bestendige echtgenoot. “He was the one,” zoals een nichtje later zou zeggen.’

 Van der Zijl beschrijft, ze reconstrueert deze cruciale scène niet: geen dialoog, geen details van de zaal of het feest, maar de feiten. En toch roept ze continu een boeiend persoon in een wervelende tijd op. En nu heeft Allene eindelijk het ware geluk in de liefde gevonden. Maar als ze na een aantal gelukkige jaren haar kinderen, ouders en man verliest, blijkt Allene in een boze droom terecht gekomen. The New York Times hierover: ‘Allene was the richest and saddest of New Yorks socially celebrated widows.’

Houd altijd moed

‘En terwijl de Mauretania zich in deze nog kille lentemaand gestaag door de loodgrijze golven oostwaarts ploegde, liet zij vier jaar van haar leeftijd, haar donker geworden haarkleur en haar verleden in het kielzog achter zich verdwijnen.’

Allene vertrekt naar Europa en spreekt nooit meer over haar verleden. De uitspraak ‘Courage all the time’ komt regelmatig terug en is Allene op het lijf geschreven. Want ook in Europa weet ze er wat van te maken. Van der Zijl vertelt het leven van Allene in hoog tempo, al snel trouwt ze de uit een vorstelijke familie afkomstige Duitser Henry Reuss, en mag ze zichzelf een Amerikaanse prinses noemen.

In het tiende hoofdstuk is duidelijk de biograaf van Prins Bernard aan het woord. De relatie tussen Allene en de prins wordt uitvoerig beschreven met zo hier en daar wat overbodige, droge feiten. Ook de laatste jaren van Allenes leven zijn in vergelijking met haar verder turbulente leven wat saai, maar hiermee wel compleet. Maar Allene was een grote onbekende, en haar interessante leven vol tegenslagen en successen leidt tot een indrukwekkend boek. 

Nanda Goedendorp studeert Algemene Cultuurwetenschappen en loopt stage bij Athenaeum.nl.